กิจการ
ข้อมูลสำหรับศึกษา บท 9
เซาโล: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 7:58
มหาปุโรหิต: คือ เคยาฟาส—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 4:6
จดหมาย: ในศตวรรษแรกมีการใช้จดหมายเพื่อแนะนำตัว เพื่อยืนยันตัวตนหรือยืนยันอำนาจของใครคนหนึ่ง (รม 16:1; 2คร 3:1-3) ชาวยิวในกรุงโรมก็พูดถึงการสื่อสารแบบนี้ด้วย (กจ 28:21) จดหมายที่เซาโลขอให้มหาปุโรหิตเขียนถึงที่ประชุมของชาวยิวในกรุงดามัสกัสก็เพื่ออนุญาตให้เขาข่มเหงคริสเตียนชาวยิวในกรุงนั้น (กจ 9:1, 2) ดูเหมือนนี่เป็นจดหมายที่เซาโลขอให้ที่ประชุมทุกแห่งในกรุงนี้ร่วมมือกับเขาในการรณรงค์ข่มเหงคริสเตียน
ดามัสกัส: ปัจจุบันนี้ตั้งอยู่ในประเทศซีเรีย ว่ากันว่ากรุงดามัสกัสเป็นเมืองหนึ่งที่เก่าแก่ที่สุดที่มีคนอาศัยอยู่มาตลอด อับราฮัมน่าจะเคยเดินทางผ่านเมืองนี้หรือแวะเข้ามาในเมืองนี้ตอนที่เขาเดินทางไปคานาอันที่อยู่ทางใต้ และอับราฮัมมีคนรับใช้คนหนึ่งเป็น “ชาวดามัสกัส” ชื่อเอลีเอเซอร์ “ชาวดามัสกัส” (ปฐก 15:2) เกือบ 1,000 ปีต่อมาก็มีการพูดถึงกรุงดามัสกัสอีกครั้งในคัมภีร์ไบเบิล (ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “อารัม, ชาวอารัม”) ตอนนั้นเป็นตอนที่ชาวซีเรีย (ชาวอารัม) ทำสงครามกับชาวอิสราเอล และทั้ง 2 ชาติก็เป็นศัตรูกัน (1พก 11:23-25) ในศตวรรษแรก ดามัสกัสเป็นเมืองหนึ่งในแคว้นซีเรียที่อยู่ภายใต้การปกครองของโรม ตอนนั้นกรุงดามัสกัสมีชาวยิวอยู่ประมาณ 20,000 คน และมีที่ประชุมของชาวยิวหลายแห่งด้วย เซาโลอาจตั้งใจข่มเหงคริสเตียนในกรุงนั้น เพราะที่นั่นเป็นทางผ่านไปอีกหลายเมือง และเขากลัวว่าคำสอนของคริสเตียนจะแพร่ไปอย่างรวดเร็วจากกรุงดามัสกัส—ดูภาคผนวก ข13
ทางนั้น: คำนี้ในหนังสือกิจการมีความหมายได้ 2 อย่าง อย่างแรกก็คือการใช้ชีวิตแบบคริสเตียน และอย่างที่สอง คือประชาคมคริสเตียนในยุคแรก คำนี้อาจมาจากคำพูดของพระเยซูที่ ยน 14:6 ที่บอกว่า “ผมเป็นทางนั้น” คนทั่วไปมักเรียกสาวกของพระเยซูว่าพวก “ทางนั้น” เพราะพวกสาวกเลียนแบบพระเยซูและใช้ชีวิตตามแนวทางของท่าน (กจ 19:9) พระเยซูทุ่มเทชีวิตของท่านให้กับการนมัสการพระยะโฮวาพระเจ้าเที่ยงแท้องค์เดียวเท่านั้น นอกจากนั้น เพื่อคริสเตียนจะใช้ชีวิตแบบนี้ได้ พวกเขาก็ต้องมีความเชื่อในพระเยซูคริสต์ด้วย และดูเหมือนว่าตั้งแต่ปี ค.ศ. 44 ที่เมืองอันทิโอกในแคว้นซีเรียก็เริ่มมีการเรียกสาวกของพระเยซูว่าเป็น “คริสเตียน . . . ตามการชี้นำจากพระเจ้า” (กจ 11:26) ถึงแม้พวกสาวกจะได้ชื่อว่าเป็นคริสเตียนแล้ว แต่ลูกาก็ยังเรียกประชาคมคริสเตียนว่า “ทางนั้น”—กจ 19:23; 22:4; 24:22; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 18:25; 19:23
