Tshapita 12
Dikambo di’Ohomba Efula Diakenda
1, 2. (a) Dikambo kuna diele eongelo kaye keko l’ohomba efula leyɛ na? (b) Otsha le na etɔ nto l’ohomba, ndo lande na?
EONGELO kakiye keko l’ohomba efula mete. To kokaka k’ela ongenongeno kana wâle lo nshi yayaye. To kayokoka kimanyiya dia nembetshiya kana we ayolanyema kame l’andja one kana we ayoka l’ekomelo kato ndo monga la loseno la pondjo lo andja w’oyoyo wa losembwe waki Nzambi.—1 Joani 2:17; 2 Petero 3:13.
2 Koko, woho one wasenaye hakende paka wememe oto. Eongelo kaye mendanaka l’anto akina. Akambo wasalaye mbaendaka ndo vo lawo nto. Oko enyelo, endaka ambutshi aye weke la loseno, kete awui wasalaye kokaka mbasha kenemo kana mbaokiya sonyi. Onkone mbata Bible ate: “Ona leli la yimba atongenyangenyaka shi. Keli one l’enginya atunyangiyaka nyangu.” (Tukedi 10:1) Oleki ohomba efula, eongelo kaye mendanaka la Jehowa Nzambi. To kokaka mbongenyangenya kana mbonyangiya. Lande na? Ne dia dikambo di’ohomba efula diakenda.
ONDE ANTO WAYONGA LA KOLAMELO OTSHA LE NZAMBI?
3. Satana akadjela Jehowa tofoefoe takona?
3 Oso kele dimbola diaketola Satana Diabolo. Nde akadietola etena kakandasokoya Adama la Eva dia vo sekola elembe waki Nzambi ndo sanga lande wedi otoyi l’otombokwelo otsha le Nzambi. (Etatelo 3:1-6) Satana akadjɛ Jehowa tofoefoe lo mbetawo l’otema ande otoyi tshe ate: ‘Anto kokambɛka olimu paka dikambo dia we mbashaka diango. Otshike dihole dia dimi mbahemba kele enyi woho one ayowokɔseka.’ Mete, eteketa eso hawotanema woho ongo l’ololo tshe lo Bible, koko menamaka dia Satana akate Nzambi akambo a woho oso. Osoku mbenama l’atei a Bible lo dibuku dia Jobo.
4, 5. (a) Jobo akinde na? (b) Akambo akona wakatombe l’olongo lo nshi ya Jobo na?
4 Jobo aki onto lakasenaka deko di’enonyi efula l’okongo w’otombokwelo wakasalema l’ekambo k’Edena. Nde aki okambi a Nzambi wa losembwe ndo wa kolamelo. Ko onde kolamelo yaki Jobo yakonge l’ohomba efula otsha le Nzambi kana otsha le Satana? Bible menyaka ate: osoku mbakidio. Sho mbadiaka loko dia kene k’endana la ɛnamelo ka Satana la ntondo kaki Jehowa l’olongo. Lembete kene kakawasawola:
5 “[Lushi lomotshi, NW] lam’akatshu ana wa Unyashungu dia ntemala la ntundu kaki Latuyalaka, ndu Satana akatshu l’ului awo. Latuyalaka akambula Satana ati: Uma lendi ayayi? Ku Satana akûkaluya diui ati: Dia tukindula kete, ndu dia ntengola leko. Latuyalaka akambola Satana ati: We akalimbitela ukambi ami Jobo? Nduku untu la kete uku ndi, untu l’ololo ndu l’usimbwi, latukaka Unyashungu woma, ndu lambukadimo uma lu kolo.”—Jobo 1:6-8.
