BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w97 10/1 lk. 23-28
  • Taamee Pudipudi K’ɔtɛkɛta Wa Nzambi La Kɔlamelo Tshɛ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Taamee Pudipudi K’ɔtɛkɛta Wa Nzambi La Kɔlamelo Tshɛ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Akawasale la Lokombo la Nzambi Na?
  • Etena Katosalemaka Okadimwelo lo Ndjela Tokanyi t’Onto Ndamɛ
  • Taamee Ɔtɛkɛta wa Nzambi la Kɔlamelo Tshɛ
  • Ekadimwelo kasɛna k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • Jehowa ekɔ Nzambi kasawola
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2015
  • A1 Atɔndɔ wendana la okadimwelo wa Bible
    Bible—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
w97 10/1 lk. 23-28

Taamee Pudipudi K’ɔtɛkɛta Wa Nzambi La Kɔlamelo Tshɛ

“Sho tambotshika akambo wa lo woshɛshɛ wa nsɔnyi, sho hatɔkɛndakɛnda la lokeso, koyanga sekesola ɔtɛkɛta wa Nzambi.”​—⁠2 KƆRƐTƆ 4:​2, NW.

LO PƆLƆFƐSI kande ka woke kendana l’etena ka wôngelo ande wa nkumekanga ndo la nshi y’ekomelo ya dikongɛ di’akambo nɛ di’edjedja, Yeso Kristo akatatshi ate: “Lukumu l’ololo lone la diulelu layusambishama lu kete tshe, uku omenyi le wedja tshe. L’okongo diku, ekumelu kayuya.” Nde akatɛ ndo ambeki ande ate: “Nyutshu, nyete wedja tshe ambeki, . . . Nyuwaetshaki dia ntsha akambu tshe wamumunyutela.” (Mateu 24:14; 28:​19, 20) Dia pɔlɔfɛsi shɔ kotshama, pombaka olimu w’efula salema dia kadimola Bible ndo ndjifunda lo waa ɛprimɛri, pombaka nto ndakanya anto kɛnɛ kata Bible ndo mbakimanyiya dia vɔ mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yawɔ l’awui wa lɔkɔ. Ande diɛsɛ diele la so dia mbidja lokolo l’olimu ɔsɔ! Oma lam’akamɛ ɔnɔnyi wa 1914, Bible kana tenyi diatɔ dimɔtshi diakashile tomba lo ɛtɛkɛta 570. Koko tatɛ oma l’etena kɛsɔ, nkama y’ɛtɛkɛta ekina ndo efula k’ɛtɛkɛta wa totshitshɛ wakayokotshamaka, ndo lo ɛtɛkɛta efula, wɛ kokaka mɛna dikadimwelo dia Bible pende kana ndekana.a

2 Ekɔ wolo le okadimudi tshɛ dia mbɔsa awui oma l’ɔtɛkɛta ɔmɔtshi ko mbakadimola l’ɔtɛkɛta okina ndo sala di’awui akɔ mbokɛma hwe le wanɛ wâdia ndo wôka ɔtɛkɛta akɔ. Akadimudi amɔtshi wa Bible wakasale olimu awɔ aha la mbohɛ kânga yema ɔnɛ Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbakadimolawɔ. Akadimudi akina wakakotwama tsho paka dia mɛnya diewo diawɔ di’okanda, nɛ dia ɔsɔ ekɔ lotumu la wolo lahomba salema oma le wanɛ wakeke okanda efula. Ondo vɔ mbɔsaka awui wa lo Bible paka oko olui wa mbekelo y’ohomba yakatshikanɛka ase wodja ɔmɔtshi. Le amɔtshi, ɔtɛmwɛlɔ aya tshondo y’okanda; vɔ mɛnaka ɔnɛ: tondja dibuku dimɔtshi oma l’ɛprimɛri ko nkombo yawɔ fundama lɔkɔ ɔnɛ vɔ mbakadikadimola kana mbakaditondja ekɔ olimu wa vɔ kondjaka dikuta woho wa ndjâsɛnyaka. Shɛngiya yele l’eyango awɔ ɛsɔ mɛnamaka hwe lo olimu wasalawɔ.

