TSHAPITA 15
Wahɔ wakondjaso lo ndjakitshakitsha l’ɛse ka teokrasi
NDJAKITSHAKITSHA l’ɛse ka Nzambi, Owandji waheme andja w’otondo ekɔ ohomba efula naka sho nangaka ndjakongɛ dia nsala lolango la Jehowa. Sho mbeyaka lowandji lele la Ɔnande laadiko di’etshumanelo k’Akristo ndo sho ndjelaka nto tɔndɔ dia lowandji l’awui akina wa lo lɔsɛnɔ. Onto tshɛ layakitshakitsha l’ɛse ka teokrasi kondjaka wahɔ.
2 L’ekambɔ k’Ɛdɛna mbakatatɛ anto mbeya tɔndɔ dia ndjakitshakitsha l’ɛse ka lowandji lakashikikɛma. Tɔndɔ sɔ diaki lo wadjango wa Nzambi wele lo Etatelo 1:28 ndo 2:16, 17. Ditongami dikina diakahombe ndjakitshakitsha l’ɛse k’anto ndo Adama l’Eva wakahombe monga l’ɛse ka lolango ndo lowandji la Nzambi. Otowokitanyiya lowandji la Nzambi lɔsɔ, tshike wotonga la wɔladi ndo la kiongamu ya dimɛna. Tɔndɔ diendana la lowandji diakayɛnyamaka hwe l’ɔkɔngɔ lo 1 Kɔrɛtɔ 11:3. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Dimi nangaka dia nyu mbeya ɔnɛ: Owandji wa pami tshɛ ele Kristo, ndo owandji wa womoto ele pami, ndo owandji wa Kristo ele Nzambi.” Kɛsɔ mɛnyaka dia lo ndjela woho wɔlɔngami akambo, laadiko dia Jehowa ndooko onto lele bu l’ɛse ka lowandji lɔmɔtshi.
3 Efula k’anto ɛlɔ kɛnɛ hawetawɔ ndo hawoyele tɔndɔ diendana la lowandji. Lande na? Okakatanu wakatatɛ l’Ɛdɛna etena kakɔshi ambutshi wa ntondo w’anto yɛdikɔ ya tɔmbɔkwɛ lowandji la Nzambi laheme tshɛ. (Eta. 3:4, 5) Koko vɔ kokondja lotshungɔ l’efula. Lo dihole dia lotshungɔ, vɔ wakonge l’ɛse ka lowandji la etongami kɛmɔtshi ka lo nyuma ka kɔlɔ kelɛwɔ Satana Diabolo. Ɔtɔmbɔkwɛlɔ wa ntondo ɔsɔ akaanganya anto la Nzambi. (Kɔl. 1:21) Diakɔ diele, efula k’anto ɛlɔ kɛnɛ wekɔ paka l’ɛse ka lowandji la kanga kɔlɔ.—1 Jn. 5:19.
4 Lo mbeka akambo wa mɛtɛ wa l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo lo mbakitanyiya, takatshungɔ oma lo shɛngiya ya Satana. Oko weso Ɛmɛnyi wakayakimɔ ndo wakabatizama, sho mbetawɔka dia Jehowa mbele Owandji waheme tshɛ lo lɔsɛnɔ laso. Sho tekɔ la kanyi yaamɛ la nkumekanga Davidɛ lakɔshi Jehowa oko ɔnɛ lele “laadiko dia tshɛ.” (1 Ɛk. 29:11) Eelo, sho suyaka l’okitshakitsha tshɛ ɛtɛkɛta wata ɔnɛ: “Nyeye dia Jehowa ekɔ Nzambi. Nde kakatosale ndo anto ande mbeso. Sho tekɔ anto ande ndo ɛkɔkɔ walongande.” (Os. 100:3) Sho mbeyaka woke woke wa Jehowa ndo nde mbakoka dia sho monga tshɛ lo tshɛ l’ɛse kande, nɛ dia nde kakatonge diangɔ tshɛ. (Ɛny. 4:11) Oko weso ekambi wa Nzambi ka mɛtɛ, sho ndjelaka Yeso Kristo lakatshike ɛnyɛlɔ ka kokele ka ndjakitshakitsha l’ɛse ka Nzambi.
5 Wetshelo akɔna wakakondja Yeso oma lo asui wakandakikɛ lanɛ la nkɛtɛ? Hɛbɛru 5:8 kadimolaka ɔnɛ: “Kaanga mbakinde ɔna, nde akeke dia monga la okitanyiya oma lo asui wakandasowe.” Eelo, Yeso akatetemala ndjakitshakitsha la kɔlamelo tshɛ l’ɛse ka She lele l’olongo kaanga la ntondo k’asui. Laadiko dia laasɔ, Yeso kosala ndooko dui la lolango lande hita. Nde kɔtɛkɛta lo ndjela tokanyi tande kana nyanga lotombo lande hita. (Jni. 5:19, 30; 6:38; 7:16-18) Lo nshi yakandakambaka olimu ande, nde akangɛnangɛnaka dia nsala lolango la She kaanga mbele dikambo sɔ diakawelaka ɔlɔshamelo ndo ɔhɛnyɔhɛnyɔ. (Jni. 15:20) Koko, Yeso akayakitshakitsha l’ɛse ka Nzambi ndo “akayakitshakitsha” polo ndo lo “nyɔi ka l’otamba w’asui.” Woho wakandayakitshakitsha tshɛ l’ɛse ka Jehowa ɔsɔ akayotondjaka etombelo w’ɛlɔlɔ lo toho efula, dui sɔ akasha anto panda ka pondjo, ndamɛ akadiyama ndo She akatombɔma.—Flpɛ. 2:5-11; Hɛb. 5:9.
