Katɛnyanyake Periodikɛ Samalo Ka 1 La Ka 3 Ngɔndɔ Tshɛ

¹ Aya ɛnɔnyi 118 w’etondo, Tshoto y’Etangelo, oko ɔtɛkɛtɛdi wa mamba, yekɔ lo mamɛ akambo wa mɛtɛ ndo wetshelo w’oma lo Bible. Diɔ diakɔ diele miliyɔ y’ambadi ayɔ ndjilangaka ndo ndjiandolaka. Nshi tshɛ yɔ mbele ehomɔ kaleka ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ kamba la tɔ dia mbewoya Diolelo diaki Jehowa diakashikikɛma ndo kahanya mbo ya ndɛ ya lo nyuma ‘lo etena kahombama.’​—⁠Mat. 24:​14, 45.

² Tatɛ lam’akatombe Réveillez-vous ! lo Kɔlɛkɔlɛ 1, 1919 lo lokombo la Age d’or, periodikɛ kɛsɔ mbikaka epole ɔsɛkɛ l’ohomba wa memula anto dia vɔ mbeya olembetshielo w’akambo watomba l’andja. Tɔ tɛkɛtaka asawo wa weho weho ndo w’eshika, asawo woleki amɛna nɛ dia hawote paka dui ɔtɔi nto ndo tshimolaka awui akɔ lotshimola. Asawo wa lɔkɔ kotolaka yambalo y’ombadi lo losango loleki ohomba lele lo periodikɛ kɛsɔ, losango l’ɔnɛ akambo wasalema l’andja wekɔ lo kotsha pɔlɔfɛsi ya lo Bible yata ɔnɛ tekɔ lo sɛna lo nshi y’ekomelo ndo ɔnɛ, kem’edja, Diolelo diaki Nzambi diayotshulolɛ wanɛ watsha lolango la Nzambi ɛtshɔkɔ wa pondjo.

³ Nshi nyɛ, Tshoto y’Etangelo yekɔ lo tomba l’ɛtɛkɛta 125 ndo fundamaka kɔpi 20 980 000 lo ngɔndɔ ndo Réveillez-vous ! wekɔ lo kahanyema l’ɛtɛkɛta 82 ndo fundamaka kɔpi 18 350 000 lo ngɔndɔ. Lo mbilo kaso, Tshoto y’Etangelo yele la dangi tombaka lo Lingala, lo Swahili lo Tshiluba ndo mɔtshi fundamaka lo Kiluba, Kirundi, Monokutuba la l’Ɔtɛtɛla. Ɔnɔnyi wetshi, lofulo la l’atei atei la periodikɛ yakasha opandjudi l’opandjudi anto lo ngɔndɔ ekɔ 0,3. Akokaso sala dia sho nyomoleka mbisha anto periodikɛ efula lo mbilo kaso?

⁴ Ntondotondo, sho pombaka mbeya ɔnɛ mbisha anto ekanda ekɔ ohomba efula oko ele esambishelo ka l’onyɔ. Mal’asɔ, sho pombaka ndjadjɛ oyango wa mbisha anto lofulo lɔmɔtshi la periodikɛ oseka ngɔndɔ tshɛ. Tshoto y’Etangelo (ya lo Falase) ya Tshango 1, 1994 yakasha alako anɛ: “Apandjudi mbeyaka kanyiya dia mbisha anto periodikɛ dikumi lo ngɔndɔ, kana l’ɛse, kana ndekana lo ndjela akambo wayowokomɛ; ambatshi mboka kokaka ndjatshutshuya dia vɔ kotsha oyango wa mbisha anto periodikɛ 90 lo ngɔndɔ.”

⁵ Dia kotsha eyango ɛsɔ, etshumanelo tshɛ pombaka nɔngɔsɔla nshi ya kahanyaka periodikɛ, oko samalo ka ntondo la ka sato lo ngɔndɔ tshɛ. Naka nsanganya ya ntshɔ la tosambisha nɔngɔsɔmaka la pindju, l’ɔkɔngɔ a midi ndo la dikɔlɔ, kete odianganyelo wayosalemaka tena tshɛ dimɛna. Lende okokiso mbisha anto periodikɛ na?

