Endɛ Le Jehowa Dia Kondja Esambelo
“Nzambi latoshaka etetemalo la esambelo anyokimanyiya dia nyu monga la woho akɔ wa yimba yaki la Kristo Yeso.”—RƆMƆ 15:5, NW.
LUSHI tshɛ lahotɔka ndo ladjaka, ohomba w’esambelo talekaka monga. Oko akadite ofundji ɔmɔtshi wa Bible ambeta ɛnɔnyi ndekana 1 900, “polo ndo kakianɛ, ditongami tshɛ diekɔ lo tetemala nkuma akumu kâmɛ ndo nsowa kâmɛ.” (Rɔmɔ 8:22, NW) Lo nshi yaso nyɛ, “akumu” asɔ wakumawɔ la ‘pâ’ kɛsɔ kɛnawɔ kambotamanya lo yɛdikɔ yahatayalaka ndoko lushi. Tatɛ oma lo Ta dia Ntondo di’Andja w’Otondo, anto wambɛna pâ woho w’anyanya, ndjâka pâ kɛnɛ mumɔ ko kikina ndja: ata, akambo w’esehe, la mpokoso y’oma lo diangɔ diakatongama, mpokoso yakɔ ndjâka mbala efula oma lo woho walanya onto nkɛtɛ.—Enyelo 11:18.
2 Lande na kambofulanɛ asui ngasɔ lo nshi yaso nyɛ na? Lam’akɔndɔlatɔ woho wakakadjema Satana oma l’olongo l’ɔkɔngɔ wa Diolelo mbotɔ l’ɔnɔnyi 1914, Bible kadimolaka ɔnɛ: “Fono kayuyala la kete ndu l’ashi a wuki, ne dia [Diabolo, NW] akayi le nyu. Ndi eko la kele ka wuki; ndi mbeyaka ati: Etena kami kambusukana.” (Enyelo 12:12) Tolembetelo tɛnya hwe ɔnɛ pɔlɔfɛsi kɛsɔ kambokotshama mɛnyaka ɔnɛ taya suke l’ekomelo k’ɛlɔmbwɛlɔ ka kɔlɔ kaki Satana. Ande esambelo lo mbeya ɔnɛ lɔsɛnɔ la lanɛ la nkɛtɛ layanga monga la wɔladi nto, woho wakilɔ la ntondo ka Satana tshutshuya ambutshi aso wa ntondo dia vɔ tɔmbɔkɔ lee!
3 L’etatelo, Otungi w’onto akasha wadi l’omi wa ntondo parkɛ ka dimɛna efula dia vɔ mbidjasɛka. Tɔ kaki lo dihole diakawelɛka ɔnɛ Ɛdɛna, kitshimudi ate: “Ɔlɔ” kana “Ɔngɛnɔngɛnɔ.” (Etatelu 2:8) Lâdiko dia lâsɔ, Adama l’Eva waki l’alemba wa kokele ndo vɔ konongamɛka ɔnɛ tayovɔ lushi lɔmɔtshi. Ohotokokanyiya woho wakawakoke pamia akoka awɔ lo akambo efula—ɛnyɛlɔ oko lo sala tojardɛ, lo disɛlasɛla, lo mbika mvudu, la lo mishiki. Ohokanyiya ndo diangɔ tshɛ diakatongama diakawakoke mbeka lam’akawatakotshaka ɔkɛndɛ awɔ wa mbolɛ nkɛtɛ k’otondo ndo kikadimola paradiso. (Etatelu 1:28) Aha la tamu, lɔsɛnɔ l’Adama l’Eva lakahombe ndola l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ɔlɔ, koko aha l’akumu ndo l’asui. Lo mɛtɛ, vɔ totowonga l’ohomba w’esambelo.
