Teke dia kondja ɔngɛnɔngɛnɔ lo wɔma wa Jehowa
“Nyuyi, nyu ana wa tshitshe, nyumbukeli, ku layunyetshaka woma wa [Jehowa].”—OSAMBU 34:11.
1. Woho akɔna wayoshila wɔma lo Diolelo dia Nzambi, ko onde, weoho a wɔma tshɛ mbayoshila?
LO DIHOLE tshɛ, anto nangaka tshungɔ oma lo wɔma—oma lo wɔma wa diakatanelo la akambo a ngala, oma lo wɔma wa pomba olimu, kana oma lo wɔma wa hemɔ kɛmɔtshi ka wolo. Ande lushi la woke layoyala lam’ayokondja anto tshɛ lotshungɔ lɔsɔ lo Diolelo dia Nzambi lee! (Isaya 33:24; 65:21-23; Mika 4:4) Koko, aha weoho a wɔma tshɛ mbayoshila, ndo sho hatohombe nyanga dia minya wɔma tshɛ oma lo nsɛnɔ yaso l’etena kɛnɛ. Wɔma w’ɔlɔlɔ wekɔ ndo wɔma wa kɔlɔ wekɔ.
2. (a) Naa woho a wɔma wele kɔlɔ, ndo wɔma akɔna wele ɔlɔlɔ na? (b) Wɔma wa Nzambi kɛdikɛdi na, ndo woho akɔna wɛnya afundelo dikambo sɔ na?
2 Wɔma kokaka monga lɔlɛngɔ la lo yimba, vɔ kokaka nsuwola dikoka diele l’onto dia kana yimba. Vɔ kokaka tɛtɔla dihonga di’onto ndo nanya elongamelo kande. Onto lambanemɛ oma le otunyi ɔmɔtshi kokaka mboka woho a wɔma wa ngasɔ. (Jeremiya 51:30) Onto lasha anto wa weke nɛmɔ di’ɔtɛkɔya dia nde kondja lowando lawɔ kokaka mboka wɔma wa ngasɔ. (Tokedi 29:25) Koko wɔma ɔmɔtshi w’ɔlɔlɔ wekɔ, yoho ya wɔma watoshimba di’aha sho sala dikambo osalasala, ndo di’aha sho ndjasalɛ kɔlɔ. Wɔma wa Nzambi hemala paka lâsɔ ato. Vɔ wekɔ wɔma wa Jehowa, dilɛmiɛlɔ di’oma k’ɛse otema diɔsɔhanyemi la wɔma w’ɔlɔlɔ wa mbonyangiya. (Osambu 89:7) Wɔma ɔsɔ wa petshama oma le Nzambi ndja oma lo lowando lele laso l’ɔlɔlɔ ande w’otema la ngandji kande. (Osambu 5:7; Hosea 3:5) Dia sho monga la wɔma ɔsɔ, sho pombaka nto mbeya dia Jehowa mbele Ombadi wa Lâdiko ndo Kanga-Wolo-Tshɛ, ɔnɛ lele la wolo wa mbisha dilanya, koyanga nyɔi, le wanɛ watona dia kitanyiya awui ande.—Romo 14:10-12.
3. Woho akɔna wotshikitanyi wɔma wa Jehowa la wɔma wakokaka apanganu tozambizambi tɔmɔtshi na?
3 Wɔma wa Nzambi wekɔ ɔlɔlɔ, vɔ kema ndoko la wâle. Vɔ tshutshuyaka onto dia nde mamema kɛnɛ kele ɔlɔlɔ, koko aha dia sala kɛnɛ kele kɔlɔ. Vɔ kema oko wɔma wakokaka ase Ngirika wa lo nshi y’edjedja Fobosɛ, jambizambi yakalembetshiyamaka oko jambizambi ya mpokoso yakawokaka wɔma w’efula. Ndo nto, vɔ kema oko wɔma woka Ahindu jambizambi yawɔ ya omoto yelɛwɔ Kali, jambizambi yakawasangaka tena dimɔtshi oko ôka mposa ka dikila, ɔlɛngami l’edo, l’elui ndo la mbako y’anto. Wɔma wa Nzambi ngɛnyangɛnyaka anto; vɔ hawɔsɛkɛ ndoko onto. Vɔ sɔhanyema la ngandji ndo la lowando. Ɔnkɔnɛ, wɔma wa Nzambi tosukanyaka la Jehowa.—Ehwelo k’Elembe 10:12, 13; Osambu 2:11.