ได้ยินเสียงพูดนั้น: ที่ กจ 22:6-11 เปาโลได้เล่าว่ามีอะไรเกิดขึ้นกับเขาตอนที่เขาเดินทางไปกรุงดามัสกัส ถึงแม้ในข้อนั้นบอกว่าคนที่เดินทางไปกับเปาโล “ไม่ได้ยินเสียงที่พูด” แต่ใน กจ 9:7 บอกว่าพวกเขา “ได้ยินเสียงพูด” บันทึกใน 2 บทนั้นใช้คำกรีกเดียวกันคือ โฟเน แต่มีไวยากรณ์ที่แตกต่างกัน ซึ่งคำกรีกนี้อาจหมายถึง “แค่ได้ยินเสียง” หรือ “ได้ยินชัดว่าพูดอะไร” ไวยากรณ์ที่ใช้ในบทนี้ทำให้รู้ว่าหมายถึง “แค่ได้ยินเสียง” (ส่วนไวยากรณ์ที่ใช้ใน กจ 22:9 หมายถึง “พวกเขาไม่ได้ยินว่าพูดอะไร”) ดังนั้น พวกคนที่ไปกับเปาโลได้ยินเสียงแต่ไม่เข้าใจว่าพูดอะไรเพราะพวกเขาไม่ได้ยินเสียงนั้นชัดเจน หรือพูดง่าย ๆ ก็คือ เขาไม่ได้ยินเสียงพูดเหมือนกับที่เปาโลได้ยิน—กจ 26:14; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 22:9
ถนนที่ชื่อถนนตรง: นี่เป็นที่เดียวในพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีกที่พูดถึงชื่อถนน ว่ากันว่าถนนนี้เป็นถนนสายหลักที่ผ่ากลางกรุงดามัสกัสจากทิศตะวันออกถึงทิศตะวันตก ในศตวรรษแรกกรุงนี้มีผังเมืองเป็นตาราง ถนนตรงมีความยาวประมาณ 1.5 กม. และกว้างประมาณ 26 เมตร ถนนนี้มีทางสำหรับคนเดินและมีเสาเรียงรายอยู่ 2 ข้างทาง ปัจจุบันนี้ยังมีถนนที่วิ่งผ่านย่านเมืองเก่าของดามัสกัสซึ่งเป็นถนนที่ต่อจากถนนตรง ชื่อภาษาละตินของถนนตรงคือเวีย เรคตา
ในนิมิต: มีคำนี้อยู่ในสำเนาพระคัมภีร์เก่าแก่หลายฉบับ
จับตัว: หรือ “จับเข้าคุก” แปลตรงตัวว่า “มัด, กักขัง” ซึ่งก็คือขังไว้ในคุก—เทียบกับ คส 4:3
คนอิสราเอล: หรือ “ลูกหลานอิสราเอล”—ดูส่วนอธิบายศัพท์คำว่า “อิสราเอล”
ตะกร้าใหญ่: ในข้อนี้ลูกาใช้คำกรีก สพูรีส ซึ่งเป็นคำเดียวกับที่มัทธิวและมาระโกใช้เมื่อพูดถึงตะกร้า 7 ใบที่ใช้เก็บอาหารเหลือหลังจากที่พระเยซูเลี้ยงอาหารผู้ชาย 4,000 คน (ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ มธ 15:37) คำนี้หมายถึงตะกร้าใหญ่หรือกระบุง แต่ตอนที่เปาโลเล่าให้คริสเตียนในเมืองโครินธ์ฟังเกี่ยวกับวิธีที่เขาหนี เขาใช้คำกรีก ซาร์กาเน ที่หมายถึงตะกร้าสาน หรือ “ตะกร้าหวาย” ซึ่งทำมาจากเชือกหรือกิ่งไม้ คำกรีกทั้ง 2 คำนี้สามารถใช้เพื่อหมายถึงตะกร้าใหญ่ชนิดเดียวกัน—2คร 11:32, 33
