‘Nyu Pombaka Ntetemala’

SHO ‘pombaka ntetemala’ naka sho nangaka nongola ‘kɛnɛ kakalakema.’ (Heberu 10:36) Nomb’ewɔ kɛmɔtshi k’akambo wa lo Bible ekɔ lo nembetshiya ɔnɛ: tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimwami ɔnɛ “etetemalo” yakafunde Paulo lo divɛsa nɛ yakɔsamaka tena dimɔtshi dia mɛnya “akoka wele la etombatomba dia tɔ mbola lo tena dia wolo ndo lo ahole wa kɔlɔ.”

Lo akona wa la Mputu, etombatomba ka ngasɔ kekɔ. Dikambo dia diambo ko, vɔ mbelɛka diyo sɔ ɔnɛ: nsɛna-pondjo. Mɛtɛ, diyo sɔ dia l’akona wa Alpe hadiɔsɛnɛ pondjo pondjo, koko diɔ tshikalaka ɛnɔnyi k’ɛnɔnyi, mbidjaka alɛmbɔlɛmbɔ w’amɛna l’eleko tshɛ k’ɔwɔ. Ansiklopedi ɔmɔtshi (The New Encyclopædia Britannica) wekɔ lo nembetshiya ɔnɛ: wakɔlɛ diyo sɔ lokombo la nsɛna-pondjo l’ɔtɛ wa ‘okeketalo adiɔ ndo lo woho watshikaladiɔ edja efula.’ (Lokombo la wa nomb’ewo lakawɔlɛ dioho sɔ dia tombatomba ele Sempervivum, lokombo lakɔ nembetshiyaka nto ɔnɛ: “nsɛna-pondjo.”)

Kɛnɛ keetɛ diyo sɔ diasɛna edja oko yangɔ mɔtshi ya diambo ele diɔ mbolaka lo ahole wa kɔlɔ efula. Wɛ kokaka mɛna diyo diakɔ ka diko, l’eholola, lɛnɛ apɛpa mpɛpɛ ya wolo, lɛnɛ akoka djungudungu nkoma polo ndo lo 35° C paka lo eshidi a tango 24 eto. Diyo diakɔ kokaka mbidja edo l’atei w’ɔlɔngɛ wa lo dive wele kema la nkɛtɛ efula. Kakɔna kakimanyiya diyo sɔ dia diɔ tetemala nsɛna lo tena ndo l’ahole wa kɔlɔ wa ngasɔ na?

Diyo dielɛwɔ ɔnɛ nsɛna-pondjo diekɔ l’ateketa w’akatshi wômba ashi dimɛna efula. Dikambo sɔ mboshaka diaaso dia nde kamba dimɛna l’ashi tshɛ w’oma lo mvula kana w’oma lo lônge. Ndo nto, diɔ tombaka l’elui wasanganya wolo awɔ dia vɔ kakatɛ wolo lo ave wâsukɛ. Lam’ele diɔ mbidjaka edio l’atei w’ɔlɔngɛ wa dive, diyo sɔ kokamɛka oma lo mpɛpɛ la mvula ya wolo, kânga mbakokadiɔ monga la yema ya nkɛtɛ tshitshɛ. Kɛdikɛdi, diɔ ndjatshutshuyaka dia kamba dimɛna l’akambo wa kɔlɔ efula dia diɔ kondja wahɔ tshɛ w’oma lɔkɔ.

Lo nyuma, sho mbeyaka pomana l’akambo wadja etetemalo kaso l’ohemba. Kakɔna kayotokimanyiya dia sho monga l’etetemalo l’atei w’ehemba na? Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka diyo dielɛwɔ ɔnɛ nsɛna-pondjo, sho kokaka momba ashi wa Dui dia Nzambi washa lɔsɛnɔ ndo sho pombaka monga suke suke l’Akristo wa mɛtɛ dia sho kondja osukɔ la ekokelo. Lâdiko di’akambo asɔ tshɛ, lo ndjela ɛnyɛlɔ ka diyo dielɛwɔ nsɛna-pondjo, sho pombaka kakatɛ lo “dive” diaso, mbuta ate Jehowa, sho pombaka kakatɛ lo Dui diande la lo ɔlɔngɔswamelo ande.​—⁠2 Samuele 22:⁠3.

Mɛtɛ, diyo dielɛwɔ nsɛna-pondjo diekɔ suvɛnirɛ ka dimɛna katôhola ɔnɛ: kânga l’atei wa pâ, sho kokaka monga l’etetemalo naka sho kamba la diangɔ tshɛ diatanema. Jehowa ekɔ lo toshikikɛ ɔnɛ: etetemalo ka ngasɔ kayotokonya lo sho ‘ndjokondja kɛnɛ kakalakema,’ ɛngɔ kakɔ kakalakema ele mɛtɛ lɔsɛnɔ la pondjo.​—⁠Heberu 6:12; Mateu 25:⁠46.

[Caption on page 32]

[Box on page 32]

Onde Wɛ Nangaka Onto Ndja dia Ndjokenda Oka?

Kânga l’atei w’andja ɔnɛ wambofukutana, wɛ kokaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ oma l’ewo k’oshika ka Bible k’endana la Nzambi, la Diolelo diande, ndo la sangwelo diande di’ɔlɔlɔ diakandasangoya dikambo di’anto. Naka wɛ nangaka mbeya awui akina wa lâdiko kana onto ɔmɔtshi ndja dia ndjokêtsha Bible lakayɛ aha la kɔlɔmba falanga, fundɛ Association “Les Témoins de Jéhovah” mukanda lo dihole diɛnayɛ ɔlɔlɔ lo lɛkɛ 2.