Woho wakâmɛ Yeso losembwe laki Nzambi
‘Nzambi akakimɔ [Kristo] oko olambo wa ekesanelo lo tshimbo ya mbetawɔ lo dikila diande. Nde akasale ngasɔ dia nde nkɛnɛmɔla losembwe lande.’—ROMO 3:25.
1, 2. a) Kakɔna katotɛ Bible lo kɛnɛ kendana l’eongelo k’anto? b) Ambola akɔna wayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?
ƆKƆNDƆ wa lo Bible wendana l’ɔtɔmbɔkwɛlɔ wa l’ekambɔ k’Ɛdɛna mbeyamaka dimɛna. Sho tshɛ tekɔ lo diɛnɛ l’etombelo wa kɔlɔ w’oma lo pɛkato kaki Adama oko wadiɛnya ɛtɛkɛta wayela ɛnɛ: “Uku akayi kolo la kete uma le untu otoi, la nyoi uma lu kolo; ku nyoi akadiangana le antu tshe ne dia antu tshe wakatshi kolo.” (Romo 5:12) Oyadi welo akɔna tshɛ wadjaso dia nsala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ, sho salaka kɔlɔ yeso l’ohomba wa Nzambi todimanyiya. Kânga ɔpɔstɔlɔ Paulo akayakiyanya ata ate: “Dimi hatutshaka akambu w’ololo walangami ntsha, keli latutshaka akambu wa kolo wahamalangi ntsha. Omenyi fono mbemi!”—Romo 7:19, 24.
2 Lam’ele sho tshɛ mbotɔka atshi wa pɛkato, ekɔ ohomba sho ndjambola ɔnɛ: Lande na kaki Yeso y’ose Nazarɛta kompowɔ pɛkato ndo lande na kakandabatizama? Ngande wakatombola lɔsɛnɔ laki Yeso losembwe laki Jehowa? Dimbola dioleki ohomba ele: Nyɔi ka Kristo kakonge l’etombelo akɔna?
Losembwe laki Nzambi lakadjama tɔfwɛfwɛ
3. Ngande wakakese Satana Eva?
3 Ambutshi aso wa ntondo Adama la Eva wakatone lowandji laki Nzambi l’okonda tshɛ dia vɔ nɔmbwama oma le “ului . . . w’edjedja, wetawo vati: Uhimbanyi, Satana.” (Eny. 12:9) Ngande wakawasale dikambo sɔ? Satana akadje tâmu ɔnɛ Jehowa Nzambi holɛ anto la losemwe. Nde akambola Eva ate: “Ukundi, [Nzambi] kunyutela ati: Tanyolekaki elua w’etamba tshe weli l’ekambo kene?” Eva akate dia lo ndjela didjango diaki Nzambi diokɛma hwe, naka vɔ munanda otamba wakasekɛma, kete vɔ wayovɔ. Oma lâsɔ, Satana akasɔngwɛ Nzambi ɔnɛ nde ekɔ kanga kashi. Diabolo akate ate: “Yaa! Nyu hanyuvo mete.” Nde akakese Eva ɔnɛ Nzambi akôdimaka ɛngɔ kɛmɔtshi ka dimɛna ndo ɔnɛ naka nde ndɛ olowa ɔsɔ, kete nde ayokoma oko Nzambi lo monga la lotshungɔ la nsala kɛnɛ kalangande.—Etat. 3:1-5.
4. Ngande wakayokomaka anto l’ɛse ka lowandji laki Satana otunyi waki Nzambi?
4 Lo tshena pe, Satana akate di’anto wayoleka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka Nzambi mbasha lotshungɔ la vɔ nsala kɛnɛ kalangawɔ. Lo dihole dia nde nsukɛ lowandji losembwe laki Nzambi, Adama akahokamɛ wadɛnde ndo wakale olowa wakasekɛma. Ngasɔ mbakashisha Adama diɔtɔnganelo dia kokele diaki lam’asande la Jehowa ndo mbakandadje anto tshɛ lo lɔhɔmbɔ la kɔlɔ la pɛkato la nyɔi. L’etena kakɔ kâmɛ, anto wakayala l’ɛse k’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Satana otunyi waki Nzambi lele ‘nzambi ka dikongɛ di’akambo nɛ.’—2 Kor. 4:4; Romo 7:14.
5. a) Ngande wakakotsha Jehowa ɛtɛkɛta ande? b) Elongamelo kakɔna kakasha Nzambi tokanula t’Adama l’Eva?