4 Koko, kɛnɛ kakahombaka Adama l’Eva ele monga la ngandji k’efula ndo la lowando l’efula le Shɛwɔ ka l’olongo koludi l’ɔlɔlɔ. Ngandji ka ngasɔ kotowatshutshuya dia vɔ kitanyiyaka dui dia Nzambi lo tena tshɛ. (Ɛdika la Joani 14:31.) Lonyangu ko, ambutshi aso ahende wa ntondo kokitanyiya dui dia Jehowa, Owandji awɔ wakoka. Vɔ waketawɔ ndjâkitsha la tshina di’ɛlɔmbwɛlɔ ka kɔlɔ kaki Satana Diabolo, ondjelo wakatɔlɔkɔ. Satana mbakahembe Eva dia nde sala pɛkato ko ndɛ olowa wakasekɛma. Oma lâsɔ ko Adama ndjosala pɛkato lam’akandayɔlɛ, ndo de lawɔ, olowa w’otamba wakawêwola Nzambi lo yoho yokɛma hwe ate: “Lushi layuyole, we ayuvo.”—Etatelu 2:17.
5 Lo yoho shɔ mbakamɛ atshukanyi asɔ wakasale pɛkato mvɔ. Lam’akandâfundɛka dilanya dia nyɔi, Nzambi akatɛ Adama nto ate: “Kete yambudjama mananu dikambu diaye, . . . Uma lu pa kayuyolekaka mbu ya nde nshi tshe ya lumu laye. We ayolekaka tumbatumba uma l’ekambo, keli atende la ahangula-koi wayutumbaka lu kete dikambu diaye.” (Etatelu 3:17, 18) Ɔsɔku mbakashisha Adama l’Eva elongamelo ka mbɔsa nkɛtɛ kahatakambema ko kikadimola paradiso. Oko akawatshanyema oma l’Ɛdɛna, vɔ wakahombaka mɛna pâ dia ndjokondja yangɔ ya ndɛ oma lo nkɛtɛ yakadjama mananu. Oko akawasangola eongelo kɛsɔ ka pɛkato ndo ka nyɔi, anawɔ wakayoyalaka l’ohomba efula w’esambelo.—Romo 5:12.
Daka di’Esambelo Diambokotshama
6 Lam’akandafundɛka ɔnɛ lakatshutshuya onto dia nde tɔmbɔkɔ dilanya diakandahombe kondja, Jehowa akayaɛnya dia nde ekɔ ‘Nzambi kasha esambelo.’ (Romo 15:5) Nde akasale ngasɔ lam’akandalake dia ntoma “lɔtɔngɔ” lɔmɔtshi lahomba ndjotshungola tokanula t’Adama oma lo mpokoso y’ɔtɔmbɔkwɛlɔ w’Adama. (Etatelo 3:15, NW) L’edjedja ka wonya, Nzambi akɛnyaka ndo woho wayosalema otshungwelo ɔsɔ. Oko ɛnyɛlɔ, nde akatshutshuya Lamɛka, kanula y’etale y’Adama yakotɔ oma le ɔnande Sɛta, dia nde mbuta pɔlɔfɛsi kɛmɔtshi lo dikambo diakahombe ɔna Lamɛka ndjosala: “Ona one ayutusamba uma lu tumu la uma lu elimu w’anya watututshaka lu kete yakadji [Jehowa] mananu.” (Etatelu 5:29) Lo ndjela daka sɔ, wakɔlɛ ɔnakɔ la pami ɔnɛ Nɔa, kɛdikɛdi “Diomuyelo” kana “Esambelo.”
7 L’etena kakɔ kâmɛ, Satana akatakɔngɔlaka ambeki oma l’atei w’andjelo wa l’olongo. Andjelo asɔ wakalɔtɛ alemba wa l’emunyi oko anto ko wakayɔsaka amato w’amɛna efula, ana w’Adama, oko wadiɛwɔ. Awala wa ngasɔ waki kɔnɔngɔswama oma l’etongelo wakayoleka fukutanya dionga di’anto ndo wakayotaka dioho di’ana wahalɛmiya Nzambi, wa Nefilimɛ, “ankɔshanyi,” wanɛ wakalodia nkɛtɛ l’akambo a ngala. (Etatelu 6:1, 2, 4, 11; Jude 6) “[Jehowa] akenyi ati: Kolo k’antu kambuhama efula la kete, . . . [Jehowa] akayatshumuya, akanyangi efula ne dia ndi akatungi untu la kete.”—Etatelu 6:5, 6.
