Akambo Wendana L’ɔkɛndanelo Wa La Kanyi Ya Tshukana—Ngande Wokokiso Mbewɔ Wâle Na?
1 Oko wele awui akina wakashikikɛ Nzambi, diwala lawɔ diekɔ l’oweso wa tombola Jehowa, Otungi adiɔ, ‘nde ɔhɔhɔdi a nkumbo tshɛ oyadi l’olongo kana la nkɛtɛ.’ (Ef. 3:15) Lonyangu ko, oma ko ɔtɔmbɔkwɛlɔ wa l’Ɛdɛna, awala efula wekɔ lo pandjɔ. Kiɔkɔ ya dikambo sɔ ele atshukanyi haweye awui efula, hawokondja alako ndo ɛlɔmbwɛlɔ kasungana. Ohandjo akɔ ndjâka nto oma lo dionga diaki lawɔ la ntondo ka vɔ ndjotshukana.
2 Ɔkɛndanelo: Etena kakɛndanɛ anto ahende la kanyi ya tshukana, ayonga ɔlɔlɔ efula vɔ kitanyiya awui wa lo Bible wendana la dikambo sɔ dia lɔsɛnɔ lawɔ la lo nshi yayaye ngɔna. Nɛ dia “kanga ewu atushishimaka mbuka katandatshu,” Okristo walanga tombola Jehowa ayendaka ɔlɔlɔ woho wakɛndɛnde omambedi ande di’aha ndjôtsha etshumanelo la lokombo la Jehowa sɔnyi. (Tuk. 14:15) Akristo amɔtshi mbekesanɛka efula, koko watayalɔngɔsɔla dia tshukana. Ondo efula l’atei awɔ haweye kɛnɛ kelɛwɔ mbekesanɛ kana kɛndanɛ, dui diahomba salema paka naka anto ahende wolanga tshukana.
3 Anto efula nembetshiyaka tshɛkɛta ɔkɛndanelo lo weho wotshikitanyi: ‘Tomba l’onto lele bu osekɛ pami kana omoto’; ‘mbeka dia mbeyana dimɛna.’ Dibuku dimɔtshi mbutaka lo dikambo dia diokanelo dia l’asa ɔna pami la ɔna omoto ɔnɛ: “Diokanelo dia l’asa ɔna pami la ɔna omoto . . . salemaka tena efula lo tɔtɛkɛta ta totshitshɛ, lo mikanda kana lo telefɔnɛ. Ɛlɔngɔlɔngɔ ngɛnangɛnaka toho tɔsɔ tshɛ ta mbutanɛ awui nɛ dia tɔ mbakimanyiyaka dia mbokana efula l’onto lele etale.” Ɔnkɔnɛ, lo ndjela olembetshiyelo washa diksiɔnɛrɛ tshɛkɛta shɔ ɔnɛ: “diokanelo dia lɔngɛnyi l’asa anto ahende, pami la omoto,” Akristo amɔtshi kɛndanɛka mɛtɛ l’asawo wa wonya tshɛ kana lo mɛnyanyaka ngandji lo sɛkɛ kana l’edimidimi. Naka nyu kema la kanyi ya tshukana, kete dionga dia ngasɔ mbeyaka ndjonyokonya lo monanyi. Lɔngɛnyi lamboleka kokaka monga l’etombelo wa kandji efula. Ɔsɔku mbakayala ɔlɔngɔ ɔmɔtshi; lushi lɔmɔtshi nde akahembe samba ɔngɛnyi ande wa omoto lakawotɛ ekakatanu waki lande la tshina di’otema. Oshimu kele edja, vɔ wakamɛ mamâmbana l’alemba. Nkum’otema kawɔ kakafukutana ko wakamɛ nɛngɔ alemba. Akina wakakome ndo lo mbeyana. Afundji wa jurunalɛ yelɛwɔ Psychology Today wakakɔnya anto amɔtshi ko wakɛnyi dia “suke la kahende ɔtɔi k’anto wakawambola wamboshilaka mɛna lɔngɛnyi lakakadimɔ lo sanganya alemba.” Oleki lâsɔ nto, “suke la k’asato ɔtɔi l’atei awɔ waketawɔ dia wakeyana l’ɔngɛnyi awɔ wa pami kana wa omoto ngɔndɔ ketshi kɛnɛ.”