3 Ekɔ ohomba sho nembetɛ ɛtɛkɛta ɛnɛ wakafundama oma le Kɔmite k’Ekadimwelo ka Bible k’Andja w’Oyoyo: “Nkadimola Afundelo w’Ekila kɛdikɛdi kadimola tokanyi la ɛtɛkɛta wa Jehowa Nzambi oma l’ɔtɛkɛta ɔmɔtshi otsha l’ɔtɛkɛta okina . . . Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ dui diatshutshuya onto dia nde kana yimba ɔlɔlɔ. Wanɛ wakakadimola dibuku nɛ wekɔ anto wele la wɔma ndo la ngandji ka Nzambi lele Kiɔkɔ y’Afundelo w’Ekila, ndo vɔ mɛnaka ɔnɛ vɔ wekɔ l’ɔkɛndɛ wa woke le Nde, ɔkɛndɛ wa sambiyɛ akina tokanyi tande la ditelo diande lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ. Vɔ mɛnaka nto dia wekɔ l’ɔkɛndɛ le ambadi watayange kɛnɛ kele mɛtɛ; ambadi akɔ wekɔ l’ohomba w’ekadimwelo k’Ɔtɛkɛta wakasambiyama oma le Nzambi Kâheme Lâdiko dia Tshɛ dia vɔ kondja panda ka pondjo. Ɔnkɔnɛ, oko akaweyaka ɛkɛndɛ wa weke ngasɔ wele l’ahɛka awɔ, akadimudi​—⁠kɔmite k’anto wakayakimɔ l’olimu a Nzambi​—⁠wakakambe olimu ɛnɔnyi efula ko wamboyotondja ekadimwelo kɛnɛ kelɛso ɔnɛ New World Translation of the Holy Scriptures (Afundelo w’Ekila​—⁠Ekadimwelo k’Andja w’Oyoyo).” Oyango wa kɔmite kɛsɔ aki wa monga l’ekadimwelo ka Bible ka wɔdu, kokɛma hwe ndo kayela ɛtɛkɛta wa l’etatelo wakafundama Bible ntondo, Hɛbɛru la Grɛkɛ, lo nna ndo lo nna dia tɔ monga oko ehomɔ ka ntondo katokimanyiya dia sho tatetemalaka pama lo ewo k’oshika.

Akawasale la Lokombo la Nzambi Na?

4 Oyango ɔmɔtshi wa Bible woleki woke ele kimanyiya anto dia vɔ mbeya Nzambi ka mɛtɛ. (Etumbelu 20:​2-7; 34:​1-7; Isaya 52:⁠6) Yeso Kristo aketsha ambeki ande dia vɔ nɔmbaka dia lokombo la She ‘santoyama,’ kana mbɔsama oko ekila. (Mateu 6:⁠9) Nzambi akasokoya anto dia vɔ funda lokombo lande l’atei a Bible mbala ndekana 7000. Nde nangaka anto mbeya lokombo lɔsɔ ndo waonga waki Ɔnɛ lalikanga.​—⁠Malaki 1:⁠11.

5 Akadimudi efula wa Bible wakɛnya nɛmɔ di’efula diashawɔ lokombo la Nzambi oma k’ɛse otema ndo wakalifunde lo ahole tshɛ wahombalɔ tanema l’atei w’abuku awɔ. Akadimudi amɔtshi ndekaka nanga mbuta ɔnɛ Yawe. Akina wakasɔnɛ yoho mɔtshi ya lokombo la Nzambi yɔtɔnɛ l’ɔtɛkɛta awɔ koko fɔnaka efula la kɛnɛ katanema lo efundelo wa lo Hɛbɛru, ndo ondo yoho yakɔ mbeyamaka efula nɛ dia oma ko nshi y’edjedja mbokowoyitɛkɛtaka. Lo ekadimwelo kelɛso ɔnɛ Les Saintes Écritures ​—⁠ Traduction du monde nouveau, Jehowa fundama mbala 7210 l’atei w’avɛsa.

