Kabanata 33

Paghatol sa Kasuklam-suklam na Patutot

Pangitain 11​—Apocalipsis 17:1-18

Paksa: Nakasakay ang Babilonyang Dakila sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop na sa dakong huli ay babaling sa kaniya at wawasak sa kaniya

Panahon ng katuparan: Mula 1919 hanggang sa malaking kapighatian

1. Ano ang isinisiwalat kay Juan ng isa sa pitong anghel?

ANG matuwid na galit ni Jehova ay dapat na lubusang maibuhos, ang lahat ng pitong mangkok nito! Ang pagbubuhos ng ikaanim na anghel ng kaniyang mangkok sa kinaroroonan ng sinaunang Babilonya ay angkop na lumalarawan sa pagsalot sa Babilonyang Dakila habang mabilis na papalapit ang pangwakas na digmaan ng Armagedon. (Apocalipsis 16:1, 12, 16) Malamang na ito rin ang anghel na nagsisiwalat ngayon kung bakit at kung paano ilalapat ni Jehova ang kaniyang matuwid na mga hatol. Namangha si Juan sa susunod niyang naririnig at nakikita: “At isa sa pitong anghel na may pitong mangkok ang lumapit at nakipag-usap sa akin, na sinasabi: ‘Halika, ipakikita ko sa iyo ang hatol sa dakilang patutot na nakaupo sa maraming tubig, na pinakiapiran ng mga hari sa lupa, samantalang yaong mga nananahan sa lupa ay nilasing sa alak ng kaniyang pakikiapid.’”​—Apocalipsis 17:1, 2.

2. Ano ang katibayan na “ang dakilang patutot” ay (a) hindi ang sinaunang Roma? (b) hindi ang dambuhalang komersiyo? (c) isang relihiyosong organisasyon?

² “Ang dakilang patutot”! Bakit naman lubhang nakagigitla ang tawag sa kaniya? Sino ba siya? Iniuugnay ng ilan ang makasagisag na patutot na ito sa sinaunang Roma. Subalit isang pulitikal na kapangyarihan ang Roma. Ang patutot na ito ay nakikiapid sa mga hari sa lupa, at maliwanag na kasali na rito ang mga hari ng Roma. Bukod dito, pagkalipol sa kaniya, sinasabing nagdalamhati ang “mga hari sa lupa” sa kaniyang pagpanaw. Kaya tiyak na hindi siya isang pulitikal na kapangyarihan. (Apocalipsis 18:9, 10) Karagdagan pa, yamang nagdadalamhati rin sa kaniya ang mga mangangalakal sa daigdig, hindi siya maaaring lumarawan sa dambuhalang komersiyo. (Apocalipsis 18:15, 16) Gayunman, mababasa natin na ‘sa pamamagitan ng kaniyang espiritistikong gawain ay nailigaw ang lahat ng mga bansa.’ (Apocalipsis 18:23) Kaya maliwanag na ipinakikita nito na isang pandaigdig na relihiyosong organisasyon ang dakilang patutot.

3. (a) Bakit tiyak na hindi lamang sa Simbahang Romano Katoliko o maging sa buong Sangkakristiyanuhan kumakatawan ang dakilang patutot? (b) Anu-anong maka-Babilonyang doktrina ang masusumpungan sa karamihan ng relihiyon sa Silangan pati na sa mga sekta ng Sangkakristiyanuhan? (c) Ano ang inamin ng Romano Katolikong kardinal na si John Henry Newman hinggil sa pinagmulan ng marami sa mga doktrina, seremonya, at mga kaugalian ng Sangkakristiyanuhan? (Tingnan ang talababa.)

³ Aling relihiyosong organisasyon? Siya ba ang Simbahang Romano Katoliko, gaya ng sinasabi ng iba? O siya ba ang buong Sangkakristiyanuhan? Hindi, tiyak na mas malaking organisasyon siya sapagkat naililigaw niya ang lahat ng bansa. Ang totoo, siya ang buong pandaigdig na imperyo ng huwad na relihiyon. Makikita ang kaniyang pagkakaugat sa mga hiwaga ng Babilonya sa maraming doktrina at kaugaliang maka-Babilonya na karaniwang masusumpungan sa mga relihiyon sa palibot ng lupa. Halimbawa, ang paniniwala sa likas na imortalidad ng kaluluwa ng tao, pahirapang impiyerno, at trinidad ng mga diyos ay masusumpungan sa karamihan ng mga relihiyon sa Silangan at maging sa mga sekta ng Sangkakristiyanuhan. Ang huwad na relihiyon, na nag-ugat mahigit 4,000 taon na ang nakararaan sa sinaunang lunsod ng Babilonya, ay naging makabagong dambuhala, na angkop tawaging Babilonyang Dakila.a Gayunman, bakit inilalarawan siya sa pamamagitan ng nakaririmarim na terminong “dakilang patutot”?

4. (a) Sa anu-anong paraan nakiapid ang sinaunang Israel? (b) Sa anong paraan halatang-halata ang pakikiapid ng Babilonyang Dakila?

⁴ Naabot ng Babilonya (o Babel, na nangangahulugang “Kaguluhan”) ang tugatog ng kadakilaan nito noong panahon ni Nabucodonosor. Isang estado iyon ng pinagsamang relihiyon at pulitika na may mahigit na isang libong templo at kapilya. Naging napakamakapangyarihan ang mga pari nito. Bagaman matagal nang naglaho ang Babilonya bilang kapangyarihang pandaigdig, umiiral pa rin ang relihiyosong Babilonyang Dakila, at gaya ng sinaunang parisan, sinisikap pa rin nitong impluwensiyahan at maniobrahin ang pulitikal na mga bagay-bagay. Subalit sinasang-ayunan ba ng Diyos ang pagsasama ng relihiyon at pulitika? Sa Hebreong Kasulatan, sinasabing nagpatutot ang Israel nang mapasangkot siya sa huwad na pagsamba at nang makipag-alyansa siya sa mga bansa sa halip na magtiwala kay Jehova. (Jeremias 3:6, 8, 9; Ezekiel 16:28-30) Nakikiapid din ang Babilonyang Dakila. Halatang-halata na ginawa niya ang lahat ng inaakala niyang kailangan upang magkaroon ng impluwensiya at kapangyarihan sa mga namamahalang hari sa lupa.​—1 Timoteo 4:1.

5. (a) Anong katanyagan ang gustung-gusto ng relihiyosong mga klerigo? (b) Bakit tuwirang salungat sa mga sinabi ni Jesu-Kristo ang paghahangad na maging prominente sa sanlibutan?

⁵ Sa ngayon, ang mga lider ng relihiyon ay malimit na nangangampanya para sa matataas na tungkulin sa pamahalaan, at sa ilang lupain, may puwesto sila sa gobyerno, anupat miyembro pa nga ng gabinete. Noong 1988, dalawang kilaláng klerigong Protestante ang tumakbo sa pagkapresidente ng Estados Unidos. Gustung-gustong maging tanyag ng mga lider ng Babilonyang Dakila; madalas makita sa mga pahayagan ang kanilang mga larawan kasama ng prominenteng mga pulitiko. Sa kabaligtaran, iniwasan ni Jesus na masangkot sa pulitika at sinabi niya hinggil sa kaniyang mga alagad: “Hindi sila bahagi ng sanlibutan, kung paanong ako ay hindi bahagi ng sanlibutan.”​—Juan 6:15; 17:16; Mateo 4:8-10; tingnan din ang Santiago 4:4.

Makabagong-Panahong ‘Pagpapatutot’

6, 7. (a) Paano bumangon sa kapangyarihan ang Partidong Nazi ni Hitler sa Alemanya? (b)  Paano nakatulong ang kasunduang nilagdaan ng Vatican at ng Alemanya sa ilalim ng Nazi sa ambisyon ni Hitler na magpuno sa daigdig?

⁶ Dahil sa pakikialam sa pulitika, dinulutan ng dakilang patutot ang sangkatauhan ng di-mailarawang kalungkutan. Halimbawa, isaalang-alang ang mga pangyayari sa likod ng pagbangon ni Hitler sa kapangyarihan sa Alemanya​—nakagigitlang mga pangyayari na gusto sanang burahin ng ilan mula sa mga aklat ng kasaysayan. Noong Mayo 1924, 32 posisyon sa Reichstag ng Alemanya ang hawak ng Partidong Nazi. Pagsapit ng Mayo 1928, nabawasan ito at naging 12 na lamang. Gayunman, naapektuhan ng Great Depression ang buong daigdig noong 1930; sinamantala ito ng mga Nazi kaya bigla silang nakabawi, anupat nakuha ang 230 sa 608 puwesto sa halalan sa Alemanya noong Hulyo 1932. Di-nagtagal, tumulong sa mga Nazi ang dating kansilyer na si Franz von Papen, isang Kabalyero ng Papa. Ayon sa mga istoryador, nakinikinita ni von Papen ang isang bagong Banal na Imperyong Romano. Bigo ang kaniyang sariling maikling panunungkulan bilang kansilyer, kaya umaasa siya ngayong magkaroon ng kapangyarihan sa pamamagitan ng mga Nazi. Noong Enero 1933, nakumbinsi niya ang mga pinuno ng industriya na suportahan si Hitler, at sa pamamagitan ng tusong mga taktika, tiniyak niyang si Hitler ang magiging kansilyer ng Alemanya noong Enero 30, 1933. Iniluklok siya ni Hitler bilang bise-kansilyer at ginamit siya upang makuha ang suporta ng mga Katolikong sektor sa Alemanya. Sa loob ng dalawang buwan pagkaluklok sa kapangyarihan, binuwag ni Hitler ang parlamento, ipinatapon ang libu-libong lider ng oposisyon sa mga kampong piitan, at pinasimulan ang lantarang kampanya ng panunupil sa mga Judio.

⁷ Noong Hulyo 20, 1933, nahayag ang interes ng Vatican sa lumalaking kapangyarihan ng Nazismo nang lumagda si Kardinal Pacelli (na naging si Pope Pius XII) sa isang kasunduan sa Roma sa pagitan ng Vatican at ng Alemanya sa ilalim ng Nazi. Bilang kinatawan ni Hitler, nilagdaan ni von Papen ang dokumento, at doon ay ipinagkaloob ni Pacelli kay von Papen ang medalya na Grand Cross of the Order of Pius, isang mataas na karangalan na ipinagkakaloob ng mga papa.b Sa kaniyang aklat na Satan in Top Hat, ganito ang isinulat ni Tibor Koeves hinggil dito: “Malaking tagumpay para kay Hitler ang Kasunduan. Ito ang kauna-unahang moral na suporta na tinanggap niya mula sa ibang bansa, at napakarangal ng pinagmulan nito.” Hiniling ng kasunduan na iurong ng Vatican ang suporta nito sa Catholic Center Party ng Alemanya, sa gayo’y pinagtitibay ang “nagkakaisang estado” ni Hitler na may iisang partido.c Karagdagan pa, ganito ang sinabi ng artikulo 14 nito: “Ang pag-aatas ng mga arsobispo, mga obispo, at ng mga tulad nito ay gagawin lamang matapos matiyak ng gobernador, na hinirang ng Reich, na walang anumang umiiral na alinlangan kung tungkol sa pangkalahatang pulitikal na mga konsiderasyon.” Sa katapusan ng 1933 (na idineklara ni Pope Pius XI bilang “Banal na Taon”), ang suporta ng Vatican ang naging pangunahing salik sa ambisyon ni Hitler na magpuno sa daigdig.

8, 9. (a) Paano tumugon ang Vatican pati na ang Simbahang Katoliko at ang klero nito sa paniniil ng mga Nazi? (b) Ano ang ipinahayag ng mga obispong Katoliko sa Alemanya noong magsimula ang Digmaang Pandaigdig II? (c) Ano ang ibinunga ng ugnayang relihiyon at pulitika?

