22. (a) Ano ang sinasabi ng isang tinig mula sa langit? (b) Bakit nagsaya ang bayan ng Diyos noong 537 B.C.E. at noong 1919 C.E.?

²² Ang susunod na mga pananalita ni Juan ay tumutukoy sa higit pang katuparan ng sunud-sunod na hula: “At narinig ko ang isa pang tinig mula sa langit na nagsabi: ‘Lumabas kayo sa kaniya, bayan ko, kung hindi ninyo nais na makibahagi sa kaniya sa mga kasalanan niya, at kung hindi ninyo nais na tumanggap ng bahagi ng kaniyang mga salot.’” (Apocalipsis 18:4) Ang mga hula hinggil sa pagbagsak ng sinaunang Babilonya sa Hebreong Kasulatan ay may kalakip ding utos mula kay Jehova para sa kaniyang bayan: “Tumakas kayo mula sa gitna ng Babilonya.” (Jeremias 50:8, 13) Ang bayan ng Diyos ay hinihimok din ngayon na tumakas yamang nalalapit na ang pagkawasak ng Babilonyang Dakila. Noong 537 B.C.E., nagsaya nang husto ang tapat na mga Israelita dahil sa pagkakataong makatakas mula sa Babilonya. Sa katulad na paraan, nagsaya ang bayan ng Diyos nang mapalaya sila sa maka-Babilonyang pagkabihag noong 1919. (Apocalipsis 11:11, 12) At mula noon, milyun-milyong iba pa ang tumalima sa utos na tumakas.

23. Paano idiniriin ng tinig mula sa langit ang pagkaapurahan ng pagtakas mula sa Babilonyang Dakila?

²³ Talaga bang gayon na lamang kaapurahan ang tumakas mula sa Babilonyang Dakila, tumiwalag sa mga relihiyon ng sanlibutan at lubusang humiwalay rito? Ganoon nga, sapagkat dapat nating isaalang-alang ang pangmalas ng Diyos sa matanda nang relihiyosong dambuhalang ito, ang Babilonyang Dakila. Tahasan niyang tinukoy ito na dakilang patutot. Kaya ngayon, karagdagan pang impormasyon tungkol sa patutot ang ipinababatid kay Juan ng tinig mula sa langit: “Sapagkat ang kaniyang mga kasalanan ay nagkapatung-patong hanggang sa langit, at inalaala ng Diyos ang kaniyang walang-katarungang mga gawa. Ibigay ninyo sa kaniya ang gaya rin ng kaniya mismong ibinigay, at gawin ninyo sa kaniya nang makalawang ulit pa, oo, makalawang dami ng mga bagay na ginawa niya; sa kopa na pinaglagyan niya ng halo ay maglagay kayo ng makalawang ulit pa ng halo para sa kaniya. Kung gaano niya niluwalhati ang kaniyang sarili at namuhay sa walang-kahihiyang karangyaan, sa gayunding paraan ay bigyan ninyo siya ng pahirap at pagdadalamhati. Sapagkat sa kaniyang puso ay patuloy niyang sinasabi, ‘Ako ay nakaupong isang reyna, at hindi ako balo, at hindi ko kailanman makikita ang pagdadalamhati.’ Iyan ang dahilan kung bakit sa isang araw ay darating ang kaniyang mga salot, kamatayan at pagdadalamhati at taggutom, at lubusan siyang susunugin sa apoy, sapagkat ang Diyos na Jehova, na humatol sa kaniya, ay malakas.”​—Apocalipsis 18:5-8.

24. (a) Dapat tumakas ang bayan ng Diyos mula sa Babilonyang Dakila upang maiwasan ang ano? (b) Ang mga hindi tatakas mula sa Babilonyang Dakila ay mapaparamay sa kaniya sa anong mga kasalanan?

