28:30

Dalawang taon siyang nanatili: Sa loob ng dalawang taóng ito, isinulat ni Pablo ang mga liham niya para sa mga taga-Efeso (Efe 4:1; 6:20), mga taga-Filipos (Fil 1:7, 12-14), mga taga-Colosas (Col 4:18), kay Filemon (Flm 9), at lumilitaw na pati na rin sa mga Hebreo. Malamang na nakalaya siya mula sa pagkabilanggo sa sarili niyang bahay noong mga 61 C.E., kung kailan lumilitaw na nilitis siya—posibleng sa harap ni Emperador Nero o ng isa sa mga kinatawan niya—at napawalang-sala. Pagkalaya ni Pablo, nanatili pa rin siyang masigasig. Posibleng sa panahong ito natuloy ang plano niya na pumunta sa Espanya. (Ro 15:28) Ayon kay Clemente ng Roma, na sumulat noong mga 95 C.E., naglakbay si Pablo “hanggang sa pinakadulong bahagi ng Kanluran,” na tumutukoy sa Imperyo ng Roma. Makikita sa tatlong liham na isinulat ni Pablo noong makalaya na siya (1 at 2 Timoteo at Tito) na posibleng dumalaw siya sa Creta, Efeso, Macedonia, Mileto, Nicopolis, at Troas. (1Ti 1:3; 2Ti 4:13; Tit 1:5; 3:12) May mga nagsasabi na muling naaresto si Pablo sa Nicopolis, Gresya, at na nabilanggo siya ulit sa Roma noong mga 65 C.E. Nang pagkakataong ito, lumilitaw na hindi na naawa sa kaniya si Nero. Nagkaroon ng malaking sunog sa Roma noong 64 C.E., at ayon sa Romanong istoryador na si Tacitus, isinisi ito ni Nero sa mga Kristiyano. At sinimulan niya ang malupit na pag-uusig sa kanila. Nang isulat ni Pablo ang ikalawa at huling liham niya kay Timoteo, alam niyang malapit na siyang patayin, kaya pinapunta niya agad sa kaniya sina Timoteo at Marcos. Nang mga panahong ito, lakas-loob na isinapanganib nina Lucas at Onesiforo ang buhay nila para madalaw at mapatibay si Pablo. (2Ti 1:16, 17; 4:6-9, 11) Malamang na pinatay si Pablo noong mga 65 C.E. Hanggang kamatayan, nakapagbigay si Pablo ng mahusay na patotoo “tungkol sa lahat ng ginawa at itinuro ni Jesus.”—Gaw 1:1.