AWUI WAHOMBASO MONGA L’ƐSE KA TEOKRASI
6 Etena kayakitshakitshaso l’ɛse ka Nzambi lo nsala lolango lande, sho pandɔka oma l’ekiyanu ndo nyangu efula yonga la wanɛ watona dia monga l’ɛse ka lowandji la Jehowa laheme tshɛ. Otunyi aso Diabolo ekɔ lo nyanga wonya tshɛ dia tɔlɛ. Tayotshungɔ oma le kanga kɔlɔ ɔsɔ naka sho nshika ntanga la ntondo kande ndo ndjakitshakitsha la ntondo ka Jehowa lo monga l’ɛse kande la lolango laso.—Mat. 6:10, 13; 1 Pe. 5:6-9.
7 L’etshumanelo k’Akristo, sho mbetawɔka lowandji la Kristo ndo lowandji lakandasha “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ.” Dui sɔ diekɔ la shɛngiya lo tokanyi ndo lo dionga diele la so lam’asaso. Ndjakitshakitsha l’ɛse ka Nzambi l’etshumanelo ayototshutshuya dia nkitanyiya Ɔtɛkɛta wa Nzambi l’awui tshɛ wendana l’ɔtɛmwɛlɔ aso. Okitanyiya ɔsɔ mendanaka l’olimu aso w’esambishelo, wɔtwɛlɔ ndo woshelo wa kɔmatɛrɛ lo nsanganya, diɔtɔnganelo diaso la dikumanyi ndo woho wakambaso la tɛdikɔ tɔsama l’okongamelo.—Mat. 24:45-47; 28:19, 20; Hɛb. 10:24, 25; 13:7, 17.
8 Ndjakitshakitsha kaso l’ɛse ka Nzambi kimanyiyaka dia wɔladi, lotui tshitshi ndo kiongamu ya dimɛna monga l’etshumanelo k’Akristo. Waonga wa Jehowa kɛnɛmɔmaka oma le ekambi ande wa kɔlamelo. (1 Kɔr. 14:33, 40) Awui wambotɛna shoamɛ l’okongamelo wa Jehowa totshutshuyaka dia ndjaoka oko wakayaoke nkumekanga Davidɛ. L’ɔkɔngɔ wa nde mɛna otshikitanu wele lam’asa ekambi wa Jehowa l’anto wa kɔlɔ, Davidɛ akate l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ ate: “Ɔngɛnɔngɛnɔ le anto wele Jehowa kele Nzambi kawɔ!”—Os. 144:15.
9 Lo ndjela woho wɔlɔngami akambo lo diwala ndo lo nkumbo, “owandji wa womoto ele pami.” L’etena kakɔ kaamɛ, apami pombaka monga l’ɛse ka Kristo ndo owandji wa Kristo ele Nzambi. (1 Kɔr. 11:3) Waa wadi pombaka monga l’ɛse ka waomɛwɔ ndo ana l’ɛse k’ambutshi awɔ. (Ɛf. 5:22-24; 6:1) Wɔladi mongaka etena kayela ose nkumbo tshɛ tɔndɔ diendana la lowandji.
10 Omi pombaka nkamba la lowandji lande la ngandji, lo mbokoya Kristo. (Ɛf. 5:25-29) Naka nde hakambe la lowandji lande lo yoho ya kɔlɔ kana hanya yimba l’ɔkɛndɛ ande, kete wadɛnde la anande wayonga l’ɛse kande l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. Wadi ekɔ okimanyedi kana okotsha w’omɛnde. (Eta. 2:18) Naka nde sukɛka ndo nɛmiyaka omɛnde la solo dia lotutsha, kete nde ayolangema oma le nde ndo ayosha Nzambi lotombo. (1 Pe. 3:1-4) Naka waomi ndo waa wadi ndjelaka alako wa lo Bible wendana la lowandji, kete vɔ wayosha anawɔ ɛnyɛlɔ ka ndjakitshakitsha l’ɛse ka Nzambi.
Ndjakitshakitsha l’ɛse ka teokrasi mendanaka l’awui tshɛ wa lo lɔsɛnɔ
11 Woho wayakitshakitshaso l’ɛse ka Nzambi ekɔ nto la shɛngiya lo woho wɔsaso “ewandji wa laadiko,” wele “Nzambi ketawɔ dia ewandji kitshama lo ahole wewɔ.” (Rɔmɔ 13:1-7) Oko wewɔ anto walɛmiya ɛlɛmbɛ wa wodja, Akristo futaka elambo ndo vɔ mbishaka “Kayisa diangɔ dia Kayisa ndo Nzambi diangɔ dia Nzambi.” (Mat. 22:21) Laadiko dia laasɔ, tɛdikɔ ta nkindjakindja ɛtshi ka nkɛtɛ pombaka mbɔtɔnganɛ la ɛlɛmbɛ wendana l’awui wa sheke. Oko wayakitshakitshaso l’ɛse ndo kakitanyiyaso ewandji wakashikikɛma l’akambo tshɛ wahalɔshana l’ɛlɛmbɛ wa Jehowa wosembwe, sho kambaka la wolo ndo la nkudu kaso tshɛ l’olimu w’esambishelo.—Makɔ 13:10; Ets. 5:29.
12 Ndjakitshakitsha l’ɛse ka teokrasi mendanaka l’awui tshɛ wa lo lɔsɛnɔ. La washo wa mbetawɔ, sho mɛnaka lushi layoyakitshakitsha anto tshɛ l’ɛse ka Jehowa Nzambi. (1 Kɔr. 15:27, 28) Ande ɔtshɔkɔ ndo diɛsɛ diayonga la wanɛ wetawɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ lowandji la Jehowa laheme tshɛ ndo wayotetemalaka ndjakitshakitsha l’ɛse kande pondjo pondjo lee!