Mukanda w’oma la Nicaragua

“Lam’ayokoma lo lushi la Coco, kête lo lonya l’omi”

“WƐ AYONGA l’ohomba wa mutuka wa wolo wakoka kɛndakɛnda lo mboka k’ave ndo ka lɔtɛkɛ ndo momba esasɛ kambe. Eya dia wɛ ayohomana la lɔtɛkɛ lo mboka. Lam’ayokoma lo lushi la Coco, kête lo lonya l’omi.”

Dimi pombaka suya dia ɛtɛkɛta waki misiɔnɛrɛ w’osekami ɛsɔ kokeketshami dia dimi munda lɔkɛndɔ lɔsɔ. Kânga mbakandambutɛ ngasɔ, lushi la hende lɔmɔtshi la pindju, dimi lakande lɔkɛndɔ dia tɔtɔ lo losanganya la woke la Akristo lakahombe salema la Wamblán, osomba ɔmɔtshi wa tshitshɛ wa lo nɔrdɛ ka Nicaragua.

Dimi lakatatɛ lɔkɛndɔ lami kɔlɔmɔ lo mutuka ami w’edjedja, koko wa wolo lo mboka ka woke katatɛ lo wodja wa Alaska katshɔ polo lo wodja wa Chili. La Jinotega, dimi lakɔtɔ lo mboka ka kɔlɔ ndo ka ditshu kelɛwɔ feo. La ntondo ka dimi mimɔ l’osomba ɔsɔ, lakɛnyi makashinyi ehende, ɔmɔtshi lokombo lawɔ Dihindo diaki Nzambi ndo okina Eolwelo.

Mboka kaki akɔtɛ akɔtɛ ndo akona l’eholola. Lakatatshɔka ɔkɔkɛ ɔkɔkɛ lo mboka ka menga ndo ka afuku afuku kɛsɔ. Lakete suke la oduwa ɔmɔtshi w’otale waki l’okidi wa dikona dimɔtshi diakakombamaka la longe. Lakɛnyi esongo wakalɛngama la alɛmbɔlɛmbɔ w’amɛna la wedi wa longe lakɔ.

Lo dikɔtɛ dimɔtshi, lakahande tɛtana la mutuka okina wakayayaka oma la ntondo. Oko wakawatalawɔka efula vɔ wakatatondjaka edinga w’edima ndo etshimbi awɔ wakatafatolaka abanga lo mboka. La Nicaragua, wɛ kokaka mɛna hwe nkombo ya losakola ya toshufɛlɛ talawɔ efula la mituka yele oko: Ombidji w’otshumba, Koto, Mɔma, Mengenga.

La midi, lakakome l’okidi wa Pantasma. Lakalekana luudu lɔmɔtshi l’esongo lakakama lo sɛkɛ dimɔtshi dia pudipudi. Aki oko osato ɔmɔtshi waki lo dibuku dimɔtshi di’edjedja; pami kɛmɔtshi k’osombe akadjasɛ l’okala, mfɔ kakalale l’ɛse k’osongo ndo wakakeleka ngɔmbɛ hiende yakatakɛndjakɛndjaka pusupusu kɛmɔtshi kaki l’etshimbi w’abaya. Lo shombasomba mɔtshi, lakɛnyi olui w’ana wayaye oma la kalasa. Lam’akatakɛndakɛndaka ana asɔ l’otadimbo wɔlɔtshi vɔ tshɛ inifɔrmɛ, aki oko asuku w’ashi l’omamu wa lushi.

Yanyi yaki wolo etena kakamakome la Wiwilí ndo kakamɛnyi lushi lelɛwɔ Coco mbala ka ntondo. Lushi la pidu lɔsɔ lakɔsaka etenyi ka woke k’osomba ɔsɔ. Lo mbohɔ kɛnɛ kakambutɛ osekami, dimi lakete lo mboka ka lo lonya l’omi ka wâle efula kaki l’otale wa kilɔmɛtɛlɛ oko 37 kakatshɔka polo l’osomba wa Wamblán.

Lakete lo mboka ka kɔlɔ efula ndo mutuka akakundamaka lam’akamatenyanya kushi enanɛi kana divwa. Oko wakamewɔka dia mutuka kundama lo ditshu, dimi lakatafumbolaka ditshu. Lo mɛtɛ, “lakale ditshu,” oko wata anto wa lɛkɔ. L’ekomelo, lakatokomaka la Wamblán, lɛnɛ akamatatshɔka. Osomba ɔsɔ waki la esongo efula wakasalaka dɛdi dia yɔɔyɔ.

