ทำไมจึงเรียกว่าเกาะใหญ่?
โดยผู้เขียนตื่นเถิด! ในฮาวาย
เมื่อพูดถึงหมู่เกาะฮาวาย ผู้คนมักจะนึกถึงอะไรบ้าง? บางคนอาจจะคิดถึงหาดทรายสีขาว, น้ำทะเลใสสะอาด, ต้นมะพร้าวที่พลิ้วไหวโอนเอน, และคืนที่อบอุ่นบนระเบียงบ้านซึ่งมีติกิหรือคบไฟอันเล็ก ๆ ที่น่าหลงใหลจุดไว้เพื่อให้แสงสว่าง. นอกจากนี้แล้วยังมีงานเลี้ยงลูอาอูแบบชาวโพลีนีเซียนที่พรั่งพร้อมด้วยสับปะรดสด ๆ, เผือกบดที่เรียกว่าพอย, โลมิโลมิ สลัดปลาแซล์มอนดิบ, และที่ขาดไม่ได้คือหมูอบคาลัว และนี่ก็เป็นภาพที่แทบจะไม่ต้องเติมแต่งอะไรอีกแล้ว. ใครยังจะต้องการอะไรอีกล่ะ?
แต่อันที่จริง หลายคนรู้สึกว่าฮาวายมีอะไรที่น่าสนใจยิ่งกว่าสิ่งที่กล่าวมานั้นอีกมากมายทีเดียว! แรกทีเดียว เกาะฮาวายถูกเรียกว่าเกาะใหญ่ (บิกไอส์แลนด์) ก็เพราะว่าคุณสามารถเอาเกาะที่สำคัญเกาะอื่น ๆ ทั้งหมดในหมู่เกาะฮาวายอย่างเช่น โออาฮู, เมาอี, และเคาไอ ใส่เข้าไปในเกาะใหญ่นี้ได้สบายเลย! เกาะที่น่าตื่นตาตื่นใจนี้ครอบคลุมพื้นที่กว่า 10,432 ตารางกิโลเมตรและยังคงขยายตัวออกไปเรื่อย ๆ. แต่รายละเอียดเรื่องนี้จะกล่าวถึงในภายหลัง.
ที่ตั้งและสภาพดินฟ้าอากาศ
เนื่องจากเกาะใหญ่นี้อยู่ทางใต้สุด อากาศที่นี่จึงอบอุ่น. อุณหภูมิเฉลี่ยในตอนกลางวันตามสถานตากอากาศบริเวณชายฝั่งมีตั้งแต่ราว ๆ 30 องศาเซลเซียสในช่วงฤดูร้อน (เดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม) ไปจนถึง 20 องศาเซลเซียสเศษ ๆ ในช่วงฤดูหนาว (เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนเมษายน) และอุณหภูมิต่ำสุดในตอนกลางคืนโดยทั่วไปจะอยู่ที่ราว ๆ 15-18 องศาเซลเซียส. โดยปกติแล้ว เขตโคนาซึ่งอยู่ทางด้านอับลมของเกาะนี้จะมีแดดจัดกว่า ส่วนเขตฮีโลซึ่งอยู่ทางด้านรับลมจะมีฝนตกชุกกว่า.
ภูมิอากาศแบบเขตร้อนและดินภูเขาไฟที่อุดมทำให้พืชผักผลไม้งอกงามสะพรั่ง. มะม่วง, มะละกอ, ลิ้นจี่, และผลไม้แปลก ๆ รสอร่อยแบบอื่นมีอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์ รวมทั้งดอกกล้วยไม้และดอกหน้าวัวที่สวยสดงดงาม. ต้นแม็กคาเดเมียและต้นกาแฟงอกงามดี. กาแฟโคนาเป็นกาแฟที่โด่งดังไปทั่วโลก. ผู้แทนจำหน่ายกาแฟจากทุกหนแห่งแห่กันไปยังเทศกาลกาแฟโคนาที่จัดขึ้นทุกปีเพื่อลิ้มรสและสั่งซื้อกาแฟนี้.
เกาะใหญ่มีเขตภูมิอากาศที่หลากหลายมาก รวมทั้งป่าดิบ, ทะเลทราย, และเขตทุนดราด้วย. ป่าดิบอยู่ทางฝั่งตะวันออกของเกาะ ซึ่งเป็นแถบที่มีฝนตกชุก. นกแปลก ๆ จำนวนมากพบเห็นได้ที่นี่ ทั้งยังมีต้นเฟิร์นและกล้วยไม้ป่าหลากหลายชนิดงอกขึ้น. ปริมาณน้ำฝนโดยเฉลี่ยมีตั้งแต่ 250 มิลลิเมตรต่อปีในเขตโคนา-โคฮาลา ไปจนถึงมากกว่า 2,500 มิลลิเมตรต่อปีในเขตฮีโล.
