Pakikinabang Mula sa Arkeolohiya

INTERESADO sa arkeolohiya ang mga estudyante ng Bibliya. Bakit? Sapagkat sa maraming pagkakataon, nakatulong ang mga tuklas ng mga arkeologo upang sumulong ang ating unawa tungkol sa buhay noong mga panahon ng Bibliya at sa orihinal na mga wika na ginamit sa pagsulat ng Kasulatan.

Kung minsan ay napatahimik pa nga ng mga tuklas sa arkeolohiya yaong mga bumabatikos sa kawastuan ng ilang mga pangyayari o mga pananalita na binabanggit sa Bibliya. Halimbawa, nagkaroon ba ng Babilonyong hari na nagngangalang Belsasar at ng Asiryanong hari na nagngangalang Sargon? Hanggang noong ika-19 na siglo, tanging sa rekord ng Bibliya masusumpungan ang mga pangalang ito. (Isa 20:1; Dan 5:1) Ngunit nang matuklasan ang palasyo ni Sargon sa Khorsabad at ang ngayo’y bantog na Nabonidus Chronicle, napatunayan na ang mga tagapamahalang ito ay talagang umiral.

Hindi ito nangangahulugan na ang patotoo ng autentisidad ng Bibliya ay nakadepende sa mga tuklas ng arkeolohiya. Sinabi ng arkeologong Israeli na si Yohanan Aharoni: “Pagdating sa pagbibigay ng makasaysayan o kaya’y makasaysayan at heograpikong interpretasyon, ang arkeologo ay lumalabas na sa saklaw ng mga eksaktong siyensiya, at umaasa na lamang sa sariling mga palagay at sa mga paghihinuha upang makabuo ng isang komprehensibong makasaysayang larawan.” Kaya naman sa pagsusuri ng mga arkeologo sa kanilang mga tuklas, kung minsan ay hindi sila sumasang-ayon sa sinasabi ng Bibliya.

Dapat bang pag-alinlanganan ang autentisidad ng Bibliya dahil dito? Hinding-hindi. Ang pananampalatayang nakadepende lamang sa interpretasyon ng mga tuklas sa arkeolohiya ay mabuway. Ang patotoo na kinasihan ng Diyos ang Bibliya ay masusumpungan, hindi sa arkeolohiya, kundi sa Bibliya mismo.