หอยสังข์—อาหารที่ขึ้นชื่อแห่งหมู่เกาะ
โดยผู้เขียนตื่นเถิด! ในหมู่เกาะบาฮามาส
“ขอหอยสังข์กินเล่นสี่ชุด!” “หอยสังข์ย่างหนึ่งชุดกับสลัดหอยสังข์สองชุด!”
นี่เป็นวิธีสั่งอาหารโดยทั่วไปของลูกค้าที่หิวโหยในร้านอาหารซื้อกลับบ้านบนหมู่เกาะบาฮามาส. กลิ่นหอยสังข์ทอดที่ชวนให้น้ำลายสอรวมกับกลิ่นไอทะเลยิ่งทำให้รู้สึกหิว. แต่หอยสังข์คืออะไร?
หอยสังข์ รวมทั้งหอยปีกนางฟ้าและหอยชักตีน เป็นหอยทะเลกาบเดี่ยว. หอยประเภทนี้มีหลายพันธุ์ เช่น พันธุ์ปีกเหยี่ยว, พันธุ์น้ำนม, พันธุ์หางไก่, พันธุ์นักสู้, และพันธุ์ราชินี หรือพันธุ์สีชมพู. พันธุ์ที่ชอบกินกันมากเป็นพิเศษที่นี่ก็คือพันธุ์ราชินี. หอยสังข์พันธุ์นี้มีชื่อลาตินว่า สตรอมบุส กิกัส (Strombus gigas) และส่วนใหญ่จะพบได้ในน่านน้ำที่อบอุ่นตั้งแต่ฟลอริดาไปจนถึงบราซิล.
หอยสังข์ราชินีมีเปลือกขนาดใหญ่ที่ขดเป็นวงและมีปากเปลือกกางเป็นแผ่นกว้างออกไป ตัวที่โตเต็มวัยมีความยาวตั้งแต่ 20 ถึง 25 เซนติเมตร.
วิธีจับและวิธีใช้ประโยชน์
เบซิลจำได้ว่าตอนเขาเป็นเด็ก เขาเคยนั่งเรือไปจับหอยสังข์กับพ่อ. “พ่อจะใช้ถังรูปกรวยใบใหญ่ซึ่งก้นด้านกว้างเป็นแผ่นกระจก และไม้ยาวซึ่งมีตะขอสองตัวติดอยู่ที่ปลาย. พ่อจะวางถังก้นแก้วนี้ลงในน้ำแล้วมองลงไปเพื่อหาหอยสังข์. พ่อใช้มือหนึ่งจับถังไว้ แล้วใช้อีกมือหนึ่งเกี่ยวหอยสังข์ขึ้นมาบนเรือด้วยไม้ตะขอ.”
วิธีที่นิยมกันในปัจจุบันคือให้คนดำลงไปจับหอยขึ้นมาด้วยมือ. ถ้าจับหอยในบริเวณที่น้ำลึกหน่อย เขาอาจใช้หน้ากากดำน้ำ หรือถ้าเขามีใบอนุญาตจากรัฐบาล เขาก็อาจใช้เครื่องอัดอากาศ.
วิธีเอาเนื้อหอยออกจากเปลือกคือเจาะรูด้านฐานเปลือก. แล้วใช้มีดสอดเข้าไปในรูเพื่อดันตัวหอยออกมาที่ปากเปลือกจนดึงตัวมันออกมาได้. ตัวหอยสังข์มีส่วนหลักอยู่สี่ส่วนคือ หัว, อวัยวะภายใน, แมนเทิล, และตีนที่เป็นกล้ามเนื้อ. ที่ตีนหอยจะมีฝาเปลือกแข็ง ๆ สีน้ำตาลติดอยู่. ตีนหอย ซึ่งเป็นส่วนที่กินได้ จะมีหนังเหนียว ๆ หุ้มอยู่. หนังและส่วนที่กินไม่ได้ทั้งหมดจะถูกตัดทิ้งไป เหลือไว้แต่เนื้อขาว ๆ ที่มีรสอร่อย.
หอยสังข์มีโปรตีนสูงมาก ทั้งยังถือกันว่ามีคุณค่าในการบำบัดรักษาโรคด้วย. หลายคนเล่าถึงประสบการณ์ของตัวเองโดยบอกว่า เขามีสุขภาพดีขึ้นอย่างน่าทึ่งหลังจากกินหอยสังข์มาก ๆ.
ทุกวันนี้ อุตสาหกรรมเครื่องประดับจากเปลือกหอยสังข์กำลังเฟื่องฟูขึ้นเรื่อย ๆ. เปลือกของมันซึ่งมีปากเปลือกสีชมพูที่แผ่ออกนั้นดูสวยงามและเป็นที่นิยมมากในหมู่นักสะสมเปลือกหอย. อย่างไรก็ตาม หอยสังข์มีประโยชน์มากที่สุดคือนำมาทำเป็นอาหารรสอร่อย. ตลอดหลายปีที่ผ่านมา พ่อครัวแม่ครัวที่มีความคิดสร้างสรรค์ได้คิดค้นวิธีทำหอยสังข์รสเลิศนี้ในหลากหลายวิธี.