8 Jehowa akɔshi tɛdikɔ dia nanya andja ɔsɔ wa kɔlɔ la mvula k’elola kakalɔ lo nkɛtɛ k’otondo, koko nde akatɛ Nɔa ntondo dia sɛla wâto a luudu dia nshimbɛ lɔsɛnɔ. Ɔsɔku mbakake dioho di’anto ndo waoho a nyama. Nɔa nde la nkumbo kande wakɛnyi mɛtɛ ɔnɛ wambosambema l’ɔkɔngɔ wa Mvula k’Elola lam’akawatombe oma lo wâto a luudu oya lo nkɛtɛ kambɛdiama! Ande esambelo lo mɛna ɔnɛ mananu kakawadje nkɛtɛ kaya bu nto ndo olimu wa nkamba dikambɔ waya wɔdu efula lee! Mɛtɛ, pɔlɔfɛsi ka Lamɛka kakakotshama, ndo Nɔa akayaɔtɔnganyiya la kitshimudi ya lokombo lande. (Etatelu 8:21) Oko wakinde okambi wa Nzambi wa kɔlamelo, Nɔa akasale lotumu l’ohomba lo mbela anto yema y’“esambelo.” Koko, shɛngiya ya kɔlɔ yaki Satana nde l’andjelo ande w’ɛdiɛngɛ kokomɛ lam’akalɔ Mvula k’Elola, ndo anto wekɔ lo tetemala nkuma akumu la wotsho wa pɛkato, wa hemɔ, ndo wa nyɔi.
Ɔnɛ Loleki Nɔa Woke
9 L’ekomelo k’ɛnɔnyi oko 4 000 wa lɔsɛnɔ l’onto lanɛ la nkɛtɛ, Lɔtɔngɔ lakalakema akayoyaka. Oma lo ngandji k’efula kokande anto, Jehowa Nzambi akatome Ɔnande ɛtɔi lakandôte oya lanɛ la nkɛtɛ dia nde ndjovɔ oko tshungo, dia tshungola akanga a pɛkato. (Joani 3:16) Atshi wa pɛkato wayatshumoya ndo wele la mbetawɔ lo nyɔi k’olambo kaki Yeso Kristo kondjaka esambelo k’efula oma le nde. Wanɛ tshɛ wakimɔ nsɛnɔ yawɔ l’anya wa Jehowa ndo wabatizama oko ambeki w’Ɔnande kondjaka ekeketshelo la esambelo ka pondjo. (Mateu 11:28-30; 16:24) Kânga mbewɔ bu kokele, vɔ kondjaka ɔngɛnɔngɛnɔ efula lo kambɛ Nzambi la nkum’otema ka pudipudi. Ande esambelo le wɔ lo mbeya ɔnɛ naka vɔ tetemala monga la mbetawɔ le Yeso kete wayoyâfuta lɔsɛnɔ la pondjo lee! (Joani 3:36; Heberu 5:9) Naka vɔ wambosala pɛkato kɛmɔtshi ka woke oma lo wɔdu w’onto, vɔ wekɔ l’okimanyedi, kana onsambi: Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo lakolwama. (1 Joani 2:1, 2) Lam’asholawɔ pɛkato ya ngasɔ ndo lam’ayelawɔ kɛnɛ kata Afundelo di’aha vɔ ndjêkɛ ntsha pɛkato, vɔ kondjaka esambelo, lo mbeya ɔnɛ ‘Nzambi ekɔ la kɔlamelo ndo nde ekɔ kanga losembwe, nde kokaka mbakimwɛ pɛkato yawɔ.’—1 Joani 1:9; 3:6; Tukedi 28:13.
