วิลโลว์—ต้นไม้วงศ์หนึ่งที่มีหลากหลายชนิดพันธุ์
โดยผู้เขียนตื่นเถิด! ในสาธารณรัฐเช็ก
ต้นไม้ชนิดหนึ่งตั้งตรงสูงชะลูดน่าประทับใจ. ส่วนอีกชนิดหนึ่งมีกิ่งก้านห้อยลู่ลงมา. แม้จะมีลักษณะแตกต่างกันเช่นนี้ แต่ที่จริงแล้วต้นไม้ทั้งสองชนิดนี้ก็เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด. ต้นไม้ที่ว่านี้คืออะไร? มันคือต้นพอปลาร์ (the poplar) และต้นวีปปิงวิลโลว์ (the weeping willow) หรือต้นหลิว. ต้นไม้ทั้งสองชนิดอยู่ในวงศ์วิลโลว์.
เรามักพบต้นไม้ในวงศ์วิลโลว์ตามริมฝั่งแม่น้ำและลำธารตื้น ๆ. ที่สาธารณรัฐเช็ก ต้นไม้พวกนี้เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ชุ่มน้ำ ซึ่งมันจะงอกขึ้นมาอย่างรวดเร็วจากต้นอ่อนเล็ก ๆ. ต้นวิลโลว์พวกนี้อาจสูงกว่า 30 เมตร. ใบของมันอาจมีลักษณะเล็กเรียวและห้อยลู่ลงมาอย่างสวยงามจากกิ่งก้านที่ยาวเรียว. หรือถ้าเป็นไชน์นิงวิลโลว์ (shining willows) และพุซซีวิลโลว์ (pussy willows) หรือต้นตุ่มเงินตุ่มทองใบของมันก็อาจจะค่อนข้างกว้าง.
แม้วิลโลว์และพอปลาร์มีมากกว่า 350 ชนิด แต่ชนิดที่ได้รับความสนใจมากเป็นพิเศษคือต้นหลิว. ต้นวิลโลว์อีกชนิดหนึ่งที่ชื่อโกตวิลโลว์ (goat willow) นั้นมีช่อดอกที่มีลักษณะเป็นขนนุ่ม ๆ ซึ่งจะงอกออกมาก่อนใบ. กล่าวกันว่าเมื่อช่อดอกเล็ก ๆ เหล่านี้เริ่มปรากฏออกมา นั่นหมายถึงฤดูใบไม้ผลิใกล้เข้ามาแล้ว.
พืชที่มีอยู่ในวงศ์เดียวกัน
พอปลาร์เป็นต้นไม้ที่รู้จักกันดีในโบฮีเมีย ภูมิภาคซึ่งมีกรุงปรากเมืองหลวงของสาธารณรัฐเช็กตั้งอยู่. ภูมิภาคนี้มีต้นพอปลาร์อย่างน้อย 35 ชนิดซึ่งทั้งหมดก็อยู่ในวงศ์เดียวกันกับวิลโลว์. ต้นพอปลาร์ดำ (black poplar) อาจเป็นที่รู้จักมากที่สุด และมักจะพบเห็นตามริมฝั่งแม่น้ำและในป่าดิบชื้นในโบฮีเมีย. ต้นพอปลาร์ดำชนิดหนึ่งซึ่งเป็นที่รู้จักกันในชื่อลอมบาร์ดีพอปลาร์ (Lombardy poplar) หรืออิตาเลียนพอปลาร์ (Italian poplar) มีลำต้นเรียวและมีกิ่งก้านชี้ขึ้นข้างบนแนบไปกับลำต้น. ต้นไม้ที่สวยงามนี้อาจสูงถึง 35 เมตรซึ่งเทียบได้กับตึก 11 ชั้น! นอกจากนั้นยังอาจเห็นต้นอิตาเลียนพอปลาร์ได้บนถนนหลายสาย ช่วยแต่งแต้มทิวทัศน์แถบชนบทให้ดูสดใสงดงาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูใบไม้ร่วงเมื่อใบไม้เปลี่ยนเป็นสีเหลืองอร่าม.
ต้นแอสเพน (aspen) เป็นต้นพอปลาร์อีกชนิดหนึ่งด้วย. มันไม่สูงเท่าพอปลาร์ชนิดอื่น ๆ และยอดต้นไม้ก็ดูเล็กกว่า. ต้นแอสเพนยังมีลักษณะพิเศษอีกอย่างหนึ่งคือ เพียงแค่สายลมเบา ๆ พัดผ่านก็ทำให้ใบของมันสั่นไหวได้.
มีการกล่าวถึงวิลโลว์ในคัมภีร์ไบเบิลไหม?
คุณอาจนึกไม่ถึงว่ามีการปลูกต้นพอปลาร์ทางตอนใต้ไกลถึงตะวันออกกลาง. กระนั้น คัมภีร์ไบเบิลพรรณนาว่าชาวอิสราเอลแขวนพิณไว้บนต้นพอปลาร์ตอนที่พวกเขาถูกเนรเทศไปบาบิโลน. (บทเพลงสรรเสริญ 137:2, ล.ม.) เหตุใดพวกเขาจึงทำเช่นนั้น? แม้พิณจะเป็นเครื่องดนตรีที่ใช้ในการสรรเสริญพระเจ้า แต่ชาวอิสราเอลที่โศกเศร้าคงไม่อยากดีดพิณในช่วงที่มีความทุกข์ลำบากเช่นนี้. (ยะซายา 24:8, 9) นอกจากนี้ พระคำของพระเจ้ายังบ่งชี้ว่า พอปลาร์เป็นต้นไม้ชนิดหนึ่งที่กิ่งของมันถูกนำไปสร้างทับอาศัยระหว่างช่วงเทศกาล. (เลวีติโก 23:40, ล.ม.) พระธรรมโยบพรรณนาถึงฮิปโปโปเตมัสที่ทะนงองอาจซึ่งอาศัยอยู่ในลำธารว่า “ต้นลำพู [หรือต้นพอปลาร์หรือวิลโลว์ ตามที่มีการแปลในฉบับแปลอื่น ๆ] ตามริมลำธารเกลื่อนกลาดอยู่รอบตัวมัน.”—โยบ 40:22.
ทุกวันนี้มีการนำทั้งพอปลาร์และวิลโลว์ไปผลิตเป็นสินค้าหลายอย่าง. ตามปกติแล้วต้นพอปลาร์จะถูกแปรรูปเป็นไม้แผ่นบาง ๆ เพื่อปูผิวโต๊ะ, ไม้อัด, ลังไม้, กล่องกระดาษแข็ง, และผลิตภัณฑ์กระดาษอื่น ๆ อีกมากมาย. ส่วนวิลโลว์ก็มีคุณค่ามากเช่นกันเพราะมันใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย. ช่างฝีมือนำกิ่งที่ดัดได้ง่ายของมันไปสานเป็นตะกร้าและเครื่องเรือนที่ทันสมัย. ต้นไม้ในวงศ์วิลโลว์เป็นพรรณไม้ที่มีความหลากหลายจริง ๆ!
[ภาพหน้า 10]
ต้นหลิว
[ภาพหน้า 10]
ใบของต้นแอสเพน
[ภาพหน้า 10]
ลอมบาร์ดีพอปลาร์
[ภาพหน้า 10]
โกตวิลโลว์
[ภาพหน้า 10]
พอปลาร์ดำ