12. (a) Anong pagbabago buhat sa kaniyang karaniwang paraan ng pagpapasok ng mga reperensiya buhat sa Kasulatang Hebreo ang ginawa ni Jesus sa kaniyang Sermon sa Bundok, at bakit? (b) Ano ang natutuhan natin buhat sa ikaanim na pagkagamit ng salitang “Sinabi”?

¹² Nang una pa rito’y sumipi si Jesus sa Kasulatang Hebreo, sinabi niya: “Nasusulat.” (Mateo 4:4, 7, 10) Ngunit anim na ulit sa Sermon sa Bundok, siya’y nagpasok ng mga nahahawig na mga reperensiya buhat sa Kasulatang Hebreo na pinangungunahan ng pambungad na salitang: “Sinabi.” (Mateo 5:21, 27, 31, 33, 38, 43) Bakit? Sapagkat kaniyang tinutukoy ang Kasulatan ayon sa interpretasyon sa liwanag ng mga sali’t saling sabi ng mga Fariseo na salungat sa mga utos ng Diyos. (Deuteronomio 4:2; Mateo 15:3) Ito’y makikita sa ikaanim at huling reperensiya na binanggit ni Jesus sa seryeng ito: “Narinig ninyo na sinabi, ‘Iibigin mo ang iyong kapuwa at kapopootan mo ang iyong kaaway.’ ” Ngunit walang kautusang Mosaiko na nagsabi, “Kapootan mo ang iyong kaaway.” Ang mga eskriba at mga Fariseo ang nagsabi nito. Iyan ang kanilang interpretasyon ng Kautusan na ibigin mo ang iyong kapuwa​—ang iyong kapuwa Judio, wala nang iba.

17. Anong lalong mainam na paraan kaysa “mata sa mata at ngipin sa ngipin” ang itinuro ni Jesus?

¹⁷ Pagkatapos ay sinabi ni Jesus: “Narinig ninyong sinabi, ‘Mata sa mata at ngipin sa ngipin.’ Datapuwat, sinasabi ko sa inyo: Huwag kayong makilaban sa masamang tao; kundi sa sinumang sa iyo’y sumampal sa kanan mong pisngi, iharap mo naman sa kaniya ang kabila.” (Mateo 5:38-42) Dito ang tinutukoy ni Jesus ay hindi isang suntok na may layuning makapinsala kundi isang nakaiinsultong sampal ng likod ng kamay. Huwag pababain ang iyong kalagayan sa pamamagitan ng ganting pang-iinsulto. Huwag gantihin ng masama ang masama. Bagkus, mabuti ang iganti at sa ganoo’y “patuloy na ang masama’y daigin ng mabuti.”​—Roma 12:17-21.