-
KalendaryoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Bago pa man lalangin ang tao, inilaan na ng Diyos ang batayan ng pagsukat ng panahon sa gayong paraan. Sinasabi sa atin ng Genesis 1:14, 15 na ang isa sa mga layunin ng “mga tanglaw sa kalawakan ng langit” ay para sa “mga kapanahunan at para sa mga araw at mga taon.” Kung gayon, ang araw na solar, ang taóng solar, at ang buwang lunar ay mga likas na dibisyon ng panahon, anupat ang mga ito ay inuugitan ng araw-araw na pag-inog ng lupa sa axis nito, ng taunang pag-ikot nito sa palibot ng araw, at ng buwanang pagbabagu-bago ng hugis ng buwan depende sa lokasyon nito may kaugnayan sa lupa at araw. Samantala, ang paghahati-hati ng panahon gamit ang mga sanlinggo at ang paghahati-hati ng isang araw sa iba’t ibang oras ay mga kaayusan ng tao.
Mula pa sa unang taong si Adan, sinusukat na ang panahon gamit ang mga taon. Kaya naman, iniulat na ang edad ni Adan ay “isang daan at tatlumpung taon” nang maging anak niya si Set.—Gen 5:3.
-
-
KalendaryoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ipinahihiwatig din ng ulat na ito na hinati-hati ni Noe ang taon sa 12 buwan.—Tingnan ang TAON.
-
-
KalendaryoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ang sinaunang mga kalendaryo ay pangunahin nang mga kalendaryong lunar, samakatuwid nga, ang mga buwan [month] ng bawat taon ay binibilang ayon sa kumpletong mga siklo ng buwan [moon], halimbawa, mula sa isang bagong buwan [new moon] hanggang sa susunod na bagong buwan [new moon]. Sa katamtaman, ang gayong lunasyon ay tumatagal nang mga 29 na araw, 12 oras, at 44 na minuto. Ang mga buwan [month] ay kadalasan nang binibilang nang may tig-29 o tig-30 araw, ngunit sa rekord ng Bibliya, ang terminong “buwan” [month] ay karaniwan nang nangangahulugan ng 30 araw.—Ihambing ang Deu 21:13; 34:8; gayundin ang Apo 11:2, 3.
Ang isang taon na may 12 buwang lunar ay mas maikli nang mga 11 araw kaysa sa isang taóng solar na may 365 1/4 na araw. Yamang sa taóng solar ibinabatay ang pagpapalit ng mga kapanahunan [season], kinailangang ayusin ang kalendaryo upang maiayon sa taóng solar na ito, at ang resulta ay ang tinatawag na mga taóng lunisolar, o bound solar—samakatuwid nga, mga taóng solar na ang mga buwan ay lunar. Ginagawa ito sa pamamagitan ng pagdaragdag ng ilang araw sa bawat taon o sa pamamagitan ng pagdaragdag ng isang buwan sa ilang espesipikong taon upang mapunan ang kakulangan ng 12 buwang lunar.
Kalendaryong Hebreo. Ang mga Israelita ay gumamit ng kalendaryong lunisolar, o bound solar. Makikita ito sa bagay na pinasimulan ng Diyos na Jehova ang kanilang sagradong taon sa buwan ng Abib sa tagsibol at iniutos niyang ipagdiwang sa espesipikong mga petsa ang ilang kapistahan na nauugnay sa mga kapanahunan ng pag-aani. Upang ang mga petsang ito ay tumapat sa partikular na mga pag-aani, kinailangan ang isang kalendaryo na tutugma sa mga kapanahunan, anupat pinupunan ang pagkakaiba ng bilang ng mga araw ng taóng lunar at ng taóng solar.—Exo 12:1-14; 23:15, 16; Lev 23:4-16.
TSART: Mga Buwan sa Kalendaryo ng Bibliya
Hindi tinutukoy ng Bibliya kung anong pamamaraan ang orihinal na ginamit upang tiyakin kung kailan magsisingit ng karagdagang mga araw o ng isang karagdagan, o intercalary, na buwan. Gayunman, makatuwirang isipin na nagsilbing giya ang alinman sa vernal equinox o autumnal equinox upang matiyak kung nahuhulí ang mga kapanahunan anupat kailangan nang ayusin ang kalendaryo. Upang maisagawa ito, nagdagdag ang mga Israelita ng isang ika-13 buwan, na bagaman hindi espesipikong binanggit sa Bibliya ay tinawag, noong mga panahon pagkaraan ng pagkatapon, na Veadar, o ang ikalawang Adar.
