Ambola w’oma le ambadi

Naka ɔna ambovɔ la ntondo ka nde mbotɔ, onde elongamelo ka nde ndjolɔ kekɔ?

Le wanɛ wahatavushaka ɔna lo yoho shɔ, mbeyaka monga okakatanu dia vɔ kanyiya woho wayaoka wanɛ wambohomanaka la dikambo sɔ. Etena kavushawɔ ɔna lahatotɔ, ambutshi amɔtshi mongaka la lɔkɔnyɔ l’efula. Mama kɛmɔtshi akatombe waemi atanu. Nde akayonga la ɔngɛnɔngɛnɔ etena kakandayokimɛ ana ahende waki l’alemba w’amɛna. Koko nde akohɔka waemi tshɛ wakandatombe kana ana wakavu l’otema la ntondo ka vɔ mbotɔ. Polo l’osombe ande, nde akeyaka ɛnɔnyi wakahombe monga l’anande asɔ, otondonga vɔ komvɔ. Onde Akristo asɔ wekɔ la ɔkɔkɔ w’oshika wa monga la elongamelo ɔnɛ anawɔ asɔ wayolɔ?

Sho kadimolaka lo tshena pe, ɔnɛ hateye. Bible hatɛkɛta hwe hwe dikambo di’eolwelo k’ana wakavu la ntondo ka vɔ mbotɔ. Koko, Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ l’atɔndɔ amɔtshi wendana la dimbola sɔ wakoka mbisha yema y’ekeketshelo.

Nyɛsɔ tɔsɛdingole ambola ahende wɔtɔnɛ la dimbola sɔ. Dimbola dia ntondo: Lo ndjela kanyi ya Jehowa, etena kakɔna katatɛ lɔsɛnɔ l’onto, onde kam’atatɛ diemi ko kana kama wotɔ ɔna? Dimbola dia hende: Ngande wɔsa Jehowa ɔna leke l’otema, onde oko tshondo y’onto kana oko djui ya tɔtshɔngu tele lo tapa dia womoto? Atɔndɔ wa lo Bible mbishaka ekadimwelo wokɛma hwe lo ambola asɔ.

Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ mɛnyaka hwe dia lɔsɛnɔ tatɛka, aha lo eotwelo, koko nshi efula la ntondo. Lo yoho yakɔna na? Ɛlɛmbɛ ɛsɔ wakɛnya dia ɔnɛ ladiaka ɔna leke l’otema akakokaka ndjakema. Vɔ wakataka ɔnɛ: “We [pombaka] nsomboya lumu lu lumu.”a (Etum. 21:​22, 23) Lo mɛtɛ, ɔna leke l’otema ekɔ tshondo y’onto lasɛna ndo ekɔ anima wasɛna. Shihodia dia ɔna lahatotɔ ekɔ tshondo y’onto lasɛna ambokimanyiya miliyɔ y’Akristo dia tona tshelo ya tondja diemi ndo dia ndjiɔsa dia yekɔ pɛkato ka woke kambowosalɛ Nzambi.

Lo mɛtɛ, ɔna lahatotɔ ekɔ tshondo y’onto lasɛna. Ko nɛmɔ dia ngande diele la lɔsɛnɔ lɔsɔ lo washo wa Jehowa? Ɔlɛmbɛ wakatashidi la diko ongo wakalɔmbaka dia ndjaka onto lele lo kiɔkɔ ya nyɔi k’ɔna lahatotɔ. Lâsɔ, mbokɛmaka hwe dia lɔsɛnɔ la ɔna leke l’otema lekɔ la nɛmɔ efula lo washo wa Nzambi. Lâdiko dia lâsɔ, avɛsa efula wa lo Afundelo mɛnyaka dia Jehowa mbɔsaka ɔna lahatotɔ oko tshondo y’onto. Ɛnyɛlɔ, nkumekanga Davidi akasambiyama dia mbuta lo dikambo dia Jehowa ate: “We kakambidji l’utema a nyomi. . . . Ashu aye wakamenaka lam’akimi ehuluku; ndu biyu diami tshe diakafundama, ndu nshi yakasonwama dikambu diami, la ntundu k’akambu ane watayala.”​—Osam. 139:​13-16; Jobo 31:​14, 15.

Jehowa mɛnaka nto waonga wotshikitanyi wele la ɔna leke l’otema ndo awui wakokande ndjosala lo nshi yayaye. Etena kaki Rɛbɛka wa wadi aki Isaka la diemi dia waasa, Jehowa akate prɔfɛsiya kɛmɔtshi lo dikambo di’ana w’apami ahende wakalɔka l’otema asɔ, prɔfɛsiya kakɛnyaka dia Jehowa akashile mɛna dia waonga awɔ wayoyonga la shɛngiya le anto efula lo nshi yayaye.​—Etat. 25:​22, 23; Romo 9:​10-13.

Ndo ɛnyɛlɔ kaki Joani Obatizanyi shikikɛka dikambo sɔ. Ɔkɔndɔ wa lo Evanjiliɔ wa Luka mbutaka ɔnɛ: “Lam’akuki Elisabete moyo wakawemula Mariya, ona akakadimo l’utema andi. Ku Elisabete akaludiama la nyuma [k’ekila].” (Luka 1:41) Lo kɔndɔla kɛnɛ kakete, dɔkɔtɛlɛ Luka akakambe la tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yakakokaka mendana la ɔna leke l’otema kana ɔna lambotɔ. Nde akakambe la tshɛkɛta yakɔ yâmɛ etena kakandatɛkɛtaka dia Yeso lam’akinde ɔna ashashi lakawetamia lo elelo ka dongalonga.​—Luka 2:​12, 16; 18:15.

