ห้องสมุดออนไลน์ของวอชเทาเวอร์
ห้องสมุดออนไลน์
ของวอชเทาเวอร์
ไทย
  • คัมภีร์ไบเบิล
  • สิ่งพิมพ์
  • การประชุม
  • ห99 15/7 น. 29-31
  • คำถามจากผู้อ่าน

ไม่มีวีดีโอสำหรับรายการนี้

ขออภัย โหลดวีดีโอนี้ไม่ได้

  • คำถามจากผู้อ่าน
  • หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา 1999
  • เรื่องที่คล้ายกัน
  • คำ​ถาม​จาก​ผู้​อ่าน
    หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา (ศึกษา) 2024
  • “อย่าเลิกในการทำสิ่งถูกต้อง”
    หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา 1991
  • การรักษาสันติสุขและความสะอาดของประชาคม
    รวบรวมเป็นองค์การเพื่อทำตามความประสงค์ของพระยะโฮวา
  • พระธรรมเล่มที่ 53—2 เธซะโลนิเก
    “พระคัมภีร์ทุกตอนมีขึ้นโดยการดลใจจากพระเจ้าและเป็นประโยชน์”
ดูเพิ่มเติม
หอสังเกตการณ์ประกาศราชอาณาจักรของพระยะโฮวา 1999
ห99 15/7 น. 29-31

คำ​ถาม​จาก​ผู้​อ่าน

‘การ​หมาย’ ที่​กล่าว​ไว้​ใน 2 เธซะโลนิเก 3:14 เป็น​ขั้น​ตอน​ดำเนิน​การ​ของ​ประชาคม​หรือ​เป็น​สิ่ง​ที่​คริสเตียน​ทำ​เป็น​ส่วน​ตัว​เพื่อ​หลีก​เลี่ยง​คน​เกะกะ?

สิ่ง​ที่​อัครสาวก​เปาโล​เขียน​ถึง​คริสเตียน​ชาว​เธซะโลนิเก​แสดง​ว่า​พวก​ผู้​ปกครอง​ใน​ประชาคม​มี​บทบาท​โดย​เฉพาะ​ใน ‘การ​หมาย’ ดัง​กล่าว​นั้น. อย่าง​ไร​ก็​ตาม คริสเตียน​แต่​ละ​คน​จะ​ทำ​การ​นั้น​ต่อ​ไป​หลัง​จาก​นั้น​โดย​คำนึง​ถึง​จุด​ประสงค์​ฝ่าย​วิญญาณ. เรา​จะ​เข้าใจ​เรื่อง​นี้​ได้​เต็ม​ที่​โดย​พิจารณา​คำ​แนะ​นำ​ของ​เปาโล​ใน​ฉาก​เหตุ​การณ์​เดิม.

เปาโล​ช่วย​ตั้ง​ประชาคม​เธซะโลนิเก โดย​ช่วย​เหล่า​ชาย​หญิง​ให้​มา​เป็น​ผู้​เชื่อถือ. (กิจการ 17:1-4) ต่อ​มา​ท่าน​เขียน​จดหมาย​จาก​โกรินโธ​มา​เพื่อ​ชมเชย​และ​ให้​กำลังใจ​พวก​เขา. เปาโล​ให้​คำ​แนะ​นำ​ตาม​ความ​จำเป็น​ด้วย. ท่าน​กระตุ้น​พวก​เขา ‘ให้​ดำเนิน​ชีวิต​อย่าง​สงบ, เอา​ใจ​ใส่​ธุระ​ของ​ตน​เอง, และ​ทำ​งาน​ด้วย​มือ​ของ​ตน.’ บาง​คน​ไม่​ทำ​ตาม​อย่าง​นั้น เปาโล​จึง​กล่าว​อีก​ว่า “พี่​น้อง​ทั้ง​หลาย เรา​กระตุ้น​เตือน​ท่าน​ให้​ตักเตือน​คน​เกะกะ พูด​ปลอบโยน​จิตวิญญาณ​ที่​หดหู่​ใจ เกื้อ​หนุน​คน​ที่​อ่อนแอ.” เห็น​ชัด​ว่า​มี “คน​เกะกะ”a อยู่​ท่ามกลาง​พวก​เขา​ซึ่ง​จำเป็น​ต้อง​ได้​รับ​คำ​แนะ​นำ.—1 เธซะโลนิเก 1:2-10; 4:11, ล.ม.; 5:14, ล.ม.