คีเลาเวอา—ภูเขาไฟที่คุกรุ่นอยู่แต่ก็ไม่อันตราย
บนเกาะนี้มีภูเขาไฟห้าลูกที่แยกจากกันอย่างชัดเจน ซึ่งได้แก่ภูเขาไฟเมานาโลอา, เมานาเคอา, คีเลาเวอา, โคฮาลา, และฮูอาลาไล. ชื่อคีเลาเวอาความหมายตามตัวอักษรคือ “พ่นออกมามาก.” ในปี 1979 คีเลาเวอาได้ปะทุขึ้นอีกและระเบิดออกมาอย่างน่าทึ่ง. ตั้งแต่ปี 1983 ลาวาร้อน ๆ สีแดงฉานไหลบ่าออกมาแทบไม่ขาดสาย. ลาวานี้ได้ทำลายเมืองที่อยู่ตามชายฝั่งไปสามเมือง แต่มันก็ทำให้มีแผ่นดินใหม่งอกขึ้นหลายร้อยไร่.
เมื่อไหลลงไปถึงมหาสมุทรพร้อมด้วยเสียงแฉ่ ๆ ที่ดังสนั่นหวั่นไหว ลาวานั้นได้ทำให้ไอน้ำรวมทั้งหมอกควันพวยพุ่งขึ้นเป็นลำขนาดมหึมา แล้วก็ทำให้เกิดหาดทรายใหม่ซึ่งเป็นสีดำ. ปกติแล้วคีเลาเวอาเป็นภูเขาไฟที่สามารถชมได้ในระยะใกล้และปลอดภัย ดังนั้นบางครั้งจึงมีการกล่าวถึงภูเขาไฟลูกนี้ว่าเป็น “ภูเขาไฟแห่งเดียวในโลกที่ขับรถขึ้นไปชมได้.”
เมานาเคอาเป็นภูเขาไฟที่สงบแล้วซึ่งสูงถึง 4,205 เมตร. มันเป็นภูเขาที่สูงที่สุดของเกาะนี้ โดยสูงกว่าภูเขาไฟเมานาโลอาซึ่งสูง 4,169 เมตรเล็กน้อย. แต่ถ้าวัดจากฐานซึ่งอยู่ก้นมหาสมุทร เมานาเคอาก็เป็นภูเขาที่สูงที่สุดในโลก คือสูงกว่า 9,000 เมตรจากพื้นมหาสมุทร. ในอีกด้านหนึ่ง เมานาโลอาก็โดดเด่นในแง่ที่ว่า มันเป็นภูเขาไฟที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก เนื่องจากมันมีปริมาตรถึง 40,000 ลูกบาศก์กิโลเมตร!
หลายสิ่งที่น่าประทับใจ
ระหว่างช่วงฤดูหนาว หิมะจะตกบนภูเขาไฟเมานาเคอาอยู่บ่อย ๆ จึงเหมาะกันดีกับชื่อที่เรียกกันเล่น ๆ ว่าภูเขาขาว. ชาวฮาวายบางคนจะไปเล่นสกีที่นั่น แม้ว่าพื้นที่ที่ลาดชันและเต็มไปด้วยหินจะทำให้การเล่นสกีเป็นกิจกรรมที่เสี่ยงอันตรายก็ตาม. ปัจจุบันนี้ มีกล้องโทรทรรศน์ 13 กล้องซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกล้องที่มีประสิทธิภาพเยี่ยมที่สุดในโลกอยู่บนยอดเขานี้ในเขตสงวนทางวิทยาศาสตร์เมานาเคอา ซึ่งกล้องเหล่านี้ควบคุมดูแลโดยประเทศต่าง ๆ ราว 11 ประเทศ.
ตามแถบชายฝั่งทะเลบนเกาะใหญ่นี้มีกิจกรรมเพื่อการพักผ่อนหย่อนใจสารพัดอย่าง. กีฬาทางน้ำก็สามารถเล่นได้ตลอดทั้งปี เนื่องจากอากาศและอุณหภูมิของน้ำในมหาสมุทรอบอุ่นตลอดเวลา. ชายหาดก็มีตั้งแต่หาดทรายสีขาวอันลือชื่อตามสถานตากอากาศต่าง ๆ ไปจนถึงหาดทรายที่อยู่โดดเดี่ยวห่างไกล ซึ่งบ่อยครั้งมีเฉพาะนักปีนเขาหรือรถแบบขับเคลื่อนสี่ล้อเท่านั้นที่สามารถไปถึงที่นั่นได้.
เกาะใหญ่นี้มีข้อได้เปรียบหลายประการจริง ๆ ทั้งขนาด, ทำเลที่ตั้ง, สภาพภูมิอากาศ, และสภาพภูมิศาสตร์. คุณจะพบว่าผู้คนที่นี่เป็นมิตรและห่วงใยกัน ทั้งยังมีความปลาบปลื้มยินดีที่ได้แสดงน้ำใจรับรองแขกแบบฮาวายที่อบอุ่นจริง ๆ.
[แผนที่หน้า 16]
(รายละเอียดดูจากวารสาร)
นีฮาอู
เคาไอ
โออาฮู
โฮโนลูลู
โมโลไค
เมาอี
ลาไน
คาโฮโอลาเว
ฮาวาย
ฮีโล
โคฮาลา
เมานาเคอา
ฮูอาลาไล
เมานาโลอา
คีเลาเวอา
[รูปภาพหน้า 16, 17]
เมานาเคอาอยู่ที่ฉากหลัง
[ที่มาของภาพหน้า 17]
U.S. Geological Survey/ Photo by T.J. Takahashi