5 Dia nkotsha ɛtɛkɛta ande, Jehowa akafundɛ Adama l’Eva dilanya dia nyɔi. (Etat. 3:16-19) Ko onde yɛdikɔ yakɔshi Jehowa shɔ yakashimbe dia sangwelo diande kotshama? Atonga na! Etena kakandafundɛ Adama l’Eva dilanya dia nyɔi, Jehowa akasha tokanula takawahombe ndjota elongamelo ka diambo efula. Nde akasale dikambo sɔ lo mbewoya sangwelo diande dia ntoma ‘kanula’ yakahombe Satana ndjolumata l’etshindji. Koko, mpota kakahomɔ Kanula yakalakema shɔ l’etshindji kakahombe ndjɔkɔnɔ ndo yɔ yakahombe ‘ndjominola ɔtɛ waki Satana.’ (Etat. 3:15) Bible tɛkɛtaka di’ɔtɛ a dui ɔsɔ lo mbuta lo kɛnɛ kendana la Yeso Kristo ɔnɛ: “Dia dikambu diako, mbakenama On’a [Nzambi], dia ndjulanya elimu wa uhimbanyi.” (1 Joa. 3:8) Ko ngande wakâmɛ Yeso losembwe laki Nzambi oma lo dionga ndo oma lo nyɔi kande?
Kitshimudi ya batismu ka Yeso
6. Kakɔna kɛnya dia Yeso kompowɔ pɛkato k’oma le Adama?
6 Etena kakandakome opalanga, Yeso akahombe mbɛdima l’Adama etena kakinde eke kokele. (Romo 5:14; 1 Kor. 15:45) Kɛsɔ nembetshiyaka dia Yeso akahombe mbotɔ kokele. Ngande wakakoke dikambo sɔ salema? Ondjelo Ngabiriyɛlɛ akasha Mariya wa nyango Yeso elembetshiyelo wokɛma hwe ɔnɛ: “Nyuma k’[ekila k]ayuya le ye. Wulu wa Khum’Ulungu wayukukhukhume la dedi diandi. Okone vo wayole ona layuyuta vati: l’Ekila, On’a [Nzambi].” (Luka 1:35) Etena kaki Yeso eke dikɛnda, ondo Mariya akawosholɛ akambo amɔtshi wendana l’eotwelo kande. Ɔnkɔnɛ, lo diaaso dimɔtshi, etena kakatotanaka Mariya nde la Yɔsɛfu Yeso lo tɛmpɛlɔ ka Nzambi, nde akawambola ɔnɛ: “Nyu hanyeyi nyati: dieli la mi dia ndjala lu luudu la Papa?” (Luka 2:49) Mɛnamaka dia oma ko dikɛnda diande Yeso akeyaka dia nde aki Ɔna Nzambi. Mbokɛmaka hwe dia, mamɛ losembwe laki Nzambi aki dikambo diakaleke ohomba le nde.
7. Diangɔ diakɔna di’oshinga wolo diaki la Yeso?
7 Yeso akɛnya woho wakandayashaka efula l’akambo wa lo nyuma lo tshɔka mbala la mbala lo nsanganya dia tɔtɛmɔla Nzambi. Lam’ele nde aki la yimba ya kokele, weho akɔ tshɛ nde akashihodiaka akambo tshɛ wakandokaka ndo wakandadiaka l’Afundelo wa lo Hɛbɛru. (Luka 4:16) Nde aki nto l’ɛngɔ kɛmɔtshi k’oshinga wolo, mbuta ate demba diande dia kokele diakandakoke nambola dia wahɔ w’anto tshɛ. Etena kakandabatizama, Yeso akalɔmbaka ndo ondo nde akakanyiyaka dia prɔfɛsiya kele lo Osambu 40:6-8.—Luka 3:21; adia Heberu 10:5-10.a
8. Lande na kakalange Joani Obatizanyi ntona dia batiza Yeso?
8 Ntondotondo, Joani Obatizanyi akalange ntona dia batiza Yeso. Lande na? Nɛ dia Joani akabatizaka ase Juda oko djembetelo ya ndjatshumoya kawɔ lo pɛkato yakawasale lo nsekola Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Lam’ele Joani aki owotɔ ande wa kasuke, nde akahombe mbeya dia Yeso aki onto ɔlɔlɔ ndo ɔnɛ nde komonga l’ohomba wa ndjatshumoya. Yeso akashikikɛ Joani dia nde akahombe batizama lo mbuta ate: “Utukutetawi ntsha okone, ne dia dio diambusungana dia shu nshidiya akambu w’ololo tshe.”—Mat. 3:15.