⁶ L’ahole wele anto efula mbaleka sungana. Sho kokaka memala l’asanga w’ɛsɛsɛ efula ko mbishaka ambetshitshi periodikɛ. Ahole akina nto wasungana mbisha anto periodikɛ vanɛ: lo makashinyi, lo wa butikɛ ndo lo wa bingu. Ambatshi mboka amɔtshi mbishaka anto periodikɛ kânga lo wa barɛ ndo vɔ kondjaka etombelo w’ɔlɔlɔ.

⁷ Sho kokaka mbisha ndo ase nkumbo kaso wele kema ambetawudi, angɛnyi aso, asukanyi kana asekaso wa l’olimu wa periodikɛ. Sho kokaka sala nto dia ombeki wa Bible tshɛ monga la Tshoto y’Etangelo ndo Réveillez-vous ! ande. Ambeki wa Bible kokaka monga l’ɔnɔngɔ w’anto watotoshaka periodikɛ nshi tshɛ.

⁸ Lam’ele wambotosha lotshungɔ la sho sambisha lo sɛkɛ, tokambe la waaso tshɛ wakondjaso. Ekanda ndeka tɛkɛtaka dimɛna ndo mbutaka awui efula oleki wanɛ wototota lo taahe tongana toto. Dia sho kondja etombelo w’ɔlɔlɔ, sho pombaka tadiaki periodikɛ la ntondo, nyanga sawo dimɔtshi diokoki kotola yambalo y’anto wa woho ɔnɛ kana wa woho okina, tɛkɛta lo tshena pe ndo shikikɛ awui, tɛkɛta ɔkɔkɛ, monga l’ɔmɔnɔmɔnɔ wa lɔngɛnyi, monga la wangasanu ndo l’ohetoheto, sawola l’onto lo periodikɛ ɔtɔi oyadi kânga efula mbawoshayɛ. Naka onto halongudi kɛnɛ kowoshayɛ, pombaka wɛ kumiya sawo la tshɛkɛta mɔtshi ya lɔngɛnyi ndo y’ɔlɔlɔ.

⁹ Mɛtɛ tekɔ la pâ lo dikambo di’ekondjelo. Koko, naka sho ndjatshutshuya dia mongaka la periodikɛ mɔtshi dihole tshɛ diatatatshu ndo naka sho ndjiɛnyanya dimɛna efula, kete weolo aso wayɔtshɔkwama mɛtɛ ndo tayɔngɛnangɛna efula oma lɔkɔ. Ɔnkɔnɛ, toyalɔngɔsɔlɛ dia mbishaka anto periodikɛ samalo ka ntondo la ka sato ngɔndɔ tshɛ. Naka kɔmandɛ k’etshumanelo kaso bu efula, kete tokidiya lo ndjela kɔmandɛ k’opandjudi l’opandjudi dia kotsha oyango ɔsɔ w’oyoyo.

¹⁰ Tambɔlɔmba dikumanyi dia vɔ mbidja yimba lo yɛdikɔ shɔ. Lam’atshɔwɔ dia tenda tshumanelo, emendji weteta kawodje yimba dia nɔngɔsɔla odianganyelo wa periodikɛ Lushi la Samalo lo lomingu lɔsɔ la lânde. Naka opandjudi tshɛ ndjadjangɛ dia mbishaka anto periodikɛ oseka ngɔndɔ tshɛ, kete tayosambisha anto efula wodjashi lo mbilo kaso, ndo periodikɛ shɔ yayokamba olimu lo dihole diaso.

¹¹ Tatokake sɔnyi dia mbisha anto periodikɛ lo dihole tshɛ ndo lo diaaso tshɛ. Wa misiɔnɛrɛ l’anangɛso waya esombe wa l’Olui Walɔmbɔla wekɔ lo kamba olimu ɔsɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ oma ko ɛnɔnyi efula. Ɛnyɛlɔ kawɔ tokeketshaka sho tshɛ. Oko ɔpɔstɔlɔ Paulo, sho nangaka mbuta ɔnɛ: “Dimi haluki lukumu l’ololo sonyi, ne dia lo mbeli wulu wa [Nzambi] le untu tshe letawo.”​—⁠Romo 1:⁠16.