Onde ta dia Aramangɛdɔna diayotatɛ l’Isariyɛlɛ?​—Kakɔna kata Bible lo dikambo sɔ?

Bible tɛkɛtaka dia Aramangɛdɔna aha oko ta dia l’ɛtshi kɛmɔtshi ka nkɛtɛ, koko oko ta dia l’andja w’otondo dia lam’asa anto tshɛ vɔ la Nzambi.

• “Ditelo di’oma le ɛdiɛngɛ . . . diɔ tshɔka le nkumi ya dikanga ya lo nkɛtɛ k’otondo dia mbasanganya dia vɔ ndjɔlɔ ta dia lushi la woke la Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ. . . . Ko wakaasanganya lo dihole dielamɛ lo Hɛbɛru ɔnɛ Aramangɛdɔna.”​—Ɛnyɛlɔ 16:14, 16.

Tshɛkɛta “Aramangɛdɔna” ndja oma lo tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru Har Meghid·dohnʹ,  yalembetshiya “Dikona dia Megiddo.” Megiddo aki osomba ɔmɔtshi wa l’Isariyɛlɛ. L’ɔtɛ wa dikambo sɔ, anto amɔtshi fɔnyaka dia ta di’Aramangɛdɔna diayɔlɔma l’Isariyɛlɛ. Koko ndooko ɛtshi ka nkɛtɛ ka la Megiddo kana dihole dikina dia dia la Moyen-Orient diakoka ntshumanya “nkumi ya dikanga ya lo nkɛtɛ k’otondo” kaamɛ ndo asɔlayi awɔ.

Dibuku di’Ɛnyɛlɔ diakafundama “lo tolembetelo” kana ɛtɛkɛta wa didjidji. (Ɛnyɛlɔ 1:1) Aramangɛdɔna bu dihole dimɔtshi shikaa, koko dui diendana l’andja w’otondo lam’ayosangana wedja tshɛ dia ndɔshana la Nzambi mbala k’ekomelo.​—Ɛnyɛlɔ 19:11-16, 19-21.