Lande Na Kele Anto Amɔtshi la Wɔma Akɔ Ko Akina Bu Lawɔ
4. Oko wakaditɛkɛta ɔpɔstɔlɔ Paulo, woho akɔna wambolana eongelo k’anto ndo etombelo akɔna ahomba mbakomɛ na?
4 Andja w’otondo hawotshutshuyama la dionga dia wɔma wa Nzambi. Lo Romo 3:9-18, ɔpɔstɔlɔ Paulo ekɔ lo kɔndɔla woho wambangana anto etale oma lo lokokele la l’etatelo. L’ɔkɔngɔ wa nde mbuta ɔnɛ anto tshɛ wekɔ la tshina dia pɛkato, Paulo akavusola ɛtɛkɛta wa l’Osambu, ata ate: “Nduku untu leli ololo, kuyanga otoi.” (Enda lo Osambu 14:1.) L’ɔkɔngɔ diko, nde akayɔkɔndɔlaka akambo amɔtshi l’ɔm’ɔmɔ, lam’akandashile akambo wele oko wasala wanɛ wahadje yimba dia nyanga Nzambi, woho wewɔ kema l’ɔlɔlɔ, woho watowɔtɛkɛtaka la lokeso, woho watowotshibaka etshibelo ndo woho watowotshulolaka dikila. Dikambo sɔ diekɔ lo kɔndɔla akambo wasalema l’andja ɔnɛ l’ɔlɔlɔ tshɛ! Anto efula hawodje Nzambi yimba koyanga asangwelo ande. Akambo tshɛ wele oko ɔlɔlɔ wambatshikalɛ paka l’etena kɛnawɔ ɔnɛ vɔ kokaka kondja wahɔ. Lokeso l’ɛtɛkɛta wa mindo wambodiangana l’ahole tshɛ. Odiakanelo hayɛnyama paka l’ekanda a sango eto koko aya ndo lo tɔkɛnyɔ. Naa ɔkɔkɔ w’akambo wa ngasɔ na? Mɛtɛ, sho tshɛ tekɔ tokanula t’Adama, otshi wa pɛkato, koko etena kayodjaka onto ɔmɔtshi ditshelo diakakɔndɔla Paulo lo lɔkɛwɔ lande, kete dikambo dikina diaya lo kiɔkɔ yakɔ. Divɛsa 18 dilembetshiyaka ɔnɛ: “Woma wa [Nzambi, NW] kemako la ntundu kawo.”—Enda lo Osambu 36:1.
5. Lande na kele anto amɔtshi la wɔma wa Nzambi ko akina kema lawɔ na?
5 Ko lande na kele anto amɔtshi la wɔma wa Nzambi ko akina bu lawɔ na? Nɛ dia amɔtshi ndjashaka dia monga la wɔma akɔ ko akina kema. Ndoko ɔtɔi la l’atei aso lakotɔ la wɔma wa Nzambi oma k’otema, koko sho tshɛ tekɔ la dikoka dia kondja wɔma akɔ. Wɔma wa Nzambi ekɔ dikambo dimɔtshi diahombaso mbeka. Lâsɔ, dia vɔ monga la shɛngiya ya wolo lo nsɛnɔ yaso, sho pombaka pamia wɔma akɔ.
Leeta Lolodi la Ngandji
6. Onto akɔna atelɛ lo leeta latanema l’Osambu 34:11, ndo woho akɔna wɛnya divɛsa sɔ ɔnɛ sho pombaka mbeka wɔma wa Nzambi leeka na?