9. Batismu ka Yeso kaki didjidji dia na?
9 Lam’ele nde aki onto la kokele, Yeso akakoke nshihodia dia oko wakinde oko Adama, nde aki l’akoka wa mbota ana wa kokele. Koko, lam’ele aha ɔsɔ mbaki lolango laki Jehowa lo dikambo diande, Yeso kokombola pondjo dia nsala ngasɔ. Nzambi akatome Yeso dia nde ndjokotsha ɔkɛndɛ wa Kanula yakalakema, mbuta ate Mɛsiya. Dia nsala dui sɔ, Yeso akahombe nkimɔ lɔsɛnɔ lande oko olambo. (Adia Isaya 53:5, 6, 12.) Lo mɛtɛ, batismu ka Yeso komonga la kitshimudi yâmɛ la batismu kalongolaso. Yeso kɔnɔmbama dia ndjakimɔ le Jehowa nɛ dia nde akôtɔ lo wodja w’Isariyɛlɛ wakashile ndjakimɔ le Nzambi. Koko, batismu ka Yeso kaki didjidji dia woho wakandayakimɔ dia nsala lolango laki Nzambi oko wakadiatatami l’Afundelo lo dikambo dia Mɛsiya.
10. Akambo akɔna wakahombe Yeso nsala dia nkotsha ɔkɛndɛ ande wa Mɛsiya, ndo ngande wakandɔsaka ɔkɛndɛ ɔsɔ?
10 Jehowa akasha Yeso ɔkɛndɛ wa diambo efula wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi, mbetɛ anto ambeki ndo mbalowanya dia ndjokamba olimu akɔ wâmɛ lo nshi yayaye. Woho wakayakimɔ Yeso akɛnyaka nto woho wakandetawɔ la lolango lande dia mbikikɛ ɛhɛnyɔhɛnyɔ ndo nyɔi ka l’esehe dia sukɛ lowandji losembwe laki Jehowa Nzambi. Lam’ele Yeso akalangaka mɛtɛ She ka l’olongo, nde akangɛnangɛnaka dia nsala lolango laki Nzambi ndo akonge l’ɔlɔ w’efula dia nkimɔ demba diande oko olambo. (Joa. 14:31) Ndo nto, nde akangɛnangɛnaka lo mbeya ɔnɛ Nzambi ayokamba la nɛmɔ dia lɔsɛnɔ lande la kokele lakandakimɔ oko tshungo dia totshungola oma lo lɔhɔmbɔ la pɛkato la nyɔi. Onde Nzambi aketawɔ Yeso lo woho wakandayakimɔ dia mɛmba ɔkɛndɛ wa woke ɔsɔ? Eelo!
11. Ngande wakɛnya Jehowa dia nde mbɔsaka Yeso oko Mɛsiya wakalakema kana Kristo?
11 Afundji tshɛ w’Evanjiliɔ akɔ ɛnɛi shikikɛka dia Jehowa Nzambi akate ɛtɛkɛta wɛnya woho wakandetawɔ Yeso etena kakandayatombaka oma l’ashi l’ɔkɛdi wa Jɔrɔdana. Joani Obatizanyi akashikikɛ ate: “Dimi lakenyi nyuma ayahulo uma l’ulungu uku fudu ka inga, ku to kakawahema [Yeso]. . . . Dimi lakenyi dikambu so, ku lakasanyia antu nti: On’a [Nzambi] one.” (Joa. 1:32-34) Ndo nto, lo diaaso dimɔtshi Jehowa akate ate: “On’ami la ngandji one, ndi atongenyangenyaka ololo.”—Mat. 3:17; Mako 1:11; Luka 3:22.
Yeso akatshikala la kɔlamelo polo lo nyɔi
12. Kakɔna kakasale Yeso l’edja k’ɛnɔnyi esato l’etenyi wa l’ɔkɔngɔ wa batismu kande?
12 L’edja k’ɛnɔnyi esato l’etenyi, Yeso akayakimɔ la tshondo tshɛ dia mbetsha anto akambo wendana la She ndo la losembwe la lowandji laki Nzambi. Kânga mbele woho wakandakindjakindjaka Nkɛtɛ ya daka l’ekolo akɔlɛndjaka, nde akasambisha akambo wa mɛtɛ dimɛna dimɛna. (Joa. 4:6, 34; 18:37) Yeso aketsha anto akina akambo wendana la Diolelo dia Nzambi. Lo nkɔnɔla anto lo dihindo, lo ndesha elui w’anto mbo ya ndɛ ndo lo mbolola ndo anto wakavu, nde akɛnya kɛnɛ kayoyosalɛ Diolelo anto.—Mat. 11:4, 5.