⁸ Bagaman mangilan-ngilang pari at madre ang tumutol sa pagmamalupit ni Hitler​—at nagdusa sila dahil dito​—ang Vatican at ang Simbahang Katoliko kasama na ang napakaraming klero nito ay aktibo o kaya’y tahimik na sumuporta sa paniniil ng mga Nazi, na itinuturing nilang isang tanggulan laban sa pagpasok ng pandaigdig na Komunismo. Habang nagpapasarap sa Vatican, hinayaan lamang ni Pope Pius XII na magpatuloy ang Holocaust (lansakang pagpatay) laban sa mga Judio at ang malupit na pag-uusig laban sa mga Saksi ni Jehova at sa iba pa nang hindi man lamang ito binabatikos. Nang dumalaw si Pope John Paul II sa Alemanya noong Mayo 1987, balintuna nga na nakuha pa niyang luwalhatiin ang paninindigan ng kaisa-isang taimtim na pari laban sa Nazi. Ano ba ang ginawa ng libu-libong iba pang klero sa Alemanya sa panahon ng kakila-kilabot na pamamahala ni Hitler? Isang liham-pastoral mula sa mga obispong Katoliko sa Alemanya noong Setyembre 1939 nang sumiklab ang Digmaang Pandaigdig II ang nagbibigay-liwanag sa puntong ito. Isinasaad sa isang bahagi nito: “Sa napakahalagang sandaling ito ay hinihimok namin ang aming mga sundalong Katoliko na gampanan ang kanilang tungkulin bilang pagsunod sa Fuehrer at maging handang isakripisyo ang kanilang buong pagkatao. Nagsusumamo kami sa mga Tapat na makiisa sa marubdob na pananalangin upang ang digmaang ito ay akayin ng Poong Maykapal tungo sa pinagpalang tagumpay.”

⁹ Ipinakikita ng ganitong diplomasyang Katoliko kung anong uri ng pagpapatutot ang ginawa ng relihiyon sa nakalipas na 4,000 taon sa panunuyo sa pulitikal na Estado sa layuning magkamit ng kapangyarihan at makinabang. Sa napakalawak na antas, ang ugnayang ito ng relihiyon at pulitika ay nagbunsod ng digmaan, pag-uusig, at kahapisan sa mga tao. Gayon na lamang ang kagalakan ng sangkatauhan sa pagkaalam na napipinto na ang hatol ni Jehova laban sa dakilang patutot. Mailapat nawa ito agad-agad!

Nakaupo sa Maraming Tubig

10. Saan tumutukoy ang “maraming tubig” na inaasahan ng Babilonyang Dakila na magiging proteksiyon niya, at ano ang nangyayari sa mga ito?

¹⁰ Ang sinaunang Babilonya ay nakaupo sa maraming tubig​—ang Ilog Eufrates at ang napakaraming mga kanal. Nagsilbi itong proteksiyon sa kaniya at pinagmumulan ng ikabubuhay na nagdulot ng malaking kayamanan, hanggang bigla na lamang itong matuyo sa isang gabi. (Jeremias 50:38; 51:9, 12, 13) Umaasa rin ang Babilonyang Dakila na ipagsasanggalang at payayamanin siya ng “maraming tubig.” Ang makasagisag na mga tubig na ito ay “mga bayan at mga pulutong at mga bansa at mga wika,” samakatuwid nga, lahat ng bilyun-bilyon katao na kaniyang sinusupil at pinagkukunan ng materyal na suporta. Subalit ang mga tubig na ito ay natutuyo na rin, o nag-uurong ng kanilang suporta.​—Apocalipsis 17:15; ihambing ang Awit 18:4; Isaias 8:7.

11. (a) Paano ‘nilasing ng sinaunang Babilonya ang buong lupa’? (b) Paano ‘nilalasing ng Babilonyang Dakila ang buong lupa’?

¹¹ Bukod dito, ang Babilonya noong sinauna ay inilalarawan bilang ‘ginintuang kopa sa kamay ni Jehova, siya na lumalasing sa buong lupa.’ (Jeremias 51:7) Pinilit ng sinaunang Babilonya ang mga karatig-bansa na inumin ang mga kapahayagan ng galit ni Jehova nang kaniyang sakupin sila sa digmaan, anupat nanghina ang mga ito na gaya ng mga taong lasing. Sa paraang ito, naging instrumento siya ni Jehova. Nanakop din ang Babilonyang Dakila hanggang sa siya’y maging pandaigdig na imperyo. Subalit tiyak na hindi siya instrumento ng Diyos. Sa halip, naglilingkod siya sa “mga hari sa lupa” na kaniyang pinakikiapiran sa relihiyosong paraan. Binigyang-kasiyahan niya ang mga haring ito sa pamamagitan ng kaniyang huwad na mga doktrina at mga gawaing umaalipin upang ang karaniwang mga tao, ang “mga nananahan sa lupa,” ay panatilihing mahina gaya ng mga taong lasing, na sunud-sunuran lamang sa kanilang mga tagapamahala.

12. (a) Paano nagkaroon ng pananagutan ang isang bahagi ng Babilonyang Dakila sa Hapon sa pagbububo ng napakaraming dugo noong Digmaang Pandaigdig II? (b) Paano umurong ang “mga tubig” na sumusuporta sa Babilonyang Dakila sa Hapon, at ano ang naging resulta?

¹² Ang Shintong Hapon ay kapansin-pansing halimbawa nito. Itinuturing ng isang nadoktrinahang sundalong Hapones na napakalaking karangalan ang ihandog ang kaniyang buhay sa emperador​—ang kataas-taasang diyos ng mga Shinto. Noong Digmaang Pandaigdig II, mga 1,500,000 sundalong Hapones ang nasawi sa labanan; itinuturing ng halos lahat sa kanila na kahihiyan ang pagsuko. Subalit nang matalo ang Hapon, napilitan si Emperador Hirohito na amining hindi siya diyos. Nagbunga ito ng kapansin-pansing pag-urong ng “mga tubig” na sumusuporta sa bahaging Shinto ng Babilonyang Dakila​—subalit nakalulungkot na napakarami nang dugong dumanak sa digmaan sa Pasipiko dahil sa kapahintulutan ng Shintoismo! Dahil sa paghinang ito ng impluwensiya ng Shinto, nabuksan din ang daan kamakailan upang maging nakaalay at bautisadong mga ministro ng Soberanong Panginoong Jehova ang mahigit 200,000 Hapones, na ang karamihan sa mga ito ay dating mga Shintoista at Budista.

Nakasakay sa Isang Hayop ang Patutot

13. Anong kagitla-gitlang eksena ang nakita ni Juan nang dalhin siya ng anghel sa isang ilang sa kapangyarihan ng espiritu?

¹³ Ano pa ang isinisiwalat ng hula hinggil sa dakilang patutot at sa magiging kahihinatnan nito? Gaya ng isinasalaysay ngayon ni Juan, isa pang buháy na buháy na eksena ang namamasdan natin: “At dinala niya [ng anghel] ako sa isang ilang sa kapangyarihan ng espiritu. At nakita ko ang isang babae na nakaupo sa isang kulay-iskarlatang mabangis na hayop na punô ng mapamusong na mga pangalan at may pitong ulo at sampung sungay.”​—Apocalipsis 17:3.

14. Bakit angkop na sa ilang dinala si Juan?

¹⁴ Bakit sa ilang dinala si Juan? Isang naunang kapahayagan ng paghatol laban sa sinaunang Babilonya ang sinasabing “laban sa ilang ng dagat.” (Isaias 21:1, 9) Nagbigay ito ng sapat na babala na, sa kabila ng lahat ng kaniyang depensang tubig, magiging tiwangwang ang sinaunang Babilonya at hindi na paninirahan. Kaya angkop naman na sa pangitain ni Juan ay dalhin siya sa isang ilang upang makita ang kahihinatnan ng Babilonyang Dakila. Dapat din siyang maging tiwangwang at giba. (Apocalipsis 18:19, 22, 23) Gayunman, nagitla si Juan sa kaniyang nakikita roon. Hindi nag-iisa ang dakilang patutot! Nakasakay siya sa isang kakila-kilabot at mabangis na hayop!

15. Anu-ano ang mga pagkakaiba ng mabangis na hayop ng Apocalipsis 13:1 at niyaong sa Apocalipsis 17:3?

¹⁵ Ang mabangis na hayop ay may pitong ulo at sampung sungay. Kung gayon, ito rin ba ang mabangis na hayop na una nang nakita ni Juan, na may pito ring ulo at sampung sungay? (Apocalipsis 13:1) Hindi, may mga pagkakaiba. Ang mabangis na hayop na ito ay kulay-iskarlata at hindi sinasabing napuputungan ng mga diadema na gaya ng naunang mabangis na hayop. Hindi lamang ang pitong ulo nito ang may mapamusong na mga pangalan, kundi “punô [ito] ng mapamusong na mga pangalan.” Pero tiyak na may kaugnayan ang bagong mabangis na hayop na ito sa nauna; kapansin-pansin ang pagkakatulad ng dalawa anupat mahirap sabihing nagkataon lamang iyon.

16. Saan tumutukoy ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, at ano ang binabanggit hinggil sa layunin nito?

¹⁶ Kung gayon, ano ang bagong mabangis na hayop na ito na kulay-iskarlata? Lumilitaw na ito ang larawan ng mabangis na hayop na iniluwal dahil sa paghimok ng Anglo-Amerikanong mabangis na hayop na may dalawang sungay na tulad ng isang kordero. Matapos mabuo ang larawan, ang mabangis na hayop na iyon na may dalawang sungay ay pinahintulutang magbigay ng hininga sa larawan ng mabangis na hayop. (Apocalipsis 13:14, 15) Isang buháy at humihingang larawan ang nakikita ngayon ni Juan. Sumasagisag ito sa organisasyon ng Liga ng mga Bansa na binigyang-buhay ng mabangis na hayop na may dalawang sungay noong 1920. Nakinikinita ni Pangulong Wilson ng Estados Unidos na ang Liga ay “magiging isang kapulungan sa pagbibigay ng katarungan sa lahat ng tao at papawi magpakailanman sa banta ng digmaan.” Nang muli itong bumangon pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig bilang Nagkakaisang mga Bansa, ang layuning isinasaad sa karta nito ay “mapanatili ang internasyonal na kapayapaan at katiwasayan.”

17. (a) Sa anong paraan punô ng mapamusong na mga pangalan ang makasagisag na kulay-iskarlatang mabangis na hayop? (b) Sino ang nakasakay sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop? (c) Paanong sa simula pa lamang ay nagkaroon na ng kaugnayan ang maka-Babilonyang relihiyon sa Liga ng mga Bansa at sa naging kahalili nito?

¹⁷ Sa anong paraan punô ng mapamusong na mga pangalan ang makasagisag na mabangis na hayop na ito? Sa diwa na itinatag ng mga tao ang multinasyonal na idolong ito bilang kahalili ng Kaharian ng Diyos​—upang isakatuparan ang sinasabi ng Diyos na maisasakatuparan lamang ng kaniyang Kaharian. (Daniel 2:44; Mateo 12:18, 21) Gayunman, ang kapansin-pansin sa pangitain ni Juan ay na nakasakay sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop ang Babilonyang Dakila. Gaya ng inihula, ang maka-Babilonyang relihiyon, lalung-lalo na yaong kabilang sa Sangkakristiyanuhan, ay nagkaroon ng kaugnayan sa Liga ng mga Bansa at sa naging kahalili nito. Noong Disyembre 18, 1918 pa lamang, pinagtibay ng kalipunan na kilala ngayon bilang National Council of the Churches of Christ in America ang deklarasyon na ganito ang sinasabi sa isang bahagi: “Ang Ligang ito ay hindi lamang isang pulitikal na instrumento; sa halip, ito ang pulitikal na kapahayagan ng Kaharian ng Diyos sa lupa. . . . Mapasisigla ng Simbahan ang espiritu ng kabutihang-loob, na kung wala ito ay hindi magtatagumpay ang anumang Liga ng mga Bansa. . . . Nakaugat sa Ebanghelyo ang Liga ng mga Bansa. Gaya ng Ebanghelyo, ang tunguhin nito ay ‘kapayapaan sa lupa, kabutihang-loob sa mga tao.’”

