Tshapita 99
Yeso ambetsha la Jeriko
KEM’EDJA, Yeso l’elui w’anto watatshu lande wambokoma la Jeriko, osomba wanganyi la Jerusalɛma oko yɛdikɔ ya lɔkɛndɔ la lushi l’otondo. Ondo mɛtɛ Jeriko kahanyema l’esomba ehende, osomba w’edjedja w’Ase Juda mangana l’osomba w’oyoyo w’Ase Rɔmɔ yɛdikɔ y’oko kilɔmɛtɛlɛ ɔtɔi l’etenyi. Elui w’anto wayatombe oma lo w’edjedja dia mbɔtɔ l’osomba w’oyoyo wekɔ lo ndjadje londjo la mamba, ko ɛlɔmbi ehende wa totshungu wamboka lofunguso lakɔ. Ɔmɔtshi lokombo lande Baratimayo.
Lam’okiwɔ ɔnɛ Yeso mbatete, Baratimayo nde l’osekande wambotatɛ pangɔhangɔ vate: “We kanula ya Davidi, utuki ketshi!” Ko olui w’anto wambâhangwɛ la dui dia wolo dia vɔ nɛmbɔhala, koko vɔ wamboleka pangɔhangɔ vate: “We kanula ya Davidi, utuki ketshi!”
Lam’okinde londjo lɔsɔ, Yeso ambemala. Nde ambotɛ wanɛ wele kâmɛ lande dia mbelɛ wanɛ wada ekoko ɛsɔ. Anto wambotshɔ le ɛlɔmbi akɔ wa totshungu ko wambototɛ ɔmɔtshi a l’atei awɔ vate: “Ongenengene, unela; ndi kaketa.” Nde amboka ɔlɔ efula, ko ambokasha dihɔndɔ diande dia lâdiko, ambonɛ, ko ambotshɔ le Yeso.
Yeso ambowambola ate: “Alanganyu dimi nyutshela na?”
Ɛlɔmbi akɔ ehende wa totshungu wambokadimola vate: “Khumadiondjo, ashu asu wasene.”
Ko Yeso ambangasana la kɛtshi, ambonanda asho awɔ. Lo ndjela ɔkɔndɔ wa Mako, Yeso ambotɛ ɔmɔtshi a l’atei awɔ ate: “Utshu, mbetawo kaye kambukokonoya.” Ko wonya akɔ, ɛlɔmbi akɔ wambɛna, ko vɔ akɔ ahende wambotatɛ tombola Nzambi mɛtɛ. Lam’ɛnyi anto kɛnɛ kambotshama, ndo vɔ lawɔ wambotatɛ tombola Nzambi. Aha la tshimbatshimba, Baratimayo nde l’osekande wambotatɛ ndjela Yeso.
Lam’atatenyanya Yeso Jeriko, elui a weke w’anto wambɔmɔta emete emete. Onto tshɛ nangaka mɛna ɔnɛ lakakɔnɔdi akanga a totshungu. Anto wambosusa Yeso lo wedi akɔ tshɛ, ko anto amɔtshi hawokoke ndo mbɛ̂na. L’atei w’anto akɔ wahakoke mbɛ̂na mbele ndo Zakeyo, owandji w’elongodi w’elambo wa la Jeriko la ngelo ya l’emamu ayɔ. Kɛdi pami kɛsɔ ekɔ mondo ya mamba, diɔ diakɔ diahandakoke mɛna kɛnɛ katshama.
Ɔnkɔnɛ, Zakeyo ambolawɔ la ntondo ko ambotodɛ l’osongo wa lokumu wele l’omamu a mboka kayadjɛ Yeso. La diko di’osongo, nde kokaka mɛna tshɛ katshama. Lam’ayasukana elui w’anto, Yeso ambedia asho l’osongo ko ambowelɛ ate: “Zakeyo, usamanya, uhulo; dieli la mi dia mpanga lakaye elo.” Zakeyo amboholɔ l’osongo l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula ko ambosamanya otsha lakande dia tɔlɔngɔsɔla kɛnɛ kele ohomba lo dikambo di’ɔngɛndangɛnda ande wa lokumu.
Koko, lam’ɛnyiwɔ dikambo sɔ, anto tshɛ wambotatɛ ngunanguna. Vɔ wɛna kɔlɔ dia Yeso ntshɔ laka onto la ngasɔ dia tohanga. Eya dia, Zakeyo akangɔnɛ la falanga yakandahɔtɔlaka anto la lokeso l’olimu ande w’olongodi w’elambo.
Anto efula wamboyela Yeso, ko lam’ɔtwɛnde lo luudu la Zakeyo, vɔ wambota la lonyangu tshɛ vate: “Ndi ambutsho dia ntuhanga laka untu a kolo.” Ko tete Yeso ekɔ lo mɛna ɔnɛ Zakeyo ekɔ onto lakoka kadimola otema. Zakeyo hawosha sɔnyi, nɛ dia nde ambemala ko ambota ate: “Ulungi, dimi layusha akanga a weula etenyi ka hendi ka diango diami. Naka lakose engo uma le untu l’umamanyia, dimi layuwukaluya diango nei nei.”
Zakeyo ambɛnya ɔnɛ nde amboyatshumuya oma ka tshina di’otema lo mbisha ase weola etenyi ka l’ahende ka diangɔ diande ndo lo mbɔsa etenyi kekina kotshikadi dia sɔmbɔlɛ wanɛ wakandɔsɛ diangɔ diawɔ la lokeso. Mɛtɛ, nde kokaka kamba akumi lo abuku ande wafundande alapɔlɔ w’elambo dia nde mbeya lofulo lahombande mbisha anto asɔ. Diɔ diakɔ diamondotshiba dia mbasɔmbɔlɛ diangɔ nɛi nɛi, lo ndjela ɔlɛmbɛ wa Nzambi wata ɔnɛ: ‘Naka onto ambova ɔkɔkɔ ɔtɔi, nde la dia futa ɛkɔkɔ ɛnɛi.’
Yeso ambɔngɛnangɛna woho wambolaka Zakeyo dia kahanya diangɔ diande, nɛ dia nde ambota ate: “Panda kambuya lu luudu lone elo! ne dia ndu ndi keli kanula ya Abarahama. Ne dia On’a untu akayi, dia ndjuyanga la ndjushimbela wane wakashisho.”
Atete ndoko edja, Yeso akatɛkɛta dikambo di’‘atshi wa pɛkato wakashishɔ’ lo wɛɛla w’ɔna la lotshito. Lanɛ, tekɔ lo mɛna ɛnyɛlɔ ka mɛtɛ k’onto lakashishɔ ko ambɛnama. Kânga mbangunanguna ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ l’anto awɔ, ndo mbanyangɛwɔ Yeso ɔnɛ nde mbayasha le anto wele oko Zakeyo, nde ambotetemla nyanga ndo nkaloya ana w’Abarahama wakashishɔ. Mateu 20:29-34; Mako 10:46-52; Luka 18:35–19:10; Etumbelu 22:1.
▪ Lende ambohomana Yeso l’ɛlɔmbi ehende wa totshungu, ndo ambondâsalɛ?
▪ Zakeyo ênde, ndo lande na kamondodɛ l’osongo?
▪ Woho akɔna wambɛnya Zakeyo ndjatshumuya kande?
▪ Wetshelo akɔna wakokaso kondja oma lo kɛnɛ kambosalɛ Yeso Zakeyo?