ปลานกแก้ว—เครื่องผลิตทราย
ทรายมาจากไหน? ทรายมาจากหลายแหล่ง แต่บทความนี้อาจทำให้คุณประหลาดใจเพราะมีปลาชนิดหนึ่งที่สามารถบดปะการังให้เป็นทรายละเอียดได้ มันคือ ปลานกแก้ว!
ปลานกแก้วอาศัยอยู่ในน่านน้ำเขตร้อนตลอดทั่วโลก หลังจากกลืนปะการังที่บดละเอียดแล้ว มันดูดซึมเฉพาะสารอาหารและถ่ายส่วนที่เหลือออกมาเป็นทราย มันทำอย่างนี้ได้ก็เพราะมีฟันที่แหลมคมคล้ายจะงอยปากนกแก้วและฟันกรามที่แข็งแรง ปลานกแก้วบางชนิดมีอายุยืนถึง 20 ปีโดยที่ฟันยังอยู่ครบทุกซี่
ในบางพื้นที่ เนื่องจากมีปะการังที่ตายแล้วจำนวนมาก ปลานกแก้วจึงผลิตทรายได้มากกว่ากระบวนการผลิตทรายทางธรรมชาติอื่น ๆ ทั้งหมด นักวิจัยบางคนกะประมาณว่าปลานกแก้วหนึ่งตัวที่อยู่ในสภาพแวดล้อมแบบนี้สามารถผลิตทรายได้หลายร้อยกิโลกรัมต่อปี
ปลานกแก้วปากส้ม
สิ่งที่ปลานกแก้วทำยังเป็นประโยชน์อีกอย่างหนึ่งด้วย การที่มันกินปะการังที่ตายแล้วรวมถึงสาหร่ายที่อยู่บนปะการังและเศษพืชอื่น ๆ เป็นการทำความสะอาดให้กับปะการังและรักษาแนวโขดหินปะการังให้อยู่ในสภาพดีเสมอ ถ้าไม่มีปลานกแก้วหรือสัตว์อื่น ๆ ที่ทำหน้าที่แบบนี้ สาหร่ายและตะไคร่น้ำก็จะขึ้นเกาะตามหินปะการังอย่างรวดเร็ว หนังสือชีวิตของปะการัง (ภาษาอังกฤษ) อธิบายว่า “บางคนบอกว่าถ้าไม่มีสัตว์กินพืชแบบนี้ ก็คงไม่มีปะการังแบบที่เราเห็นในทุกวันนี้”
หลังจากทำงานต่าง ๆ มาทั้งวัน ปลานกแก้วก็ต้องนอนในตอนกลางคืนด้วยซึ่งการนอนของมันก็ไม่ธรรมดา ปกติแล้วปลานกแก้วจะนอนซ่อนตัวอยู่ตามซอกหิน แต่ตอนกลางคืนแถบซอกหินก็เป็นบริเวณที่อันตรายด้วยเหมือนกันเพราะมีนักล่าขนาดใหญ่มากมาย การซ่อนตัวบริเวณนั้นไม่ได้ช่วยป้องกันมันไว้จากปลาฉลามที่หิวโหยเสมอไป
เพื่อให้ตัวมันปลอดภัยยิ่งขึ้น ปลานกแก้วบางตัวจึงผลิตเมือกออกมาเหมือนมุ้งที่ห่อตัวมันในตอนกลางคืน นักวิทยาศาสตร์ทางทะเลเชื่อว่าเมือกนี้มีกลิ่นเหม็นซึ่งจะช่วยป้องกันมันไว้จากนักล่า
ปลานกแก้วถือเป็นหนึ่งในปลาที่มีสีสันสะดุดตาและน่าดึงดูดใจมากที่สุดในบรรดาปลาที่อาศัยอยู่ตามโขดหิน ปลานกแก้วทั้งตัวผู้และตัวเมียจะมีสีสันเต็มที่เมื่อมันโตเต็มวัย และมันเป็นปลาที่ไม่กลัวคน เราจึงสามารถเห็นมันได้ง่ายโดยเฉพาะบริเวณที่ไม่มีการตกปลามาก
ขณะที่มองดูและฟังเสียงปลานกแก้วเคี้ยวบดปะการังอย่างใกล้ชิด นักสำรวจหินปะการังจะไม่มีวันลืมมันได้เลย นอกจากปลานกแก้วจะมีสีสันที่สวยงามแล้ว มันยังช่วยรักษาโขดหินปะการังให้อยู่ในสภาพที่ดี ทำให้เรามีสิ่งสวยงามได้ชื่นชม