4 Ko kayotota lo dikambo di’onto lamboyalɔngɔsɔla dia tshukana ndo latshɔ dia toyanga olonganyi l’etale, l’etshumanelo kekina na? Sho mbokaka nsango y’anangɛso oma l’atshuku wotshikitanyi w’etenyi kaso ka nkɛtɛ, wanɛ wakatshukanya anawɔ l’anto wa l’andja ɔnɛ wakayataka ɔnɛ “Ɛmɛnyi wa Jehowa” mbewɔ, kana le wanɛ wakatshanyema oma l’etshumanelo. Vɔ wakɛnyi diɛdimi awɔ. Lande na kakawandama lo tolonga tɔsɔ na? Amɔtshi wakafɔnya ɔnɛ lam’ele diwala ekɔ dikambo diendana l’onto ndamɛ, dikumanyi komonga la lotshungɔ la mbuta kânga dikambo ɔtɔi lɔkɔ. Koko, lam’atomba ekakatanu kana lam’akɔsɔlawɔ wanɛ wele la waɛsɛ ɛkɛndɛ awɔ, kete woyaye lowango oya le dikumanyi diakɔ diamɛ dia ndjoyanga ekimanyielo. Lam’ele mbewɔ hemɔ la ntondo ndeka kikɔnɔla ɔlɔlɔ, vɔ wototewue ekakatanu ɛsɔ lo kamba kamɛ l’elami w’ɛkɔkɔ ɛsɔ. Mɛtɛ, kânga mbewɔ ‘kema la wolo lâdiko dia mbetawɔ kawɔ, dikumanyi kambaka la wɔ kamɛ di’ɔlɔlɔ awɔ.’—2 Kor. 1:24.
5 Ɔkɛndɛ w’Ambutshi: Kakɔna kakoka sala wanɛ wele l’ɔkɛndɛ w’ɔna omoto lalangawɔ tshuka? Vɔ kokaka mbeka akambo efula oma l’ɛnyɛlɔ kayela kɛnɛ. L’etshumanelo kɛmɔtshi, dikumanyi wakavɔka tshɔdia dia lɔkɛwɔ l’onto ɔmɔtshi lakayataka ate “Okristo” mbende, ko aki kâtshukana l’atei w’etshumanelo kawɔ la diɔtɔnganelo l’ɛlɛmbɛ wa Lɛɛta. Vɔ wakatome onto ɔmɔtshi dia nde tombola nganɛ wele lonyuma l’onto akɔ laki kâtshukana. Wakayɛna ɔnɛ onto akɔ aki eke paka ombeki wa Bible oto. Nde akengesola mukanda wakafunde dikumanyi ɔnɛ nde ekɔ opandjudi wahatabatizama, l’oyango wa nde tshuka wadi. Kânga mbakinde kombeyaka dikambo sɔ ntondo ndo mbakɔtɔ elongamelo kande l’ashi, ɔnɛ laki l’ɔkɛndɛ w’ɔna omoto lakawatshuke akashisha waɛsɛ ande w’olimu kânga mbakandalɔmbɛ dikumanyi dikina dia vɔ nyomenda kilombo kande. Nde akatshukamia ɔnande la omoto le onto la l’andja. (Euh. 7:3, 4; 2 Kor. 6:14, 15) Lawɔ mbele, ekɔ ɔlɔlɔ ambutshi kamba kamɛ la dikumanyi diokoki mbeya awui amɔtshi wa mɛtɛ wendana la lonyuma l’onto lalanga tshukana, kana wanɛ wokoki ntshɔ dia tombola l’etshumanelo koye onto akɔ.