Lo tshɛ katɔ, onde Bible tɛnyaka dia otshikitanu wekɔ lam’asa ɔna leke l’otema la ɔna lambotɔ? Ekɔ oko bu. Ndo dui sɔ mbɔtɔnɛka la awui wamboshola ase siansɛ nshi nyɛ. Ɛnyɛlɔ, anyangiyangi wamboshola dia ɔna leke l’otema wa nyango ekɔ l’akoka wa mboka kɛnɛ keta l’andja w’otema wa nyango ndo mpatahata. Lâsɔ, kema dui dia diambo dia womoto lakongɛ mbota monga la diɔtɔnganelo dia ma ma nde la ɔnande layahame leke l’otema.

L’ekomelo, ɔna ndjotɔka l’ɔkɔngɔ wa nde mbetsha nshi y’efula l’otema wa nyango. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ nɛ: Mama kɛmɔtshi akote ɔna l’osondjo ko ɔnakɔ akayovɔ l’ɔkɔngɔ wa nshi mɔtshi. Mama kekina aki la diemi diambokoka ngɔndɔ ya mbota, ko paka tsha la mbota ko ɔna ndjovɔ. Onde mama ka lo ɛnyɛlɔ ka ntondo koka monga la elongamelo k’ɔnande ndjolɔ paka nɛ dia ɔnande akotɔ asɛna; ko mama ka hende mbahakoke monga la elongamelo?

Lo tshena pe, Bible tetshaka hwe ɔnɛ lɔsɛnɔ tatɛka lam’atshɔma diemi ndo Jehowa mbɔsaka ɔna leke l’otema la nɛmɔ oko tshondo y’onto nɛ dia woho ɔsɔ mbata akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Anto amɔtshi mbutaka ɔnɛ Afundelo tshikitanyaka kɛnɛ kele mɛtɛ lam’atawɔ ɔnɛ ndoko elongamelo k’ɔna lovwe l’otema ndjolɔ. Tokanyi tɔsɔ kokaka tondja tâmu kana monyiya ambola efula, koko Afundelo tonaka otondjelo wa diemi.

Lo nshi yakete, periodikɛ kɛnɛ kakonyiya ambola amɔtshi w’eshika wɛnama dia wakɛnyaka dia wetshelo w’ɔnɛ ana wakavu la ntondo ka mbotɔ hawokoke ndjolɔ. Ɛnyɛlɔ, onde lo paradiso Nzambi ayoyolola eholoko kakatshikala lo tshanda mɔtshi l’otema wa nyango? Koko, l’ɔkɔngɔ wa sala wekelo wa lotshimola, kana yimba efula ndo sala alɔmbɛlɔ efula, Olui-walɔmbɔla komiyaka ɔnɛ ɔsɛdingwelo ɔsɔ hahombe mɛtɛ tokonya lo shisha elongamelo ka eolwelo. Yeso akate ate: “Akambu tshe mbeyaka ntshama le [Nzambi].” (Mako 10:27) Kɛnɛ kakakomɛ Yeso ndamɛ mɛnyaka mɛtɛ ka dikambo nɛ: Lɔsɛnɔ lande lakɔsama oma l’olongo ko mbidjama l’otema w’osekaseka w’emuma, kɛnɛ kahakoke onto sala mɛtɛ.

Onde lo ndjela akambo anɛ, Bible mbetshaka ɔnɛ ana wakavu l’otema wayolɔ? Sho mbikaka epole ɔsɛkɛ ɔnɛ Bible hasha okadimwelo wa hwe lo dimbola sɔ, ndo kɛsɔ hakoke konya anto lo shikikɛ ɔnɛ wayolɔ. Dikambo nɛ mbeyaka tshutshuya anto dia vɔ tatetemalaka mboka ambola lo kɛnɛ kendana la diɔ. Lo mɛtɛ, kânga mbediɔ ɔsɔku, sho la dia mbewɔ ndjaoka ambola. Kɛnɛ keyaso tɔ kɛnɛ: Dikambo nɛ tshikalaka l’anya wa Jehowa Nzambi loludi tɔɔ la ngandji, la kɛtshi ndo la ɔlɔlɔ. (Osam. 86:15) Aha la tâmu, nde ekɔ la nsaki k’efula ka nɔngɔsɔla dikambo dia wanɛ wakavu lo tshimbo ya eolwelo. (Jobo 14:​14, 15) Sho ndjashikikɛka ɔnɛ nde ekɔ nshi tshɛ kanga losembwe. Nde ayɔkɔnɔla wanɛ tshɛ wakahomɔ mpota lo nsɛnɔ yawɔ lo dikongɛ di’akambo nɛ dia kɔlɔ oko wakandɛnya ngandji kande otsha le Ɔnande lakaye “ndjulanya elimu wa uhimbanyi.”​—1 Joa. 3:8.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Osato wa lo lɛkɛ 13]

Jehowa ayɔkɔnɔla wanɛ tshɛ wasowa