6 L’Osambu 34, wekɔ lo telɛ la ngandji tshɛ dia sho mbeka woho wa mboka Jehowa wɔma. Ɔsɔ ekɔ osambu waki Davidi. Ko Davidi aki didjidji di’onto akɔna na? Nde aki didjidji dia Nkumdiadiɔndjɔ Yeso Kristo. Pɔlɔfɛsi kɛmɔtshi kakakotsha ɔpɔstɔlɔ Joani le Yeso fundama lo divɛsa 20 dia l’osambu ɔsɔ. (Joani 19:36) Lo nshi yaso nyɛ, Yeso ekɔ lo telɛ lo leeta lɔfɔnyi la lɔnɛ lele lo divɛsa 11 ɔnɛ: “Nyuyi, nyu ana wa tshitshe, nyumbukeli, ku layunyetshaka woma wa [Jehowa].” Divɛsa sɔ mɛnyaka hwe dia wɔma wa Nzambi ekɔ dikambo dimɔtshi diakoka mbekama lêka, ndo Yeso Kristo sunganaka l’ɔlɔlɔ tshɛ dia tetsha. Lande na?
7. Lande na kasungana Yeso Kristo tetsha wɔma wa Nzambi na?
7 Yeso Kristo mbeyaka ohomba wa wɔma wa Nzambi. Heberu 5:7 mbutaka dikambo diande ɔnɛ: “Lu nshi yakindi lu dimba, Jesu akatemolaka la akasengasengaka one laki la wulu a mbushimbela uma lu nyoi la delu dia wulu la asoi lu ashu, ku ndi akawukela ne dia woma wakandukaka [Nzambi, NW].” Wɔma wa Nzambi wa ngasɔ waki dionga diakɛnya Yeso Kristo kânga la ntondo ka nde ndjakema l’otamba w’asui. Tohɔ dia, lo Tokedi tshapita 8, Ɔna Nzambi kɔndwama oko tshondo ya lomba. Ndo lo Tukedi 9:10, sho mbalaka ɔnɛ: “Woma wa [Jehowa] eli etatelu ka [lomba, NW].” Ɔnkɔnɛ, wɔma wa Nzambi ɔsɔ waki etenyi kɛmɔtshi k’ohomba ka lo lonto l’Ɔna Nzambi la ntondo ka nde ndja la kɛtɛ.
8. Lo Isaya 11:2, 3, kakɔna kekaso lo kɛnɛ k’endana la wɔma wa Jehowa na?
8 Lâdiko dia lâsɔ, Isaya 11:2, 3 mbutaka lo kɛnɛ k’endana la Yeso oko wende Mɛsiya ɔnɛ: “Nyuma ka [Jehowa] kayuyala le ndi, Nyuma ka [lomba, NW] ndu ka ewu, Nyuma k’elakanyelu ndu ka wulu, Nyuma ka yimba ndu ka woma wa [Jehowa]. Ndi ayongenangenaka lu woma wa [Jehowa].” Ande woho wambɛnyama dikambo sɔ ɔlɔlɔ lee! Wɔma wa Jehowa kema dikambo dia kɔlɔ. Wɔma akɔ kimanyiyaka onto ndo mbolowanyaka. Wɔma akɔ wekɔ dionga diayodiangana lo kɛtɛ k’otondo kayɔlɔmbwama oma le Kristo oko Nkumekanga. Nde ambotatɛka mbolɛ, ndo wanɛ tshɛ wende lo tshumanya oko ambolami ande, nde ekɔ lo mbaetsha lo wɔma wa Jehowa. Woho akɔna na?
9. Woho akɔna watetsha Yeso wɔma wa Jehowa, ndo kakɔna kalangande sho mbeka lo dikambo sɔ na?
9 Oma l’ekimanyielo ka sanganya yaso ya l’etshumanelo, la sanganya ya weke, Yeso, oko wende Owandji wakasɔnwama w’etshumanelo ndo Mɛsiya, Nkumekanga, ekɔ lo tokimanyiya dia sho mana wɔma wa Nzambi fundo ndo lande na kewɔ ohomba efula. Ɔnkɔnɛ, nde ekɔ lo ndjatshutshuya dia tɔtɔmiya lowando laso lo wɔma akɔ dia sho mbeka woho wa kondja ɔngɛnɔngɛnɔ lo wɔma wa Jehowa oko wakandadisale.
