จงหลีกเลี่ยงน้ำใจหยิ่งยโส
สุภาษิตที่สุขุมข้อหนึ่งในคัมภีร์ไบเบิลกล่าวว่า “คนที่ยกประตูบ้านของตนให้สูงก็เท่ากับเป็นผู้เสาะหาความพินาศ.” (สุภาษิต 17:19) มีอะไรผิดหรือกับประตูบ้านที่สูง? และอะไรคือจุดใหญ่ใจความของสุภาษิตข้อนี้?
ในสมัยโบราณพวกโจรที่มาคนเดียวและกลุ่มโจรที่ใช้ม้าเป็นพาหนะไม่ใช่เรื่องผิดปกติ. บ้านที่ไม่มีการป้องกันซึ่งอยู่ในที่โล่งก็ง่ายที่โจรจะจู่โจม. เพื่อป้องกันการปล้นทรัพย์สิน เจ้าข้องบ้านบางคนสร้างกำแพงพร้อมด้วยประตูพิเศษ. ตัวกำแพงสูง แต่ประตูทางเข้าต่ำ. ที่จริง บางประตูสูงไม่เกินหนึ่งเมตรด้วยซ้ำ—ต่ำเกินกว่าที่ม้าที่มีคนขี่จะเข้าได้. คนที่ไม่สร้างประตูเข้าบ้านของตนให้ต่ำก็เสี่ยงต่อการที่จะมีคนขี่ม้าเข้าไปและปล้นเอาข้าวของของเขา.
ในเมืองต่าง ๆ ประตูเข้าลานบ้านโดยทั่วไปจะต่ำและไม่น่าสนใจ ไม่มีสิ่งบ่งชี้ถึงความมั่งคั่งซึ่งอาจจะมีอยู่ภายในกำแพงที่ล้อมรอบ. แต่ในเปอร์เซีย ประตูที่สูงเป็นเครื่องหมายอย่างหนึ่งของราชสำนัก ซึ่งประชากรบางคนพยายามจะเลียนแบบอันเป็นการเสี่ยงอย่างมาก. ใครก็ตามที่ทำประตูสูงสำหรับบ้านของตนก็กำลังเชื้อเชิญให้โจรมาปล้นเนื่องจากการโอ้อวดความร่ำรวยของตน.
ดังนั้น สุภาษิต 17:19 จึงแสดงว่าคนที่ทำประตูบ้านของตนให้สูงก็กำลังแส่หาเรื่องหายนะโดยการประเมินค่าตนเองเกินกว่าคุณค่าที่ตนมีจริง ๆ. สุภาษิตข้อนี้ก็อาจพาดพิงถึงปากว่าเป็นเหมือนประตูที่ยกสูงโดยการคุยโวโอ้อวดและใช้คำพูดหยิ่งยโส. การพูดเช่นนั้นปลุกเร้าการทะเลาะวิวาทและสามารถนำบุคคลที่หยิ่งจองหองนั้นไปสู่ความหายนะได้ในที่สุด. ฉะนั้น เป็นการฉลาดสุขุมจริง ๆ ที่จะหลีกเลี่ยงน้ำใจหยิ่งยโส!
[ที่มาของภาพหน้า 30]
Picturesque Palestine, Sinai and Egypt, Volume 1, by Colonel Wilson (1881)