18. Paano ipinakita ng klero ng Sangkakristiyanuhan ang kanilang suporta sa Liga ng mga Bansa?

¹⁸ Noong Enero 2, 1919, inilathala ng San Francisco Chronicle ang ganitong ulong-balita: “Nagsusumamo ang Papa na Pagtibayin ang Liga ng mga Bansa ni Wilson.” Noong Oktubre 16, 1919, iniharap sa Senado ng Estados Unidos ang isang petisyon na nilagdaan ng 14,450 klerigo mula sa pangunahing mga denominasyon, na humihimok sa Senado na “pagtibayin ang tratadong pangkapayapaan ng Paris kung saan nakasaad ang tipan ng liga ng mga bansa.” Bagaman nabigo ang Senado ng Estados Unidos na pagtibayin ang tratado, patuloy na ikinampanya ng klero ng Sangkakristiyanuhan ang Liga. At paano pinasinayaan ang Liga? Ganito ang sinasabi ng isang ulat mula sa Switzerland, na may petsang Nobyembre 15, 1920: “Ang pagbubukas ng unang kapulungan ng Liga ng mga Bansa ay ipinatalastas sa ganap na alas onse kaninang umaga sa pamamagitan ng pagpapatunog sa lahat ng kampana ng simbahan sa Geneva.”

19. Nang lumitaw ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, ano ang ginawa ng uring Juan?

¹⁹ Ang uring Juan ba, ang kaisa-isang grupo sa lupa na buong-pananabik na tumanggap sa dumarating na Mesiyanikong Kaharian, ay nakibahagi sa Sangkakristiyanuhan sa pagbibigay-galang sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop? Malayong mangyari! Noong Linggo, Setyembre 7, 1919, itinampok sa kombensiyon ng bayan ni Jehova sa Cedar Point, Ohio, ang pahayag pangmadla na “Ang Pag-asa Para sa Namimighating Sangkatauhan.” Kinabukasan, iniulat ng Star-Journal ng Sandusky na si J. F. Rutherford, sa kaniyang pahayag sa harap ng halos 7,000 katao, ay “mariing nagsabi na siguradong matitikman ng Liga ang galit ng Panginoon . . . sapagkat ang klero​—Katoliko at Protestante​—na nag-aangking mga kinatawan ng Diyos, ay tumalikod sa kaniyang plano at itinaguyod ang Liga ng mga Bansa, na ibinubunyi ito bilang pulitikal na kapahayagan ng kaharian ni Kristo sa lupa.”

20. Bakit pamumusong na ibunyi ng klero ang Liga ng mga Bansa bilang “pulitikal na kapahayagan ng Kaharian ng Diyos sa lupa”?

²⁰ Ang kalunus-lunos na pagkabigo ng Liga ng mga Bansa ay nagsilbi sanang hudyat sa klero na hindi bahagi ng Kaharian ng Diyos sa lupa ang gayong gawang-taong mga instrumento. Kaylaking pamumusong na gawin ang ganitong pag-aangkin! Waring pinalilitaw nito na kasama ang Diyos sa napakalaking kabiguan na kinahinatnan ng Liga. Kung tungkol sa Diyos, “sakdal ang kaniyang gawa.” Ang makalangit na Kaharian ni Jehova sa ilalim ni Kristo​—at hindi isang kalipunan ng nagbabangayang mga pulitiko, na karamihan ay mga ateista​—ang paraan na gagamitin niya para magkaroon ng kapayapaan at maganap ang kaniyang kalooban sa lupa gaya ng sa langit.​—Deuteronomio 32:4; Mateo 6:10.

21. Ano ang nagpapakitang sinusuportahan at hinahangaan ng dakilang patutot ang kahalili ng Liga, ang Nagkakaisang mga Bansa?

²¹ Kumusta naman ang kahalili ng Liga, ang Nagkakaisang mga Bansa? Mula nang maitatag ito, sinakyan din ng dakilang patutot ang organisasyong ito, na halatang-halata na may matalik na kaugnayan dito at sinisikap pa man ding kontrolin ang kahihinatnan nito. Halimbawa, noong ika-20 anibersaryo nito noong Hunyo 1965, ang mga kinatawan ng Simbahang Romano Katoliko at ng Simbahang Ortodokso sa Silangan, kasama na ang mga Protestante, Judio, Hindu, Budista, at Muslim​—na sinasabing kumakatawan sa dalawang bilyon ng populasyon sa lupa​—ay nagtipon sa San Francisco upang ipagdiwang ang kanilang suporta at paghanga sa UN. Nang dumalaw sa UN si Pope Paul VI noong Oktubre 1965, inilarawan niya ito bilang “ang pinakadakila sa lahat ng internasyonal na organisasyon” at sinabi pa: “Ang mga tao sa lupa ay umaasa sa Nagkakaisang mga Bansa bilang kahuli-hulihang pag-asa ukol sa pagkakasundo at kapayapaan.” Isa pang panauhing papa, si Pope John Paul II, ay nagsabi nang ganito sa kaniyang talumpati sa UN noong Oktubre 1979: “Umaasa akong ang Nagkakaisang mga Bansa ay mananatiling kataas-taasang kapulungan ukol sa kapayapaan at katarungan.” Kapuna-puna, halos walang binanggit ang papa tungkol kay Jesu-Kristo o sa Kaharian ng Diyos sa kaniyang talumpati. Nang dumalaw siya sa Estados Unidos noong Setyembre 1987, iniulat ng The New York Times na “detalyadong tinalakay ni John Paul ang positibong papel ng Nagkakaisang mga Bansa sa pagtataguyod ng . . . ‘bagong pandaigdig na pagkakaisa.’”

Isang Pangalan, Isang Hiwaga

22. (a) Anong uri ng hayop ang napiling sakyan ng dakilang patutot? (b) Paano inilalarawan ni Juan ang makasagisag na patutot na siyang Babilonyang Dakila?

²² Di-magtatagal at malalaman ni apostol Juan na mapanganib ang hayop na napiling sakyan ng dakilang patutot. Gayunman, itinuon muna niya ang kaniyang pansin sa Babilonyang Dakila mismo. Napakarangya ng kaniyang kagayakan, subalit nakapandidiri siya! “At ang babae ay nagagayakan ng purpura at iskarlata, at napapalamutian ng ginto at mahalagang bato at mga perlas at may ginintuang kopa sa kaniyang kamay na punô ng mga kasuklam-suklam na bagay at ng maruruming bagay ng kaniyang pakikiapid. At sa kaniyang noo ay nakasulat ang isang pangalan, isang hiwaga: ‘Babilonyang Dakila, ang ina ng mga patutot at ng mga kasuklam-suklam na bagay sa lupa.’ At nakita ko na ang babae ay lasing sa dugo ng mga banal at sa dugo ng mga saksi ni Jesus.”​—Apocalipsis 17:4-6a.

23. Ano ang buong pangalan ng Babilonyang Dakila, at ano ang kahulugan nito?

²³ Gaya ng kaugalian sa sinaunang Roma, nakikilala ang patutot na ito dahil sa pangalan sa kaniyang noo.d Mahabang pangalan ito: “Babilonyang Dakila, ang ina ng mga patutot at ng mga kasuklam-suklam na bagay sa lupa.” Ang pangalang ito ay “isang hiwaga,” isang bagay na may lihim na kahulugan. Subalit sa takdang panahon ng Diyos, ipaliliwanag ang hiwagang ito. Sa katunayan, nagbigay ng sapat na impormasyon ang anghel kay Juan upang maunawaan ng mga lingkod ni Jehova sa ngayon ang talagang ibig sabihin ng makahulugang pangalang ito. Alam natin na ang Babilonyang Dakila ang kabuuan ng huwad na relihiyon. Siya ang “ina ng mga patutot” sapagkat ang bawat huwad na relihiyon sa daigdig, pati na ang maraming sekta sa Sangkakristiyanuhan, ay parang mga anak niya na tumutulad sa kaniya sa espirituwal na pagpapatutot. Siya rin ang ina ng “mga kasuklam-suklam na bagay” sapagkat nagluwal siya ng nakaririmarim na mga supling na gaya ng idolatriya, espiritismo, panghuhula ng kapalaran, astrolohiya, pagbabasa ng palad, paghahandog ng tao, pagpapatutot sa templo, paglalasing bilang parangal sa huwad na mga diyos, at iba pang mahahalay na kaugalian.

24. Bakit angkop na makitang nadaramtan ng “purpura at iskarlata” at “napapalamutian ng ginto at mahalagang bato at mga perlas” ang Babilonyang Dakila?

²⁴ Ang Babilonyang Dakila ay nadaramtan ng “purpura at iskarlata,” mga kulay na maharlika, at “napapalamutian ng ginto at mahalagang bato at mga perlas.” Angkop na angkop nga ito! Isaalang-alang na lamang ang lahat ng mararangyang gusali, pambihirang mga estatuwa at mga ipinintang larawan, mamahaling mga imahen, at iba pang relihiyosong mga kagamitan, pati na ang pagkarami-raming ari-arian at salapi, na naipon ng mga relihiyon ng daigdig. Sa Vatican man, o sa imperyo ng pag-eebanghelyo sa TV na nakasentro sa Estados Unidos, o sa eksotikong mga monasteryo at templo sa Silangan, ang Babilonyang Dakila ay nakapagkamal​—at paminsan-minsa’y nawalan din​—ng napakalaking kayamanan.

25. (a) Ano ang isinasagisag ng nilalaman ng ‘ginintuang kopa na punô ng mga kasuklam-suklam na bagay’? (b) Sa anong diwa lasing ang makasagisag na patutot?

²⁵ Masdan ngayon kung ano ang nasa kamay ng patutot. Marahil ay nabigla si Juan nang makita niya ito​—isang ginintuang kopa na “punô ng mga kasuklam-suklam na bagay at ng maruruming bagay ng kaniyang pakikiapid”! Ito ang kopa na naglalaman ng “alak ng galit ng kaniyang pakikiapid” na ipinainom niya sa lahat ng bansa hanggang sa malasing sila. (Apocalipsis 14:8; 17:4) Bagaman mukhang mamahalin, kasuklam-suklam at marumi naman ang laman nito. (Ihambing ang Mateo 23:25, 26.) Nasa kopang ito ang lahat ng maruruming gawain at kasinungalingan na ginamit ng dakilang patutot upang akitin ang mga bansa at ipailalim ang mga ito sa kaniyang impluwensiya. Higit na nakaririmarim, nakita ni Juan na ang patutot mismo ay lango, lasing sa dugo ng mga lingkod ng Diyos! Sa katunayan, mababasa natin sa dakong huli na “sa kaniya nasumpungan ang dugo ng mga propeta at ng mga banal at ng lahat niyaong mga pinatay sa lupa.” (Apocalipsis 18:24) Kaylaking pagkakasala sa dugo!