Onde Wɛ Ayodja Weolo?
10. Lam’ɔtɔso lo sanganya y’Akristo, kakɔna kahombaso sala naka sho nangaka shihodia wɔma wa Jehowa na?
10 Mɛtɛ, aha paka l’ɔtɛ w’ɔnɛ tambala Bible kana tambɔtɔ lo sanganya lo Mbalasa ka Diolelo, mbayotonga la wɔma wa Nzambi. Tolembete kɛnɛ kahombaso sala naka sho nangaka mɛtɛ shihodia wɔma wa Jehowa. Tukedi 2:1-5 mbutaka ɔnɛ: “On’ami, naka we ayulunga aui ami, Ndu ayulama elembe ami; Naka we ayuhuke tui lu [lomba, NW], Ndu ayediya utema aye lu ewu, Ee, lam’ayuyulelela yimba, Ndu lam’ayuyuwelela ewu; Naka we ayukiyanga uku fesa, Ndu ayukiyanga wulu uku eumbelu kushami, Ku we ayulimbitela woma wa [Jehowa], Ayukundja yimba ya [Nzambi, NW].” Ɔnkɔnɛ, lam’ɔtɔso lo sanganya, sho pombaka mpokɛ tui lo kɛnɛ katawɔ, ndjatshutshuya l’otema ɔtɔi dia mbidja yimba lɔkɔ ndo ndjaoholaka tokanyi t’ehomba, kanaka efula lo woho wahomba sɛngiyama lɔkɛwɔ laso otsha l’alako washama oma lo kɛnɛ kokaso lo dikambo dia Jehowa—lo tshena pe, sho pombaka ndjihola etema aso. Ɔsɔku mbayotoshihodia wɔma wa Jehowa.
11. Dikambo diakɔna diahombaso salaka l’otema ɔtɔi ndo esangɔ l’esangɔ dia sho monga la wɔma wa Nzambi na?
11 Osambu 86:11 kotolaka yambalo yaso oya lo dikambo dikina di’ohomba: dɔmbɛlɔ. Omembi w’esambu akalɔmbɛ ate: “[Jehowa] li, unimbitshiya mbuka kaye, ku dimi layokendakendaka lu mete kaye. [Okakatanya, NW] utema ami, dia dimi mbuka lukumbu laye woma.” Jehowa aketawɔ dɔmbɛlɔ sɔ, nɛ dia nde akadifunde l’atei a Bible oma lo tshimbo y’anto. Dia sho monga la wɔma wa Nzambi, ndo sho lawɔ pombaka nɔmba Jehowa dia nde tokimanyiya, ndo tayokondja ɛlɔlɔ efula lam’ayotɔlɔmbaka l’otema ɔtɔi ndo esangɔ l’esangɔ.—Luka 18:1-8.
Otema Ayɛ Mendanaka la Dikambo Sɔ
12. Lande na kahombaso mbisha otema aso yambalo ya lânde, ndo kakɔna kalɔmba dikambo sɔ na?
12 Dikambo dikina diekɔ diahombaso nembetɛ l’Osambu 86:11. Omembi w’esambu kɔnɔmbaka tsho paka dia shihodia wɔma wa Nzambi lo yimba. Nde akatɛkɛta dikambo di’otema ande. Monga la wɔma wa Nzambi mendanaka l’otema wa didjidji, otema akɔ nɔmbaka yambalo ya lânde nɛ dia vɔ mbele onto la l’etei oko wɛnamande l’etsha aso tshɛ wa lo lɔsɛnɔ ndo l’atei w’otema akɔ mbatanema tokanyi taso, waonga aso, saki yaso, mposa yaso, ndo eweso aso.
13. (a) Kakɔna kakoka mɛnya ɔnɛ otema w’onto ɔmɔtshi wambatwana na? (b) L’oweso akɔna wahombaso monga la wɔma wa Nzambi na?