6 Nganɛ Wokokiso Mbewɔ Wâle: Tamu kema dia ambutshi mbahomba mbɔsa yɛdikɔ dia mbetawɔ kana shimba ɔnawɔ kɛndanɛ l’onto la kanyi ya tshukana. Ɔnkɔnɛ, sunganaka dia vɔ mbeyana, naka kokaka, l’anto tshɛ wakɛndɛ ɔnawɔ la omoto tena efula ndo shikikɛ bonde kakɛndanɛwɔ, naka anto akɔ kema amato oko nde. Mbeyaka monga ko ɔna pami ɔmɔtshi ekɔ lo mɛngɔla l’ɔnawɔ la omoto aha la vɔ mbeya. Amɔtshi mbutaka ɔnɛ “ongo mbendami” naka onto akɔ akalakana la nde aha l’ambutshi mbeya kânga mbetawɔ. Oma k’asɔ, “ambokani kana amendanyi” asɔ welanɛka ndo wohomanaka, mbala efula aha l’onto mbâtshindɛ la wɔma w’ɔnɛ anto watokoyeya. Ɔnkɔnɛ vɔ mɔnyɔlaka alako tshɛ wendana la wâle wokoki mbakomɛ. Nɛ dia ambutshi wayokoya la Jehowa, vɔ hawohombe ndjiha asho lo dionga dia ngasɔ diele l’anawɔ. Naka dikambo dia ngasɔ diambosalema, kete ambutshi wayosamba la ntondo ka dikumanyi, kânga mbele diwala ekɔ dikambo di’onto ndamɛ l’asa anto ahende kana nkumbo hiende. Woho akɔ wamɛ ndo le Akristo wayɛnaka dionga dia ngasɔ ko mbishɛka.
7 Lɔkɛwɔ la ngasɔ kokaka monga l’etombelo wa kɔlɔ l’etshumanelo. Lo mbuta mɛtɛ, ɔkɛndanelo wahasalema l’oyango wa tshukana koka konya anto l’awui a mindo, wa sɔnyi ndo lo monanyi. Ase andja ɔnɛ wayɛna dikambo diakɔ ko lokombo la Jehowa layoyɔnywama ndo ɛmɛnyi w’awui a mindo akɔ hawotetawɔ nto dia sho mbâsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ. (1 Tim. 5:25b; Luka 17:1, 2; Romo 2:23, 24) Le onto akɔ ndamɛ, lâdiko dia oshishelo wa diokanelo diasande la Jehowa, onto lele la lɔkɛwɔ la ngasɔ nanyaka lotshungɔ lande ndo la ɔnɛ lakɛndɛnde. Bible mbutaka ɔnɛ takatone etsha wa lo wodjima ndo kɛnɛ tshɛ kasalema lo woshɛshɛ. (Romo 13:14; Ef. 5:7, 8, 11, 12) Naka lɔkɛwɔ laso tɔfɔnyaka l’ase andja ɔnɛ, kete taya bu lo akambo wa mɛtɛ. L’etena kɛsɔ, wanɛ wakasɔnama oma le nyuma pombaka ondo mbekama l’atei dia tohangwɛ. Sho kokaka mbewɔ dikambo dia ngasɔ naka sho kamba kamɛ la wɔ l’otema ɔtɔi.
8 Awui wa mambanɛ kana wa tshukana mongaka dikambo di’onto ndamɛ l’etena kele wɔladi la ki k’etshumanelo kema lo wâle. Etena kakoma dikambo diakɔ oko otakanya le etshumanelo, kete kɛnɛ kaki dikambo di’onto ndamɛ kayowesama oma le dikumanyi dia l’etshumanelo woho wa nama wɔladi w’ase etshumanelo tshɛ.
[Caption on page 4]
[Caption on page 4]
“Mɛnamaka di’oko atshukanyi pomɔka lokolo l’ɔlɔ efula la monga la diwala dia nge ndo di’ɔngɛnɔngɛnɔ naka vɔ tatɛ lɔsɛnɔ lawɔ l’anto ahende lo mbeyana waonga awɔ dimɛna dimɛna.”—Journal du mariage et de la famille (angl.)