26. Ano ang nagpapatunay na nagkasala sa dugo ang Babilonyang Dakila?

²⁶ Sa paglipas ng maraming siglo, nagbubo ng pagkarami-raming dugo ang pandaigdig na imperyo ng huwad na relihiyon. Halimbawa, sa Hapon noong Edad Medya, ginawang kuta ang mga templo sa Kyoto, at ang mga mandirigmang monghe, na nananawagan sa “banal na pangalan ni Buddha,” ay nagdigmaan sa isa’t isa hanggang sa pumula ang mga lansangan dahil sa dugo. Noong ika-20 siglo, ang mga klero ng Sangkakristiyanuhan ay nakipagmartsa sa mga hukbong sandatahan ng kani-kanilang bansa, at nagpatayan ang mga ito, anupat hindi kukulangin sa sandaang milyong buhay ang nasawi. Noong Oktubre 1987, sinabi ng dating pangulo ng Estados Unidos na si Nixon: “Ang ika-20 siglo ang pinakamadugo sa buong kasaysayan. Mas maraming tao ang napatay sa mga digmaan ng siglong ito kaysa sa lahat ng digmaang ipinaglaban bago nagsimula ang siglong ito.” Kapaha-pahamak ang hatol ng Diyos sa mga relihiyon ng daigdig dahil sa pananagutan nila sa lahat ng ito; kinasusuklaman ni Jehova ang “mga kamay na nagbububo ng dugong walang-sala.” (Kawikaan 6:16, 17) Bago pa nito, nakarinig si Juan ng sigaw mula sa altar: “Hanggang kailan, Soberanong Panginoon na banal at totoo, na magpipigil ka sa paghatol at sa paghihiganti para sa aming dugo sa mga tumatahan sa ibabaw ng lupa?” (Apocalipsis 6:10) Ang Babilonyang Dakila, ang ina ng mga patutot at ng mga kasuklam-suklam na bagay sa lupa, ay lubhang masasangkot kapag dumating na ang panahon para sagutin ang tanong na ito.

Kabanata 34

Nalutas ang Kasindak-sindak na Hiwaga

1. (a) Ano ang naging reaksiyon ni Juan nang makita niya ang dakilang patutot at ang nakatatakot na hayop na sinasakyan nito, at bakit? (b) Paano tumutugon ang uring Juan sa ngayon habang nagaganap ang mga pangyayaring katuparan ng makahulang pangitain?

ANO ang naging reaksiyon ni Juan nang makita niya ang dakilang patutot at ang nakatatakot na hayop na sinasakyan nito? Siya mismo ang sumasagot: “Buweno, sa pagkakita sa kaniya ay namangha ako nang may malaking pagkamangha.” (Apocalipsis 17:6b) Ang ganitong tanawin ay imposibleng maging katha lamang ng karaniwang guniguni ng tao. Subalit hayun​—sa malayong ilang​—isang mahalay na patutot na nakaupo sa ibabaw ng isang nakapanghihilakbot na kulay-iskarlatang mabangis na hayop! (Apocalipsis 17:3) Namamangha rin nang may malaking pagkamangha ang uring Juan sa ngayon habang nagaganap ang mga pangyayaring katuparan ng makahulang pangitain. Kung makikita lamang ito ng mga tao sa daigdig, mapapabulalas sila, ‘Hindi kapani-paniwala!’ at sasang-ayon din ang mga tagapamahala ng sanlibutan, ‘Mahirap paniwalaan!’ Subalit kagitla-gitlang nagkatotoo ang pangitain sa ating panahon. Nagkaroon na ng kapansin-pansing bahagi sa katuparan ng pangitain ang bayan ng Diyos, at tinitiyak nito sa kanila na matutupad ang hula hanggang sa kamangha-manghang kasukdulan nito.

2. (a) Bilang tugon sa panggigilalas ni Juan, ano ang sinabi sa kaniya ng anghel? (b) Ano ang isiniwalat sa uring Juan, at paano ito naisagawa?

² Napansin ng anghel ang panggigilalas ni Juan. “Kung kaya,” patuloy ni Juan, “sinabi sa akin ng anghel: ‘Bakit ka namangha? Sasabihin ko sa iyo ang hiwaga ng babae at ng mabangis na hayop na sinasakyan niya na may pitong ulo at sampung sungay.’” (Apocalipsis 17:7) Ah, liliwanagin na ngayon ng anghel ang hiwaga! Ipinaliliwanag niya sa nanggigilalas na si Juan ang sari-saring pitak ng pangitain at ang dramatikong mga pangyayari na malapit nang maganap. Kasuwato nito, isiniwalat din sa mapagbantay na uring Juan ang kaunawaan hinggil sa hula, samantalang naglilingkod sila ngayon sa ilalim ng patnubay ng mga anghel. “Hindi ba ang mga pakahulugan ay sa Diyos?” Gaya ng tapat na si Jose, naniniwala tayo na ganoon nga. (Genesis 40:8; ihambing ang Daniel 2:29, 30.) Sa wari, nasa gitna ng entablado ang bayan ng Diyos samantalang ipinaliliwanag sa kanila ni Jehova ang kahulugan ng pangitain at ang malaking epekto nito sa kanilang buhay. (Awit 25:14) Ipinaunawa niya sa kanila sa eksaktong panahon ang hiwaga ng babae at ng mabangis na hayop.​—Awit 32:8.

3, 4. (a) Anong pahayag pangmadla ang binigkas ni N. H. Knorr noong 1942, at paano nito ipinakilala ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop? (b) Anong mga salita ng anghel kay Juan ang tinalakay ni N. H. Knorr?

³ Idinaos ng mga Saksi ni Jehova sa Estados Unidos ang kanilang Bagong Sanlibutang Teokratikong Asamblea mula Setyembre 18 hanggang 20, 1942, samantalang nasa kasagsagan ang Digmaang Pandaigdig II. Ang pangunahing lunsod, ang Cleveland, Ohio, ay iniugnay sa pamamagitan ng telepono sa mahigit 50 iba pang lunsod na pinagdausan ng kombensiyon, at ang pinakamataas na bilang ng dumalo ay 129,699. Sa mga dakong may digmaan subalit posible namang magdaos ng kombensiyon, inulit ang gayunding programa sa iba pang kombensiyon sa buong daigdig. Nang panahong iyon, marami sa bayan ni Jehova ang umasa na lulubha pa ang digmaan hanggang sa humantong ito sa digmaan ng Armagedon ng Diyos; kaya pumukaw ng masidhing interes ang pamagat ng pahayag pangmadla na, “Kapayapaan​—Mananatili ba Ito?” Bakit nagsasalita ang bagong pangulo ng Samahang Watch Tower, si N. H. Knorr, tungkol sa kapayapaan gayong waring kabaligtaran ang napipinto para sa mga bansa?a Ito’y dahil nag-uukol ang uring Juan ng “higit kaysa sa karaniwang pansin” sa makahulang Salita ng Diyos.​—Hebreo 2:1; 2 Pedro 1:19.

⁴ Anong liwanag hinggil sa hula ang isiniwalat ng pahayag na “Kapayapaan​—Mananatili ba Ito?” Matapos malinaw na ipakilala na ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop ng Apocalipsis 17:3 ay ang Liga ng mga Bansa, patuloy na tinalakay ni N. H. Knorr ang maligalig na landasin nito salig sa sumusunod na mga salita ng anghel kay Juan: “Ang mabangis na hayop na iyong nakita ay naging siya, ngunit wala na, at gayunma’y malapit nang umahon mula sa kalaliman, at ito ay patungo na sa pagkapuksa.”​—Apocalipsis 17:8a.

5. (a) Sa anong diwa “ang mabangis na hayop . . . ay naging siya” at pagkatapos ay “wala na”? (b) Paano sinagot ni N. H. Knorr ang tanong na, “Mananatili ba sa hukay ang Liga?”

⁵ “Ang mabangis na hayop . . . ay naging siya.” Oo, umiral ito bilang Liga ng mga Bansa mula noong Enero 10, 1920, at 63 bansa ang nakilahok dito sa iba’t ibang panahon. Subalit nang maglaon, kumalas ang Hapon, Alemanya, at Italya, at itiniwalag naman mula sa Liga ang dating Unyong Sobyet. Noong Setyembre 1939, pinasimulan ng diktador na Nazi ng Alemanya ang Digmaang Pandaigdig II.b Palibhasa’y nabigong panatilihin ang kapayapaan sa daigdig, halos bumulusok sa kalaliman ng kawalang-gawain ang Liga ng mga Bansa. Pagsapit ng 1942, laos na ito. Ipinaliwanag ni Jehova sa kaniyang bayan ang lubos na kahulugan ng pangitain, hindi bago nito ni sa isang atrasadong petsa, kundi tamang-tama sa mapanganib na panahong iyon! Kaya naipahayag ni N. H. Knorr sa Bagong Sanlibutang Teokratikong Asamblea, kasuwato ng hula, na “ang mabangis na hayop ay . . . wala na.” Pagkatapos ay nagtanong siya, “Mananatili ba sa hukay ang Liga?” Sinipi niya ang Apocalipsis 17:8, at sumagot: “Muling babangon ang samahan ng makasanlibutang mga bansa.” Ganitung-ganito nga ang nangyari​—bilang pagbabangong-puri sa makahulang Salita ni Jehova!

Umahon Mula sa Kalaliman

6. (a) Kailan umahon mula sa kalaliman ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, at ano ang bagong pangalan nito? (b) Bakit masasabing ang Nagkakaisang mga Bansa ay sa katunayan, ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop na binuhay muli?

⁶ Umahon nga mula sa kalaliman ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop. Noong Hunyo 26, 1945, sa San Francisco, E.U.A., nagkaroon ng malaking publisidad nang sang-ayunan ng 50 bansa na tanggapin ang Karta ng organisasyon ng Nagkakaisang mga Bansa. Ang organisasyong ito ay “magpapanatili ng pandaigdig na kapayapaan at katiwasayan.” Maraming pagkakatulad ang Liga at ang UN. Ganito ang sabi ng The World Book Encyclopedia: “Sa ilang paraan, ang UN ay nakakatulad ng Liga ng mga Bansa, na inorganisa pagkaraan ng Digmaang Pandaigdig I . . . Marami sa mga bansang nagtatag ng UN ang siya ring nagtatag ng Liga. Gaya ng Liga, itinatag ang UN upang panatilihin ang kapayapaan sa pagitan ng mga bansa. Ang pangunahing mga ahensiya ng UN ay katulad na katulad niyaong sa Liga.” Kaya ang UN sa katunayan ay ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop na binuhay muli. Di-hamak na mas marami ang miyembro nito na mga 190 bansa kaysa sa 63 miyembro ng Liga; mas marami rin itong pananagutan kaysa sa hinalinhan nito.

7. (a) Sa anong paraan masasabi na ang mga nananahan sa lupa ay nanggilalas nang may paghanga sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop na binuhay muli? (b) Anong tunguhin ang naging mailap para sa UN, at ano ang sinabi ng kalihim-panlahat nito tungkol dito?

⁷ Sa simula, malaki ang inaasahan mula sa UN. Katuparan ito ng mga salita ng anghel: “At kapag nakita nila kung paanong ang mabangis na hayop ay naging siya, ngunit wala na, at gayunma’y darating, yaong mga tumatahan sa lupa ay mamamangha nang may paghanga, ngunit ang kanilang mga pangalan ay hindi napasulat sa balumbon ng buhay mula pa nang pagkakatatag ng sanlibutan.” (Apocalipsis 17:8b) Ang mga nananahan sa lupa ay hangang-hanga sa bagong dambuhalang ito, na kumikilos ngayon mula sa maringal na punong-tanggapan nito sa East River sa New York. Subalit mailap para sa UN ang tunay na kapayapaan at katiwasayan. Sa kalakhang bahagi ng ika-20 siglo, ang kapayapaan sa daigdig ay napananatili lamang dahil sa banta ng tiyak na pagkalipol ng isa’t isa (mutual assured destruction)​—o MAD, gaya ng daglat nito​—at ang pagpapaligsahan sa armas ay patuloy na tumitindi sa napakabilis na antas. Pagkaraan ng halos 40-taóng pagsisikap ng Nagkakaisang mga Bansa, ang dati nitong kalihim-panlahat na si Javier Pérez de Cuéllar, ay malungkot na nagsabi noong 1985: “Nabubuhay tayo sa isa na namang panahon ng mga panatiko, at hindi natin alam kung ano ang gagawin natin dito.”

8, 9. (a) Bakit wala sa UN ang mga kasagutan sa mga suliranin ng daigdig, at ano ang malapit nang mangyari sa kaniya ayon sa hatol ng Diyos? (b) Bakit hindi mapapasulat sa “balumbon ng buhay” ng Diyos ang mga pangalan ng mga tagapagtatag at tagahanga ng UN? (c) Ano ang matagumpay na isasagawa ng Kaharian ni Jehova?