13 Bible tewolaka ɔnɛ otema w’onto kokaka mbatwana. Vɔ kokaka ndjâla dungi pende. (Osambu 12:2; Jeremiya 17:9) Vɔ kokaka totshutshuya dia sho sala elimu w’ɛlɔlɔ—oko ntshɔ lo sanganya ya l’etshumanelo ndo tomba l’olimu w’esambishelo—koko vɔ kokaka totshutshuya nto dia sho nanga akambo amɔtshi wɛnama lo yoho ya lɔsɛnɔ la l’andja ɔnɛ. Dikambo sɔ kokaka toshimba di’aha sho ndjasha l’etondo aso tshɛ dia pamia wahɔ wa Diolelo. L’ɔkɔngɔ diko, otema aso wa dungi pende kokaka tɛnya ɔnɛ ndoko kasalaso koleki anto akina. Kana nto, oyadi la kalasa kana lo dihole diakambaso olimu wa l’emunyi, ondo otema kokaka sɛngiyama oma lo wɔma w’onto. Omalɔkɔ, le wanɛ wotudingi, ondo sho kokaka ndjêngenga dia ndjaɛnya ɔnɛ sho tekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo sho kokaka ndjosala kânga akambo wahasungana le Akristo. Koko, l’ɔkɔngɔ w’akambo asɔ, nkum’otema kaso kayoyotɔhɛnyahɛnya. Aha woho w’onto la ngasɔ mbalangaso ndjâla. Koko, sho nɔmbaka Jehowa kâmɛ l’omembi w’esambu ɔnɛ: “[Okakatanya, NW] utema ami, dia dimi mbuka lukumbu laye woma.” Sho nangaka dia tshondo y’onto la l’etei k’otema, oko wɛnamande l’elimu aso tshɛ wa lo lɔsɛnɔ, ɛnya ɔnɛ ‘tekɔ lo mboka Nzambi ka mɛtɛ wɔma ndo tekɔ lo nama ɛlɛmbɛ ande.’—Ondaki 12:13.
14, 15. (a) Lam’akandalake dia kaloya ase Isariyɛlɛ oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna, kakɔna kakalake Jehowa dia mbisha anto ande na? (b) Kakɔna kakasale Jehowa dia mbidja wɔma wa Nzambi l’etema w’anto ande na? (c) Lande na kakatakɔ ase Isariyɛlɛ mboka ya Jehowa na?
14 Jehowa akalake dia nde ayosha anto ande otema wa ngasɔ dia vɔ mbôka wɔma. Nde akalake okalwelo w’ase Isariyɛlɛ ndo akate kɛnɛ kalaso lo Jeremiya 32:37-39 ɔnɛ: “Dimi layâkaluya uya lu dihuli ne, layâdjasha loko la lutui tshitshi. Vo wayuyala wudja ami, la dimi layulala [Nzambi kawɔ, NW]. Dimi layuwasha utema wame, la mbuka kame, dia vo mbukakami woma pundju, dia vo mpumo lukulu l’ololo, vo la an’awo wayuto l’okongo awo.” Daka dia Nzambi diamboshikikɛma lo divɛsa 40 ɔnɛ: “Dimi layudja woma ami lu etema awo diaha vo mumo uma le mi.” L’ɔnɔnyi 537 N.T.D., Jehowa akawakaloya oya la Jerusalɛma oko wakandalake. Ko kayotota lo dikambo di’etenyi kekina ka daka sɔ—etenyi kata ɔnɛ Jehowa ayowasha ‘otema wâmɛ dia vɔ mbôka wɔma pondjo’ na? Lande na kakayanganaka wodja w’edjedja w’Isariyɛlɛ oma le Jehowa l’ɔkɔngɔ wa nde mbakaloya oma la Babilɔna, lo yoho yakayolanyemaka tɛmpɛlɔ kawɔ l’ɔnɔnyi 70 T.D., ko hahikamaki nto pondjo na?
