-
Ang Huli sa mga Dakilang Kapangyarihan ng DaigdigAng Bantayan—1988 | Mayo 15
-
-
Nang isulat ang aklat ng Apocalipsis sa Bibliya, halos 1,900 taon na ang nakalipas, binanggit nito na limang “hari,” o kapangyarihan ng daigdig, ang dumating na at nawala na. Ang mga ito ay Ehipto, Asiria, Babilonya, Medo-Persia, at Gresya. Ang ikaanim, ang Roma, ay ‘naririto’ pa, subalit ang ikapito ay hindi pa dumarating. (Apocalipsis 17:10) Ano ba ang ikapitong kapangyarihang iyon ng daigdig? Paano iyon umiral? At ano ang kasunod niyaon? Ang mga sagot sa mahalagang mga katanungang ito ang paksa ng artikulong ito.
-
-
Ang Huli sa mga Dakilang Kapangyarihan ng DaigdigAng Bantayan—1988 | Mayo 15
-
-
Isang isla sa hilagang kanlurang sulok ng Imperyong Romano ang matagal nang nasa dulo ng mga pamamalakad ng daigdig. Gaya ng sinabi ng isang historyador: “Noong ikalabing-anim na siglo, ang Inglatera ay naging isang pansegundang kapangyarihan. Ang kaniyang kayamanan ay maliit kung ihahambing sa kayamanan ng Netherlands. Ang kaniyang populasyon ay totoong maliit kaysa roon sa Pransiya. Ang kaniyang sandatahang lakas (kasali na ang kaniyang hukbong dagat) ay hindi nakahihigit kaysa roon sa Espanya.” Gayunman, napaunlad ng Inglatera ang isang plota sa karagatan na nakilala, at ang kaniyang mga pirata at panlabang mga pribadong barko ay nagsimulang sumalakay sa mga kolonya ng Espanya at sa kaniyang mga barkong punó ng kayamanan.
Ang Tatlong Sungay
Noong 1588 si Felipe II ng Espanya ay naglunsad ng Armadang Kastila laban sa kaniyang mga kalabang Ingles. Ang plotang ito na may 130 barko na may lulang mahigit na 24,000 mga lalaki ay dahan-dahang naglayag sa English Channel, subalit naging biktima lamang ng mga hanging maunos at ng malalakas na bagyo sa Atlantiko. Sa Modern Europe to 1870, ang historyador na si Carlton Hayes ay sumulat na ang pangyayaring ito’y “naging palatandaan ng di-mapag-aalinlanganang pagbabago na kung saan ang Inglatera ay nangibabaw sa Espanya sa pagkakaroon ng nakahihigit na hukbong-dagat.”
Noong ika-17 siglo, napaunlad ng mga Olandes ang noo’y isang plota na may pinakamaraming barkong pangkalakal sa daigdig. Ang kanilang mga barko ang hari sa karagatan, at ang kanilang mga naging pakinabang ay ipinautang nila sa mga gobyerno malayo man o malapit. Subalit dahilan sa kaniyang umuunlad na mga kolonya sa ibayong dagat, ang Inglatera ay namayani kahit na rin dito.
At nangyari, noong ika-18 siglo, ang mga Britano at ang mga Pranses ay nagbaka sa totoong malalayong bukud-bukod na mga lugar na gaya ng Hilagang Amerika at India, anupa’t humantong ito sa Kasunduan ng Paris noong 1763. Tungkol dito, si William B. Willcox ay sumulat sa kaniyang aklat na Star of Empire—A Study of Britain as a World Power na bagama’t ang kasunduan ay lumitaw na isang pakikipagkompromiso, “sa aktuwal ay kinilala niyaon ang bagong katayuan ng Britanya bilang ang nangingibabaw na kapangyarihang Europeo sa daigdig sa labas ng Europa.”
Sumang-ayon ang mga ibang historyador, na ang sabi: “Sa dalawang siglong pakikidigma sa mga Kastila, Olandes, at Pranses, ang Gran Britanya ay bumangon noong 1763 bilang ang pangunahing komersiyal at kolonyal na kapangyarihan sa daigdig.” (Modern Europe to 1870) “Noong 1763 ang Imperyong Britano ay nangibabaw sa daigdig na mistulang isang muling nabuhay at napalawak na Roma.” “Siya’y nakaahon sa mga digmaan noong kalagitnaan ng siglo bilang ang pinakadakilang imperyo at ang pinakamalakas—at ang lubusang kinapopootan—na kapangyarihan sa daigdig.” (Navy and Empire, ni James L. Stokesbury) Oo, ang ‘maliit na sungay’ na ito ay lumaki upang maging ang ikapitong kapangyarihan ng daigdig sa kasaysayan ng Bibliya.
-
-
Ang Huli sa mga Dakilang Kapangyarihan ng DaigdigAng Bantayan—1988 | Mayo 15
-
-
Karamihan ng mga kolonya ng Britanya ay nagtamo na ng kasarinlan at naging miyembro sila ng Commonwealth of Nations. Bagama’t ang Imperyo ay marahil wala na, nananatili pa ang Anglo-Amerikanong Pandaigdig na Kapangyarihan. Subalit ito’y mananatili nang “maikling panahon” lamang, kung ihahambing sa maraming mga siglo na pinamayani ng naunang kapangyarihan ng Roma.—Apocalipsis 17:10.
-