6 Lo ɛnɔnyi ɛnɛ wetshi, akadimudi wa Bible namaka nkombo ya tozambizambi t’apanganu, ɛnyɛlɔ oko Baala la Mɔlɛka, koko vɔ talekaka minya lokombo la Nzambi ka mɛtɛ oma lo dikadimwelo diawɔ di’Ɔtɛkɛta wakasambiyama oma le nde. (Etumbelu 3:15; Jeremiya 32:35) Lo avɛsa wele oko Mateu 6:9 la Joani 17:​6, 26, lo Bible kele l’anto efula kakakadimwama l’ɔtɛkɛta w’albanais, ɛtɛkɛta wa lo Grɛkɛ wakadimwama ɔnɛ “lokombo layɛ” (mbut’ate lokombo la Nzambi) wakakadimwama tsho ɔnɛ “wɛ,” wate kana oko avɛsa asɔ hawɔtɛkɛta dikambo dia lokombo lɔmɔtshi. L’Osambu 83:​18, ekadimwelo kelɛwɔ The New English Bible la kɛnɛ ka Today’s English Version wakanya ndo lokombo la Nzambi ndo ɛtɛkɛta tshɛ wɛnya ɔnɛ Nzambi ekɔ la lokombo. Kânga mbakatanemaka lokombo la Nzambi lo dikadimwelo di’edjedja di’Afundelo wa Hɛbɛru lo ɛtɛkɛta efula, dikadimwelo dia nshi nyɛ minyaka lokombo lɔsɔ esangɔ efula kana lifundaka paka lo diewoyelo dia l’omamu wa dikatshi. Ngasɔ mbasalawɔ l’ɔtɛkɛta w’Angɛlɛ ndo l’ɛtɛkɛta efula wa l’Erɔpɛ, l’Afrika, l’Amɛrika wa la Diko dia Nkushi, la Inde, ndo l’asɛnga wa lo ndjale ka woke ka Pacifique.

7 Wanɛ wakadimola Bible lo ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wa l’Afrika hawokomɛ paka lâsɔ ato. L’ɔtɛ wa vɔ minya lokombo la Nzambi ko mbidja titrɛ kɛmɔtshi, mbut’ate lokombo lɔmɔtshi la lokumu la l’Afundelo lo dihole dialɔ, ɛnyɛlɔ oko Nzambi kana Nkumadiɔndjɔ, vɔ mbidjaka nkombo yɔsawɔ oma lo wetshelo wa l’ɛtɛmwɛlɔ wa lo ngelo yawɔ. Lo ekadimwelo ka Bible kelɛwɔ ɔnɛ The New Testament and Psalms in Zulu (ekadimwelo kakatombe lo 1986), wakasɔhanya Nzambi (uNkulunkulu) la lokombo lɔmɔtshi l’onto (uMvelinqangi) leya waa Zulu ɔnɛ ɔsɔ ekɔ lokombo la ‘tshɛwɔ ka woke katɛmɔma oma le watshɛso’ ndo wakɛnya di’oko nkombo shɔ hiende hayotshikitanyi. Lo sawo dimɔtshi diakatombe lo jurunalɛ yelɛwɔ The Bible Translator (Okadimudi wa Bible), lo Ngɔndɔ ka Dikumi 1992, wakate ɔnɛ lam’akawalɔngɔsɔlaka Bible kelɛwɔ l’ɔtɛkɛta wa Chichewa ɔnɛ Buku Loyera, akadimudi wakafundaka Chauta oko lokombo l’oshika lo dihole dia Jehova. Jurunalɛ yakɔ yakalembetshiya ɔnɛ: Chauta ekɔ “Nzambi kokoweyaka ndo kokowɔtɛmɔlaka nshi tshɛ.” Koko, efula k’anto asɔ tɛmɔlaka ndo kɛnɛ kafɔnyawɔ ɔnɛ dimu dia wanɛ wakavu. Ko naka anto tomaka alɔmbɛlɔ awɔ otsha le ‘Etongami kɛmɔtshi kâheme tshɛ,’ lâsɔ kete mɛtɛ lokombo tshɛ lelɛwɔ ‘Etongami kakɔ kâhemɛ tshɛ’ ekɔ lokombo l’oshika la Jehowa, oyadi awui akina tshɛ wasalawɔ l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ? Ndoko! (Isaya 42:8; 1 Koreto 10:20) Minya lokombo la Nzambi ko mbidja lokombo lokina lɛnya anto ɔnɛ elakanyelo awɔ w’ashidi komonga ndoko kɔlɔ hakimanyiya anto akɔ dia vɔ sukana suke la Nzambi ka mɛtɛ.