10 Lam’akinde lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akasambaka anto nto lam’akandatondjaka ɛdiɛngɛ oma le wanɛ waki la wɔ, lam’akandakɔnɔlaka weoho tshɛ wa hemɔ, ndo lam’akandololaka wakiso wa ngandji wakavu. Mɛtɛ, ahindo asɔ waki paka la wahɔ wa tshanda tsho, nɛ dia wanɛ wakandakimanyiyaka lo yoho shɔ wakayotshundaka esombe ndo wakayovɔka. Kânga mbakidiɔ ɔsɔku, lo yoho shɔ Yeso akɛnyaka ɛtshɔkɔ wa pondjo wa lo nshi yayaye wayondotshulwɛ anto tshɛ. Nshi nyɛ, oko wênde Nkumekanga ka l’olongo kele la nkudu, nde ayanga ntsha akambo efula, aha paka mbitshanya ɛdiɛngɛ ko pe. Nde ayodja ɛdiɛngɛ akɔ vɔ la Satana k’owandji awɔ lo difuku diaha l’ekomelo, mbuta ate lo eongelo kahawakoke ntsha ndoko dikambo. Oma lâsɔ mbayotatɛ Lowandji l’Ɛnɔnyi Kinunu la lotombo laki Kristo.—Luka 8:30, 31; Enyelo 20:1, 2, 6.
11 Yeso akate ate dimi kele “Owandji wa sabato,” ndo nde akalekaka kɔnɔla anto lushi la Sabato. (Mateo 12:8-13, NW; Luka 13:14-17; Joani 5:15, 16; 9:14) Lande na kakandasalaka ngasɔ na? Sabato aki l’atei w’Ɛlɛmbɛ wakasha Nzambi Ase Isariyɛlɛ, ɔnkɔnɛ tɔ kaki ‘didjidji dia diangɔ di’ɛlɔlɔ diokoya.’ (Heberu 10:1) Nshi shamalo y’olimu ya lo lomingu tôholaka ɛnɔnyi 6 000 wambɔsɛna onto lo lɔhɔmbɔ lo lowandji laki Satana lasɔkisha anto. Lushi la Sabato l’ekomelo ka lomingu tôholaka diomuyelo di’esambelo diayokondja anto lo Lowandji l’Ɛnɔnyi Kinunu laki Yeso Kristo, Nɔa Koleki Woke.—Ɛdika la 2 Petero 3:8.
12 Ande esambelo kayokondja ambolami wa lanɛ la nkɛtɛ wa l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Kristo, lam’ayowoyɛna ɔnɛ, edja l’edja, sho anɛ tambotshungɔ tshɛ oma lo shɛngiya ya kɔlɔ yaki Satana lee! Esambelo kekina kayoya lam’ayowɔkɔnɔ oma lo hemɔ ya lo demba, ya l’asolo, ndo ya lo yimba. (Isaya 65:17) Oma lâsɔ, ohotokokanyiya ɔlɔ wa mamba wayolola l’etema awɔ lam’ayowomɛ nongola wakiwɔ wa ngandji oma lo nyɔi! Woho ɔsɔ ‘mbayokitola Nzambi asɔi tshɛ oma lo asho awɔ.’ (Enyelo 21:4) Lam’ayotakotshamaka ɛlɔlɔ w’oma l’olambo w’etshungwelo wakakimɔ Yeso, yema yema, ambolami wa Diolelo diaki Nzambi, wanɛ wele l’okitanyiya, wayohama ko nkoma anto wa kokele; lâsɔ kete wambotshungɔ tshɛ tshɛ oma lo etombelo tshɛ wa kɔlɔ woye oma lo pɛkato k’Adama. (Enyelo 22:1-5) Oma lâsɔ, Satana ayotshungwama ‘etena ka tshitshɛ.’ (Enyelo 20:3, 7) Anto tshɛ wasukɛ lowandji laki Jehowa lasungana wayofutama lɔsɛnɔ la pondjo. Ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ waheyama ndo mbuta la esambelo ka mamba ka tshungwama tshɛ ‘oma lo lɔhɔmbɔ l’ɛhɔndɛlɔ’! Lo yoho shɔ mbayokondja anto wele l’okitanyiya ‘lotshungɔ la lotombo l’ana wa Nzambi.’—Romo 8:21.