อาหารอันโอชะ
ในสมัยที่ภูมิภาคนี้ยังไม่ค่อยมีตู้เย็นใช้กัน จะมีการนำหอยสังข์ไปตากแห้งเพื่อเก็บไว้ได้นาน ๆ. ตอนแรก จะทำให้เนื้อมันนุ่มโดยทุบด้วยฆ้อนไม้. แล้วจะแขวนเนื้อตากแดดไว้สักสองสามวันจนแห้งดี. ก่อนจะนำไปประกอบอาหาร จะมีการแช่เนื้อหอยในน้ำสักสองสามชั่วโมงจนนิ่ม. หลายคนยังคงชอบรสชาติของหอยสังข์ตากแห้งนี้.
อาหารยอดนิยมสำหรับคนท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวคือสลัดหอยสังข์ ซึ่งอาจเรียกว่าซูชิหอยสังข์ก็ได้. พูดง่าย ๆ ก็คือกินกันดิบ ๆ นี่เอง. วิธีทำคือเอาเนื้อออกจากเปลือก หั่นเป็นชิ้นพอคำ แล้วนำไปผสมกับขึ้นฉ่ายฝรั่ง, พริกหยวกเขียว, พริกชี้ฟ้าแดง, หอมหัวใหญ่, และมะเขือเทศ. ปรุงรสด้วยเกลือ, น้ำมะนาว, และน้ำส้มคั้น. ถ้าคุณไม่ชอบการกินอาหารทะเลดิบ ๆ ก็มีรายการอาหารหอยสังข์ที่ปรุงสุกแล้วให้เลือกหลากหลายอย่าง. แต่มีข้อควรระวัง. หากจะนำหอยสังข์มาปรุงให้สุก ต้องใช้ฆ้อนทุบเนื้อนั้นให้นุ่มเสียก่อน. ไม่อย่างนั้น เนื้อของมันจะเหนียวมาก.
หอยสังข์อาจนำไปนึ่ง, ต้ม, ตากแห้ง, ย่าง, ชุบแป้งทอด, ทำเป็นเบอร์เกอร์หอย, ใส่ลงในข้าวหรือซุปก็ได้—รายการอาหารหอยสังข์นี้มีมากมายนับไม่ถ้วน. หอยสังข์ทอดและสตูหอยสังข์มักจะเสิร์ฟเป็นอาหารเรียกน้ำย่อย. วิธีปรุงหอยสังข์แบบง่าย ๆ ถูกถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง. ดังนั้น ถ้าคุณมาเยือนหมู่เกาะบาฮามาสอันสวยงามนี้ อย่าเพิ่งกลับบ้านโดยไม่ได้ลิ้มลองหอยสังข์ล่ะ. คุณจะได้ชิมรสชาติอาหารที่ขึ้นชื่อแห่งหมู่เกาะที่แท้จริง.
[กรอบ/ภาพหน้า 23]
หอยสังข์ชุบแป้งทอด (ภาพข้างล่าง)
แซนดรา แม่บ้านคนหนึ่งซึ่งอยู่ในหมู่เกาะนี้ พรรณนาวิธีที่เธอทำหอยสังข์ชุบแป้งทอดที่อร่อยมาก: “ตอนแรก ต้องทำให้เนื้อหอยนุ่มจนได้ที่ก่อนนะคะ. จากนั้น นำไปคลุกแป้งซึ่งปรุงด้วยเกลือและพริกไทยให้ทั่ว แล้วชุบลงในส่วนผสมของไข่, แป้ง, กับน้ำ. ทอดหอยในน้ำมันร้อน ๆ จนเหลือง. ทิ้งให้สะเด็ดน้ำมันบนกระดาษ แล้วบีบมะนาวให้ทั่ว.”
หอยสังข์ที่ทำด้วยวิธีนี้มักจะเสิร์ฟพร้อมกับมันฝรั่งทอดแล้วใส่ซอสมะเขือเทศลงไปมาก ๆ หรือเสิร์ฟกับถั่วลันเตาและข้าว. หอยสังข์ชุบแป้งทอดอาจกินกับซอสทาร์ทาร์ก็ได้. มีหอยสังข์แช่แข็งส่งออกไปขายต่างประเทศด้วย ดังนั้น คุณอาจหาซื้อหอยสังข์ได้ในละแวกบ้านคุณ. ลองชิมดูสิ. คุณอาจจะติดใจรสชาติของมันก็ได้.
[ภาพหน้า 23]
วนตามเข็มนาฬิกา: เปลือกหอยสังข์ราชินี; คนจับหอยสังข์ซึ่งใช้ถังก้นแก้วและไม้ยาว; การแกะเนื้อ; สตูหอยสังข์; สลัดหอยสังข์; หอยสังข์ทอด; หอยสังข์ย่างเสิร์ฟกับกล้วยกล้ายและมันสำปะหลัง