-
DarioKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Ang pangmalas naman na ang Dario ay isa pang pangalan ni Ciro mismo ay hindi kasuwato ng paglalarawan kay Dario bilang isang “Medo” at “mula sa binhi ng mga Medo,” anupat ang huling pananalitang ito ay tumutukoy sa kaniyang ama, si Ahasuero, bilang Mediano. Si Ciro ay tuwirang tinawag na “Persiano,” at bagaman maaaring Mediano ang kaniyang ina gaya ng inaangkin ng ilang istoryador, sinasabi sa Cyrus Cylinder na ang kaniyang ama ay si Cambyses I, na isang Persiano.—Dan 9:1; 6:28.
Ipinapalagay ng iba na si Dario ay isang diumano’y “tiyo” ni Ciro, na tinutukoy ng Griegong istoryador na si Xenophon bilang si “Cyaxares, anak ni Astyages.” Iniuulat ni Xenophon na hinalinhan ni Cyaxares sa trono ang Medianong hari na si Astyages, ngunit nang maglaon ay ibinigay ni Cyaxares sa kaniyang pamangkin na si Ciro kapuwa ang kaniyang anak na babae at ang buong Media. (Cyropaedia, I, v, 2; VIII, v, 19) Gayunman, sina Herodotus at Ctesias (mga Griegong istoryador na halos kapanahon ni Xenophon) ay kapuwa nagbigay ng mga ulat na salungat sa sinabi ni Xenophon, at iginigiit ni Herodotus na si Astyages ay namatay na walang anak. Ipinakikita ng Nabonidus Chronicle na nakamit ni Ciro ang pagkahari sa mga Medo nang mabihag niya si Astyages. Karagdagan pa, kung ipapalagay na si Dario ay si Cyaxares II, mangangahulugan ito na si Astyages ay tinatawag ding Ahasuero, yamang si Dario na Medo ay “anak ni Ahasuero.” (Dan 9:1) Kaya ang pangmalas na ito ay kulang sa ebidensiya.
-
-
DarioKaunawaan sa Kasulatan, Tomo 1
-
-
Kasuwato ng mga nabanggit, ipinapalagay ng ilang iskolar na si Dario na Medo ay isang kinatawang pinuno na namahala sa kaharian ng mga Caldeo bilang isa na nakabababa kay Ciro, ang kataas-taasang monarka ng Imperyo ng Persia. Ganito ang komento ni A. T. Olmstead: “Sa pakikitungo niya sa kaniyang mga sakop na Babilonyo, si Ciro ang ‘hari ng Babilonya, hari ng mga lupain.’ Kaya sa kaniyang paggigiit na ang sinaunang linya ng mga monarka ay nanatiling walang patid, kiniliti niya ang kanilang kapalaluan, kinuha niya ang kanilang pagkamatapat . . . Ngunit si Gobryas na satrapa ang kumakatawan sa maharlikang awtoridad pagkaalis ng hari.” (History of the Persian Empire, p. 71) Ayon sa mga naniniwala na ang Dario ng Bibliya ay isa ngang bise-tagapamahala, ang mga kasulatan na nagsasabing si Dario ay ‘tumanggap ng kaharian’ at “ginawang hari sa kaharian ng mga Caldeo” ang nagpapatunay na siya ay talagang nakabababa sa isang monarka.—Dan 5:31; 9:1; ihambing ang 7:27, kung saan sinasabing ibinigay ng “Kadaki-dakilaan,” ng Diyos na Jehova, sa “mga banal” ang Kaharian.
Bagaman sa maraming aspekto ay ipinahihiwatig ng taglay nating impormasyon may kaugnayan kay Gubaru na siya at si Dario ay iisa, at bagaman maaaring si Dario ay naging isang kinatawang pinuno sa ilalim ni Ciro, hindi pa rin tayo nakatitiyak sa gayong konklusyon. Hindi sinasabi sa atin ng mga rekord ng kasaysayan ang nasyonalidad ni Gubaru ni ng kaniyang mga magulang upang malaman natin kung siya ay isang “Medo” at “anak ni Ahasuero.” Hindi ipinakikita ng mga ito kung mayroon siyang makaharing awtoridad upang makapagpalabas ng isang proklamasyon o utos na tulad ng inilarawan sa Daniel 6:6-9. Karagdagan pa, waring ipinahihiwatig ng rekord ng Bibliya na ang pamamahala ni Dario sa Babilonya ay hindi nagtagal at na pagkatapos nito ay hinawakan ni Ciro ang pagkahari sa Babilonya, bagaman posible na magkasabay silang namahala at na ang espesipikong binanggit lamang ni Daniel ay ang taon nang maging prominente si Dario sa Babilonya. (Dan 6:28; 9:1; 2Cr 36:20-23) Nagpatuloy si Gubaru sa kaniyang posisyon sa loob ng 14 na taon.
-