13 L’etena kɛnɛ, tekɔ lo tetemala nkuma akumu ndo mɛna pâ oko wanɛ tshɛ wasɛna l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ waki Satana. Ofulanelo wa hemɔ ya lo demba ndo efukutanu wa l’asolo munandaka anto wa weoho tshɛ, oyadi Akristo wa kɔlamelo. (Filipi 2:25-27; 1 Tesalonika 5:14) Ndo nto, oko weso Akristo, mbala efula sho mɛnaka pâ la lɔsɔkɔ latɔsɔkawɔ ɔsɔkasɔka ndo l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ wa tshanana watela Satana l’ɔtɛ ‘wakitanyiyaso Nzambi oko owandji la ntondo k’anto.’ (Etsha 5:29) Ɔnkɔnɛ, naka sho nangaka tetemala sala lolango la Nzambi polo ndo l’ekomelo k’andja ɔnɛ wa Satana, kete sho pombaka kondja esambelo, ekimanyielo, ndo wolo washa Nzambi.
Lɛnɛ Akokaso Kondja Esambelo
14 L’otsho wakete la ntondo ka nyɔi kande, Yeso akalembetshiya apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo ate layanga nyotshika ko dimi nkalola le Papa. Dui sɔ diakâtshindja yimba ndo diakâkiyanya efula. (Joani 13:33, 36; 14:27-31) Oko akandeyaka ɔnɛ vɔ wekɔ l’ohomba w’esambelo tena tshɛ, Yeso akalake ate: ‘Layɔlɔmba Papa ko nde ayonyosha onsambi okina dia vɔ monga kâmɛ la nyu pondjo.’ (Joani 14:16) Lanɛ, Yeso akatɛkɛtaka dikambo dia nyuma k’ekila kaki Nzambi, nyuma kakawatshulwɛ ambeki lâsɔ ko ambeta nshi 50 l’ɔkɔngɔ w’eolwelo kande.a Nyuma kɛsɔ kakâkimanyiya lo awui efula, ɛnyɛlɔ oko lo mbasamba l’ehemba awɔ ndo lo mbakeketsha dia vɔ tetemala sala lolango la Nzambi. (Etsha 4:31) Koko, ekimanyielo ka ngasɔ hahombe mbɔsama oko ɛngɔ kɛmɔtshi kaya twamɛ oyaya. Dia kondja ɛlɔlɔ tshɛ w’oma lɔkɔ, Okristo tshɛ pombaka tetemala nɔmba dia kondja ekimanyielo k’esambelo kasha Nzambi lo tshimbo ya nyuma kande k’ekila.—Luka 11:13.
15 Yoho kina yasha Nzambi esambelo ele lo tshimbo ya Bible, Dui diande. Paulo akafunde ate: “Akambu tshe wakawafundi ntundu wakafundama dia ntulakanya dia shu ndjala la elungamelu uma lu etetemalu la uma lu [esambelo, NW] ka lu afundelu.” (Romo 15:4) Dui sɔ mɛnyaka ɔnɛ ekɔ ohomba sho mbekaka awui wofundami lo Bible ndo l’ekanda w’Akristo mbala la mbala ndo kanaka la wɔ yimba tena tshɛ. Sho pombaka nto mbɔtɔka lo nsanganya y’Akristo mbala tshɛ, lo nsanganya yakɔ vɔ mbishanaka tokanyi t’esambelo t’oma lo Dui dia Nzambi. Ɔtɔi ɔmɔtshi w’eyango woleki weke wa nsanganya ya ngasɔ ele dia sho keketshana onto la onyande.—Heberu 10:25.