15 Jehowa kema l’onongo wa dikambo sɔ. Mɛtɛ, Jehowa akɔshi tɛdikɔ ta mbidja wɔma wa Nzambi l’etema w’anto ande. Oma lo kɛtshi kakandawaoke lam’akandatshungola oma la Babilɔna ndo lam’akandakaloya oya lo kɛtɛ yawɔ hita, nde akawasha ɔkɔkɔ w’oshika wa vɔ mbɔlɛmiya efula. Lâdiko dia lâsɔ, Nzambi akakeketsha akambo asɔ tshɛ l’awui wakandawaoholaka, l’alako, ndo la lohango oma lo tshimbo y’amvutshi wele oko: Hangai, Zekariya, la Malaki; oma lo tshimbo yaki Ɛzɛra, ɔnɛ lakawatomɛ dia mbaetsha; oma lo tshimbo yaki Ɔnɔmbɔdi Nɛhɛmiya; ndo oma lo tshimbo y’Ɔna Nzambi hita. Lo tena dimɔtshi, anto wakahokamɛka. Vɔ wakasale dikambo sɔ, ɛnyɛlɔ oko lam’akawahike tɛmpɛlɔ ka Jerusalɛma nto lo ndjela dako diakawasha Hangai nde la Zekariya ndo lam’akawatshanya wadiɛwɔ w’ase wedja lo nshi yaki Ɛzɛra. (Ezera 5:1, 2; 10:1-4) Koko, mbala efula, vɔ kondjalaka l’okitanyiya. Vɔ kɔkɔlamɛ mpokɛ lutui; vɔ kotetemalaka la mbetawɔ alako; vɔ kotetemala la ndjihola etema awɔ. Ase Isariyɛlɛ kondjala la wɔma wa Nzambi, diɔ diakɔ diele wɔma akɔ komonga la shɛngiya ya wolo lo sɛnɔ yawɔ.—Malaki 1:6; Mateu 15:7, 8.
16. Jehowa akadje wɔma wa Nzambi l’etema w’anto akɔna na?
16 Kânga mbakidiɔ ɔsɔku, daka dia Jehowa dia mbidja wɔma wa Nzambi l’etema w’anto ande kɔmbɔtɔ l’ashi. Nde akadje sheke y’oyoyo nde l’Isariyɛlɛ wa lo nyuma, mbuta ate Akristo wakandasha elongamelo k’otsha l’olongo. (Jeremiya 31:33; Ngalatiya 6:16) L’ɔnɔnyi 1919, Nzambi akawatshungola oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna ka Woke, etshumanelo k’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wa l’andja w’otondo. Nde akatɔtɔmiya wɔma ande l’etema awɔ. Dikambo sɔ diakela ɛlɔlɔ efula le wɔ ndo le “ului a wuki” w’anto wele l’elongamelo ka monga la lɔsɛnɔ la kɛtɛ oko ambolami wa Diolelo diakɔ sɔ. (Jeremiya 32:39; Enyelo 7:9) Wɔma wa Jehowa wakɔtɔ l’etema awɔ ndo vɔ lawɔ.
Woho Wɔtɔ Wɔma wa Nzambi l’Etema Aso
17. Woho akɔna wakadje Jehowa wɔma wa Nzambi l’etema aso na?
17 Woho akɔna wakadje Jehowa wɔma wa Nzambi ɔsɔ l’etema aso na? Oma l’ekimayielo ka nyuma kande. Ko ɛngɔ kakɔna kele laso kakatombe oma le nyuma k’ekila na? Toko Bible, Dui dia diakasambiyama oma le Nzambi. (2 Timote 3:16, 17) Oma lo kɛnɛ kakandasale lo nshi yakete, oma lo kɛnɛ kasalɛnde ekambi ande ɛlɔ kɛnɛ dia kotsha pɔlɔfɛsi ka lo Dui diande, ndo lam’atande akambo wayosalema lo nshi yayaye, Jehowa toshaka sho tshɛ ɔkɔkɔ w’ɔlɔlɔ wa sho monga la wɔma wa Nzambi.—Jashua 24:2-15; Heberu 10:30, 31.
18, 19. Woho akɔna watokimanyiya sanganya ya weke ndo sanganya ya l’etshumanelo dia sho kondja wɔma wa Nzambi na?