⁸ Wala sa UN ang mga kasagutan. Bakit? Sapagkat hindi ang Tagapagbigay ng buhay sa buong sangkatauhan ang nagbigay-buhay sa UN. Hindi ito magtatagal, sapagkat ayon sa hatol ng Diyos, “ito ay patungo na sa pagkapuksa.” Hindi napasulat ang mga pangalan ng mga tagapagtatag at tagahanga ng UN sa balumbon ng buhay ng Diyos. Yamang makasalanan at mortal ang mga tao, na ang karamiha’y tumutuya sa pangalan ng Diyos, paano nila makakamit sa pamamagitan ng UN ang bagay na sinabi ng Diyos na Jehova na malapit na niyang gawin, hindi sa pamamagitan ng pamamaraan ng tao, kundi sa pamamagitan ng Kaharian ng kaniyang Kristo?​—Daniel 7:27; Apocalipsis 11:15.

⁹ Sa katunayan, ang UN ay isang mapamusong na panghuhuwad sa Mesiyanikong Kaharian ng Diyos sa pamamagitan ng kaniyang Prinsipe ng Kapayapaan, si Jesu-Kristo​—na ang maharlikang pamamahala ay hindi magwawakas. (Isaias 9:6, 7) Makapagdulot man ng pansamantalang kapayapaan ang UN, muli pa ring sisiklab ang mga digmaan. Likas na hilig ito ng makasalanang mga tao. “Ang kanilang mga pangalan ay hindi napasulat sa balumbon ng buhay mula pa nang pagkakatatag ng sanlibutan.” Ang Kaharian ni Jehova sa pamamagitan ni Kristo ay hindi lamang magtatatag ng walang-hanggang kapayapaan sa lupa kundi, salig sa haing pantubos ni Jesus, bubuhayin din nito ang mga patay, ang mga matuwid at di-matuwid na nasa alaala ng Diyos. (Juan 5:28, 29; Gawa 24:15) Kabilang dito ang bawat isa na nakapanatiling matapat sa kabila ng mga pagsalakay ni Satanas at ng kaniyang binhi, at ang iba na kailangan pang patunayan ang kanilang pagkamasunurin. Maliwanag na hindi kailanman mapapasulat sa balumbon ng buhay ng Diyos ang mga pangalan ng masugid na mga tagasuporta ng Babilonyang Dakila ni ng sinumang patuloy na sumasamba sa mabangis na hayop.​—Exodo 32:33; Awit 86:8-10; Juan 17:3; Apocalipsis 16:2; 17:5.

Kapayapaan at Katiwasayan​—Isang Bigong Pag-asa

10, 11. (a) Ano ang idineklara ng UN noong 1986, at ano ang naging tugon? (b) Ilang “pamilya ng relihiyon” ang nagtipon sa Assisi, Italya, upang manalangin ukol sa kapayapaan, at tinutugon ba ng Diyos ang ganitong mga panalangin? Ipaliwanag.

¹⁰ Sa pagsisikap na patibayin ang pag-asa ng sangkatauhan, idineklara ng Nagkakaisang mga Bansa ang 1986 bilang “Internasyonal na Taon ng Kapayapaan,” na may temang “Upang Ipagsanggalang ang Kapayapaan at Kinabukasan ng Sangkatauhan.” Nanawagan ito sa nagdidigmaang mga bansa na ibaba ang kanilang mga sandata, kahit sa loob man lamang ng isang taon. Paano sila tumugon? Ayon sa ulat ng International Peace Research Institute, umabot nang limang milyon katao ang nasawi sa mga digmaan noong 1986 lamang! Bagaman naglabas sila ng pantanging mga salapi at ilang selyo na magsisilbing tagapagpagunita, walang gaanong ginawa ang karamihan sa mga bansa upang itaguyod ang minimithing kapayapaan nang taóng iyon. Gayunman, palibhasa’y laging sabik na magpalapad ng papel sa UN​—sinikap ng mga relihiyon ng daigdig na ipangalandakan ang taóng iyon sa iba’t ibang paraan. Noong Enero 1, 1986, pinuri ni Pope John Paul II ang gawain ng UN at inialay ang bagong taóng iyon sa kapayapaan. At noong Oktubre 27, tinipon niya ang mga lider ng marami sa mga relihiyon ng daigdig upang manalangin ukol sa kapayapaan sa Assisi, Italya.

¹¹ Sinasagot ba ng Diyos ang ganitong mga panalangin ukol sa kapayapaan? Buweno, sinong Diyos ang dinalanginan ng mga relihiyosong lider na iyon? Kung tatanungin mo sila, magkakaiba ang sagot ng bawat grupo. May kalipunan ba ng milyun-milyong diyos na makikinig at tutugon sa mga pagsusumamong ginagawa sa maraming iba’t ibang paraan? Marami sa mga nakibahagi roon ay sumasamba sa Trinidad ng Sangkakristiyanuhan.c Ang mga Budista, Hindu, at ang iba pa ay umusal ng mga panalangin sa di-mabilang na mga diyos. Lahat-lahat, 12 “pamilya ng relihiyon” ang nagtipon, na kinakatawan ng mga dignitaryong gaya ng Anglikanong Arsobispo ng Canterbury, Dalai Lama ng Budismo, obispong Ruso Ortodokso, pangulo ng Shinto Shrine Association ng Tokyo, mga Aprikanong animista, at dalawang Amerikanong Indian na napuputungan ng plumahe. Kung sa bagay, makulay na grupo sila na napakagandang panoorin sa TV. Isang grupo ang nanalangin nang walang patid sa loob ng 12 oras. (Ihambing ang Lucas 20:45-47.) Subalit isa man kaya sa mga panalanging iyon ay nakatagos sa mga alapaap na lumalambong sa pagtitipong iyon? Wala, salig sa sumusunod na mga dahilan:

12. Sa anu-anong dahilan hindi sinasagot ng Diyos ang panalangin ng mga lider ng relihiyon sa daigdig ukol sa kapayapaan?

¹² Di-tulad ng mga ‘lumalakad sa pangalan ni Jehova,’ wala ni isa man sa mga relihiyonistang iyon ang nanalangin kay Jehova, ang buháy na Diyos, na ang pangalan ay mahigit 7,000 ulit na lumilitaw sa orihinal na teksto ng Bibliya. (Mikas 4:5; Isaias 42:8, 12)d Bilang isang grupo, hindi sila lumapit sa Diyos sa pangalan ni Jesus, yamang karamihan sa kanila ay hindi man lamang naniniwala kay Jesu-Kristo. (Juan 14:13; 15:16) Wala ni isa man sa kanila ang gumagawa ng kalooban ng Diyos sa ating panahon, samakatuwid nga, ang ihayag sa buong daigdig na ang dumarating na Kaharian ng Diyos​—hindi ang UN​—ang tunay na pag-asa ng sangkatauhan. (Mateo 7:21-23; 24:14; Marcos 13:10) Sa kalakhang bahagi, ang kanilang relihiyosong mga organisasyon ay napasangkot sa madudugong digmaan sa kasaysayan, pati na sa dalawang digmaang pandaigdig ng ika-20 siglo. Sinasabi ng Diyos sa mga ito: “Kahit nananalangin kayo ng marami, hindi ako nakikinig; ang inyo mismong mga kamay ay napuno ng pagbububo ng dugo.”​—Isaias 1:15; 59:1-3.

13. (a) Bakit kapansin-pansin na nakikipagbalikatan sa UN sa panawagan ukol sa kapayapaan ang mga lider ng relihiyon sa daigdig? (b) Ang mga sigaw ukol sa kapayapaan ay magwawakas sa anong kasukdulan na inihula ng Diyos?

¹³ Bukod dito, lubhang kapansin-pansin na sa panahong ito, nakikipagbalikatan sa Nagkakaisang mga Bansa ang mga lider ng relihiyon sa daigdig upang manawagan ukol sa kapayapaan. Nais nilang impluwensiyahan ang UN ukol sa sarili nilang kapakinabangan, lalung-lalo na sa makabagong panahong ito kung kailan marami sa kanilang mga sakop ang tumatalikod na sa relihiyon. Gaya ng di-tapat na mga lider ng sinaunang Israel, sumisigaw sila, “‘May kapayapaan! May kapayapaan!’ gayong wala namang kapayapaan.” (Jeremias 6:14) Tiyak na magpapatuloy ang kanilang mga pagsigaw ukol sa kapayapaan, at lalo pa itong sisidhi pagsapit ng kasukdulan na inihula ni apostol Pablo: “Ang araw ni Jehova ay dumarating na kagayang-kagaya ng isang magnanakaw sa gabi. Kailanma’t kanilang sinasabi: ‘Kapayapaan at katiwasayan!’ kung magkagayon ay kagyat na mapapasakanila ang biglang pagkapuksa gaya ng hapdi ng kabagabagan sa isang babaing nagdadalang-tao; at sa anumang paraan ay hindi sila makatatakas.”​—1 Tesalonica 5:2, 3.

14. Sa anong paraan maaaring isigaw ang “Kapayapaan at katiwasayan!,” at paano maiiwasan ng isa na mailigaw nito?

¹⁴ Nitong nakaraang mga taon, ginagamit ng mga pulitiko ang pariralang “kapayapaan at katiwasayan” upang ilarawan ang iba’t ibang adhikain ng tao. Ang mga pagsisikap bang ito ng mga lider ng sanlibutan ang pasimula ng katuparan ng 1 Tesalonica 5:3? O ang tinutukoy kaya ni Pablo ay isa lamang espesipiko at lubhang madulang pangyayari na tatawag sa pansin ng buong daigdig? Yamang madalas na nauunawaan lamang nang lubusan ang mga hula sa Bibliya pagkatapos matupad o habang natutupad ang mga ito, kailangan tayong maghintay upang maunawaan ang mga ito. Samantala, batid ng mga Kristiyano na anumang kapayapaan o katiwasayan ang waring nakakamit ng mga bansa, wala pa rin talagang nagbabago. Nariyan pa rin ang kasakiman, pagkakapootan, krimen, pagkasira ng pamilya, imoralidad, pagkakasakit, dalamhati, at kamatayan. Kaya kung mananatili kang gising sa kahulugan ng mga pangyayari sa daigdig at pakikinggan mo ang makahulang mga babala sa Salita ng Diyos, hindi ka maililigaw ng anumang pagsigaw ng “kapayapaan at katiwasayan.”​—Marcos 13:32-37; Lucas 21:34-36.

[Mga talababa]

[Kahon sa pahina 250]

Balintunang “Kapayapaan”

Bagaman idineklara ng UN ang 1986 bilang Internasyonal na Taon ng Kapayapaan, tumindi ang mapanganib na pagpapaligsahan sa armas. Narito ang nakalulungkot na mga detalyeng binanggit sa World Military and Social Expenditures 1986:

Noong 1986, ang pandaigdig na gastusing pangmilitar ay umabot sa $900 bilyon.

Ang gastusing pangmilitar ng daigdig sa loob ng isang oras ay sapat na sana upang mabakunahan ang 3.5 milyon na namamatay bawat taon dahil sa nakahahawang sakit na maaaring maiwasan.

Sa buong daigdig, 1 sa bawat 5 katao ang nabubuhay sa matinding karalitaan. Ang lahat ng mga taong ito na nagugutom ay mapakakain sana sa loob ng isang taon sa halagang katumbas ng ginugugol ng daigdig sa mga sandata sa loob lamang ng dalawang araw.

Ang lakas ng pagsabog ng nakaimbak na sandatang nuklear sa daigdig ay 160,000,000 beses na mas matindi kaysa sa pagsabog na naganap sa Chernobyl.

Ang lakas ng pagsabog ng isang bombang nuklear ay 500 beses na mas matindi kaysa sa bombang inihulog sa Hiroshima noong 1945.

Ang nuklear na mga arsenal ay makapagpapasabog ng mahigit isang milyong Hiroshima. Ang lakas ng pagsabog ng mga ito ay 2,700 beses na mas matindi kaysa sa ginamit noong Digmaang Pandaigdig II, kung saan 38 milyon katao ang namatay.