6. Lo ndjela kene k’enya Bible, naa akambo wakôngaka lo nshi ya Jobo na?
6 Dikambo kuna Jehowa akate Satana ate: Jobo aki onto l’osembwe na? Aha la mbishe, oso aki dikambo dia mbeya kana Jobo akakoke nama kolamelo yande otsha le Jehowa kana kema. Ohotokokanyiya dikambo dia dimbola diaki Nzambi, “Uma lendi ayayi?” la woho wakakaloya Satana, “Dia tukindola lo kete, ndu dia ntengola leko.” Dimbola so l’okadimwelo waki Satana menyaka dia Jehowa akatshikɛ Satana lotshungo dia nde tondja tofoefoe tande t’one nde kokaka kadimola etema w’anto tshe oma le Nzambi. Ko Satana ate na akandakadimola Jehowa lo kene k’endana la kolamelo yaki Jobo na?
7, 8. (a) Satana akate ate Jobo kambɛka Nzambi olimu l’okoko akona? (b) Jehowa akandasale dia sambola dikambo so na?
7 “Satana [akakadimola Jehowa, NW] ati: ‘Undi Jobo mbukaka Unyashungu woma wukuka? We kumbudinga lukumbu dia mbulama, ndi la wa lu luudu landi la diango diandi tshe? We akatshokola ulimu w’anya andi, dungalunga diandi diambufulanela la kete. Keli uhusimbula lunya laye kakiane, unandi kene tshe keli landi. Mete, ndi ayukoseka kaku.’ ”—Jobo 1:9-11.
8 Oma lo okadimwelo ande Satana aketshiya ewo lo kene k’endana la kolamelo yaki Jobo otsha le Nzambi. Satana akate ate: ‘Jobo kokambeka olimu ele paka oma lo ekondjelo kene kakawosha, koko aha oma lo ngandji kakokande.’ Satana akangunanguna nto ate: Jehowa eko la shonodi lo woho one wakambande olimu la wolo ande a woke. Nde akawote ate: ‘We atôkokêka nshi tshe.’ Omaloko, dia shidiya akambo, Jehowa akokadimola ate: “Enda, diango diandi tshe ne; dimi lambukukimweladio. Dikambu otoyi, tuwaheki ndame lunya.”—Jobo 1:12.
9. Satana akasoya Jobo woho akona, ndo etombelo akona wakenama na?
9 Aha la tshimbatshimba, Satana akatombe ko akamɛ la soya Jobo. Nde akalanya dongalonga diakinde tshe: akadakisha nyama motshi ndo kina mbivama. L’okongo diko nde akayodaka an’ande dikumi. Jobo amboshisha suke la diango diande tshe, koko akatshikala la kolamelo yande otsha le Jehowa. Nde kosɛka Nzambi. (Jobo 1:2, 13-22) Koko, oso komonga ekomelo k’oshimu.
10. Kakona k’enya one Satana kɔ̂kɔma anya na?
10 Satana akenama nto kame l’andjelo akina la ntondo kaki Jehowa. Jehowa mbawombolande nto dia kana nde ambolembete kolamelo yaki Jobo la mbote ate: “[Polo ndo kakiane, nde lo nama kolamelo yande la wolo, NW].” Satana mbokadimolande ate: “Diuwu lu diuwu, ndu kene tshe keli la untu, nde nkikimoka ne dia loseno landi. Keli, uhusimbula lunya laye, [oko alangaye, NW] unandi weka andi la emunyi andi; ndi ayukoseka kaku.”—Jobo 2:1-5.
11. (a) La woho akona okina w’asui wakasoyama Jobo oma le Satana na? (b) Ngande waki kitshimudi ya dikambo so na?
11 Dia mbokadimola, Jehowa akasha Satana dikimo dia nde tshela Jobo kene tshe kakandalange, koko akawote ate: ‘Tôdakake.’ (Jobo 2:6) Etena kako Satana mbakandoke Jobo hemo ka wolo efula. Paa ya Jobo yakaleke efula ko nde akakumi polo ndo lo nomba dia nde mvo. (Jobo 2:7; 14:13, 14) Wadende hita akôkadimwe la mbote ate: “Oseka Unyashungu, ku we ayovo.” (Jobo 2:9) Koko, Jobo akatunyi dako dia ngaso. Nde akate ate: “Edja ndu lam’ayumukitshiya, dimi halunya akambu ami w’usembwi uma le mi.” (Jobo 27:5) Jobo akatshikala la kolamelo yakinde otsha le Nzambi. Omaloko akenema hwe dia Satana akate kashi lo kene k’endana la tofoefoe takandadje lo mvutshi kakinde k’one: Jobo akakambɛka Nzambi olimu dikambo dia mbo ya l’emunyi yakandakondjaka koko aha oma lo ngandji. Akenama hwe nto dia Satana kema la wolo wa kadimola anto tshe oma le Nzambi.