16 Mukanda wakafundɛ Paulo Ase Rɔmɔ mɛnyaka etombelo w’ɛlɔlɔ wakondjaso lo kamba la tɛdikɔ takɔshi Nzambi dia tosambaka. Paulo akafunde ate: “Nzambi latoshaka etetemalo la esambelo anyokimanyiya dia nyu monga la woho akɔ wa yimba yaki la Kristo Yeso, dia nyu tshɛ kâmɛ tombola Nzambi ndo She Nkumɛso Yeso Kristo, l’onyɔ ɔtɔi.” (Rɔmɔ 15:5, 6, NW) Eelo, naka sho kamba dimɛna la tɛdikɔ takɔshi Nzambi dia tosamba, kete tayoleka fɔna la Yeso Kristo, Ɔnɔmbɔdi aso wa dihonga. Dui sɔ diayototshutshuya dia sho tetemala kamba l’enyɔ aso dia tombola Nzambi l’olimu aso w’esambishelo, lo nsanganya yaso, l’asawo wasawolaso l’anyaso ambetawudi, ndo l’alɔmbɛlɔ aso.
Lo Tena di’Ehemba a Wolo
17 L’otsho wakete la ntondo ka nyɔi kande ka kandji efula, Yeso ‘akatshutshumala’ ndo ‘akanyange efula.’ (Mateu 26:37, 38) Ɔnkɔnɛ nde akangana l’ambeki ande yema ko akalɔmbɛ She dia nde mbokimanyiya. ‘Dɔmbɛlɔ diande diakokɛma dimɛna l’ɔtɛ wa wɔma wakandokaka Nzambi.’ (Heberu 5:7) Bible mbutaka ɔnɛ “ondjelo omotshi akene le ndi uma l’ulungu, akûkikitsha.” (Luka 22:43) Dihonga diakayongaka la Yeso ndo woho wakandayotshaka akambo oko atotshaka pami la ntondo k’andɔshi ande ekɔ djembetelo yɛnya ɔnɛ yoho yakasambe Nzambi Ɔnande aki yoho yoleki tshɛ dimɛna.—Joani 18:3-8, 33-38.
18 Ɔpɔstɔlɔ Paulo, ndo nde lawɔ, akasɛnɛ lo tena di’ehemba a wolo. Oko ɛnyɛlɔ, olimu wakandasale l’Ɛfɛsɔ wakalole la “asoi lu ashu, ndu l’ehimba wakayi le [nde], ne dia tuseki t’asi Juda.” (Etsha 20:17-20) L’ɔkɔngɔ diko, Paulo akamɔ oma l’Ɛfɛsɔ l’ɔkɔngɔ a wanɛ wakasukɛka jambizambi ya omoto yakawelɛka Aratɛmi tondja londjo l’osomba lo dikambo di’olimu ande w’esambishelo. (Etsha 19:23-29; 20:1) Lam’akatatshɔkaka Paulo otsha lo lɛkɛ la ngɛl’a nkushi, otsha la Tɔrɔa, dikambo dikina nto diakôtshindjaka yimba. Yema la ntondo ka londjo lakatombe l’Ɛfɛsɔ, nde akalongola nsango yakôhandjola yimba vwa. Etshumanelo k’oyoyo ka la Kɔrɛtɔ kakalole la diatɔnelo ndo kakatshikaka monanyi l’atei atɔ. Ɔnkɔnɛ lam’akinde l’Ɛfɛsɔ, Paulo akâfundɛ mukanda ɔmɔtshi, lɔkɔ nde akâhangwɛ wolo la kanyi ya nɔngɔsɔla dikambo sɔ. Ɔsɔ komonga dui dia wɔdu le nde. Lo mukanda wa hende wakandayâfundɛ, nde akayotaka ate: “Uma l’okei efula la ulingulingu l’utema, mbakamanyufundela mukanda la asoi efula lu ashu.” (2 Koreto 2:4) Oko Paulo, dikumanyi diele l’etema wa kɛtshi mɛnaka ɔnɛ ekɔ wolo mbisha onto alako w’engwelo ndo lohango, lo yɛdikɔ mɔtshi, nɛ dia vɔ mbeyaka wɛɔdu awɔ vamɛ dimɛna dimɛna. (Ngalatiya 6:1) Lâsɔ nyɛsɔ toyalake oko tshondo y’esambelo le wanɛ watɔlɔmbɔla, lo mbetawɔka alako woludi la ngandji ndo w’oma lo Bible l’otema ɔtɔi.—Heberu 13:17.