Lalong dumalas at higit na naging mapamuksa ang mga digmaan. Ang mga namatay sa digmaan ay umabot sa 4.4 milyon noong ika-18 siglo, 8.3 milyon noong ika-19 na siglo, 98.8 milyon sa unang 86 na taon ng ika-20 siglo. Mula noong ika-18 siglo, bumilis nang mahigit anim na beses ang pagdami ng bilang ng mga namamatay sa digmaan kaysa sa paglago ng populasyon ng daigdig. Noong ika-20 siglo, mas marami nang sampung beses ang mga namamatay sa bawat digmaan kaysa noong ika-19 na siglo.

[Mga larawan sa pahina 247]

Gaya ng inihula tungkol sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop, ang Liga ng mga Bansa ay naibulid sa kalaliman noong Digmaang Pandaigdig II subalit bumangong muli bilang Nagkakaisang mga Bansa

[Mga larawan sa pahina 249]

Bilang pagsuporta sa “Taon ng Kapayapaan” ng UN, ang mga kinatawan ng mga relihiyon sa daigdig na nagtipon sa Assisi, Italya, ay naghandog ng nakalilitong mga panalangin, subalit walang isa man sa kanila ang nanalangin sa buháy na Diyos, si Jehova

Kabanata 35

Pagpuksa sa Babilonyang Dakila

1. Paano inilalarawan ng anghel ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, at anong uri ng karunungan ang kailangan upang maunawaan ang mga tanda sa Apocalipsis?

BILANG karagdagang paglalarawan sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop sa Apocalipsis 17:3, sinasabi ng anghel kay Juan: “Dito pumapasok ang katalinuhan na may karunungan: Ang pitong ulo ay nangangahulugang pitong bundok, na sa ibabaw nito ay nakaupo ang babae. At may pitong hari: lima ang bumagsak na, isa ang narito, ang isa ay hindi pa dumarating, ngunit pagdating niya ay mananatili siya nang maikling panahon.” (Apocalipsis 17:9, 10) Inihahatid ng anghel na ito ang karunungan mula sa itaas, ang tanging karunungan na makapagbibigay ng unawa hinggil sa mga tanda sa Apocalipsis. (Santiago 3:17) Ipinauunawa ng karunungang ito sa uring Juan at sa kanilang mga kasamahan ang hinggil sa mapanganib na mga panahong kinabubuhayan natin. Pinasisidhi nito ang pagpapahalaga ng mga tapat-puso sa mga kahatulan ni Jehova, na malapit na ngayong isakatuparan, at ikinikintal sa isipan ang kapaki-pakinabang na pagkatakot kay Jehova. Gaya ng isinasaad sa Kawikaan 9:10: “Ang pagkatakot kay Jehova ang siyang pasimula ng karunungan, at ang kaalaman sa Kabanal-banalan ay siyang pagkaunawa.” Ano ang isinisiwalat sa atin ng karunungan mula sa Diyos hinggil sa mabangis na hayop?

2. Ano ang kahulugan ng pitong ulo ng kulay-iskarlatang mabangis na hayop, at paano nangyari na “lima ang bumagsak na, isa ang narito”?

² Ang pitong ulo ng mabangis na hayop na iyon ay sumasagisag sa pitong “bundok,” o pitong “hari.” Ang dalawang terminong ito ay kapuwa ginagamit sa Kasulatan upang tumukoy sa mga kapangyarihan sa pamahalaan. (Jeremias 51:24, 25; Daniel 2:34, 35, 44, 45) Sa Bibliya, anim na kapangyarihang pandaigdig ang binabanggit na nagkaroon ng malaking epekto sa buhay ng bayan ng Diyos: Ehipto, Asirya, Babilonya, Medo-Persia, Gresya, at Roma. Sa mga ito, lima ang bumangon at bumagsak na nang tanggapin ni Juan ang Apocalipsis, samantalang ang Roma pa rin ang nangingibabaw na kapangyarihang pandaigdig noon. Katugmang-katugma ito ng mga salitang, “lima ang bumagsak na, isa ang narito.” Subalit kumusta naman “ang isa” na nakatakdang dumating?

3. (a) Paano nahati ang Imperyo ng Roma? (b) Anu-anong pangyayari ang naganap sa Kanluran? (c) Paano dapat malasin ang Banal na Imperyong Romano?

³ Ang Imperyo ng Roma ay tumagal at lumawak pa nga sa loob ng daan-daang taon pagkaraan ng panahon ni Juan. Noong 330 C.E., inilipat ni Emperador Constantino ang kaniyang kabisera mula sa Roma tungo sa Byzantium, na pinalitan niya ng pangalang Constantinople. Noong 395 C.E., nahati ang Imperyo ng Roma sa Silangan at Kanlurang bahagi. Noong 410 C.E., ang Roma mismo ay nahulog sa kamay ni Alaric, hari ng mga Visigoth (isang tribong Aleman na nakumberte tungo sa “Kristiyanismong” Arian). Sinakop ng mga tribong Aleman (mga “Kristiyano” rin) ang Espanya at pati na ang malaking bahagi ng teritoryo ng Roma sa Hilagang Aprika. Nagkaroon ng mga himagsikan, kaguluhan, at pagbabago sa Europa sa loob ng maraming siglo. Bumangon ang bantog na mga emperador sa Kanluran, gaya ni Carlomagno, na nakipag-alyansa kay Pope Leo III noong ika-9 na siglo, at ni Frederick II, na naghari noong ika-13 siglo. Subalit ang kanilang nasasakupan, bagaman tinawag na Banal na Imperyong Romano, ay mas maliit kaysa sa nasasaklaw ng Imperyo ng Roma noong kasikatan nito. Hindi ito bagong imperyo kundi pagsasauli lamang o pagpapatuloy ng sinaunang kapangyarihang ito.

4. Anu-ano ang naging tagumpay ng Silanganing Imperyo, subalit ano ang nangyari sa malaking bahagi ng dating teritoryo ng sinaunang Roma sa Hilagang Aprika, Espanya, at Sirya?

⁴ Ang Silanganing Imperyo ng Roma, na nakasentro sa Constantinople, ay nakatagal din sa isang mabuway na pakikipag-ugnayan sa Kanluraning Imperyo. Noong ikaanim na siglo, muling naagaw ni Emperador Justinian I ng Silangan ang kalakhang bahagi ng Hilagang Aprika, at nakialam din siya sa Espanya at sa Italya. Noong ikapitong siglo, nabawi ni Justinian II para sa Imperyo ang mga lugar sa Macedonia na nasakop ng mga kabilang sa tribong Slavo. Subalit pagsapit ng ikawalong siglo, ang malaking bahagi ng dating teritoryo ng sinaunang Roma sa Hilagang Aprika, Espanya, at Sirya ay napailalim sa bagong imperyo ng Islam at sa gayo’y wala na sa kontrol ng Constantinople at ng Roma.

5. Bagaman bumagsak ang lunsod ng Roma noong 410 C.E., bakit lumipas pa ang maraming siglo bago tuluyang nabura sa eksena ng daigdig ang bakas ng pulitikal na Imperyo ng Roma?

⁵ Ang lunsod mismo ng Constantinople ay nanatili nang mas matagal-tagal. Nakatagal ito sa malimit na pagsalakay ng mga Persiano, Arabe, mga taga-Bulgaria, at mga Ruso hanggang sa bumagsak ito sa wakas noong 1203​—hindi sa kamay ng mga Muslim kundi sa mga Krusado mula sa Kanluran. Gayunman, noong 1453, napailalim ito sa kapangyarihan ng Muslim na tagapamahalang Ottoman na si Mehmed II at hindi nagtagal ay naging kabisera ito ng Imperyong Ottoman, o Turko. Kaya bagaman bumagsak ang lunsod ng Roma noong 410 C.E., lumipas muna ang marami pang siglo bago tuluyang nabura ang bakas ng pulitikal na Imperyo ng Roma sa eksena ng daigdig. Magkagayunman, naaaninaw pa rin ang impluwensiya nito sa relihiyosong mga imperyo na nakasalig sa papado ng Roma at sa mga relihiyon ng Silangang Ortodokso.

6. Anu-anong bagong imperyo ang naitatag, at alin sa mga ito ang naging pinakamatagumpay?

⁶ Gayunman, pagsapit ng ika-15 siglo, ang ibang mga bansa ay nagtatatag na ng bagong mga imperyo. Bagaman nasa teritoryo ng dating mga kolonya ng Roma ang ilan sa mga bagong imperyal na kapangyarihang ito, ang kanilang mga imperyo ay hindi mga pagpapatuloy lamang ng Imperyo ng Roma. Ang Portugal, Espanya, Pransiya, at Holland ay naging mga imperyo rin na may malalawak na nasasakupan. Ngunit ang naging pinakamatagumpay sa mga ito ay ang Britanya, na siyang namuno sa isang napakalaking imperyo na sinasabing ‘hindi nilulubugan ng araw.’ Sa iba’t ibang panahon, sinaklaw ng imperyong ito ang kalakhang bahagi ng Hilagang Amerika, Aprika, India, at Timog-Silangang Asia, pati na ang malaking bahagi ng Timog Pasipiko.

7. Paano umiral ang isang tambalang kapangyarihang pandaigdig, at ayon kay Juan, gaano katagal mananatili ang ikapitong ‘ulo,’ o kapangyarihang pandaigdig?

⁷ Pagsapit ng ika-19 na siglo, may ilang kolonya sa Hilagang Amerika na tumiwalag mula sa Britanya upang buuin ang independiyenteng Estados Unidos ng Amerika. Nagpatuloy ang ilang pulitikal na alitan ng bagong bansa at ng dating inang bayan. Gayunman, dahil sa unang digmaang pandaigdig, napilitang kilalanin ng dalawang bansang ito ang kanilang magkakatulad na kapakanan at pinagtibay ang isang pantanging ugnayan sa isa’t isa. Sa gayon, umiral ang isang tambalang kapangyarihang pandaigdig, na binubuo ng Estados Unidos ng Amerika, ang pinakamayamang bansa ngayon sa daigdig, at ng Gran Britanya, ang namamahala sa pinakamalawak na imperyo sa daigdig. Ito ngayon ang ikapitong ‘ulo,’ o kapangyarihang pandaigdig, na magpapatuloy hanggang sa panahon ng kawakasan at sa mga teritoryong nasasakupan nito ay unang naitatag ang makabagong-panahong mga Saksi ni Jehova. Kung ihahambing sa matagal na pamumuno ng ikaanim na ulo, ang ikapito ay mananatili lamang sa loob ng “maikling panahon,” hanggang sa lipulin ng Kaharian ng Diyos ang lahat ng pambansang mga organisasyon.

Bakit Tinatawag na Ikawalong Hari?

8, 9. Ano ang tawag ng anghel sa makasagisag na kulay-iskarlatang mabangis na hayop, at sa anong paraan nagmumula ito sa pito?

⁸ Ang anghel ay patuloy na nagpapaliwanag kay Juan: “At ang mabangis na hayop na naging siya ngunit wala na, ito rin mismo ay ikawalong hari, ngunit nagmula sa pito, at ito ay patungo sa pagkapuksa.” (Apocalipsis 17:11) Ang makasagisag na kulay-iskarlatang mabangis na hayop ay “nagmula” sa pitong ulo; samakatuwid nga, ito’y iniluwal, o pinairal, ng mga ulo ng orihinal na “mabangis na hayop . . . mula sa dagat,” na siyang inilalarawan ng kulay-iskarlatang mabangis na hayop. Sa anong paraan? Buweno, noong 1919, ang Anglo-Amerikanong kapangyarihan ang nangingibabaw na ulo. Bumagsak na ang naunang anim na ulo, at ang posisyon ng nangingibabaw na kapangyarihang pandaigdig ay nailipat na sa tambalang ulong ito at ngayo’y nakasentro rito. Bilang kasalukuyang kinatawan ng hanay ng mga kapangyarihang pandaigdig, ang ikapitong ulo ang nasa likod ng pagtatatag ng Liga ng mga Bansa at siya pa rin ang pangunahing promotor at pinansiyal na tagasuporta ng Nagkakaisang mga Bansa. Kaya sa makasagisag na paraan, ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop​—ang ikawalong hari​—ay “nagmula” sa orihinal na pitong ulo. Sa punto de vistang ito, ang pangungusap na nagmula ito sa pito ay kasuwatung-kasuwato ng nauna nang pagsisiwalat na ang mabangis na hayop na may dalawang sungay na gaya ng isang kordero (ang Kapangyarihang Pandaigdig na Anglo-Amerikano, ang ikapitong ulo ng orihinal na mabangis na hayop) ang pasimuno sa paggawa ng larawan at siyang nagbigay-buhay rito.​—Apocalipsis 13:1, 11, 14, 15.