อีก​ไม่​กี่​เดือน​หลัง​จาก​นั้น เปาโล​เขียน​จดหมาย​ฉบับ​ที่​สอง​ถึง​คริสเตียน​ชาว​เธซะโลนิเก​พร้อม​กับ​ให้​คำ​อธิบาย​เพิ่ม​เติม​เกี่ยว​กับ​การ​ประทับ​ของ​พระ​เยซู​ใน​อนาคต. นอก​จาก​นั้น เปาโล​ยัง​ให้​คำ​ชี้​แนะ​อีก​เกี่ยว​กับ​วิธี​จัด​การ​กับ​คน​เกะกะ​ซึ่ง ‘ไม่​ทำ​งาน​แต่​เข้า​ไป​ก้าวก่าย​ใน​เรื่อง​ที่​ไม่​เกี่ยว​กับ​ตน.’ การ​กระทำ​ของ​พวก​เขา​เป็น​ตรง​กัน​ข้าม​ทั้ง​กับ​ตัว​อย่าง​ของ​เปาโล​ใน​ฐานะ​ผู้​ทำ​งาน​หนัก​และ​กับ​คำ​สั่ง​ที่​ชัดเจน​ของ​ท่าน​เกี่ยว​กับ​การ​ทำ​งาน​เพื่อ​หา​เลี้ยง​ตัว​เอง. (2 เธซะโลนิเก 3:7-12, ล.ม.) เปาโล​สั่ง​ให้​ทำ​ตาม​ขั้น​ตอน​บาง​อย่าง. ขั้น​ตอน​เหล่า​นั้น​มี​ขึ้น​หลัง​จาก​สิ่ง​ที่​พวก​ผู้​ปกครอง​เตือน​สติ​หรือ​ให้​คำ​แนะ​นำ​คน​เกะกะ​นั้น​แล้ว. เปาโล​เขียน​ดัง​นี้:

“พี่​น้อง​ทั้ง​หลาย บัด​นี้​เรา​สั่ง​พวก​ท่าน . . . ให้​ปลีก​ตัว​จาก​พี่​น้อง​ทุก​คน​ที่​ประพฤติ​เกะกะ​และ​ไม่​ประพฤติ​ตาม​ธรรมเนียม​ที่​พวก​ท่าน​ได้​รับ​จาก​เรา. ส่วน​พวก​ท่าน พี่​น้อง​ทั้ง​หลาย อย่า​เลิก​ทำ​สิ่ง​ที่​ถูก​ต้อง. แต่​ถ้า​คน​ใด​ไม่​เชื่อ​ฟัง​ถ้อย​คำ​ของ​เรา​โดย​ทาง​จดหมาย​นี้ จง​หมาย​คน​นั้น​ไว้ เลิก​คบหา​กับ​เขา เพื่อ​เขา​จะ​ได้​อาย. และ​ถึง​อย่าง​นั้น อย่า​ถือ​ว่า​เขา​เป็น​ศัตรู แต่​เตือน​สติ​เขา​ต่อ ๆ ไป​อย่าง​พี่​น้อง​คน​หนึ่ง.”—2 เธซะโลนิเก 3:6, 13-15, ล.ม.

ฉะนั้น ขั้น​ตอน​ต่อ ๆ ไป​รวม​ถึง​การ​ปลีก​ตัว​จาก​คน​เกะกะ, การ​หมาย​เขา, เลิก​คบหา​กับ​เขา, แต่​ถึง​กระนั้น​ก็​เตือน​สติ​เขา​อย่าง​พี่​น้อง. อะไร​จะ​ชี้​นำ​สมาชิก​ใน​ประชาคม​ให้​ทำ​ตาม​ขั้น​ตอน​เหล่า​นี้? เพื่อ​ช่วย​ทำ​ให้​เรื่อง​นี้​กระจ่าง ให้​เรา​วินิจฉัย​สถานการณ์​สาม​อย่าง​ที่​เปาโล​ไม่​ได้ เพ่งเล็ง​ใน​ประชาคม​นี้.