8 Akambo asɔ tshɛ kotshikitanya kana mbutola sangwelo dia Jehowa dia mbeyanya lokombo lande. L’ɛtɛkɛta watɛkɛtama l’Erɔpɛ, l’Afrika, l’Amɛrika, lo Lɛkɛ l’Ehotwelo, ndo l’asɛnga wa lo ndjale, polo ndo nshi nyɛ anto kokaka kondja Bible efula yele la lokombo la Nzambi. Ekɔ nto ndo Ɛmɛnyi wa Jehowa ndekana 5400000 lo wedja 233 la bɛtshi dikina dia nkɛtɛ; vɔ tshɛ mbetshaka wenya ndekana miliyara ɔtɔi l’ɔnɔnyi dia tasanyɛka anto akina dikambo dia lokombo la Nzambi ka mɛtɛ ndo dia kɛnɛ kakandasangoya. Lo waa ɛprimɛri awɔ, vɔ fundaka Bible yele la lokombo la Nzambi ndo ndjidianganyaka lo ɛtɛkɛta watɛkɛtama oma le anto suke la 3600000000, l’atei w’ɛtɛkɛta akɔ mbele ndo Angɛlɛ, chinois, russe, espagnol, portugais, Falase, la néerlandais. Vɔ fundaka ndo abuku wakimanyiya anto dia mbeka Bible lo ɛtɛkɛta weya anto efula. Kem’edja nto, Nzambi ndamɛ ayanga ndjosala akambo a weke ko ɛtɛkɛta ande w’ɔnɛ wedja “wayohomba mbeya ɔnɛ [nde kele] Jehowa” wayoyokotshama lo pondjo.​—⁠Ezekiyɛlɛ 38:​23, NW.

Etena Katosalemaka Okadimwelo lo Ndjela Tokanyi t’Onto Ndamɛ

9 Ɔkɛndɛ wa woke wekɔ l’ahɛka a wanɛ wakadimola Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo wawolakanya le anto akina. Lo dikambo di’olimu ande ndo di’asekande, ɔpɔstɔlɔ Paulo akate ate: “Sho tambotshika akambo wa lo woshɛshɛ wa nsɔnyi, sho hatɔkɛndakɛnda la lokeso, koyanga sekesola ɔtɛkɛta wa Nzambi, koko lam’akɛnɛmɔlaso akambo wa mɛtɛ, sho ndjâlowolaka le nkum’otema k’oseka onto tshɛ lo washo wa Nzambi.” (2 Kɔrɛtɔ 4:​2, NW) Sekesola kɛdikɛdi nanya lo mbidja dui dimɔtshi diahendana la nɛ diatawɔ lɔkɔ kana diele bu dimɛna oko nɛ diaki lɔkɔ. Lâsɔ ɔpɔstɔlɔ Paulo komonga oko elami w’Isariyɛlɛ wa lo nshi ya Jeremiya, wanɛ waki komonga la kɔlamelo ndo wakahangwemɛ oma le Jehowa nɛ dia vɔ wakasambishaka tokanyi tawɔ hita lo dihole dia vɔ sambisha kɛnɛ kata Nzambi. (Jeremiya 23:​16, 22) Ko kakɔna kambosalema lo nshi yaso nyɛ na?