13. Akambo akɔna waketsha Yeso lo kɛnɛ kendana la dɔmbɛlɔ?
13 Lo dihole dia nde ndjayangɛ lotombo l’ɔtɛ wa wetshelo ande ndo wa woho wakandakɔnɔlaka anto, Yeso akatshike ɛnyɛlɔ ka kokele k’okitshakitsha lo mbishaka Jehowa lotombo tshɛ. (Joa. 5:19; 11:41-44) Ndo nto, Yeso aketsha akambo woleki ohomba wahombaso nɔmba. Sho pombaka nɔmbaka dia lokombo laki Jehowa Nzambi ‘kidiama’ ndo dia lowandji losembwe laki Nzambi ndjɔhɛna ɛlɔmbwɛlɔ ka kɔlɔ kaki Satana woho wa ‘lolango lande salema la nkɛtɛ oko wasalemalɔ l’olongo.’ (Mat. 6:9, 10) Yeso akatokeketsha nto dia sho nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’alɔmbɛlɔ wa ngasɔ lo ‘nyanga ntondo Diolelo la losembwe laki Nzambi.’—Mat. 6:33.
14. Kânga mbaki Yeso onto la kokele, lande na kakandahombe mbidja welo dia nkotsha ɔkɛndɛ ande lo sangwelo diaki Nzambi?
14 Etena kakayasukanaka nyɔi k’olambo kakandahombe mvɔ, Yeso akaleke ndjakiyanya lo kɛnɛ kendana l’ɔkɛndɛ wa woke efula waki l’ahɛka ande. Dia nkotsha sangwelo diaki She ndo diaha lokumu lande ndanyema, Yeso akahombe mbikikɛ ehemba ndo nyɔi ka kɔlɔ efula. Nshi tshanu la ntondo ka nyɔi kande, Yeso akalɔmbɛ ata ate: “Kakiane utema ami ambudidima. Kayumuta na? Papa, unshimbeli uma lu unya one. Keli dimi lakayi lu unya one dia dikambu ne.” L’ɔkɔngɔ wa nde nkɛnɛmɔla nsaki yokongaka l’anto shɔ, Yeso akake washo ande lo dikambo dioleki ohomba ndo akalɔmbɛ ate: “Papa, utumbuli lukumbu laye.” Aha la ntshimbatshimba, Jehowa akakadimola ate: “Dimi lambulutumbula, layulutumbula ntu.” (Joa. 12:27, 28) Eelo, Yeso aketawɔ dia ntokomɛ ohemba wakaleke woke wendana la olowanyi wele ndoko onto lambohomanaka la wɔ. Koko aha la tâmu, mboka ɛtɛkɛta waki She ka l’olongo ɛsɔ akasha Yeso eshikikelo k’ɔnɛ nde akakoke mamɛ ndo nyindja lowandji laki Jehowa. Ndo kɛsɔ mɛtɛ mbakandasale!
Etombelo wakonge la nyɔi ka Yeso
15. La ntondo ka nde nkitshiya, lande na kakate Yeso ɔnɛ: “Ambushila”?
15 Etena kaki Yeso suke la nkitshiya ohanemi l’otamba w’asui, nde akate ate: “Ambushila.” (Joa. 19:30) Ande akambo wa diambo wakakoke nkotsha Yeso oma l’ekimanyielo kaki Nzambi l’edja k’ɛnɔnyi esato l’etenyi oma ko batismu kande polo lo nyɔi kande lee! Etena kakavu Yeso, didimu dia nkɛtɛ dia wolo diakasalema ndo owandji w’asɔlayi w’ose Rɔma waki l’ɔkɛndɛ wa mbodiaka akakome lo mbuta ɔnɛ: “Mete, one aki On’a [Nzambi]!” (Mat. 27:54) Mɛnamaka dia owandji w’asɔlayi ɔsɔ akɛnyi woho wakawɔlɛ Yeso l’ɔtɛ wakandate ɔnɛ nde ekɔ Ɔna Nzambi. Kânga mbakandadiɛnɛ efula, Yeso akalame olowanyi ande ndo akɛnya dia Satana ekɔ kanga kashi ka mamba. Satana akasɔngwɛ anto tshɛ wasukɛ lowandji laki Nzambi ɔnɛ: “Kene tshe keli la untu, ndi nkikimoka ne dia lumu landi.” (Jobo 2:4) Oma lo kɔlamelo yande, Yeso akɛnya dia Adama l’Eva wakakoke ntshikala la kɔlamelo la ntondo k’ohemba wakaleke wɔdu wakahomana la wɔ. Kɛnɛ koleki ohomba ele, lɔsɛnɔ la Yeso ndo nyɔi kande kakasukɛ ndo kakâmɛ lowandji losembwe laki Jehowa. (Adia Tukedi 27:11.) Koko aha lâsɔ ato!
