เชิงอรรถ

c มี​การ​ตั้ง​ทฤษฎี​เรื่อง​สสาร​มืด​ใน​ช่วง​ทศวรรษ 1930 และ​มี​การ​พิสูจน์​ยืน​ยัน​เรื่อง​นี้​ใน​ทศวรรษ 1980. ปัจจุบัน​นี้ นัก​ดาราศาสตร์​วัด​ว่า​กระจุก​กาแล็กซี​หนึ่ง​มี​สสาร​มืด​เท่า​ไร​โดย​การ​สังเกต​ว่า​กระจุก​นั้น​หักเห​แสง​มาก​ขนาด​ไหน​จาก​วัตถุ​ที่​อยู่​ห่าง​ไกล​กว่า​นั้น.