ใช้ชีวิตตามปกติ: แปลตรงตัวว่า “เข้ามาและออกไป” มาจากสำนวนภาษาเซมิติกที่หมายถึงการทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตได้อย่างเป็นปกติ และพบปะผู้คนได้อย่างอิสระ—เทียบกับ ฉธบ 28:6, 19; สด 121:8; ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 1:21
คนยิวที่พูดภาษากรีก: แปลตรงตัวว่า “พวกเฮเลน” ดูเหมือนเป็นชาวยิวที่พูดภาษากรีก คนกลุ่มนี้เดินทางมากรุงเยรูซาเล็มจากที่ต่าง ๆ ในจักรวรรดิโรมัน ที่ กจ 6:1 มีการใช้คำนี้กับคริสเตียน แต่ในท้องเรื่องของข้อนี้แสดงให้เห็นว่าคำนี้ถูกใช้เพื่อหมายถึงชาวยิวที่พูดภาษากรีกที่ไม่ใช่คริสเตียน ศิลาจารึกของทีโอโดทุสซึ่งพบที่เนินเขาโอเฟลในกรุงเยรูซาเล็มให้หลักฐานว่ามีคนยิวที่พูดภาษากรีกจำนวนมากเดินทางมากรุงเยรูซาเล็ม—ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 6:1
ใช้ชีวิตตามแนวทางของพระยะโฮวา: หรือ “ใช้ชีวิตด้วยความเกรงกลัวพระยะโฮวา” มีสำนวน “เกรงกลัวพระยะโฮวา” หลายครั้งในพระคัมภีร์ภาคภาษาฮีบรู ซึ่งสำนวนนี้มาจากคำฮีบรู 2 คำคือ “เกรงกลัว” และเททรากรัมมาทอน (ตัวอย่างของสำนวนนี้อยู่ที่ 2พศ 19:7, 9; สด 19:9; 111:10; สภษ 2:5; 8:13; 9:10; 10:27; 19:23; อสย 11:2, 3) แต่ในพระคัมภีร์ภาคภาษาฮีบรูไม่เคยมีสำนวน “ความเกรงกลัวองค์พระผู้เป็นเจ้า” อยู่เลย ถึงแม้สำเนาพระคัมภีร์ภาคภาษากรีกส่วนใหญ่จะไม่มีชื่อของพระเจ้าในข้อนี้ แต่ก็มีเหตุผลที่ดีที่ฉบับแปลโลกใหม่ ใช้ชื่อของพระยะโฮวาในข้อนี้—ดูภาคผนวก ก5
ทาบิธา: ทาบิธาเป็นชื่อภาษาอาราเมอิกที่มีความหมายว่า “กวาง” และดูเหมือนว่าชื่อนี้จะตรงกับชื่อฮีบรู (เซไวยา) ที่มีความหมายว่า “กวางตัวเมีย” (พซม 4:5; 7:3) ชื่อนี้ในภาษากรีกคือโดร์คัสก็มีความหมายว่า “กวาง” ด้วย ในเมืองยัฟฟาที่เป็นเมืองท่าซึ่งมีทั้งคนยิวและคนต่างชาติ จึงอาจเป็นไปได้ว่าทาบิธาจะเป็นที่รู้จักทั้งในชื่ออาราเมอิกและชื่อกรีก หรือลูกาอาจแปลชื่อนี้เพื่อให้คนอ่านที่เป็นคนต่างชาติเข้าใจ
เสื้อผ้า: หรือ “เสื้อชั้นนอก” คำกรีก ฮิมาทิออน อาจหมายถึงเสื้อคลุมยาวหลวม ๆ หรือส่วนใหญ่แล้วเป็นแค่ผ้าสี่เหลี่ยมคลุมตัว
ทาบิธา ลุกขึ้นมาเถอะ: ตอนที่เปโตรปลุกทาบิธาเขาทำเหมือนกับตอนที่พระเยซูปลุกลูกสาวไยรอส (มก 5:38-42; ลก 8:51-55) นี่เป็นครั้งแรกที่มีรายงานว่าอัครสาวกปลุกคนให้ฟื้นขึ้นจากตาย ซึ่งทำให้มีผู้คนจำนวนมากเข้ามาเชื่อถือในเมืองยัฟฟา—กจ 9:39-42
ซีโมนช่างฟอกหนัง: ดูข้อมูลสำหรับศึกษาที่ กจ 10:6