La wedi a pindju, akɛnamaka diele oko onto tshɛ akemɔ lo 4:30 wa pindju. Waa kɔkɔ yakatetemalaka mbeka yakatemula la yosose ko lakatombe l’otadimbo a woke. Hiɛlɛlɛ y’oma lo dikona yakalole la solo ka dimɛna ka mapa welɛwɔ tortillas wakawakatɛka lo nkuka y’ave.

Asangi w’asango wa l’osomba ɔsɔ wakasange asango w’amɛna efula wa paradiso lo mpele. Lakɛnyi wakafunde lo waa makashinyi ya la ngelo kana pulperías dia wakasondjaka wanu wa weho la weho. Wakahanɛ abaya wakɛnyaka anto awui wakalake ewandji esato wa lɛɛta w’ekomelo. Ndo nto, komba ya l’andja wa mvudu yakasalema la anyandja wa ngaingai.

Lakasha anto mɔyɔ mbala ka ntondo woho watowoshanaka mɔyɔ la Nicaragua ɔnɛ: Adiós. Anto wakamɔnamɔna ndo wakasawola la mi l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. Takahombaka tɛkɛta la dui dia wolo l’ɔtɛ wa londjo lakadjaka falasa yaketetaka.

Lushi la tanu la dikɔlɔ, anto efula wakaye lo losanganya la nshi hiende. Vɔ wakaye l’ekolo, lo falasa ndo lo mituka. Ana amɔtshi w’akɛnda wakakɛndakɛnda l’ekolo wenya esamalo w’etondo wɔlɔtshi sabata ya ponde. Kânga mbakiwɔ lo wâle wa mbikamɛ bɔmbɛ yakakundɛma etena kakawatenyanyaka kushi, la dihonga tshɛ vɔ wakakɛndakɛnda l’etei ka ashi waki la nsondjo. Anto amɔtshi wakaye oma lo ngelo ya tale wakaye la yema ya diangɔ dia ndɛ tshitshɛ: yema ya mma diakawahɛ la esɔ ka nsombo. Lande na kakawaye?

Vɔ wakaye dia ndjokeketsha elongamelo kawɔ kendana la nshi yayaye yoleki amɛna. Vɔ wakaye dia ndjohokamɛ elembetshiyelo w’oma lo Bible. Vɔ wakaye dia ndjɔngɛnyangɛnya Nzambi.

Lushi la samalo lakakoke. Anto ndekana 300 wakadjasɛ l’ekala ndo lo kɔsa ya ponde l’ɛse ka sambe kakasalema l’anyandja. Waa mama wakalɔnyaka anawɔ. Nsombo ndo kɔkɔ yaki lo lokoto laki suke yakadjaka londjo.

Yanyi yakawalɛ wolo ndo kombeta edja edungu kaki efula. Koko, anto wakahokamɛka la yambalo tshɛ alako wakashamaka. Vɔ wakayelaka kâmɛ lo Bible yawɔ etena kakadiaka atɛkɛtshi avɛsa, wakembaka esambo wɔsami oma lo Bible ndo wakahokamɛka la dilɛmiɛlɔ tshɛ alɔmbɛlɔ wakasalemaka lo wahɔ awɔ.

L’ɔkɔngɔ wa losanganya, dimi lakɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’anto amɔtshi ndo lakatatɛ kɛnya l’ana w’akɛnda weho ɛmɔtshi wa tɔkɛnyɔ. Oma lâsɔ, takavusola awui w’ohomba wakafunde ana w’akɛnda. Dimi lakawaɛnya esato wa tɔɔtɔ ndo galaksi lo ɔrdinatɛrɛ ami. Ana wakamɔnamɔna ndo ambutshi awɔ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ.

Kombeta edja, losanganya lakakomɛ ndo onto l’onto akahombe kalola otsha lakande. Dimi lakakalola la wedi a pindju, yimba yami yakalole l’awui w’amɛna efula ndo otema ami wakalole la ngandji ka angɛnyi ami w’eyoyo. Lamboyashikikɛ dia mbaokoya ndo mbeka dia ngɛnangɛna la kɛnɛ kele lami ndo kongɛka Nzambi.

[Esato wa lo lɛkɛ 23]

Nkumbo yakande lɔkɛndɔ la kilɔmɛtɛlɛ efula dia ndjɔtɔ lo losanganya la Wamblán