16, 17. a) Lande na kakakoke Ɛmɛnyi wa Jehowa waki la ntondo ka Kristo mbotɔ monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna lam’asawɔ la nde? b) Ngande wakafute Jehowa Ɔnande laki la kɔlamelo, ndo kakɔna katetemala Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo nsala?
16 Ekambi waki Jehowa efula wakasɛnɛ la ntondo ka Yeso ndja la nkɛtɛ. Vɔ waki la diɔtɔnganelo dia dimɛna lam’asawɔ la Nzambi ndo wakalongola elongamelo ka eolwelo. (Is. 25:8; Dan. 12:13) Ko lo ndjela dikambo diakɔna diakalɔmbamaka l’ɛlɛmbɛ diakakoke Jehowa Nzambi k’ekila ntshɔkɔla atshi wa pɛkato lo yoho ya diambo shɔ? Bible kadimolaka ɔnɛ: ‘Nzambi akakimɔ [Yeso Kristo] oko olambo wa ekesanelo lo tshimbo ya mbetawɔ lo dikila diande. Nde akasale ngasɔ dia nde nkɛnɛmɔla losembwe lande, nɛ dia nde akadimanyiyaka pɛkato yakasale anto lo nshi y’edjedja etena kakakɛnɛmɔlaka Nzambi solo dia lotutsha; dia nde nkɛnɛmɔla losembwe lande hita l’etena kɛnɛ, woho wa nde monga kanga losembwe lo nyindja onto lele la mbetawɔ le Yeso.’—Romo 3:25, 26.b
17 Jehowa akafute Yeso lo mbôlola ndo lo mbodiya lo dihole dia lâdiko dioleki nɛ diaki la nde la ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ. Ɛlɔ kɛnɛ, Yeso aya etongami ka lo nyuma kele la demba dia lotombo diahavu. (Heb. 1:3) Oko wende Ɔlɔmbɛdi wa lâdiko ndo Nkumekanga, Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo ayotetemala nkimanyiya ambeki ande dia vɔ mamɛ losembwe laki Nzambi. Lâdiko dia lâsɔ, ande losaka lahombaso mbisha Jehowa Shɛso ka l’olongo lele Ofutshi a wanɛ wɔtɛmɔla la kɔlamelo l’ɛnyɛlɔ k’Ɔnande lee!—Adia Osambu 34:3; Heberu 11:6.
18. Dimbola diakɔna diayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
18 Anto tshɛ waki la kɔlamelo ntatɛ oma le Abɛlɛ waki la diokanelo dia ma ma lam’asawɔ la Jehowa nɛ dia vɔ waki la mbetawɔ ndo waki la wɛkamu le Kanula yakalakema. Jehowa akeyaka di’Ɔnande ayolama olowanyi ande ndo ɔnɛ nyɔi kande kayokomba “kolo ya wa la kete.” (Joa. 1:29) Ndo nto, wanɛ wele la lɔsɛnɔ ɛlɔ kɛnɛ kondjaka wahɔ oma lo nyɔi ka Yeso. (Romo 3:26) Lâsɔ, ɛtshɔkɔ akɔna wakokaso nkondja oma lo tshungo ka Kristo? Tayɔsɛdingola dimbola sɔ lo sawo diayela.
[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]
a Lo divɛsa nɛ, ɔpɔstɔlɔ Paulo akashile ɛtɛkɛta wele lo Osambu 40:6-8 lo ndjela ekadimwelo ka Bible ka lo Grɛkɛ kelɛwɔ ɔnɛ La Septante kele l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “We akanongoswela dimba.” Ɛtɛkɛta wakandashile ɛsɔ hawotanema lo Afundelo wa lo Hɛbɛru w’edjedja wakafundama l’anya watanema nshi nyɛ.
b Enda “Ambola w’oma le ambadi” lo lɛkɛ 6 ndo 7.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande wakadjama losembwe laki Nzambi tɔfwɛfwɛ?
• Batismu ka Yeso kaki didjidji dia na?
• Nyɔi ka Yeso kakonge l’etombelo akɔna?
[Osato wa lo lɛkɛ 9]
Batismu ka Yeso kaki didjidji dia na?