12. (a) Anong pagbabago buhat sa kaniyang karaniwang paraan ng pagpapasok ng mga reperensiya buhat sa Kasulatang Hebreo ang ginawa ni Jesus sa kaniyang Sermon sa Bundok, at bakit? (b) Ano ang natutuhan natin buhat sa ikaanim na pagkagamit ng salitang “Sinabi”?

¹² Nang una pa rito’y sumipi si Jesus sa Kasulatang Hebreo, sinabi niya: “Nasusulat.” (Mateo 4:4, 7, 10) Ngunit anim na ulit sa Sermon sa Bundok, siya’y nagpasok ng mga nahahawig na mga reperensiya buhat sa Kasulatang Hebreo na pinangungunahan ng pambungad na salitang: “Sinabi.” (Mateo 5:21, 27, 31, 33, 38, 43) Bakit? Sapagkat kaniyang tinutukoy ang Kasulatan ayon sa interpretasyon sa liwanag ng mga sali’t saling sabi ng mga Fariseo na salungat sa mga utos ng Diyos. (Deuteronomio 4:2; Mateo 15:3) Ito’y makikita sa ikaanim at huling reperensiya na binanggit ni Jesus sa seryeng ito: “Narinig ninyo na sinabi, ‘Iibigin mo ang iyong kapuwa at kapopootan mo ang iyong kaaway.’ ” Ngunit walang kautusang Mosaiko na nagsabi, “Kapootan mo ang iyong kaaway.” Ang mga eskriba at mga Fariseo ang nagsabi nito. Iyan ang kanilang interpretasyon ng Kautusan na ibigin mo ang iyong kapuwa​—ang iyong kapuwa Judio, wala nang iba.

16. Anong kaugaliang Judio ang nagpapawalang-kabuluhan sa mga panunumpa, at ano ang naging paninindigan ni Jesus?

¹⁶ Sa isang kahawig na paraan si Jesus ay nagpatuloy: “Bukod sa rito’y inyong narinig na sinabi sa mga tao sa una, ‘Huwag kang manunumpa ng di-katotohanan’ . . . Datapuwat, sinasabi ko sa inyo: Huwag ninyong ipanumpa ang anuman.” Nang panahong ito ang mga Judio ay umaabuso sa panunumpa at nanunumpa tungkol sa maraming walang-kabuluhang mga bagay na hindi naman nila ginagawa. Ngunit sinabi ni Jesus: “Huwag ninyong ipanumpa ang anuman . . . Basta hayaang ang inyong Oo ay maging Oo, ang inyong Hindi, Hindi.” Ang alituntuning ito ay simple: Maging mapagtapat sa lahat ng panahon, na hindi ginagarantiyahan ang iyong salita sa pamamagitan ng isang panunumpa. Ang panunumpa ay ireserba na para sa mahahalagang bagay.​—Mateo 5:33-37; ihambing ang 23:16-22.