19 Lam’akinde l’Ɛfɛsɔ, Paulo kofundɛ anango wa la Kɔrɛtɔ paka mukanda oto koko nde akatome ndo Tito dia tâkimanyiya; nde akawotɛ dia nde ndjowêwoya kɛnɛ kayowosala l’ɔkɔngɔ wa vɔ nongola mukanda akɔ. Paulo akalongamɛka dia tohomana la Tito la Tɔrɔa. Lɛkɔ, Paulo akakondja waaso w’amɛna dia mbetɛ anto ambeki. Koko dui sɔ kôkitshakitsha lonyangu lande nɛ dia lâsɔ ko Tito atakome. (2 Koreto 2:12, 13) Ɔnkɔnɛ, nde akatshu la Makɛdɔniya, l’elongamelo ka tohomana la Tito lɛkɔ. Lonyangu la Paulo lakatɛkɔya nɛ dia atunyi wakalɔshana l’olimu ande woho w’anyanya. Paulo ate: “Lam’akatakumi la Makedoniya, alimba asu tawaki la mumuya, keli takasuyama lu beke tshe—ata waki l’andja, weoma waki lu etema. Keli [Nzambi latosambaka wanɛ wambɔkɔmɔ, akatosambe, NW] lam’akayi Tito.” (2 Koreto 7:5, 6) Ande esambelo lam’akayokomaka Tito l’ɔkɔngɔ diko ko ndjotɛ Paulo ɔnɛ Ase Kɔrɛtɔ wakayele awui wa lo mukanda wakandâfundɛ!
20 Ɛnyɛlɔ ka Paulo sambaka ekambi wa Nzami wa nshi nyɛ, efula ka l’atei awɔ pomanaka ndo l’ehemba wawaetɛ oko anto “wambɔkɔmɔ,” kana “wambɔlɛmba.” (Dyookaneelo dy’oyooyo) Eelo, ‘Nzambi latoshaka esambelo’ mbeyaka kɛnɛ kahomba onto l’onto ndo nde kokaka tɔ̂sa dia sho sambana onto la onyande, oko akasambema Paulo oma l’awui wakayowotɛ Tito ɔnɛ Ase Kɔrɛtɔ wamboyatshumoya. (2 Koreto 7:11-13) Lo sawo diaso diayela, tayɔsɛdingola okadimwelo wa Paulo woludi l’osalanganu otsha le Ase Kɔrɛtɔ ndo woho wakokawɔ tokimanyiya dia sho mbeya kahana esambelo k’oma le Nzambi nshi nyɛ.
[Footnote]
a Ɔmɔtshi a l’atei w’elimu woleki weke wakasale nyuma ka Nzambi le Akristo wa l’eleko ka ntondo aki mbaetɛ akitami, dia vɔ mbɔsama oko ana wa Nzambi wa lo nyuma ndo oko anango Yeso. (2 Koreto 1:21, 22) Ɔsɔ ekɔ dui di’ambeki wa Kristo 144 000 ato. (Enyelo 14:1, 3) Ɛlɔ kɛnɛ, oma l’ɔlɔlɔ wa Nzambi, lemba la woke l’Akristo lakalongola elongamelo ka sɛna pondjo lo paradiso ka lanɛ la nkɛtɛ. Kânga mbewɔ bu akitami, ndo vɔ lawɔ nongolaka ekimanyielo la esambelo ka nyuma k’ekila kaki Nzambi.
