2:3

hindi pinilit na magpatuli . . . si Tito: Nang magkaroon ng isyu tungkol sa pagtutuli sa Antioquia (mga 49 C.E.), sinamahan ni Tito sina Pablo at Bernabe sa Jerusalem. (Gaw 15:1, 2; Gal 2:1) “Isa siyang Griego,“ isang di-tuling Gentil. (Tingnan ang study note sa Griego sa talatang ito.) Posibleng ipinapahiwatig ng paggamit ng pandiwang “pinilit” sa talatang ito na may mga Kristiyanong nagtataguyod ng mga paniniwala at tradisyong Judio na namimilit kay Tito na magpatuli. Pero sa pagpupulong sa Jerusalem, napagdesisyunan ng mga apostol at matatandang lalaki na hindi na kailangan ng mga Kristiyanong Gentil na magpatuli. (Gaw 15:23-29) Binanggit ni Pablo ang detalyeng ito tungkol kay Tito para suportahan ang argumento niya na ang mga nagpakumberte sa Kristiyanismo ay hindi na kailangang sumunod sa Kautusang Mosaiko. Dahil pangunahin nang nangangaral si Tito sa di-tuling mga tao ng ibang mga bansa, hindi magiging isyu kung hindi siya tuli. (2Co 8:6; 2Ti 4:10; Tit 1:4, 5) Kaya magkaiba sila ng kaso ni Timoteo, na tinuli ni Pablo.—Tingnan ang study note sa Gaw 16:3.

Griego: Inilarawan si Tito na isang Griego (Helʹlen) posibleng dahil Griego ang lahi niya. Pero ginagamit ng unang-siglong mga manunulat ang anyong pangmaramihan nito (Helʹle·nes) para tumukoy sa mga di-Griego na yumakap sa wika at kulturang Griego. Kaya posible ring sa ganitong diwa naging Griego si Tito.—Tingnan ang study note sa Ro 1:16.