ความมหัศจรรย์ใต้ระลอกคลื่นแห่งทะเลแดง
ผู้คนกล่าวกันว่าความงามปรากฏให้เห็นแค่ผิวนอก. แต่ความงามแท้มักซ่อนอยู่ ภายใน—และสิ่งนี้มิใช่ใช้ได้กับคนเท่านั้น. ผมพบว่าเรื่องนี้เป็นความจริงในกรณีของทะเลแดง. ชายฝั่งอันแห้งแล้งมิได้ส่อแววให้ผมรู้ว่ามีความงามอันเหลือเชื่อรอท่า นักว่ายน้ำผู้มีโอกาส ซึ่งเพ่งมองลึกลงไปใต้ผิวน้ำ.
ทะเลแดงมีชื่อเสียงเรื่องความเป็นหนึ่งในแหล่งอันน่าสนใจที่สุดในโลกเพื่อสำรวจความมหัศจรรย์ของพืดหินปะการัง. ดังนั้นผมจึงกระหายจะได้เห็นด้วยตัวเองว่างามสมชื่อหรือไม่.
ครั้นผมได้เห็นโลกใต้น้ำด้วยตัวเอง ผมต้องการเข้าใจให้มากขึ้น. นักชีววิทยาทางทะเล อารอน มิโรซ ผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งมีชีวิตทางทะเลของทะเลแดง ได้ตอบคำถามผมหลายข้อ.
ทำไมท้องน้ำแห่งทะเลแดงจึงอุดมสมบูรณ์มาก?
“ทะเลแดงมีลักษณะและทำหน้าที่เหมือนคอขวดขนาดมหึมา รวบรวมปลาแห่งมหาสมุทรอินเดียมาไว้ไม่น้อย. ยิ่งกว่านั้น ที่นี่ยังอุดมไปด้วยปะการังมากเป็นพิเศษ. บนพืดหินใต้น้ำ คุณสามารถพบปะการังที่แตกต่างกันมากถึง 20 ชนิดเติบโตอยู่บนพืดหินในเนื้อที่เพียงหนึ่งตารางเมตร. สิ่งที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโตของปะการังก็คืออุณหภูมิของน้ำที่นับว่าเหมาะสมจริง ๆ ซึ่งเปลี่ยนแปลงเพียงสองสามองศาตลอดทั้งปี. ยิ่งกว่านั้น ปริมาณฝนในพื้นที่ดังกล่าวมีน้อยจึงทำให้ตะกอนไหลลงสู่ทะเลไม่มาก. ทั้งนี้ช่วยลดปริมาณสิ่งที่ทำให้เกิดมลพิษ ถึงกระนั้นผมเสียใจที่จะกล่าวว่าสถานการณ์ได้เลวร้ายลงในช่วง 15 ปีที่ผ่านมา.”
อะไรคือปัญหาในการปกปักรักษาขุมทรัพย์ทางทะเลนี้?
“เมื่อพูดถึงแหล่งอาศัยที่โดยเทียบเคียงแล้วยังไม่ถูกทำลาย ภาวะมลพิษเป็นปัญหาใหญ่ที่สุด. ในทะเลแดง ความสกปรกปนเปื้อนมาจากสามแหล่งใหญ่: ฟอสเฟต, การทำฟาร์มปลา, และสิ่งปฏิกูลจากเมืองตามชายฝั่ง. การเป็นที่นิยมของผู้คนในเรื่องสถานดำน้ำอาจก่อให้เกิดปัญหาด้วย. พืดหินปะการังที่เปราะบางอาจได้รับความเสียหายโดยง่ายจากนักดำน้ำที่ไม่ระมัดระวัง.”
คุณศึกษาพืดหินปะการังในทะเลแดงมาแล้วหลายปี. คุณได้เรียนรู้อะไรบ้าง?
“เราค้นพบว่าปลามีตารางเวลาในการออกหาอาหาร. บางชนิดเริ่มหาอาหารเวลาเจ็ดนาฬิกาตอนเช้า นานสามชั่วโมง แล้วหยุดพัก และออกหาอาหารต่ออีกสามชั่วโมงในตอนบ่าย. บางชนิดหาอาหารเวลากลางคืนเท่านั้น. ตารางเวลาเหล่านี้สำคัญ. ถ้าปลาที่เล็กกว่าถูกไล่ล่าโดยปลาล่าเหยื่อตลอดทั้งวัน มันจะประสบความลำบากในการหาอาหารเลี้ยงตัวเอง. และปลาก็เหมือนมนุษย์ อาจเป็นนักกินที่จู้จี้. ยกตัวอย่างเช่น ปลากะรังจุดน้ำเงินมีรสนิยมเฉพาะต่อปลากะรังพันธุ์เล็ก ซึ่งมีอยู่ทั่วไปในทะเลแดง. ปลาของเราในตู้เลี้ยงปลาที่นี่ก็มีอาหารโปรดของพวกมันด้วย—บางตัวชอบทูน่า ขณะที่ตัวอื่นชอบซาร์ดีน.