⁹ Karagdagan dito, kabilang sa orihinal na mga miyembro ng Liga ng mga Bansa, kasama na ang Gran Britanya, ang mga pamahalaang nagpuno sa luklukan ng ilan sa mga naunang ulo, samakatuwid nga ang Gresya, Iran (Persia), at Italya (Roma). Nang maglaon, ang mga pamahalaan na nagpuno sa teritoryo na kontrolado ng naunang anim na kapangyarihang pandaigdig ay pawang naging mga miyembrong tagapagtaguyod ng larawan ng mabangis na hayop. Sa diwa ring ito, masasabi na ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop na ito ay nagmula sa pitong kapangyarihang pandaigdig.

10. (a) Paano masasabi na ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop ang ‘mismong ikawalong hari’? (b) Paano nagpahayag ng suporta sa Nagkakaisang mga Bansa ang isang lider ng dating Unyong Sobyet?

¹⁰ Pansinin na ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, “ito rin mismo ay ikawalong hari.” Kaya ang Nagkakaisang mga Bansa sa ngayon ay dinisenyo upang magmukhang isang pandaigdig na pamahalaan. May mga panahon na kumikilos pa nga ito na gayon, na nagsusugo ng mga hukbong sandatahan sa labanan upang lutasin ang internasyonal na mga hidwaan, gaya sa Korea, Peninsula ng Sinai, ilang bansa sa Aprika, at Lebanon. Subalit larawan lamang ito ng isang hari. Gaya ng isang relihiyosong larawan, o imahen, wala talaga itong tunay na impluwensiya o kapangyarihan maliban sa ipinagkaloob dito ng mga nagtatag nito at sumasamba rito. May mga pagkakataon na waring mahina ang makasagisag na mabangis na hayop na ito; subalit hindi pa nito nararanasan ang lansakang pagtalikod ng mga miyembrong pinamumunuan ng mga diktador na nagbulid sa Liga ng mga Bansa tungo sa kalaliman. (Apocalipsis 17:8) Bagaman may lubhang naiibang opinyon sa ibang mga larangan, isang prominenteng lider ng dating Unyong Sobyet ang nakiisa sa mga papa ng Roma noong 1987 sa pagpapahayag ng suporta sa UN. Nanawagan pa man din siya ukol sa “isang komprehensibong sistema ng pandaigdig na katiwasayan” na nasasalig sa UN. Gaya ng malapit nang matuklasan ni Juan, darating ang panahon na kikilos ang UN nang may malaking awtoridad. Pagkatapos nito, siya rin naman ay “patungo sa pagkapuksa.”

Sampung Hari sa Loob ng Isang Oras

11. Ano ang sinasabi ng anghel ni Jehova tungkol sa sampung sungay ng makasagisag na kulay-iskarlatang mabangis na hayop?

¹¹ Sa nakaraang kabanata ng Apocalipsis, ibinuhos ng ikaanim at ikapitong anghel ang mga mangkok ng galit ng Diyos. Sa gayon, nalaman natin na ang mga hari sa lupa ay tinitipon tungo sa digmaan ng Diyos sa Armagedon at na ang ‘Babilonyang Dakila ay aalalahanin sa paningin ng Diyos.’ (Apocalipsis 16:1, 14, 19) Mas detalyado nating matututuhan ngayon kung paano ilalapat ang mga hatol ng Diyos sa mga ito. Makinig tayo uli sa anghel ni Jehova habang nakikipag-usap ito kay Juan. “At ang sampung sungay na iyong nakita ay nangangahulugang sampung hari, na hindi pa tumatanggap ng kaharian, ngunit tumatanggap sila ng awtoridad bilang mga hari nang isang oras na kasama ng mabangis na hayop. Ang mga ito ay may iisang kaisipan, kung kaya ibinibigay nila ang kanilang kapangyarihan at awtoridad sa mabangis na hayop. Ang mga ito ay makikipagbaka sa Kordero, ngunit, dahil sa siya ay Panginoon ng mga panginoon at Hari ng mga hari, dadaigin sila ng Kordero. Gayundin, yaong mga tinawag at pinili at tapat na kasama niya ay mananaig din.”​—Apocalipsis 17:12-14.

12. (a) Saan lumalarawan ang sampung sungay? (b) Paano masasabing ‘hindi pa tumatanggap ng kaharian’ ang makasagisag na sampung sungay? (c) Paanong ang makasagisag na sampung sungay ay may isang “kaharian” na sa ngayon, at gaano katagal ito iiral?

¹² Ang sampung sungay ay lumalarawan sa lahat ng makapulitikang kapangyarihan na kasalukuyang nagpupuno sa buong daigdig at sumusuporta sa larawan ng mabangis na hayop. Iilan lamang sa mga bansang umiiral ngayon ang kilala noong panahon ni Juan. At yaong mga kilala noon, gaya ng Ehipto at Persia (Iran), ay may lubhang naiibang pulitikal na sistema sa ngayon. Kaya noong unang siglo, ang ‘sampung sungay ay hindi pa tumatanggap ng kaharian.’ Subalit ngayon, sa araw ng Panginoon, sila ay may isang “kaharian,” o pulitikal na awtoridad. Dahil sa pagguho ng malalaking imperyong kolonyal, lalung-lalo na mula noong ikalawang digmaang pandaigdig, maraming bagong bansa ang isinilang. Ang mga ito, pati na ang mga kapangyarihang matagal nang umiiral, ay tiyak na maghaharing kasama ng mabangis na hayop sa sandaling panahon​—sa loob lamang ng “isang oras”​—bago wakasan ni Jehova ang lahat ng pulitikal na awtoridad ng sanlibutan sa Armagedon.

13. Sa anong paraan may “iisang kaisipan” ang sampung sungay, at ano ang tiyak na magiging saloobin nila sa Kordero dahil dito?

¹³ Sa ngayon, nasyonalismo ang isa sa pinakamalakas na puwersang nagpapakilos sa sampung sungay na ito. May ‘iisa silang kaisipan,’ sa diwa na gusto nilang mapanatili ang kanilang pambansang soberanya sa halip na tanggapin ang Kaharian ng Diyos. Ito ang pangunahing layunin kung bakit sila sumusuporta sa Liga ng mga Bansa at sa organisasyon ng Nagkakaisang mga Bansa​—upang mapanatili ang kapayapaan sa daigdig at sa gayo’y ipagsanggalang ang kanilang sariling pag-iral. Ang ganitong saloobin ay nagpapakitang tiyak na sasalansangin ng mga sungay ang Kordero, ang “Panginoon ng mga panginoon at Hari ng mga hari,” sapagkat nilalayon ni Jehova na halinhan ng kaniyang Kaharian sa ilalim ni Jesu-Kristo ang lahat ng kahariang ito sa di-kalaunan.​—Daniel 7:13, 14; Mateo 24:30; 25:31-33, 46.

14. Paano posibleng makipagbaka sa Kordero ang mga tagapamahala sa daigdig, at ano ang magiging resulta?

¹⁴ Sabihin pa, walang anumang magagawa ang mga tagapamahala ng sanlibutang ito laban mismo kay Jesus. Hinding-hindi nila siya maaabot sapagkat nasa langit siya. Subalit ang mga kapatid ni Jesus, ang mga nalabi sa binhi ng babae, ay naririto pa sa lupa at waring walang kalaban-laban. (Apocalipsis 12:17) Marami sa mga sungay ang nagpakita na ng matinding pagkapoot sa kanila, at sa ganitong paraan sila nakikipagbaka sa Kordero. (Mateo 25:40, 45) Subalit malapit nang dumating ang panahon na ‘dudurugin at wawakasan ng Kaharian ng Diyos ang lahat ng mga kahariang ito.’ (Daniel 2:44) Sa gayon, ang mga hari sa lupa ay makikipagbaka laban sa Kordero hanggang sa malipol sila, gaya ng malapit na nating makita. (Apocalipsis 19:11-21) Subalit sapat na ang ating natutuhan upang matalos na hindi magtatagumpay ang mga bansa. Bagaman sila at ang UN, ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, ay may “iisang kaisipan,” hindi nila madaraig ang dakilang “Panginoon ng mga panginoon at Hari ng mga hari,” ni madaraig kaya nila “yaong mga tinawag at pinili at tapat na kasama niya,” na kinabibilangan ng kaniyang pinahirang mga tagasunod na naririto pa sa lupa. Ang mga ito rin naman ay mananaig sa pamamagitan ng pananatiling tapat bilang tugon sa buktot na mga paratang ni Satanas.​—Roma 8:37-39; Apocalipsis 12:10, 11.

Pagwasak sa Patutot

15. Ano ang sinasabi ng anghel tungkol sa patutot at sa saloobin at ikikilos ng sampung sungay at ng mabangis na hayop laban sa kaniya?

¹⁵ Hindi lamang ang bayan ng Diyos ang kapopootan ng sampung sungay. Ang pansin ni Juan ay muling ibinabaling ngayon ng anghel sa patutot: “At sinasabi niya sa akin: ‘Ang mga tubig na iyong nakita, na kinauupuan ng patutot, ay nangangahulugan ng mga bayan at mga pulutong at mga bansa at mga wika. At ang sampung sungay na iyong nakita, at ang mabangis na hayop, ang mga ito ay mapopoot sa patutot at gagawin siyang wasak at hubad, at uubusin ang kaniyang mga kalamnan at lubusan siyang susunugin sa apoy.’”​—Apocalipsis 17:15, 16.

16. Bakit hindi makaaasa ang Babilonyang Dakila sa mga tubig niya bilang proteksiyon kapag binalingan siya ng pulitikal na mga pamahalaan?

¹⁶ Gaya ng sinaunang Babilonya na nanalig sa kaniyang depensang tubig, ang Babilonyang Dakila sa ngayon ay nananalig sa napakalaking nasasakupan niya na “mga bayan at mga pulutong at mga bansa at mga wika.” Angkop na dito ibaling ng anghel ang ating pansin bago niya sabihin ang isang nakagigitlang pangyayari: Ang pulitikal na mga pamahalaan ng lupang ito ay marahas na babaling laban sa Babilonyang Dakila. Ano kung gayon ang gagawin ng lahat ng “mga bayan at mga pulutong at mga bansa at mga wika”? Binababalaan na ng bayan ng Diyos ang Babilonyang Dakila na ang tubig ng ilog ng Eufrates ay matutuyo. (Apocalipsis 16:12) Sa wakas ay lubusang matutuyo ang mga tubig na iyon. Hindi na nila matutulungan pa ang kasuklam-suklam na matandang patutot sa oras ng kaniyang pinakamatinding kagipitan.​—Isaias 44:27; Jeremias 50:38; 51:36, 37.

17. (a) Bakit hindi maililigtas ang Babilonyang Dakila ng kaniyang kayamanan? (b) Sa anong paraan hindi magiging marangal ang wakas ng Babilonyang Dakila? (c) Bukod sa sampung sungay, o indibiduwal na mga bansa, sino pa ang makikisali sa pagdaluhong laban sa Babilonyang Dakila?

