-
PangangayupapaKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Masusumpungan sa ilustrasyon ni Jesus sa Mateo 18:26 ang isang halimbawa ng pangangayupapa sa isang taong hari. Maliwanag na ganitong uri ng pangangayupapa ang ginawa ng mga astrologo sa batang si Jesus, na “ipinanganak na hari ng mga Judio”; ganito ring pangangayupapa ang sinabi ni Herodes na nais niyang gawin, at ang may-panlilibak na ginawa ng mga kawal kay Jesus bago siya ibayubay. Maliwanag na hindi nila itinuring si Jesus bilang ang Diyos o bilang isang bathala. (Mat 2:2, 8; Mar 15:19) Bagaman ginagamit ng ilang tagapagsalin ang salitang “sumamba” sa karamihan ng mga kaso kung saan ang pro·sky·neʹo ay ginamit upang tumukoy sa mga ikinilos ng mga tao sa harap ni Jesus, hindi sinusuportahan ng katibayan ang saling ito. Sa halip, kung isasaalang-alang ang mga kalagayang nag-udyok sa mga tao na mangayupapa kay Jesus, mapapansin na ang mga ito ay kahawig na kahawig ng mga kalagayang nag-udyok sa ilan na mangayupapa sa mga propeta at mga hari noong una. (Ihambing ang Mat 8:2; 9:18; 15:25; 20:20 sa 1Sa 25:23, 24; 2Sa 14:4-7; 1Ha 1:16; 2Ha 4:36, 37.) Kadalasan, ipinakikita ng mismong sinabi ng mga taong nangayupapa kay Jesus na, bagaman maliwanag na kinikilala nila siya bilang kinatawan ng Diyos, hindi nila iniisip na sa Diyos o sa isang bathala sila nangangayupapa, kundi sa “Anak ng Diyos,” ang inihulang “Anak ng tao,” ang Mesiyas na may awtoridad mula sa Diyos. Sa maraming pagkakataon, ang pangangayupapa nila ay isang kapahayagan ng pasasalamat para sa pagsisiwalat ng Diyos o para sa katibayan ng kaniyang pabor, gaya rin ng pangangayupapang ginawa ng mga tao noong una.—Mat 14:32, 33; 28:5-10, 16-18; Luc 24:50-52; Ju 9:35, 38.
Bagaman tumanggap ng pangangayupapa ang naunang mga propeta at gayundin ang mga anghel, pinigilan ni Pedro si Cornelio sa pangangayupapa sa kaniya, at sa pangitain naman ni Juan, dalawang ulit siyang pinigilan ng anghel o mga anghel sa paggawa ng gayon, anupat tinukoy ng anghel ang kaniyang sarili bilang ‘kapuwa alipin’ at nagpayo na “sambahin mo ang Diyos [toi The·oiʹ pro·skyʹne·son].” (Gaw 10:25, 26; Apo 19:10; 22:8, 9) Maliwanag na sa pagdating ni Kristo, nagkaroon ng bagong mga ugnayan na nakaapekto sa paraan ng pakikitungo ng mga lingkod ng Diyos sa isa’t isa. Itinuro niya sa kaniyang mga alagad na “iisa ang inyong guro, samantalang lahat kayo ay magkakapatid . . . ang inyong Lider ay iisa, ang Kristo” (Mat 23:8-12), sapagkat sa kaniya natupad ang makahulang mga paglalarawan, gaya nga ng sinabi ng anghel kay Juan na “ang pagpapatotoo tungkol kay Jesus ang kumakasi sa panghuhula.” (Apo 19:10) Si Jesus ay Panginoon ni David, ang mas dakila kaysa kay Solomon, ang propetang mas dakila kaysa kay Moises. (Luc 20:41-43; Mat 12:42; Gaw 3:19-24) Kaya wasto lamang na tumanggi si Pedro na pakundanganan siya ni Cornelio nang higit kaysa sa nararapat.
-
-
PangangayupapaKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 2
-
-
Pangangayupapa sa niluwalhating si Jesu-Kristo. Sa kabilang dako, si Kristo Jesus ay dinakila ng kaniyang Ama sa isang posisyon na pangalawa lamang sa Diyos, upang “sa pangalan ni Jesus ay lumuhod ang bawat tuhod niyaong mga nasa langit at niyaong mga nasa lupa at niyaong mga nasa ilalim ng lupa, at ang bawat dila ay hayagang kumilala na si Jesu-Kristo ay Panginoon sa ikaluluwalhati ng Diyos na Ama.” (Fil 2:9-11; ihambing ang Dan 7:13, 14, 27.) Ipinakikita rin ng Hebreo 1:6 na kahit ang mga anghel ay nangayupapa sa binuhay-muling si Jesu-Kristo. Maraming salin ng tekstong ito ang gumagamit ng “sumamba” para sa pro·sky·neʹo, samantalang isinasalin naman ito ng iba sa pamamagitan ng mga pananalitang gaya ng “yumukod sa harap” (AT; Yg) at ‘magbigay-galang’ (NE). Anumang terminong Tagalog ang ginagamit, ang orihinal na Griego ay hindi nagbabago at ang ginawa ng mga anghel sa harap ni Kristo ay dapat unawain kaayon ng iba pang bahagi ng Kasulatan. Mariing sinabi mismo ni Jesus kay Satanas na “si Jehova na iyong Diyos ang sasambahin [isang anyo ng pro·sky·neʹo] mo, at sa kaniya ka lamang mag-uukol ng sagradong paglilingkod.” (Mat 4:8-10; Luc 4:7, 8) Sa katulad na paraan, sinabi ng (mga) anghel kay Juan na “sambahin mo ang Diyos” (Apo 19:10; 22:9), at ang utos na ito ay binigkas pagkaraang buhaying-muli at dakilain si Jesus, anupat nagpapakitang si Jehova pa rin ang dapat pag-ukulan ng pagsamba. Totoo, bagaman ang Awit 97, na maliwanag na sinipi ng apostol sa Hebreo 1:6, ay tumutukoy sa Diyos na Jehova bilang ang isa na ‘niyuyukuran,’ ikinapit ang tekstong ito kay Kristo Jesus. (Aw 97:1, 7) Gayunman, bago nito ay nilinaw na ng apostol na ang binuhay-muling si Kristo ang ‘sinag ng kaluwalhatian ng Diyos at ang eksaktong larawan ng kaniya mismong sarili.’ (Heb 1:1-3) Samakatuwid, kung ang ipinapalagay nating “pagsamba” ay waring iniuukol ng mga anghel sa Anak, ang totoo, ito’y iniuukol nila sa pamamagitan lamang niya at para sa Diyos na Jehova, ang Soberanong Tagapamahala, “ang Isa na gumawa ng langit at ng lupa at dagat at mga bukal ng mga tubig.” (Apo 14:7; 4:10, 11; 7:11, 12; 11:16, 17; ihambing ang 1Cr 29:20; Apo 5:13, 14; 21:22.) Sa kabilang dako, ang mga saling “yumukod sa harap” at ‘magbigay-galang’ (sa halip na “sumamba”) ay hindi naman salungat sa orihinal na wika, sa tekstong Hebreo man ng Awit 97:7 o sa tekstong Griego ng Hebreo 1:6, sapagkat naitatawid ng gayong mga salin ang saligang diwa ng hish·ta·chawahʹ at pro·sky·neʹo.
-