18 Tolembete dia, oko wofundamidiɔ lo Euhwelu k’Elembe 4:10, Jehowa akatɛ Mɔsɛ ate: “Unsanganyia wudja, keli mbaukia aui ami, dia vo mbeka lama mbukami woma etena tshe kayuwuyalaka la lumu la kete, ndu dia vo mbetsha an’awo.” Woho akɔ wâmɛ mbakɔshi Jehowa tɛdikɔ efula ɛlɔ kɛnɛ dia nde kimanyiya anto ande woho wa vɔ mbeka dia mbôka wɔma. Lo sanganya ya weke, ndo lo sanganya ya l’etshumanelo, sho tosanyaka djembetelo yɛnya ɔlɔlɔ w’otema waki Jehowa ndo kɛtshi kande. Dikambo sɔ mbakatasale lam’akatekaka dibuku Le Plus grand homme de tous les temps. Wekelo ɔsɔ waki la shɛngiya yakɔna le yɛ ndo lo dionga diayɛ la ntondo ka Jehowa na? Lam’ɛnayɛ weoho wotshikitanyi wa lonto la woke laki Sheso lele l’olongo oma lo tshimbo yaki Ɔn’ande, onde dui sɔ hadiokeketsha saki kayɛ k’aha sala akambo wanyangiya Nzambi oka?—Kolosai 1:15.
19 Lo sanganya yaso, sho mbekaka ndo ɛkɔndɔ watɛkɛta dia woho wakatshungola Jehowa anto ande lo nshi yakete. (2 Samuele 7:23) Lam’ekaso dibuku dia lo Bible di’Enyelo oma l’ekimanyielo ka dibuku La Révélation: le grand dénouement est proche!, sho mbisholaka akambo w’endana la waɛnɛlɔ wamboshilaka kotshama l’eleko ka 20 ndo kɛnɛ k’endana l’akambo a wɔma wayosalema. Lo menda etsha ɛsɔ tshɛ waki Nzambi, Osambu 66:5 mbutaka ɔnɛ: “Nyuyi, nyuyendi etsha wa [Nzambi, NW]. Etsha andi le antu [mbishaka wɔma, NW].” Koko, lo menda la asho, etsha ɛsɔ waki Nzambi tɔtɔmiyaka wɔma wa Jehowa l’etema aso ndo dilɛmiɛlɔ di’efula. Ɔnkɔnɛ, sho kokaka shihodia woho wayokotsha Jehowa Nzambi daka diande nɛ: “Dimi layudja woma ami lu etema awo diaha vo mumo uma le mi.”—Jeremiya 32:40.
20. Kakɔna kahombaso sala dia wɔma wa Nzambi tɔtɔmiyama l’etema aso na?
20 Koko, mɛnamaka dia, wɔma wa Nzambi ɔsɔ hatɔtɔ l’etema aso naka hatoyatshutshuya. Etombelo hawotoya vɔamɛmɛ. Jehowa ambosala kɛnɛ kahombande sala. Sho pombaka sala kɛnɛ kahombaso sala lo monga la wɔma wa Nzambi. (Ehwelo k’Elembe 5:29) Isariyɛlɛ wa l’emunyi kosala dikambo sɔ. Koko, lam’ɛkamawɔ le Jehowa, Isariyɛlɛ wa lo nyuma kâmɛ l’anyawɔ wamboshilaka kondja ɛlɔlɔ efula wakondja wanɛ woka Nzambi wɔma. Tayɔsɛdingola ɛlɔlɔ ɛmɔtshi lo sawo diayela.
Okonde Ayokadimola Na?
◻ Wɔma wa Nzambi kɛdikɛdi na?
◻ Woho akɔna wetshamaso dia kondja ɔngɛnɔngɛnɔ lo wɔma wa Jehowa na?
◻ Weolo akɔna wahombaso mbidja dia monga la wɔma wa Nzambi na?
◻ Lande na kele okondjelo a wɔma wa Nzambi mendanaka l’akambo tshɛ wa l’otema aso wa didjidji na?
[Caption]
Wekelo wa tshete wekɔ ohomba dia shihodia wɔma wa Jehowa