1. เรา​ทราบ​ว่า​คริสเตียน​เป็น​คน​ไม่​สมบูรณ์​และ​มี​ข้อ​ผิด​พลาด. ถึง​กระนั้น ความ​รัก​เป็น​เครื่องหมาย​ของ​คริสเตียน​แท้​ซึ่ง​เรียก​ร้อง​ให้​เรา​รู้​จัก​เข้าใจ​และ​ให้​อภัย​ความ​ผิด​พลาด​ของ​คน​อื่น ๆ. ตัว​อย่าง​เช่น อาจ​มี​บาง​ครั้ง​ที่​คริสเตียน​เกิด​เดือดดาล อย่าง​ที่​เกิด​ขึ้น​ระหว่าง​บาระนาบา​กับ​เปาโล. (กิจการ 15:36-40) หรือ​คน​หนึ่ง​คน​ใด​อาจ​ใช้​ถ้อย​คำ​เกรี้ยวกราด​และ​เสียดสี​เนื่อง​จาก​ความ​เหน็ด​เหนื่อย. ใน​กรณี​ดัง​กล่าว โดย​การ​สำแดง​ความ​รัก​และ​ทำ​ตาม​คำ​แนะ​นำ​ใน​คัมภีร์​ไบเบิล เรา​จะ​สามารถ​ปก​ปิด​ความ​ผิด​นั้น, อยู่, คบหา และ​ทำ​งาน​ด้วย​กัน​กับ​เพื่อน​คริสเตียน​ของ​เรา. (มัดธาย 5:23-25; 6:14; 7:1-5; 1 เปโตร 4:8) เห็น​ชัด​ว่า​เปาโล​ไม่​ได้ กล่าว​ถึง​จุด​อ่อน​แบบ​นี้​ใน 2 เธซะโลนิเก.

2. เปาโล​ไม่​ได้ กล่าว​ถึง​สถานการณ์​ซึ่ง​คริสเตียน​เลือก​เอง​ที่​จะ​จำกัด​การ​คบหา​กับ​คน​อื่น​ซึ่ง​มี​ความ​ประพฤติ​หรือ​เจตคติ​ที่​ไม่​ดี ตัว​อย่าง​เช่น คน​ที่​ดู​เหมือน​มุ่ง​สนใจ​แต่​นันทนาการ​หรือ​สิ่ง​ฝ่าย​วัตถุ​มาก​เกิน​ไป. หรือ​บิดา​มารดา​อาจ​จำกัด​การ​คบหา​ของ​บุตร​กับ​หนุ่ม​สาว​ที่​ไม่​นับถือ​อำนาจ​ของ​บิดา​มารดา, ที่​เล่น​กัน​แบบ​แรง ๆ หรือ​อันตราย, หรือ​ที่​ไม่​ถือ​ว่า​หลักการ​คริสเตียน​สำคัญ. การ​ทำ​ดัง​กล่าว​เป็น​การ​ตัดสิน​ใจ​ส่วน​ตัว​โดย​ประสาน​กับ​สิ่ง​ที่​เรา​อ่าน​ใน​สุภาษิต 13:​20 (ล.ม.) ที่​ว่า “บุคคล​ที่​ดำเนิน​กับ​คน​มี​ปัญญา​ก็​จะ​เป็น​คน​มี​ปัญญา แต่​คน​ที่​คบ​กับ​คน​โฉด​เขลา​ย่อม​จะ​รับ​ความ​เสียหาย.”—เทียบ​กับ 1 โกรินโธ 15:33.

3. ด้วย​ความ​จริงจัง​ต่าง​ไป​มาก​ที​เดียว เปาโล​เขียน​ถึง​คริสเตียน​ชาว​โกรินโธ​เกี่ยว​กับ​คน​ที่​ทำ​บาป​ร้ายแรง​และ​ไม่​กลับ​ใจ. คน​ทำ​บาป​ที่​ไม่​กลับ​ใจ​เช่น​นั้น​ต้อง​ถูก​ขับ​ออก​จาก​ประชาคม. คน “ชั่ว” นั้น​เสมือน​หนึ่ง​ต้อง​ถูก​มอบ​แก่​ซาตาน. หลัง​จาก​นั้น คริสเตียน​ที่​ภักดี​ต้อง​ไม่​คบหา​กับ​คน​ชั่ว​เหล่า​นั้น; อัครสาวก​โยฮัน​กระตุ้น​คริสเตียน​ไม่​ให้​ทักทาย​เขา​ด้วย​ซ้ำ. (1 โกรินโธ 5:1-13; 2 โยฮัน 9-11) แต่​เรื่อง​นี้​ก็​ไม่ เข้า​กับ​คำ​แนะ​นำ​ใน 2 เธซะโลนิเก 3:14 ด้วย​เหมือน​กัน.