[Study Questions]
1. Lande na kele lushi tshɛ ohomba w’esambelo talekaka monga?
2. (a) Akɔna ele l’onongo woleki woke lo dikambo dia fɔnu yɛna anto nshi nyɛ? (b) Dui diakɔna diele kiɔkɔ y’esambelo le so?
3. Etena kakɔna kaki anto komonga l’ohomba w’esambelo?
4, 5. (a) Lande na kakayala Adama l’Eva l’ohedia? (b) Ngande wakayoyalaka anto l’ohomba w’esambelo?
6. (a) Naa daka di’esambelo diakalake Nzambi l’ɔkɔngɔ w’anto nkɔ lo pɛkato? (b) Pɔlɔfɛsi kakɔna kakate Lamɛka lo dikambo di’esambelo?
7, 8. (a) Dui diakɔna diakayokonyaka Jehowa lo nde monga la lonyangu l’ɔtɛ wakandatonge onto, ndo tɛdikɔ takɔna takandɔshi? (b) Ngande wakayaɔtɔnganyiya Nɔa la kitshimudi ya lokombo lande?
9. Ngande wakayala Yeso Kristo okimanyedi ndo onsambi w’anto wele la ndjatshumoya?
10. Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ahindo wakasalaka Yeso lam’akinde la nkɛtɛ?
11. Lande na kakayaelɛ Yeso ndamɛ ate: “Owandji wa sabato”?
12. Awui akɔna w’esambelo wakokaso kongɛ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ?
13. Lande na kele Akristo tshɛ wa mɛtɛ wekɔ l’ohomba w’esambelo kasha Nzambi?
14. (a) Daka diakɔna diakalake Yeso l’otsho wakete la ntondo ka nyɔi kande? (b) Kakɔna kahombaso sala naka sho nangaka kimanyiyama efula oma l’esambelo ka nyuma k’ekila kaki Nzambi?
15. Naa weoho ɛmɔtshi watosha Jehowa esambelo?
16. Tɛdikɔ takɔshi Nzambi dia tosamba pombaka totshutshuya dia sho sala na?
17. Ngande wakasambe Jehowa Ɔnande, ndo etombelo akɔna wakayala?
18. (a) Lo lɔsɛnɔ l’ɔpɔstɔlɔ Paulo, etena kakɔna kakandayala l’ehemba efula? (b) Ngande wakokaso monga tshondo y’esambelo le dikumanyi diakamba olimu w’efula ndo diele l’etema wa kɛtshi?
19. Bonde kakamɔ Paulo oma la Tɔrɔa ko ntshɔ la Makɛdɔniya, ndo ngande wakandayokondjaka esambelo l’ɔkɔngɔ diko?
20. (a) Oko lo dikambo dia Paulo, naa yoho kina y’ohomba yatosamba Jehowa? (b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
[Caption]
[Notɛ ka l’ɛsɛ ka dikatshi]
[Caption]
[Wembola]
[Caption]
[Caption on page 24]
[Diombwɛlo di’osato wa lo lɛkɛ 24]
Paulo akakondja esambelo k’efula oma l’awui wakayowotɛ Tito lo dikambo di’Ase Kɔrɛtɔ
MAKƐDƆNIYA, Filipi; NGIRIKA, Kɔrɛtɔ; ASIYA, Tɔrɔa, Ɛfɛsɔ
[Caption on page 25]
Wɛ Kokaka Kadimola?
◻ Ngande wakayoyalaka anto l’ohomba w’esambelo?
◻ Ngande wakayaɛnya Yeso ɔnɛ nde ndeka Nɔa woke?
◻ Lande na kakayaelɛ Yeso ate: “Owandji wa sabato”?
◻ Ngande watosamba Nzambi nshi nyɛ?