²⁴ Napakatinding pananalita! Kaya kailangan ang pagkilos. Hinimok ni Jeremias ang mga Israelita noong kaniyang panahon na kumilos, at nagsabi: “Tumakas kayo mula sa gitna ng Babilonya, . . . sapagkat ito ang panahon ng paghihiganti ni Jehova. Mayroon siyang pakikitungo na iginaganti rito. Lumabas kayo mula sa gitna niya, O bayan ko, at bawat isa ay maglaan ng pagtakas para sa kaniyang kaluluwa mula sa nag-aapoy na galit ni Jehova.” (Jeremias 51:6, 45) Sa katulad na paraan, ang tinig mula sa langit ay nagbababala ngayon sa bayan ng Diyos na tumakas mula sa Babilonyang Dakila upang huwag tumanggap ng bahagi ng kaniyang mga salot. Ipinahahayag na ngayon ang tulad-salot na mga kahatulan ni Jehova laban sa sanlibutang ito, kasali na ang Babilonyang Dakila. (Apocalipsis 8:1–9:21; 16:1-21) Dapat ihiwalay ng bayan ng Diyos ang kanilang sarili mula sa huwad na relihiyon kung hindi nila gustong danasin ang mga salot na ito at mamatay na kasama niya sa dakong huli. Bukod dito, kung mananatili sila sa loob ng organisasyong iyon, mapaparamay sila sa kaniyang mga kasalanan. Gaya niya, magkakasala rin sila ng espirituwal na pangangalunya at pagbububo ng dugo “ng lahat niyaong mga pinatay sa lupa.”​—Apocalipsis 18:24; ihambing ang Efeso 5:11; 1 Timoteo 5:22.

25. Sa anu-anong paraan lumabas ang bayan ng Diyos mula sa sinaunang Babilonya?

²⁵ Gayunman, paano nga ba makalalabas ang bayan ng Diyos mula sa Babilonyang Dakila? Sa kalagayan ng sinaunang Babilonya, kinailangang aktuwal na maglakbay ang mga Judio mula sa lunsod ng Babilonya pabalik sa Lupang Pangako. Subalit hindi lamang iyan. Sa makahulang paraan ay sinabi ni Isaias sa mga Israelita: “Lumayo kayo, lumayo kayo, lumabas kayo riyan, huwag kayong humipo ng anumang bagay na marumi; lumabas kayo mula sa gitna niya, manatili kayong malinis, kayong mga nagdadala ng mga kagamitan ni Jehova.” (Isaias 52:11) Oo, dapat nilang talikdan ang lahat ng maruruming gawain ng maka-Babilonyang relihiyon na maaaring magparumi sa kanilang pagsamba kay Jehova.

26. Paano sinunod ng mga Kristiyano sa Corinto ang mga salitang ‘Lumabas kayo mula sa kanila at tigilan na ninyo ang paghipo sa maruming bagay’?

²⁶ Sinipi ni apostol Pablo ang mga salita ni Isaias nang lumiham siya sa mga taga-Corinto, at nagsabi: “Huwag kayong makipamatok nang kabilan sa mga di-sumasampalataya. Sapagkat anong pakikisama mayroon ang katuwiran sa katampalasanan? O anong pakikibahagi mayroon ang liwanag sa kadiliman? . . . ‘Kaya nga lumabas kayo mula sa kanila, at humiwalay kayo,’ sabi ni Jehova, ‘at tigilan na ninyo ang paghipo sa maruming bagay.’” Hindi naman kinailangan ng mga Kristiyano sa Corinto na lisanin ang Corinto upang masunod ang utos na ito. Gayunman, kinailangan nilang literal na iwasan ang maruruming templo ng huwad na relihiyon, at ihiwalay rin ang kanilang sarili sa espirituwal na paraan mula sa maruruming gawain ng mga mananambang iyon sa diyus-diyosan. Noong 1919, ang bayan ng Diyos ay nagsimulang tumakas mula sa Babilonyang Dakila sa ganitong paraan, anupat nililinis ang kanilang sarili mula sa anumang natitirang maruruming turo o kaugalian. Kaya makapaglilingkod sila sa kaniya bilang kaniyang dinalisay na bayan.​—2 Corinto 6:14-17; 1 Juan 3:3.