10 Lam’akalɔmaka Ta dia Hende di’Andja w’Otondo, olui ɔmɔtshi w’ambewi wa teoloji la waa pasitɛlɛ wakakambe kâmɛ l’ewandji wa lo wodja w’Allemagne, lo nshi yaki Ase Nazi lo lowandji, dia vɔ tondja “Dikelemba di’Oyoyo” diakawayɔlɔngɔsɔlaka lo yoho yawɔ ko ndjonya awui tshɛ w’ɛlɔlɔ watɛkɛta dikambo di’Ase Juda ndo kɛnɛ tshɛ kɛnya ɔnɛ Yeso Kristo aki lo dioho di’Ase Juda. Atete ndoko edja, akadimudi w’ekadimwelo kelɛwɔ ɔnɛ Version inclusive du Nouveau Testament et des Psaumes (angl.) wakɛngama otsha lo lɛkɛ lokina, vɔ wakayatshutshuya dia minya awui tshɛ wɛnya ɔnɛ Ase Juda mbaki l’onongo wa nyɔi ka Kristo. Akadimudi asɔ wakafɔnya nto ɔnɛ ambadi wanɛ waamɛ lotshungɔ la omoto wayɔngɛnangɛna efula naka Nzambi mbelamɛ ɔnɛ Shɛso-Nyangɛso, koko aha oko Shɛso, ndo naka Yeso mbelamɛ tsho ɔnɛ Enfant de Dieu, koko aha Fils de Dieu (nɛ dia lo Falase, tshɛkɛta shɔ (Fils) mɛnyaka ɔnɛ nde ekɔ pami). (Mateu 11:​27, ekadimwelo ka lo Falase) Lam’akawasalaka ekadimwelo kɛsɔ, vɔ wakanya ndo dui di’ɔnɛ amato pombaka ndjâkitshakitsha l’ɛse ka waomɛwɔ ndo ana pombaka kitanyiya awui w’ambutshi. (Kolosai 3:​18, 20) Lâsɔ mɛtɛ, mbokɛmaka hwe ɔnɛ wanɛ wakatondjaka dikadimwelo sɔ komonga la kanyi yaki l’ɔpɔstɔlɔ Paulo y’aha ‘sekesola ɔtɛkɛta wa Nzambi.’ Vɔ wakohɛka ɔnɛ ɔkɛndɛ awɔ ele kadimola tsho, koko wakayaɔsaka oko vɔ mbele kiɔkɔ kana akanga wa Bible ko wakatondjaka abuku wakɔsaka lokumu la Bible dia vɔ keketsha tokanyi tawɔ hita.

11 Ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo suke la tshɛ ndakanyaka ɔnɛ anima w’onto ekɔ edimu kahavu kamɔ oma lo demba di’onto naka nde ambovɔ. Koko dikadimwelo di’edjedja dia Bible dia l’ɛtɛkɛta efula mɛnyaka hwe ɔnɛ anto wekɔ anima, waa nyama wekɔ anima, ndo anima mvɔka. (Etatelo 12:​5, NW; Etat. 36:​6, NW; Walelo 31:​28, NW; Jakɔba 5:​20, NW) Dikambo sɔ diakadje ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ l’okandanu.

12 Nshi nyɛ, dikadimwelo dimɔtshi di’eyoyo dinyadinyaka akambo asɔ wa mɛtɛ. Lo woho akɔna na? Lo avɛsa amɔtshi, vɔ mbewɔka dia kadimola tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru yelɛwɔ neʹphesh ɔnɛ anima. L’Etatelo 2:​7, vɔ mbeyaka mbuta ɔnɛ onto la ntondo “akatatɛ sɛna” (lo dihole dia vɔ mbuta ɔnɛ “akayala anima wasɛna”). Kana, lo dikambo dia waa nyama, vɔ mbeyaka mbuta ɔnɛ “etongami” lo dihole di’“anima.” (Etatelo 1:​21, NW) L’avɛsa wele oko Ezekiyɛlɛ 18:​4, 20 (NW), vɔ mbutaka ɔnɛ “onto” mbayovɔ (l’ɔtɛ wa vɔ funda ɔnɛ “anima”) mbayovɔ. Ondo okadimudi mbeyaka mɛna ɔnɛ dikadimwelo dia ngasɔ ndoko kɔlɔ kediɔ. Ko ekimanyielo kakɔna kashawɔ wanɛ watayange mɛtɛ l’otema ɔtɔi koko tokanyi tawɔ tambɛngama la wetshelo wa Lokristokristo wele bu lo Bible na?b