เรื่อง​ที่​ผิดแผก​ไป​จาก​สถานการณ์​สาม​อย่าง​ที่​กล่าว​มา​ก็​คือ​เรื่อง​ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ​คน “เกะกะ” ซึ่ง​อธิบาย​ไว้​ใน 2 เธซะโลนิเก. เปาโล​เขียน​ว่า​คน​เหล่า​นั้น​ยัง​เป็น “พี่​น้อง” ซึ่ง​ต้อง​ได้​รับ​การ​เตือน​สติ​และ​ปฏิบัติ​อย่าง​พี่​น้อง. ดัง​นั้น ปัญหา​กับ​พี่​น้อง​ที่ “เกะกะ” จึง​ไม่​ใช่​แค่​เรื่อง​ส่วน​ตัว​ระหว่าง​คริสเตียน​ด้วย​กัน​และ​ไม่​ร้ายแรง​ถึง​ขนาด​ที่​ผู้​ปกครอง​ใน​ประชาคม​จะ​เข้า​มา​ดำเนิน​การ​ตัด​สัมพันธ์​อย่าง​ที่​เปาโล​ได้​ทำ​เกี่ยว​กับ​การ​ผิด​ศีลธรรม​ใน​ประชาคม​โกรินโธ. คน “เกะกะ” นั้น​ไม่​ได้​มี​ความ​ผิด​ร้ายแรง​เหมือน​ชาย​คน​ที่​ถูก​ตัด​สัมพันธ์​ใน​ประชาคม​โกรินโธ.

คน “เกะกะ” ใน​ประชาคม​เธซะโลนิเก​ทำ​ผิด​ฐาน​หันเห​จาก​หลักการ​คริสเตียน​อย่าง​มาก​ที​เดียว. พวก​เขา​ไม่​ทำ​งาน​ไม่​ว่า​เนื่อง​จาก​คิด​ว่า​การ​เสด็จ​กลับ​ของ​พระ​คริสต์​อยู่​ใกล้​แล้ว​หรือ​ว่า​เพราะ​พวก​เขา​เกียจ​คร้าน. นอก​จาก​นั้น พวก​เขา​กำลัง​ก่อ​ความ​รำคาญ​มาก​ที​เดียว​โดย “เข้า​ไป​ก้าวก่าย​ใน​เรื่อง​ที่​ไม่​เกี่ยว​กับ​ตน.” อาจ​เป็น​ได้​ที่​ผู้​ปกครอง​ใน​ประชาคม​ให้​คำ​แนะ​นำ​เขา​หลาย​ครั้ง​หลาย​หน​แล้ว​อย่าง​ที่​ประสาน​กับ​คำ​แนะ​นำ​ของ​เปาโล​ใน​จดหมาย​ฉบับ​แรก​ที่​ท่าน​เขียน​และ​กับ​คำ​แนะ​นำ​อื่น ๆ ที่​มา​จาก​พระเจ้า. (สุภาษิต 6:6-11; 10:4, 5; 12:11, 24; 24:30-34) ถึง​กระนั้น พวก​เขา​ก็​ยัง​รั้น​ประพฤติ​ใน​แนว​ทาง​ซึ่ง​ทำ​ให้​เกิด​คำ​ตำหนิ​แก่​ประชาคม​และ​อาจ​แพร่​ไป​สู่​คริสเตียน​คน​อื่น ๆ. ดัง​นั้น โดย​ไม่​เอ่ย​ชื่อ เปาโล​ซึ่ง​เป็น​คริสเตียน​ผู้​ปกครอง​จึง​บอก​ประชาคม​อย่าง​เปิด​เผย​ให้​สนใจ​การ​เป็น​คน​เกะกะ​ของ​พวก​เขา เปิดโปง​แนว​ทาง​ที่​ผิด​ของ​คน​เหล่า​นั้น.