27. Anu-ano ang mga pagkakatulad ng paghatol sa sinaunang Babilonya at sa Babilonyang Dakila?

²⁷ Ang pagbagsak at pagkatiwangwang nang maglaon ng sinaunang Babilonya ay parusa sa kaniyang mga kasalanan. “Sapagkat umabot hanggang sa langit ang kaniyang kahatulan.” (Jeremias 51:9) Ang mga kasalanan ng Babilonyang Dakila ay “umabot [din] hanggang sa langit,” anupat umabot na ito sa pansin mismo ni Jehova. Nagkakasala siya ng kawalang-katarungan, idolatriya, imoralidad, paniniil, pagnanakaw, at pagpaslang. Sa isang antas, ang pagbagsak ng sinaunang Babilonya ay kagantihan sa ginawa niya sa templo ni Jehova at sa kaniyang tunay na mga mananamba. (Jeremias 50:8, 14; 51:11, 35, 36) Ang pagbagsak ng Babilonyang Dakila at ang kaniyang pagkapuksa sa dakong huli ay mga kapahayagan din ng paghihiganti dahil sa ginawa niya sa tunay na mga mananamba sa nakalipas na mga siglo. Ang kaniyang pangwakas na pagkapuksa ay tunay ngang pasimula ng “araw ng paghihiganti ng ating Diyos.”​—Isaias 34:8-10; 61:2; Jeremias 50:28.

28. Ano ang magiging pamantayan ng katarungan ni Jehova para sa Babilonyang Dakila, at bakit?

²⁸ Sa ilalim ng Kautusang Mosaiko, kapag ninakawan ng isang Israelita ang kaniyang kababayan, di-kukulanging doble ng ninakaw niya ang ibabalik niya. (Exodo 22:1, 4, 7, 9) Sa dumarating na pagkapuksa ng Babilonyang Dakila, ito rin ang magiging pamantayan ng katarungan ni Jehova. Gagantihan siya nang makalawang ulit sa kaniyang ginawa. Hindi pagpapakitaan ng awa ang Babilonyang Dakila sapagkat hindi rin siya nagpakita ng awa sa kaniyang mga biktima. Pinagsamantalahan niya ang mga tao sa lupa upang tustusan ang kaniyang “walang-kahihiyang karangyaan.” Siya naman ngayon ang magdurusa at magdadalamhati. Inakala ng sinaunang Babilonya na ligtas na ligtas siya, at naghambog: “Hindi ako uupo bilang balo, at hindi ko mararanasan ang pagkawala ng mga anak.” (Isaias 47:8, 9, 11) Inaakala rin ng Babilonyang Dakila na ligtas siya. Subalit ang kaniyang pagkapuksa, na iniutos ni Jehova na “malakas,” ay mabilis na mangyayari, na waring sa “isang araw” lamang!

1. Ano ang magiging reaksiyon ng “mga hari sa lupa” sa biglang pagkapuksa ng Babilonyang Dakila?

MABUTING balita para sa bayan ni Jehova ang katapusan ng Babilonya, subalit ano ang pananaw rito ng mga bansa? Sinasabi sa atin ni Juan: “At ang mga hari sa lupa na nakiapid sa kaniya at namuhay sa walang-kahihiyang karangyaan ay tatangis at dadagukan ang kanilang sarili sa pamimighati dahil sa kaniya, kapag nakita nila ang usok na mula sa pagsunog sa kaniya, habang nakatayo sila sa malayo dahil sa kanilang takot sa pahirap sa kaniya at nagsasabi, ‘Sa aba, sa aba, ikaw na dakilang lunsod, Babilonya ikaw na matibay na lunsod, sapagkat sa isang oras ay dumating ang paghatol sa iyo!’”​—Apocalipsis 18:9, 10.