13 Lam’ayatshutshuyawɔ dia keketsha kanyi yawɔ y’ɔnɛ anto w’ɛlɔlɔ tshɛ mbudɛka l’olongo, akadimudi (kana ambewi wa teoloji wanɛ wavusola dikadimwelo diawɔ) salaka nto woho wa mbishɛshɛ kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia sangwelo dia Nzambi diendana la nkɛtɛ. L’Osambu 37:​11, dikadimwelo efula mbutaka ɔnɛ akanga a memakana wayokondja “nkɛtɛ.” Ondo “nkɛtɛ” ekɔ okadimwelo wa tshɛkɛta (ʼeʹrets) yatanema l’efundelo wa lo Hɛbɛru. Koko, lo ekadimwelo ka l’Angɛlɛ kelɛwɔ Today’s English Version (ekadimwelo kakakadimwama lo ɛtɛkɛta ekina efula), wakadje etshikitanu woleki weke efula. Lo ekadimwelo kɛsɔ, vɔ wakakadimola tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yelɛwɔ ge ɔnɛ “nkɛtɛ” mbala 17 l’Evanjiliyɔ wa Mateo, koko lo Mateo 5:​5, wakanya “nkɛtɛ” ko vɔ mbuta ɔnɛ “kɛnɛ kakalake Nzambi.” Ase ɔtɛmwɛlɔ fɔnyaka ɔnɛ kɛnɛ kakalake Nzambi kɛsɔ ekɔ paka olongo. Hawowatɛ mɛtɛ ɔnɛ, lo Dako diande dia lo Dikona, Yeso Kristo akate ɔnɛ akanga wa wɔlamu, anto wa memakana kana w’okitshakitsha “wayukita kete.”

14 Dikadimwelo dimɔtshi di’Afundelo fundama l’ɛtɛkɛta wokɛma hwe ɔnɛ wakadjama l’oyango wa kimanyiya esambisha dia vɔ kondjaka difuto di’ɔlɔlɔ. Bible mɛtɛ mbutaka ɔnɛ: “Usi ulimu nkukaka nungula difutu diandi.” (1 Timote 5:18) Koko lo 1 Timote 5:​17, lam’ata Bible ɔnɛ dikumanyi dialɔmbɔla lo yoho y’ɔlɔlɔ pombaka ‘nongola nɛmɔ diolodiami l’ahende,’ amɔtshi mɛnaka dimɛna mbuta ɔnɛ nɛmɔ sɔ ekɔ paka falanga. (Ɛdika la 1 Petero 5:⁠2.) Ɔnkɔnɛ, Dyookaneelo dy’oyooyo mbutaka ɔnɛ dikumanyi sɔ “nsunganaka dya lofuto laakiwɔ mfudyama lo ahende,” ndo ekadimwelo kekina (Contemporary English Version) mbutaka ɔnɛ vɔ “sunganaka futama mbala hiende lâdiko.”