Noong ikaapat na siglo lamang ng ating Karaniwang Panahon (mga 359 C.E.) nagkaroon ng rekord ng isang pamantayang kalendaryong Judio nang itakda ni Hillel II na ang ika-3, ika-6, ika-8, ika-11, ika-14, ika-17, at ika-19 na mga taon ng bawat 19 na taon ang magiging mga leap year na may tig-13 buwan. Ang siklong ito ng 19 na taon ay karaniwang tinatawag na Metonic cycle, na isinunod sa pangalan ng Griegong matematiko na si Meton (nabuhay noong ikalimang siglo B.C.E.), bagaman mayroon ding katibayan na nakalkula na ng mga Babilonyong nauna sa kaniya ang siklong ito. (Tingnan ang Babylonian Chronology, 626 B.C.–A.D. 75, nina R. A. Parker at W. H. Dubberstein, 1971, p. 1, 3, 6.) Sa siklong ito, ang mga bagong buwan [new moon] at mga kabilugan ng buwan ay pumapatak sa gayunding mga araw ng taóng solar tuwing ika-19 na taon.
-
-
KalendaryoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ayon sa batas ng Diyos noong panahon ng Pag-alis (Exo 12:2; 13:4), ang sagradong taon ay magpapasimula sa tagsibol sa buwan ng Abib (o Nisan). Gayunman, ipinakikita ng rekord ng Bibliya na bago nito, binibilang ng mga Israelita ang isang taon mula sa taglagas hanggang sa sumunod na taglagas. Kinilala naman ng Diyos ang kaayusang ito anupat gumamit ang kaniyang bayan ng maituturing na tambalang sistema ng kalendaryo, isang sagrado at isang sekular, o agrikultural. (Exo 23:16; 34:22; Lev 23:34; Deu 16:13) Noong mga panahon pagkaraan ng pagkatapon, ang Tisri 1, sa huling kalahatian ng taon, ang naging simula ng sekular na taon, at ang Bagong Taon ng mga Judio, o Rosh Hashanah (ulo ng taon), ay ipinagdiriwang pa rin sa petsang iyon.
Noong 1908, natagpuan sa Gezer ang ipinapalagay na nag-iisang halimbawa ng sinaunang nasusulat na kalendaryong Hebreo, at pinaniniwalaang ito’y mula pa noong ikasampung siglo B.C.E. Isa itong kalendaryong agrikultural at inilalarawan nito ang gayong mga gawain pasimula sa taglagas. Sa maikli, inilalarawan nito ang tigdadalawang buwan ng pag-iimbak, paghahasik, at pagtubo ng mga pananim sa tagsibol, na sinusundan ng tig-iisang buwan ng pagbubunot ng halamang lino, pag-aani ng sebada, at isang pangkalahatang pag-aani, pagkatapos ay dalawang buwan ng pagpungos sa mga punong-ubas, at bilang panghuli, isang buwan ng mga bungang pantag-araw.—Lev 26:5.
Ipinakikita ng tsart na kalakip ng artikulong ito ang mga buwan at ang kaugnayan ng mga ito kapuwa sa sagrado at sa sekular na mga kalendaryo at gayundin ang tinatayang katumbas na mga buwan sa ating kasalukuyang kalendaryo.
-
-
KalendaryoKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ang mga Kalendaryong Julian at Gregorian. Noong taóng 46 B.C.E., nagpalabas si Julio Cesar ng isang batas para baguhin ang kalendaryong Romano mula sa taóng lunar tungo sa taóng solar. Ang kalendaryong Julian na ito, na ibinatay sa mga kalkulasyon ng Griegong astronomo na si Sosigenes, ay may 12 buwan na iba’t iba ang haba at isang regular na taon na may 365 araw na nagsisimula tuwing Enero 1. Pinasimulan ding gamitin dito ang mga leap year sa pamamagitan ng pagdaragdag ng isang araw sa bawat apat na taon, upang mapunan ang sobrang 1/4 na araw ng isang taóng tropikal, na may haba na wala pang 365 1/4 na araw.
Sa katunayan, ang kalendaryong Julian ay mas mahaba nang mga 11 minuto at 14 na segundo kaysa sa tunay na taóng solar. Dahil dito, pagsapit ng ika-16 na siglo, sampung araw na ang ipinagkaiba nito sa taóng solar. Noong 1582 C.E., nagharap si Pope Gregory XIII ng kaunting rebisyon sa kalendaryong Julian, anupat pinanatili ang mga leap year tuwing apat na taon ngunit may eksepsiyon na yaon lamang mga century year na ang bilang ay maaaring hatiin sa 400 ang gagawing mga leap year. Sa utos ng papa noong 1582, sampung araw ang kinaltas sa taóng iyon, anupat ang araw pagkaraan ng Oktubre 4 ay naging Oktubre 15. Sa ngayon, kalendaryong Gregorian ang karaniwang ginagamit sa kalakhang bahagi ng daigdig. Dito ibinatay ang mga petsa ng kasaysayan na ginamit sa publikasyong ito.
-