2. (a) Yamang ang makasagisag na sampung sungay ng kulay-iskarlatang mabangis na hayop ang pupuksa sa Babilonyang Dakila, bakit namimighati ang “mga hari sa lupa” sa kaniyang katapusan? (b) Bakit nakatayong malayo mula sa nawasak na lunsod ang namimighating mga hari?

² Yamang ang makasagisag na sampung sungay ng kulay-iskarlatang mabangis na hayop ang pumuksa sa Babilonya, waring kataka-taka ang reaksiyon ng mga bansa. (Apocalipsis 17:16) Subalit kapag wala na ang Babilonya, maliwanag na matatalos ng “mga hari sa lupa” kung gaano kalaki ang naitulong niya upang payapain ang mga tao at gawing mapagpasakop sa kanila. Ang klero ang nagbasbas sa mga digmaan, naging ahensiya sa pangangalap ng bagong mga sundalo, at humimok sa mga kabataan na sumabak sa digmaan. Ang relihiyon ay nagsilbing tabing ng kabanalan na pinagkublihan ng tiwaling mga tagapamahala habang sinisiil ang pangkaraniwang mga tao. (Ihambing ang Jeremias 5:30, 31; Mateo 23:27, 28.) Subalit pansinin na nakatayong malayo sa nawasak na lunsod ang namimighating mga haring ito. Ayaw nilang lumapit upang tulungan siya. Nalulungkot sila sa kaniyang pagpanaw subalit hindi nila handang isapanganib ang kanilang sarili alang-alang sa kaniya.

Tatangis at Magdadalamhati ang mga Mangangalakal

3. Sino pa ang nanghihinayang sa pagpanaw ng Babilonyang Dakila, at anu-anong dahilan ang ibinibigay ni Juan tungkol dito?

³ Hindi lamang mga hari sa lupa ang nanghihinayang sa pagpanaw ng Babilonyang Dakila. “Gayundin, ang mga naglalakbay na mangangalakal sa lupa ay tumatangis at nagdadalamhati sa kaniya, sapagkat wala nang bibili pa ng kanilang maraming paninda, maraming paninda na ginto at pilak at mahalagang bato at mga perlas at mainam na lino at purpura at seda at iskarlata; at lahat ng bagay na yari sa mabangong kahoy at bawat uri ng kasangkapang garing at bawat uri ng kasangkapang yari sa napakahalagang kahoy at sa tanso at sa bakal at sa marmol; gayundin ang kanela at espesya mula sa India at insenso at mabangong langis at olibano at alak at langis ng olibo at mainam na harina at trigo at mga baka at mga tupa, at mga kabayo at mga karwahe at mga alipin at mga kaluluwang tao. Oo, ang mainam na bunga na ninasa ng iyong kaluluwa ay lumisan na mula sa iyo [Babilonyang Dakila], at ang lahat ng maririkit na bagay at maririlag na bagay ay nalipol na mula sa iyo, at ang mga iyon ay hindi na muling masusumpungan pa ng mga tao.”​—Apocalipsis 18:11-14.