12. (a) Okadimwelo akona wakakimo Jobo lo tofoefoe takadje Satana otsha le Jehowa na? (b) Kakona kak’enya kolamelo yaki Yeso otsha le Nzambi na?
12 Akanyiyɛ dia woho one wakôke Jehowa oma lo kolamelo yaki Jobo na? Yakôngenyangenya hakoke mete! Dui dia Nzambi tokokomiyaka ate: “On’ami, uyali kanga yimba, ongenyangenya utema ami. Ku dimi layeya nkaluya diui le one latomonyolaka.” (Tukedi 27:11) Satana mbônyola Jehowa. Ndo oma lo kolamelo yande, Jobo akangenyangenya otema a Nzambi. Dikambo so diakakimanyiya dia Nzambi kaloya Satana okadimwelo l’osombwelo ande kana tofoefoe tande t’one: ndoko onto lakoka mbokambe olimu etena kahembamande. Anto akina efula wakete la Nzambi wedi dia kimo okadimwelo wa ngaso. Enyelo koleki woke ele kaki Yeso, onto l’olowanyi. Nde akatshikala la kolamelo yakinde otsha le Nzambi ongi la ntondo k’ehemba ndo etakanya tshe wakôyɛka oma le Satana. Dikambo so ak’enya dia Adama onto l’olowanyi akakoke sala woho ako wame otondongaka nde akalange, ndo nto ambenama dia Nzambi takinde onto a kolo lo nomba onto dia nde mbokitanyiya l’akambo tshe.
LO WEDI AKONA WEYƐ NA?
13. (a) Lo na kele eongelo kaye mendanaka la dikambo ne na? (b) Woho akona wakokaso ngenyangenya Nzambi kana mbônyangiya na?
13 Ahombaso mbuta dia eongelo kaye na? We hakoke fonya one to mendanaka la woho wasenaye. Koko osoku mbedio. Oyadi we dieyaka kana hadieye, oma lo dionga diaye, we ndjaetɛka lo wedi waki Nzambi kana waki Satana. Jehowa kokaneka, ndo nde kombolaka mena dia we lo mbokambe ndo dia we monga la loseno la pondjo lo paradiso ka la kete. (Joani 3:16) Etena kakotombokweka ana w’ase Isariyele, Nzambi akokaka kandji l’asolo ndo akatshutshumalaka. (Osambu 78:40, 41) Onde lokewo laye ngenyangenyaka Nzambi kana mbotshutshumadjaka? Mete, dia ngenyangenya Nzambi, we pombaka mbeka dia mbeya elembe ande ndo mbâkitanyiya.
14. (a) Lo kene k’endana l’akambo wa dieyanelo, elembe akona wahombaso kitanyiya dia ngenyangenya Nzambi na? (b) Lande na Kele sekola elembe ako eko kolo k’efula na?