¹⁷ Ang napakalaking materyal na kayamanan ng Babilonyang Dakila ay tiyak na hindi makapagliligtas sa kaniya. Maaaring ito pa nga ang magpadali sa kaniyang pagkapuksa, sapagkat ipinakikita ng pangitain na kapag ibinaling ng mabangis na hayop at ng sampung sungay ang kanilang poot sa kaniya, huhubaran nila siya ng kaniyang maharlikang mga kasuutan at lahat ng kaniyang mga alahas. Sasamsamin nila ang kaniyang kayamanan. “Gagawin [nila] siyang . . . hubad,” anupat kahiya-hiyang ihahantad ang kaniyang tunay na pagkatao. Anong tinding pagkapuksa! Hindi rin magiging marangal ang kaniyang wakas. Wawasakin nila siya, “uubusin ang kaniyang mga kalamnan,” hanggang siya’y maging isang walang-buhay na kalansay. Bilang katapusan, “lubusan [nila] siyang susunugin sa apoy.” Susunugin siya na waring may dalang salot, at hindi siya bibigyan ng marangal na libing! Hindi lamang ang mga bansa, na kinakatawanan ng sampung sungay, ang pupuksa sa dakilang patutot, kundi makikisali rin sa pagdaluhong na ito “ang mabangis na hayop,” samakatuwid nga, ang UN mismo. Sasang-ayunan nito ang pagpuksa sa huwad na relihiyon. Marami na sa mahigit 190 bansang miyembro ng UN ang nagkakaisang nagpahayag ng kanilang pagkayamot sa relihiyon, lalung-lalo na sa Sangkakristiyanuhan.

18. (a) Anong posibilidad ang nakita na babalingan ng mga bansa ang maka-Babilonyang relihiyon? (b) Ano ang magiging saligang dahilan sa lubusang pagsalakay laban sa dakilang patutot?

¹⁸ Bakit lalapastanganin nang gayon na lamang ng mga bansa ang dati nilang kalaguyo? Nakita natin sa kasaysayan kamakailan ang posibilidad na balingan ang maka-Babilonyang relihiyon. Dahil sa pagsalansang ng pamahalaan, humina nang husto ang impluwensiya ng relihiyon sa mga lupaing gaya ng dating Unyong Sobyet at Tsina. Sa mga Protestanteng bahagi ng Europa, wala nang gaanong nagsisimba dahil sa laganap na kawalang-interes at pag-aalinlangan, anupat halos patay na ang relihiyon. Ang napakalawak na imperyong Katoliko ay nababahagi dahil sa paghihimagsik at di-pagkakasundo, na hindi mapakalma ng kaniyang mga lider. Gayunman, hindi natin dapat kaligtaan na ang pangwakas at lubusang pagsalakay laban sa Babilonyang Dakila ay dumarating bilang kapahayagan ng di-mababagong paghatol ng Diyos laban sa dakilang patutot.

Pagsasakatuparan sa Kaisipan ng Diyos

19. (a) Paanong ang paglalapat ng hatol ni Jehova laban sa dakilang patutot ay maihahambing sa kaniyang paghatol sa apostatang Jerusalem noong 607 B.C.E.? (b) Sa ating panahon, ano ang inilalarawan ng tiwangwang na kalagayan ng Jerusalem pagkaraan ng 607 B.C.E.?

¹⁹ Paano ilalapat ni Jehova ang hatol na ito? Maihahambing ito sa ginawa ni Jehova laban sa kaniyang apostatang bayan noong sinaunang panahon, na hinggil sa kanila ay ganito ang kaniyang sinabi: “Sa mga propeta ng Jerusalem ay nakakita ako ng mga kakila-kilabot na bagay, pangangalunya at paglakad sa kabulaanan; at pinalalakas nila ang mga kamay ng mga manggagawa ng kasamaan upang hindi sila manumbalik, bawat isa mula sa kaniyang sariling kasamaan. Sa akin ay naging tulad silang lahat ng Sodoma, at ang mga tumatahan sa kaniya ay tulad ng Gomorra.” (Jeremias 23:14) Noong 607 B.C.E., ginamit ni Jehova si Nabucodonosor upang ‘hubaran ng kasuutan, kunin ang magagandang kagamitan, at iwang hubad at walang damit’ ang lunsod na iyon na mapangalunya sa espirituwal. (Ezekiel 23:4, 26, 29) Ang Jerusalem nang panahong iyon ay lumalarawan sa Sangkakristiyanuhan ngayon, at gaya ng nakita ni Juan sa naunang mga pangitain, igagawad ni Jehova sa Sangkakristiyanuhan at sa iba pang bahagi ng huwad na relihiyon ang gayunding kaparusahan. Ang tiwangwang na kalagayan ng Jerusalem pagkaraan ng 607 B.C.E. ay nagpapakita lamang sa magiging kalagayan ng relihiyosong Sangkakristiyanuhan matapos itong hubaran ng kaniyang kayamanan at ilantad sa kahiya-hiyang paraan. At ganito rin ang sasapitin ng ibang bahagi ng Babilonyang Dakila.

20. (a) Paano ipinakikita ni Juan na muling gagamit si Jehova ng mga tagapamahalang tao sa paglalapat ng hatol? (b) Ano ang “kaisipan” ng Diyos? (c) Sa anong paraan isasakatuparan ng mga bansa ang kanilang “iisang kaisipan,” subalit kaninong kaisipan ang talagang isasakatuparan?

²⁰ Muling gagamit si Jehova ng mga tagapamahalang tao upang ilapat ang hatol. “Sapagkat inilagay iyon ng Diyos sa kanilang mga puso upang isakatuparan ang kaniyang kaisipan, ang pagsasakatuparan nga ng kanilang iisang kaisipan sa pamamagitan ng pagbibigay ng kanilang kaharian sa mabangis na hayop, hanggang sa maganap ang mga salita ng Diyos.” (Apocalipsis 17:17) Ano ang “kaisipan” ng Diyos? Tipunin ang mga tagapuksa ng Babilonyang Dakila upang lubusan siyang puksain. Sabihin pa, ang motibo ng mga tagapamahala sa pagsalakay sa kaniya ay isakatuparan ang kanilang “iisang kaisipan.” Aakalain nilang pabor sa kani-kanilang bansa ang pagbaling sa dakilang patutot. Maaaring isipin nilang banta sa kanilang pagkasoberano ang patuloy na pag-iral ng organisadong relihiyon sa loob ng kanilang nasasakupan. Subalit si Jehova ang talagang magmamaniobra sa mga bagay-bagay; isasakatuparan nila ang kaniyang kaisipan sa pamamagitan ng pagpuksa nang minsanan sa kaniyang matagal nang mapangalunyang kaaway!​—Ihambing ang Jeremias 7:8-11, 34.

21. Yamang gagamitin ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop upang puksain ang Babilonyang Dakila, ano ang maliwanag na gagawin ng mga bansa kung tungkol sa Nagkakaisang mga Bansa?

²¹ Oo, gagamitin ng mga bansa ang kulay-iskarlatang mabangis na hayop, ang Nagkakaisang mga Bansa, upang puksain ang Babilonyang Dakila. Hindi sila kumikilos sa ganang kanilang sarili, sapagkat ilalagay ni Jehova sa kanilang puso “ang pagsasakatuparan nga ng kanilang iisang kaisipan sa pamamagitan ng pagbibigay ng kanilang kaharian sa mabangis na hayop.” Pagdating ng panahon, maliwanag na makikita ng mga bansa ang pangangailangan na patibayin ang Nagkakaisang mga Bansa. Palalakasin nila ito, anupat iuukol dito ang lahat ng kanilang awtoridad at kapangyarihan upang mabalingan nito ang huwad na relihiyon at makipagbaka nang matagumpay laban sa kaniya “hanggang sa maganap ang mga salita ng Diyos.” Sa gayo’y sasapit ang matandang patutot sa kaniyang ganap na katapusan. Mabuti nga’t wala na siya!

22. (a) Sa Apocalipsis 17:18, ano ang ipinahihiwatig ng anghel sa pagtatapos ng kaniyang patotoo? (b) Paano tumutugon ang mga Saksi ni Jehova sa paglutas sa hiwaga?

²² Marahil upang idiin ang katiyakan na ilalapat ni Jehova ang hatol sa pandaigdig na imperyo ng huwad na relihiyon, ganito tinapos ng anghel ang kaniyang patotoo: “At ang babae na iyong nakita ay nangangahulugang ang dakilang lunsod na may kaharian sa mga hari sa lupa.” (Apocalipsis 17:18) Gaya ng Babilonya noong panahon ni Belsasar, ang Babilonyang Dakila ay ‘tinimbang sa timbangan at nasumpungang kulang.’ (Daniel 5:27) Ang kaniyang pagkalipol ay magiging mabilis at lubusan. At paano naman tumutugon ang mga Saksi ni Jehova sa paglutas sa hiwaga hinggil sa dakilang patutot at sa kulay-iskarlatang mabangis na hayop? Masigasig nilang ipinahahayag ang araw ng paghatol ni Jehova samantalang sinasagot nang “may kagandahang-loob” ang lahat ng taimtim na naghahanap ng katotohanan. (Colosas 4:5, 6; Apocalipsis 17:3, 7) Gaya ng ipakikita ng ating susunod na kabanata, ang lahat ng nagnanais makaligtas kapag pinuksa na ang dakilang patutot ay dapat kumilos agad!

[Mga larawan sa pahina 252]

Pagkakasunud-sunod ng Pitong Kapangyarihang Pandaigdig

EHIPTO

ASIRYA

BABILONYA

MEDO-PERSIA

GRESYA

ROMA

ANGLO-AMERIKA

[Mga larawan sa pahina 254]

“Ito rin mismo ay ikawalong hari”

[Larawan sa pahina 255]

Itinakwil nila ang Kordero, at “ibinibigay nila ang kanilang kapangyarihan at awtoridad sa mabangis na hayop”

[Larawan sa pahina 257]

Gaya ng sinaunang Jerusalem, ganap na mawawasak ang Sangkakristiyanuhan bilang pangunahing bahagi ng Babilonyang Dakila

Kabanata 36

Nawasak ang Dakilang Lunsod

Pangitain 12​—Apocalipsis 18:1–19:10

Paksa: Ang pagbagsak at pagkapuksa ng Babilonyang Dakila; ipinatatalastas ang kasal ng Kordero

Panahon ng katuparan: Mula 1919 hanggang sa matapos ang malaking kapighatian

1. Ano ang magiging hudyat ng pagsisimula ng malaking kapighatian?

BIGLANG-BIGLA, nakagigitla, mapangwasak​—ganito ang magiging wakas ng Babilonyang Dakila! Isa ito sa magiging pinakakapaha-pahamak na pangyayari sa buong kasaysayan, at magiging hudyat ng pagsisimula ng “malaking kapighatian gaya ng hindi pa nangyayari mula nang pasimula ng sanlibutan hanggang sa ngayon, hindi, ni mangyayari pang muli.”​—Mateo 24:21.

2. Bagaman nagsibangon at nagsibagsak ang pulitikal na mga imperyo, anong uri ng imperyo ang nananatili?

² Matagal na ring naririto ang huwad na relihiyon. Umiiral na ito mula pa noong panahon ng uhaw-sa-dugong si Nimrod, na sumalansang kay Jehova at nag-udyok sa mga tao na magtayo ng Tore ng Babel. Nang guluhin ni Jehova ang wika ng mga rebeldeng iyon at pangalatin sila sa buong lupa, dala-dala nila ang huwad na relihiyon ng Babilonya. (Genesis 10:8-10; 11:4-9) Mula noon, nagsibangon at nagsibagsak ang pulitikal na mga imperyo, subalit nanatili ang maka-Babilonyang relihiyon. Nagkaroon ito ng iba’t ibang anyo, hanggang sa maging isang pandaigdig na imperyo ng huwad na relihiyon, ang inihulang Babilonyang Dakila. Ang pinakaprominenteng bahagi