4. Bakit tumatangis at nagdadalamhati ang “mga naglalakbay na mangangalakal” sa katapusan ng Babilonyang Dakila?

⁴ Oo, ang Babilonyang Dakila ay suki at matalik na kaibigan ng mayayamang negosyante. Halimbawa, sa nakalipas na mga siglo, ang mga monasteryo, kumbento, at mga simbahan sa Sangkakristiyanuhan ay nakapagkamal ng pagkarami-raming ginto, pilak, mahahalagang bato, mamahaling kahoy, at iba pang materyal na kayamanan. Bukod dito, binasbasan ng relihiyon ang maluhong pamimili at paglalasingan kapag ipinagdiriwang ang Pasko na nakasisirang-puri kay Kristo at ang iba pang di-umano’y banal na mga araw. Pinasok ng mga misyonero ng Sangkakristiyanuhan ang malalayong lupain, at nabuksan ang pagkakataon sa bagong mga negosyo para sa “mga naglalakbay na mangangalakal” ng sanlibutang ito. Noong ika-17 siglo sa Hapon, ang Katolisismo, na dumating kasabay ng mga negosyante, ay nasangkot pa man din sa digmaang piyudal. Ganito ang isinasaad ng The Encyclopædia Britannica bilang pag-uulat sa isang kritikal na digmaan na pinaglabanan sa paanan ng mga pader ng kastilyo sa Osaka: “Di-sukat akalain ng mga hukbong Tokugawa na nakikipagbaka sila sa kaaway na ang mga bandila’y nagagayakan ng krus at ng mga imahen ng Tagapagligtas at ni St James, ang santong patron ng Espanya.” Pinag-usig at halos pinawi ng matagumpay na pangkat ang Katolisismo sa lupaing iyon. Ang pakikialam ng simbahan sa mga gawain ng sanlibutan ngayon ay hindi rin magdudulot sa kaniya ng pagpapala.

5. (a) Paano pa inilalarawan ng tinig mula sa langit ang pagdadalamhati ng “mga naglalakbay na mangangalakal”? (b) Bakit ‘nakatayo rin sa malayo’ ang mga mangangalakal?

⁵ Ang tinig mula sa langit ay nagsasabi pa: “Ang mga naglalakbay na mangangalakal ng mga bagay na ito, na yumaman dahil sa kaniya, ay tatayo sa malayo dahil sa kanilang takot sa pahirap sa kaniya at tatangis at magdadalamhati, na nagsasabi, ‘Sa aba, sa aba​—ang dakilang lunsod, na nadaramtan ng mainam na lino at purpura at iskarlata, at marangyang nagagayakan ng gintong palamuti at mahalagang bato at perlas, sapagkat sa isang oras ay nawasak ang gayon kalaking kayamanan!’” (Apocalipsis 18:15-17a) Sa pagkawasak ng Babilonyang Dakila, nagdadalamhati ang “mga mangangalakal” sa pagkawala ng kasosyo nila sa negosyo. Tunay ngang “sa aba, sa aba” nila. Subalit pansinin na pawang makasarili ang mga dahilan ng kanilang pagdadalamhati at sila​—gaya ng mga hari​—ay ‘nakatayo sa malayo.’ Ayaw nilang lumapit upang tulungan sa anumang paraan ang Babilonyang Dakila.

6. Paano inilalarawan ng tinig mula sa langit ang pagdadalamhati ng mga kapitan ng barko at ng mga magdaragat, at bakit sila tumatangis?

⁶ Ang ulat ay nagpapatuloy: “At ang bawat kapitan ng barko at ang bawat tao na nagbibiyahe saanmang dako, at ang mga magdaragat at ang lahat niyaong mga naghahanapbuhay sa dagat, ay tumayo sa malayo at sumigaw habang nakatingin sila sa usok mula sa pagsunog sa kaniya at nagsabi, ‘Anong lunsod ang tulad ng dakilang lunsod?’ At nagsaboy sila ng alabok sa kanilang mga ulo at sumigaw, na tumatangis at nagdadalamhati, at nagsabi, ‘Sa aba, sa aba​—ang dakilang lunsod, na sa kaniya ay yumaman ang lahat ng mga may barko sa dagat dahil sa kaniyang pagiging maluho, sapagkat sa isang oras ay nawasak siya!’” (Apocalipsis 18:17b-19) Isang komersiyal na lunsod ang sinaunang Babilonya at may malaki itong pangkat ng mga barko. Sa katulad na paraan, nakapangangalakal nang husto ang Babilonyang Dakila dahil sa “maraming tubig” na nasasakupan niya. Naglalaan ito ng hanapbuhay para sa marami niyang relihiyosong sakop. Napakalaking dagok sa kabuhayan ng mga ito ang pagkapuksa ng Babilonyang Dakila! Wala na silang mapagkukunan ng ikabubuhay na katulad niya.