14 Otoyi a l’atei w’eyango a weke wele la Satana ele dia kumiya anto dia vo sekola elembe a Nzambi w’endana l’akoka wa diwutshi, akambo w’awala ndo wane w’endana la loseno la nkumbo. Elembe a Nzambi watokimanyiya dia monga l’ongenongeno mbutaka di’aha onyemba w’onto sanga demba kana mbeyana l’onto okina, ndo atshukanyi hawokoke mbeyana onto l’onto la okina ladiko di’olonganyi ande hita. (1 Tesalonika 4:3-8; Heberu 13:4) Etena katotambomaka elembe a Nzambi, tena efula ana waki kosangoyama ndo wahokama ngandji oma le ambutshi awo watôtɔka. Wamato efula watodakaka ana la tondja wemi. Ladiko di’akambo aso tshe, efula ka wane watsha loseka kana wonana watosaka wa hemo y’oko sida, masasa kana kasende ndo hemo yako yatongaka la wâle le ana ane wayowoyota l’okongo. Mbeyana la womoto laha wadeye hita kana la pami kaha omeye hita kema akambo wa losembwe, oso eko kolo ka ditshi lo washo a Nzambi. Jobo akate ate: “Naka utema ami akakomiya umuntu omotshi, naka dimi lakatûkungela la suku dia unyami . . . oso utuyala kolo kahangone, kolo ka wuki, kuntusuya embadi.”—Jobo 31:1, 9, 11.
15. (a) Endaka tambotsha loseka, akona ayotongenyangenya na? (b) Lande na kele eko dikambo dia lomba dia kitanyiya elembe a Nzambi na?
15 Hatokoke kashimo di’andja one walombwama oma le Diabolo menyaka one kema kolo dia we mbeyana l’onto okina laha olonganyi aye. Koko, endaka we sala osoku, akona ayôngenyangenya na? Satana, koko aha Jehowa. Dia ngenyangenya Nzambi, we pombaka ‘ndawo loseka kana monanyi.’ (1 Koreto 6:18) Mete, kema dikambo dia tshitshe dia monga nshi tshe la kolamelo otsha le Nzambi. Kânga le Jobo, dio komonga dikambo dia tshitshe. Koko, oho dia eko dui dia ntshundju kitanyiya elembe a Nzambi. Endaka wayosala ngaso, kete mako kakiane w’ayonga l’ongenongeno. Koko, oleki ohomba efula, w’ayeta la Nzambi wedi otoyi ndo ayowongenyangenya. Ndo nde ayokotshokola dia we monga la loseno la pondjo loludi l’ongenongeno la kete.
16. (a) Woho akona wakatshokwama Jobo oma lo kolamelo yakinde na? (b) Kakona kahombaso mbuta lo kena k’endana l’asui wakasoyama Jobo oma le Satana, oko odakelo w’anande dikumi na?
16 Mete, Satana aki la wolo wa konya Jobo lo wola ndo wa ndjaka an’ande dikumi. Oso aki oshishelo a woke efula le Jobo. Koko etena kak’enya Jobo kolamelo yakinde, Nzambi akotshokola la mbosha mbala hiende oleki mbo nye yaki lande etena kakôhembaka Satana. Jobo akayota nto ana akina dikumi. (Jobo 42:10-17) Lo wedi okina, aha la mbidja tamu, ana dikumi waki Jobo wakadakema oma le Satana wayokaloyama lo loseno lo elwelo ka wavo. Mete, oyadi kânga Satana ayotosale kolo ka woho akona tshe, Jehowa, Papa kaso ka ngandji ayowolembetshiya l’etena kene kakandashikike.
17. Dikambo kuna diele eongelo kakiso keko l’ohomba efula mete na?
17 Omaloko, we pombaka nama nshi tshe lo lomba laye dia lokewo laye leko l’ohomba efula mete. Lo leko l’ohomba efula djekoleko le Jehowa Nzambi ndo le Satana Diabolo. Eko osoku ne dia dikambo di’one kana anto wayotshikala la kolamelo otsha le Nzambi kana kema kendaka ndo we lawo.
[Diombwɛlo di’osato wa lo lɛkɛ 106]
Jobo akakonya Satana ewo lo dikambo di’one: l’ehemba ndoko onto layolama kolamelo yakinde otsha le Nzambi
[Diombwɛlo di’osato wa lo lɛkɛ 110]
Mbeyana l’onto okina l’aha olonganyi aye hita eko dikambo dia kolo efula lo washo a Nzambi
[Diombwɛlo di’osato wa lo lɛkɛ 111]
Jehowa akatshokola Jobo dia kolamelo yakinde lo mbosha mbala hiende oleki mbo nye yaki lande ntondo