คำแนะนำสำหรับครอบครัว | การเลี้ยงลูก
สอนลูกวัยรุ่นให้ทำตามกฎ
ปัญหา
ครอบครัวของคุณมีกฎว่าห้ามใช้โทรศัพท์มือถือหลังสามทุ่ม แต่อาทิตย์นี้คุณจับได้สองครั้งแล้วว่าลูกสาวส่งข้อความคุยกับเพื่อนหลังเที่ยงคืน. คุณตั้งกฎให้ลูกชายว่าห้ามกลับบ้านเกินสี่ทุ่ม แต่เมื่อคืนเขากลับบ้านหลังห้าทุ่มอีกแล้ว.
ลูกวัยรุ่นของคุณอาจเชื่อฟังคุณมากขึ้นได้. แต่คุณต้องรู้ก่อนว่าทำไมลูกชอบฝ่าฝืนกฎที่คุณตั้งไว้. อย่าเพิ่งหมดหวังกับลูกวัยรุ่นเพราะสิ่งที่ดูเหมือนเป็นการจงใจขัดขืนไม่เชื่อฟังอาจไม่เลวร้ายอย่างที่คิด.
สาเหตุของปัญหา
กฎไม่ชัดเจน. ลูกวัยรุ่นบางคนไม่ยอมทำตามกฎเพราะต้องการทดสอบว่าพวกเขาจะแหกกฎได้มากแค่ไหน. ตัวอย่างเช่น ถ้าพ่อแม่บอกว่าเขาจะถูกลงโทษถ้าทำตัวเหลวไหล เด็กวัยรุ่นอาจอยากลองดีเพื่อดูว่าพ่อแม่จะลงโทษจริงหรือไม่. เด็กที่ทำแบบนี้จะกลายเป็นคนหัวแข็งดื้อด้านไหม? ไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไป. ที่จริงแล้ว เด็กวัยรุ่นมักจะไม่ทำตามกฎ ถ้าพ่อแม่ไม่ลงโทษตามที่พูดไว้หรือไม่วางกฎให้ชัดเจน.
เข้มงวดเกินไป. พ่อแม่บางคนพยายามควบคุมลูกวัยรุ่นโดยตั้งกฎหยุมหยิมสารพัด. เมื่อลูกไม่ทำตาม พ่อแม่ก็จะโกรธและตั้งกฎเพิ่มขึ้น อีก. อย่างไรก็ตาม วิธีนี้มีแต่จะทำให้สถานการณ์แย่ลง. หนังสือเล่มหนึ่ง (Parent/Teen Breakthrough ) กล่าวว่า “ยิ่งคุณพยายามควบคุมมากเท่าไร ลูกวัยรุ่นก็จะยิ่งต่อต้านมากเท่านั้น. การควบคุมลูกทุกฝีก้าวเป็นเหมือนการพยายามทาเนยที่ยังแข็งอยู่ลงบนแผ่นขนมปังนุ่ม ๆ ซึ่งทำให้ขนมปังขาด และการทาให้แรงขึ้นไม่ใช่วิธีที่ฉลาด.”
การตีสอนที่เหมาะสมจะช่วยได้. “การตีสอน” โดยพื้นฐานแล้วหมายถึงการอบรมสั่งสอน ซึ่งต่างจาก “การลงโทษ” ที่หมายถึงการทำให้เจ็บ. แล้วคุณจะสอนลูกวัยรุ่นให้ทำตามกฎได้อย่างไร?
สิ่งที่คุณทำได้
ตั้งกฎให้ชัดเจน. ลูกวัยรุ่นต้องรู้ว่าคุณคาดหมายอะไรจากเขา และถ้าไม่เชื่อฟังเขาจะได้รับผลอย่างไร.—คำแนะนำในคัมภีร์ไบเบิล: กาลาเทีย 6:7
ข้อแนะ: เขียนออกมาว่ามีกฎอะไรบ้างในครอบครัวของคุณ จากนั้นถามตัวเองว่า ‘ฉันตั้งกฎมากเกินไปไหม? ฉันตั้งกฎน้อยไปหรือเปล่า? มีกฎข้อไหนไหมที่น่าจะยกเลิกได้แล้ว? ฉันควรปรับเปลี่ยนกฎให้เหมาะกับวัยของลูกไหมถ้าเขาแสดงให้เห็นว่ามีความรับผิดชอบมากขึ้น?’
เสมอต้นเสมอปลาย. ลูกวัยรุ่นอาจสับสนถ้าสัปดาห์ก่อนเขาทำผิดโดยไม่ถูกลงโทษ แต่พอมาสัปดาห์นี้คุณกลับลงโทษเขาเพราะความผิดเรื่องเดียวกัน.—คำแนะนำในคัมภีร์ไบเบิล: มัดธาย 5:37
ข้อแนะ: พยายามกำหนดมาตรการลงโทษให้เหมาะสมกับขนาดของ “ความผิด.” ตัวอย่างเช่น ถ้าลูกกลับบ้านเกินเวลา คุณอาจลงโทษโดยตั้งกฎให้ลูกกลับบ้านเร็วขึ้น อีกหน่อย.
มีเหตุผล. แสดงให้เห็นว่าคุณเป็นพ่อแม่ที่พร้อมจะปรับเปลี่ยนโดยให้อิสระลูกมากขึ้นเมื่อเห็นว่าเขาสมควรได้รับ.—คำแนะนำในคัมภีร์ไบเบิล: ฟิลิปปอย 4:5
ข้อแนะ: นั่งคุยกับลูกวัยรุ่นว่ามีกฎอะไรบ้าง. คุณอาจถึงกับให้ลูกช่วยคิดว่าถ้าเขาฝ่าฝืนกฎบางข้อ เขาควรถูกลงโทษอย่างไร. เด็กวัยรุ่นมักจะเต็มใจทำตามกฎที่เขามีส่วนช่วยคิด.
ปลูกฝังนิสัยที่ดี. เป้าหมายของคุณไม่ใช่เพียงแค่สอนลูกวัยรุ่นให้ทำตามกฎ แต่ช่วยเขาให้มีสติรู้สึกผิดชอบหรือความสำนึกว่าอะไรถูกอะไรผิด. (ดูกรอบ “ปลูกฝังนิสัยที่ดี.”)—คำแนะนำในคัมภีร์ไบเบิล: 1 เปโตร 3:16
ข้อแนะ: ค้นหาคำแนะนำในคัมภีร์ไบเบิล. พระคัมภีร์มี “คำสั่งสอนในเรื่องสติปัญญา” ที่ดีที่สุด และคำแนะนำที่สุขุมในพระคัมภีร์สามารถ “ให้ความหยั่งรู้แก่คนเขลา ให้ความรู้และความเฉลียวฉลาดแก่คนหนุ่ม.”—สุภาษิต 1:1-4, ฉบับคิงเจมส์