“คุณอาจคิดว่าปลามองดูมนุษย์ทุกคนเหมือนกันหมด แต่มิใช่เช่นนั้น. ปลาและแม้แต่สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังบางชนิดรู้จักจดจำผู้คน. ผมจำปลาหมึกตัวหนึ่งได้ซึ่งครั้งหนึ่งเคยถูกพนักงานของเราตบแบบเล่น ๆ. ปลาหมึกตัวนั้นไม่ชอบการตบ และมันไม่รับอาหารจากพนักงานคนนั้นอีกเลย. อนึ่ง เราได้พบว่าคนอ่อนโยนทำงานเกี่ยวข้องกับปลาได้ดีที่สุด ขณะที่คนก้าวร้าวหรือคนใจร้อนทำให้ปลาตื่นกลัว.”
สิ่งซึ่งประทับใจนักดำน้ำมือใหม่คือความสวยงามและสีสันอันหลากหลายเหลือเชื่อ.
“เป็นความจริงที่ว่า ปลาที่มีสีสันสดใสเป็นที่น่าประทับใจ. แต่สิ่งที่หลายคนไม่ได้ตระหนักถึงคือปลาบางชนิดใช้สีของมันเป็นสัญญาณ เหมือนเราใช้สัญญาณไฟจราจร. ตัวอย่างเช่น เมื่อปลากะรังแดงกำลังล่าเหยื่อแทนที่จะเพียงแต่เฝ้าดูแลอาณาเขตของมัน สีของมันจะเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม. ปลาการ์ตูน ซึ่งเป็นเหยื่อของปลากะรังแดงนี้ สามารถรู้ได้จากสีของปลาพวกนี้ว่าเมื่อไรมัน ‘หยุดพักการล่าเหยื่อ.’ ระหว่างช่วงที่ปลอดภัยนี้เอง ปลาการ์ตูนก็จะไล่ปลากะรังแดงที่รุกล้ำอาณาเขตของมันออกไปอย่างอาจหาญ.”
แน่นอนที่สุด ความงามที่พิเศษเหนือธรรมดาแห่งสิ่งทรงสร้างของพระเจ้าสามารถหาพบในสถานต่าง ๆ อย่างไม่น่าเป็นไปได้. ชีวิตของผมอภิรมย์ยิ่งขึ้นจากการสำรวจเพียงแค่ตัวอย่างกระจิริดแห่งความงามนี้. การใช้เวลาสั้น ๆ เยี่ยมชมอาณาจักรใต้ระลอกคลื่นครั้งนั้นทำให้ผมหยั่งรู้ค่าอย่างลึกซึ้งต่อขุมทรัพย์ตามธรรมชาติซึ่งดาวเคราะห์ของเราซุกซ่อนไว้.—ผู้อ่านส่งมา.
[รูปภาพหน้า 26]
ปลาสิงโต ลอยตัวไปรอบ ๆ อย่างสบายอารมณ์ไม่ใส่ใจกับนักล่าเหยื่อ. นักล่าเหล่านั้นคอยทีอยู่ห่าง ๆ เนื่องจากครีบที่เป็นหนามแหลมของปลาสิงโตบรรจุด้วยพิษอันร้ายแรง
[รูปภาพหน้า 26]
ปลาการ์ตูน แทบจะไม่ออกไปไกลจากบ้านซึ่งอยู่ท่ามกลางงวงของดอกไม้ทะเลพุ่มใหญ่. ปลานี้จะไม่ได้รับอันตรายจากงวงแขนของดอกไม้ทะเลขณะมันช่วยรักษาความสะอาดให้
[รูปภาพหน้า 26]
ปลาผีเสื้อมีให้เห็นด้วยสีสันหลากหลาย. ลำตัวคล้ายขนมปังเวเฟอร์บาง ๆ ของพวกมันโบกไปมา ทำให้ผมนึกถึงผีเสื้อ
[รูปภาพหน้า 26]
ปลาปีกัสโซมีลายสีฉูดฉาดและสิ่งที่ดูเหมือนลิปสติกสีเหลืองจ้าทำให้ผมนึกถึงงานของศิลปิน แอบสแตร็กต์ผู้หนึ่ง
[รูปภาพหน้า 26]
ปลาจักรพรรดิสวมเสื้อคลุมหลากสีซึ่งจะเปลี่ยนสีและรูปแบบขณะโตขึ้น