3:11

Binabautismuhan ko kayo: O “Inilulubog ko kayo.” Ang salitang Griego na ba·ptiʹzo ay nangangahulugang “ilublob; ilubog.” Ipinapakita sa iba pang bahagi ng Bibliya na ang pagbabautismo ay lubusang paglulubog. Sa isang pagkakataon, nagbautismo si Juan sa isang lugar sa Lambak ng Jordan malapit sa Salim “dahil may malaking katubigan doon.” (Ju 3:23) Nang bautismuhan naman ni Felipe ang isang mataas na opisyal na Etiope, pareho silang “lumusong sa tubig.” (Gaw 8:38) Ang salitang ba·ptiʹzo rin ang ginamit ng Septuagint sa 2Ha 5:14 nang sabihin nitong “lumublob [si Naaman] sa Jordan nang pitong beses.”

nagsisisi: Lit., “nagbago ng isip.”—Tingnan ang study note sa Mat 3:2, 8 at Glosari, “Pagsisisi.”

mas malakas: Ibig sabihin, “mas malaki ang awtoridad.”

sandalyas: Ang pag-aalis at pagdadala ng sandalyas ng iba o ang pagkakalag ng sintas ng sandalyas ng iba (Mar 1:7; Luc 3:16; Ju 1:27) ay itinuturing na mababang atas at kadalasang ginagawa ng isang alipin.

magbabautismo . . . sa pamamagitan ng banal na espiritu at ng apoy: Tumutukoy sa pagbubuhos ng banal na espiritu para maging pinahiran at sa pagpuksa sa pamamagitan ng apoy. Nagsimula ang pagbabautismo sa pamamagitan ng banal na espiritu noong Pentecostes 33 C.E. Nangyari naman ang pagbabautismo sa pamamagitan ng apoy noong 70 C.E. nang wasakin ng mga hukbong Romano ang Jerusalem at sunugin ang templo nito.