นอก​จาก​นั้น เปาโล​แจ้ง​ให้​ประชาคม​ทราบ​ว่า​เป็น​การ​เหมาะ​สม​ที่​พวก​เขา​แต่​ละ​คน​ซึ่ง​เป็น​คริสเตียน​จะ “หมาย” คน​เกะกะ. การ​นี้​หมายความ​ว่า​แต่​ละ​คน​จะ​สังเกต​ดู​คน​เหล่า​นั้น​ซึ่ง​การ​กระทำ​ของ​พวก​เขา​ตรง​กับ​แนว​ทาง​ที่​ประชาคม​ได้​รับ​คำ​เตือน​อย่าง​เปิด​เผย. เปาโล​แนะ​นำ​ให้​พวก​เขา “ปลีก​ตัว​จาก​พี่​น้อง​ทุก​คน​ที่​ประพฤติ​เกะกะ.” แน่นอน​ว่า​นั่น​คง​ไม่​หมายความ​ถึง​การ​หลบ​เลี่ยง​คน​เช่น​นั้น​อย่าง​สิ้นเชิง เพราะ​พวก​เขา​ต้อง “เตือน​สติ​เขา​ต่อ ๆ ไป​อย่าง​พี่​น้อง​คน​หนึ่ง.” พวก​เขา​ยัง​จะ​มี​การ⁠ติด​ต่อ​แบบ​คริสเตียน​อยู่​ต่อ​ไป ณ การ​ประชุม​ต่าง ๆ และ​บาง​ที​ก็​ใน​งาน​เผยแพร่. พวก​เขา​หวัง​ว่า​พี่​น้อง​ของ​เขา​จะ​ตอบรับ​คำ​เตือน​สติ​และ​เลิก​การ​ประพฤติ​ต่าง ๆ ที่​ก่อ​ความ​รำคาญ.

พวก​เขา​จะ “ปลีก​ตัว” จาก​คน​เกะกะ​อย่าง​ไร? เห็น​ได้​ชัด​ว่า​นี่​เป็น​เรื่อง​ทาง​สังคม. (เทียบ​กับ​ฆะลาเตีย 2:12.) การ​ที่​พวก​เขา​เลิก​มี​การ​คบหา​เกี่ยว​ข้อง​และ​นันทนาการ​กับ​คน​นั้น​ทำ​ให้​เขา​เห็น​ว่า​ผู้​คน​ที่​ทำ​ตาม​หลักการ​ไม่​ชอบ​แนว​ทาง​ของ​เขา. หาก​เขา​ไม่​ละอาย​และ​ทำ​การ​เปลี่ยน​แปลง อย่าง​น้อย​คน​อื่น​จะ​ได้​ไม่​เรียน​แนว​ประพฤติ​ของ​เขา​และ​กลาย​เป็น​อย่าง​เขา. ขณะ​เดียว​กัน คริสเตียน​เหล่า​นั้น​แต่​ละ​คน​จะ​มุ่ง​สนใจ​เรื่อง​ที่​เสริม​สร้าง. เปาโล​แนะ​นำ​พวก​เขา​ว่า “ส่วน​พวก​ท่าน พี่​น้อง​ทั้ง​หลาย อย่า​เลิก​ทำ​สิ่ง​ที่​ถูก​ต้อง.”—2 เธซะโลนิเก 3:13, ล.ม.

เห็น​ได้​ชัด​ว่า​คำ​แนะ​นำ​นี้​ของ​ท่าน​อัครสาวก​ไม่​ใช่​เพื่อ​ดูหมิ่น​หรือ​ตัดสิน​พี่​น้อง​ที่​ทำ​พลั้ง​พลาด​หรือ​ทำ​ผิด​เล็ก​น้อย. แต่​วัตถุ​ประสงค์​ของ​การ​ทำ​เช่น​นี้​ก็​เพื่อ​ช่วย​คน​ที่​ประพฤติ​ก่อกวน​ซึ่ง​ขัด​แย้ง​กับ​หลักการ​คริสเตียน​อย่าง​มาก​ที​เดียว.

เปาโล​ไม่​ได้​วาง​กฎเกณฑ์​ปลีกย่อย​ราว​กับ​พยายาม​จะ​กำหนด​ขั้น​ตอน​ดำเนิน​การ​ที่​ซับซ้อน​ขึ้น​มา. แต่​เห็น​ชัด​ว่า ก่อน​อื่น​พวก​ผู้​ปกครอง​ควร​ให้​คำ​แนะ​นำ​และ​พยายาม​ช่วย​คน​ที่​ประพฤติ​เกะกะ. ถ้า​พวก​เขา​ทำ​ไม่​สำเร็จ​และ​คน​นั้น​ยัง​รั้น​จะ​ประพฤติ​ก่อกวน​และ​อาจ​แพร่​การ​ประพฤติ​แบบ​นั้น​ออก​ไป พวก​ผู้​ปกครอง​ก็​อาจ​ลง​ความ​เห็น​ว่า​ควร​เตือน​ประชาคม​ให้​รู้​ตัว. พวก​เขา​อาจ​จัด​ให้​มี​คำ​บรรยาย​เกี่ยว​กับ​สาเหตุ​ที่​ควร​หลีก​เลี่ยง​การ​ประพฤติ​เกะกะ​เช่น​นั้น. พวก​เขา​จะ​ไม่​เอ่ย​ชื่อ แต่​คำ​บรรยาย​เพื่อ​ให้​คำ​เตือน​นั้น​จะ​ช่วย​ป้องกัน​ประชาคม​ไว้​เพราะ​ผู้​ที่​ตื่น​ตัว​ตอบรับ​จะ​ระมัดระวัง​เป็น​พิเศษ​ใน​การ​จำกัด​กิจกรรม​ทาง​สังคม​กับ​คน​ใด​ก็​ตาม​ซึ่ง​แสดง​ออก​ชัดเจน​ถึง​การ​ประพฤติ​เกะกะ​เช่น​นั้น.

