Hažžygyň penjesi

Gekkon diýip atlandyrylýan hažžyk diwarda we potolokda aňsatlyk bilen ýöräp bilýär, hatda ylgap hem bilýär. Onuň şeýle aýratynlygyny gadymy döwürlerde-de bilýärdiler (Nakyllar 30:28). Ýöne ol näme üçin Ýeriň dartyş güýjüne garamazdan, şeýle hereket edip bilýär?

Gekkon hažžygy tep-tekiz diwarda-da ýöräp bilýär. Onuň penjesinde egri gasynlary bolup, müňlerçe tüýjagazlary bar. Onuň penjesinde sorujy organ ýa-da ýelmeşýän suwuklyk ýok. Şol tüýjagazlar molekulýar güýji döredýär. Şol güýjüň esasynda hažžygyň penjesi diwara ýapyşýar. Molekulýar güýje Wan der Wals güýji hem diýilýär. Elbetde, bu güýç agyr zatlary göterip bilmeýär. Meselem, adamlar eli bilen hažžyklaryňky ýaly diwarlara ýapyşyp ýöräp bilmeýär. Diwaryň ýüzünde ýörände hažžygyň penjesi giňäp, diwara gowy ýapyşyp bilýär. Hažžygyň penjesindäki tüýjagazlar bilen molekulýar güýji diwarda agramyny saklamaga kömek edýär.

Bu açyşdan näme öwrenip bolýar? Gekkon hažžygynyň penjesine meňzeş sintetik zatlar döredip, birleşdiriji madda hökmünde ulanyp bolýar. Bir alymyň aýtmagyna görä, hažžygyň penjesine meňzeş edilip ýasalan sintetik zatlary lukmançylykda hem ulanyp bolýar. Şonda zyýanly ýelmeşdiriji maddalary ulanmak gerek bolmaz.

[Maglumatyň alnan ýeri]