Taamee Ɔtɛkɛta wa Nzambi la Kɔlamelo Tshɛ

15 Awui asɔ tshɛ ɛnyawɔ le onto lâdia Bible ndamɛ ndo le wanɛ walakanya akina Bible na? Lo ɛtɛkɛta efula watɛkɛtama le anto efula, wɛ kokaka tana dikadimwelo dia Bible pende kana ndekana ko wɛ sɔna kɛnɛ kalangayɛ. Paka wɛ monga la shɛnɔdi lam’asɔnayɛ Bible kalangayɛ munandaka. (Tukedi 19:⁠8) Naka ekadimwelo kɛmɔtshi hate mɛtɛ lo dikambo dia Nzambi, minyaka lokombo lande wonyanya oma l’Ɔtɛkɛta wakasambiyama oma le nde, shi kete ondo akadimudi akɔ wakafukutanya ndo avɛsa akina wa lo Bible? Naka wɛ hɛnyi wɛma lo yoho yakawakadimola awui amɔtshi, sala tshɛ dia wɛ mbɛdika ekadimwelo kakɔ la dikadimwelo di’edjedja. Naka wɛ ekɔ ombetsha w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kete lekaka kamba la dikadimwelo dioleki sukana suke suke l’ɛtɛkɛta wa l’etatelo wakafundama Bible ntondo, Hɛbɛru la Grɛkɛ.

16 Sho tshɛ, onto l’onto, pombaka monga la kɔlamelo l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Sho kokaka mɛnya kɔlamelo yakɔ yele laso lam’ayotodjaka yimba ɔlɔlɔ lo awui wofundami lɔkɔ woho wa, naka kokaka, ko sho mbɔsaka wenya ɛmɔtshi lushi tshɛ dia mbadiaka Bible. (Osambu 1:​1-3) Sho kokaka mɛnya kɔlamelo shɔ nto lo kitanyiyaka kɛnɛ tshɛ katatɔ lo nsɛnɔ yaso, ndo mbekaka dia ndjela awui la bɛnyɛlɔ dia lɔkɔ dia diɔ tokimanyiya dia sho mbɔsaka tɛdikɔ t’eshika. (Romo 12:2; Heberu 5:14) Tayɛnya ɔnɛ tekɔ lo mamɛ Ɔtɛkɛta wa Nzambi la kɔlamelo tshɛ naka sho sambishaka anto akina l’ohetoheto. Lam’ele sho ndakanyaka anto Bible, tayɛnya ɔnɛ sho kiamɛka lam’akambaso latɔ la yewo, aha pemba dia kisekesola kana tshikitanya kɛnɛ katatɔ dia kiɔtɔnganyiya la tokanyi taso. (2 Timote 2:15) Kɛnɛ kakate Nzambi kayosalema lo weho akɔ tshɛ. Nde kotshaka Ɔtɛkɛta ande tena tshɛ. Nyɛsɔ tɛnya kɔlamelo yaso lo mamɛka Ɔtɛkɛta wa Nzambi.

[Footnotes]

a L’ɔnɔnyi ɔnɛ wa 1997, tshunda dielɛwɔ ɔnɛ Alliance biblique universelle diakatondja listɛ l’ɛtɛkɛta wa weke ndo wa totshitshɛ 2167; Bible k’otondo kana bɛtshi diatɔ diakashile tomba lo ɛtɛkɛta akɔ. Lofulo lɔsɔ sanganyaka ndo ɛtɛkɛta efula wa totshitshɛ wokakatanyi la ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wa weke.

b Awui anɛ ndekaka mendana la ɛtɛkɛta wele l’akoka wa tshikitanya anima la nyuma koko akadimudi hawolange sala ngasɔ. Esangɔ efula, etondo w’ɛtɛkɛta wa lo nyɛndɔ (langues) mɔtshi hasha akadimudi diaaso dia vɔ sala kɛnɛ tshɛ kakokawɔ sala. Ɔnkɔnɛ, embetsha w’akambo wa Nzambi, wanɛ wele l’etema wa losembwe, nembetshiyaka ɔnɛ kânga mbele okadimudi akafunde tɔtɛkɛta ta weho la weho tele la kitshimudi yakɔ ɔtɔi, kana akafunde tshɛkɛta mɔtshi yahɔtɔnɛ l’awui wa l’Afundelo, neʹphesh, tshɛkɛta ya l’ɔtɛkɛta wakafundama Bible ntondo, mendanaka ndo l’anto ndo la waa nyama ndo yɔ mɛnyaka ɛngɔ kɛmɔtshi kahɛnga, kalɛ, ndo kakoka mvɔ.