หวัง​อย่าง​ยิ่ง​ว่า ใน​ที่​สุด​คน​ที่​ประพฤติ​เกะกะ​จะ​ละอาย​ใน​เรื่อง​การ​ประพฤติ​ของ​ตน​และ​จะ​ถูก​กระตุ้น​ให้​เปลี่ยน​แปลง. เมื่อ​พวก​ผู้​ปกครอง​และ​คน​อื่น​ใน​ประชาคม​เห็น​การ​เปลี่ยน​แปลง​นั้น พวก​เขา​จะ​ตัดสิน​ใจ​ได้​เอง​ว่า​จะ​เลิก​การ​จำกัด​การ​คบหา​กับ​คน​นั้น.

ดัง​นั้น กล่าว​โดย​สรุป​คือ พวก​ผู้​ปกครอง​ใน​ประชาคม​จะ​นำ​หน้า​ใน​การ​ให้​ความ​ช่วยเหลือ​และ​คำ​แนะ​นำ​ถ้า​มี​คน​ที่​ประพฤติ​เกะกะ. ถ้า​คน​นั้น​ไม่​เห็น​ว่า​แนว​ทาง​ของ​ตน​ผิด​แต่​ยัง​คง​ก่อ​แรง​ชักจูง​ที่​ไม่​ดี​งาม​ต่อ​ไป พวก​ผู้​ปกครอง​อาจ​เตือน​ประชาคม​โดย​ทาง​คำ​บรรยาย​ซึ่ง​ทำ​ให้​เห็น​ชัดเจน​ถึง​ทัศนะ​ของ​คัมภีร์​ไบเบิล—อาจ​เป็น​เรื่อง​การ​นัด​พบ​กับ​คน​ที่​ไม่​มี​ความ​เชื่อ​อย่าง​เดียว​กัน หรือ​เรื่อง​ใด​ก็​ตาม​ที่​เป็น​การ​ประพฤติ​ไม่​เหมาะ​สม. (1 โกรินโธ 7:39; 2 โกรินโธ 6:14) คริสเตียน​ใน​ประชาคม​ซึ่ง​ได้​รับ​คำ​เตือน​เนื่อง​ด้วย​คำ​บรรยาย​นั้น​จะ​ตัดสิน​ใจ​เอง​ได้​ว่า​จะ​จำกัด​การ​คบหา​ใด ๆ กับ​คน​ที่​เห็น​ได้​ชัด​ว่า​มุ่ง​ประพฤติ​เกะกะ​แต่​ก็​ยัง​เป็น​พี่​น้อง​อยู่.

[เชิงอรรถ]

a เคย​มี​การ​ใช้​คำ​ภาษา​กรีก​คำ​นี้​เกี่ยว​กับ​ทหาร​ที่​ไม่​รักษา​ระเบียบ​หรือ​ไม่​ปฏิบัติ​ตาม​วินัย รวม​ทั้ง​นัก​เรียน​ที่​หนี​เรียน​ด้วย.

[รูปภาพ​หน้า 31]

คริสเตียน​ผู้​ปกครอง​เตือน⁠สติ​คน​ประพฤติ​เกะกะ​และ​ถึง​กระนั้น​ก็​ยัง​ถือ​ว่า​พวก​เขา​เป็น​เพื่อน​ร่วม​ความ​เชื่อ

    หนังสือภาษาไทย (1971-2026)
    ออกจากระบบ
    เข้าสู่ระบบ
    • ไทย
    • แชร์
    • การตั้งค่า
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • เงื่อนไขการใช้งาน
    • นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล
    • การตั้งค่าความเป็นส่วนตัว
    • JW.ORG
    • เข้าสู่ระบบ
    แชร์