[Study Questions]

1. (a) Kakɔna kahombama di’olimu wotami lo Mateu 24:14 la Mat. 28:​19, 20 salema? (b) Lam’akatatɛ nshi y’ekomelo, Bible akatanemaka lo ɛtɛkɛta engana?

2. Naa eyango wotshikitanyi wakayala la shɛngiya lo olimu wasala akadimudi la wanɛ watondja waa Bible?

3. Kɔmite k’Ekadimwelo ka Bible k’Andja w’Oyoyo ngande wakawɔsaka olimu awɔ?

4. Naa ohomba wa lokombo la Nzambi l’atei a Bible?

5. Ngande wakafundama lokombo la Nzambi oma le akadimudi wotshikitanyi?

6. (a) Lo ɛnɔnyi ɛnɛ wetshi, akadimudi akawasale l’awui watɛkɛta dikambo dia lokombo la Nzambi? (b) Ngande wambodiangana mbekelo kɛsɔ?

7. (a) Akadimudi wa Bible lo ɛtɛkɛta ɛmɔtshi wa l’Afrika ngande wasalawɔ la lokombo la Nzambi? (b) Akanayɛ lo dikambo sɔ?

8. Bonde kele sangwelo dia Nzambi dia mbeyanya lokombo lande kɔmbɔtɔ l’ashi?

9. Ngande wɛnya Bible ɔnɛ ɔkɛndɛ wa woke wekɔ l’ahɛka a wanɛ wakadimola ndo walakanya Ɔtɛkɛta wa Nzambi?

10. (a) Lo nshi yaso nyɛ, ngande wasɛngiyama akadimudi amɔtshi la eyango ekina wele bu wa monga la kɔlamelo le Nzambi? (b) Lo dihole diakɔna diahasungana la wɔ diayadjawɔ?

11. Ngande walɔshana wetshelo wa Lokristokristo la kɛnɛ kata Bible lo dikambo di’anima la dia nyɔi?

12. Lo yoho yakɔna yele dikadimwelo dimɔtshi dia Bible dia nshi nyɛ dinyadinyaka akambo wa mɛtɛ w’ohomba?

13. Lo yoho yakɔna yakashɛ dikadimwelo dimɔtshi dia Bible sangwelo dia Nzambi diendana la nkɛtɛ?

14. Dikadimwelo dimɔtshi dia Bible ngande wɛnyadiɔ hwe ɔnɛ akadimudi wakasɛngiyama la mposa ka falanga?

15. Ngande wakokaso shikikɛ dikadimwelo dia Bible diele ɔlɔlɔ sho kambaka la diɔ?

16. Ngande wakokaso mɛnya l’onto ndo l’onto ɔnɛ tekɔ la kɔlamelo lam’akambaso l’Ɔtɛkɛta wakasambiyama oma le Nzambi?

[Caption]

[Footnotes]

[Caption]

[Questions]

[Caption on page 24]

[Caption on page 24]

Ekadimwelo kakɔna ka Bible kele ɔlɔlɔ wɛ kambaka latɔ?

[Caption on page 28]

[Review on page 28]

Onde Wɛ Mbohɔka?

◻ Akadimudi amɔtshi wa Bible wa lo nshi yaso nyɛ wakasɛngiyama l’eyango akɔna?

◻ Bonde kele awui wasalawɔ lo dikadimwelo dia Bible dia nshi nyɛ hawokoke fukutanya sangwelo dia Nzambi lo kɛnɛ kendana la lokombo lande?

◻ Dikadimwelo dimɔtshi dia Bible ngande wadinyadinyadiɔ akambo wa mɛtɛ lo kɛnɛ kendana l’anima, la nyɔi ndo la nkɛtɛ?

◻ Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ tekɔ lo mamɛ Ɔtɛkɛta wa Nzambi la kɔlamelo tshɛ?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto