ƐLƆNGƆLƆNGƆ WEKƆ LO NDJAMBOLA
Kakɔna kayomosala naka lekɔ l’okakatanu wendana la yoonge? (Etenyi 3)
Le anto efula, monga ɔlɔngɔlɔngɔ ekɔ etena kele onto la yoonge ya dimɛna ndo la wolo wele bu l’elelo. Koko, ɛlɔngɔlɔngɔ ɛmɔtshi waya l’elelo l’ɔtɛ wa hemɔ kɛmɔshi ka wolo efula. Onde ngasɔ mbediɔe ndo lo dikambo diayɛ? Naka eelo, kete ndooko onyake wɛ ayokeketshama oma lo kɛnɛ kakate V’loria, Justin, ndo Nisa, vɔ akɔ asato wekɔ Ɛmɛnyi wa Jehowa. Enda woho wakawadiɛnɛka l’ekakatanu wa wolo wendana la yoonge.
V’loria
Lekɔ lo diɛnɛ la hemɔ fibromyalgie, mbuta ate hemɔ ketɛ emunyi tshɛ kandji kandji ntatɛ lam’akimi l’ɛnɔnyi 14. Lam’akamakotsha ɛnɔnyi 20, wakatombisholaka nto la hemɔ ka l’asɔnga (arthrite), hemɔ katondja atɔkɔlɔ wele oko wadja lo demba (Lupus) ndo hemɔ ka lo lokoho kanda ndo l’eshisha (Lyme). Etena kayaokayɛ dia mbala tshɛ wolo keema lo demba, ekɔ wolo wɛ nsala kɛnɛ tshɛ kakombolayɛ nsala. Mbala efula, lakongaka l’ohomba wa nkɔsa k’etshimbi nɛ dia takimi l’akoka wa nkɛndakɛnda.
Laadiko w’etombelo wa lo demba wele la hemɔ yami shɔ, lakadiɛnɛka nto lo tokanyi l’ɔtɛ wakimi kokokaka nsala kaanga towuiwi tatotshitshɛ tele oko mbifola ofidi w’ɛngɔ kɛmɔtshi kana mfunda. Lam’akamendaka woho wakakɛndakɛndaka ana w’akɛnda, lakayambolaka lande na kele dui sɔ wolo le mi dia nsala oko vɔ. Lakayaokaka dia dimi bu ohomba.
Diɛsɛ ko, lakakondja ekimanyielo, aha tsho oma le ase nkumbo kami, koko ndo oma le ase etshumanelo k’Ɛmɛnyi wa Jehowa wemi ɔmɔtshi a l’atei awɔ. Ase etshumanelo kaso wakayaka mbala la mbala dia ndjomenda ndo kɛsɔ akakimanyiya diaha ndjaoka opoko. Amɔtshi wakambelɛka dia tɔkɔkɔla la wɔ demba l’akɔlɔ amɔtshi kaanga mbakidiɔ dui dia wolo dia mɛmbami lo mutuka kaamɛ la nkɔsa kami.
Lo yoho ya laande, anangɛso l’akadiyɛso w’epalanga wa l’etshumanelo kaso wakakimanyiya hakoke, nɛ dia vɔ wakeyaka woho wonga onto etena kende l’ekakatanu wendana la yoonge. Diɛsɛ l’ekimanyielo kawɔ, lakeke woho wa nsɛna lo ndjelana l’elelo ami ndo aha ndjaɛndja onongo l’ɔtɛ wahamayosala akambo efula oko anto akina. Etena kalekami monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ele etena kemi lo nsanganya ya l’etshumanelo ndo l’olimu w’esambishelo. (Hɛbɛru 10:25) Lo ntena sɔ, dimi ndjaɛnaka dia ndooko katshikitanya l’anto akina kaanga mbemi la waa hemɔ yami.
Dimi tetemalaka nama lo wɔɔngɔ dia Jehowa toshaka mbala tshɛ kɛnɛ keso la tɔ ohomba dia sho ntetemala mbikikɛ. Ɛnyɛlɔ, Bible mbutaka dia oyadi kaanga lonto laso la l’andja lekɔ lo talana, lo mɛtɛ lonto laso la l’etei lekɔ lo tetɛma “oyoyo lushi la lushi.” (2 Kɔrɛtɔ 4:16) Ngasɔ mɛtɛ mbayaokami!
Ambola wa nkana la wɔ yimba: Etena keyɛ l’okakatanu wa wolo wendana la yoonge, lande kele ekɔ ohomba nyanga ekimanyielo k’anto akina? Etena keyɛ la yoonge ya dimɛna, ngande wakokayɛ nsukɛ onto ɔmɔtshi lele la hemɔ?—Tokedi 17:17.
Justin
Lakakɔ lo nkɛtɛ ndo takimi l’akoka wa memala nto. Takimi l’akoka wa mpɛnga kana nsukasuka. Wakamɛmbɛ lo lopitadi lɛnɛ asakawɔ awui wa wanyandja. Ntondo, adɔkɔtɛlɛ waki l’okakatanu dia mbishola kɛnɛ kaki lo kiɔkɔ ya hemɔ kɛsɔ. Koko lam’akatomindaka hemɔ kakɔ wolo lɛkɔ, vɔ wakatosalaka wa ɛgzamɛ ndo wakatosholaka dia kɛnɛ kaki lo kiɔkɔ ya dui sɔ ele, hemɔ ka lo lokoho kanda ndo l’eshisha kelɛwɔ Lyme.
Hemɔ kɛsɔ kaki ndo la shɛngiya l’eshisha ami wa lo wɔɔngɔ. Lo mɛtɛ, kaanga mambeta ɛnɔnyi efula ntatɛ lam’akawambishola la hemɔ kɛsɔ, dimi tetemalaka nsakalokomba, ndo mbala mɔtshi lokomba lakɔ haloshile. Nshi mɔtshi demba ndo mpita tshɛ mongaka kandji kandji lo yɛdikɔ yemi hakoke ndjisutshasutsha. Aki oko asɔnga ami tshɛ wambolana.
Ntondo lakafɔnyaka ɔnɛ: “Lam’ele leke dikɛnda hakoke ntata hemɔ” ndo dui sɔ diakambishaka nkɛlɛ. Lakalelɛka Nzambi nte: “Lande na kakomɛ akambo anɛ?” Lakayotatɛ ndo mfɔnya ɔnɛ Jehowa ambɔsɛka. Koko lakayokana yimba l’ɛnyɛlɔ ka lo Bible kaki Jɔbɔ. Jɔbɔ koshihodiaka lande na kakandadiɛnɛka l’ekakatanu efula. Koko nde akatshikala la kɔlamelo le Nzambi. Ko naka Jɔbɔ akakoke mbikikɛ ekakatanu wakahomana lande, kete dimi lawɔ koka nsala woho akɔ wamɛ.
Dikumanyi dia l’etshumanelo kami diakasukɛ efula. Mbala tshɛ wakayangaka dia mbeya woho wemi ndo wakamimbolaka ngande wayaokami. Ekumanyi kɛmɔtshi akambitɛ dia mbowelɛka mbala tshɛ kemi l’ohomba wa nsawola oyadi wonya akɔna tshɛ. Lekɔ lo mbisha Jehowa losaka lushi tshɛ l’ɔtɛ w’angɛnyi w’eshika asɔ!—Isaya 32:1, 2.
Tena dimɔtshi, etena katanemaso la ntondo ka hemɔ mɔtshi ya wolo, sho tohɛka di’ɔnɛ Jehowa mbeyaka ntena diatenyanyaso. Bible mbutaka ɔnɛ: “Kitsha wotsho ayɛ le Jehowa, ko nde ayokosukɛ.” (Osambo 55:22) Dui sɔ kasalami la wolo dia nsala lushi tshɛ.
Dimbola dia nkana la diɔ yimba: Ngande wakoka anto akina wakoka ngandji kosukɛ dia mbikikɛ okakatanu wendana la yoonge?—Tokedi 24:10; 1 Tɛsalɔnika 5:11.
Nisa
Lam’akimi leke ɔlɔngɔlɔngɔ, wakatombisholaka la hemɔ ketsha asɔnga wɔdu wɔdu kelewɔ (Marfan). Hemɔ kakɔ koka monga la shɛngiya lo dui, lo washo ndo lo tenyi dikina dia demba. Dimi komongaka la paa lushi tshɛ, koko etena kakamindaka hemɔ kɛsɔ, tɔ kakamindaka wolo efula.
Lam’akamayeyaka kɛnɛ kakamatataka, lakalele hakoke. Laki la wɔma wa ndjonga ko handjokoka kaanga nsala kɛnɛ kakamangɛnangɛnaka nsala. Ɛnyɛlɔ, lakangɛnangɛnaka nkɛnya lokombe, ko lam’akamakanyiyaka dia lushi lɔmɔtshi hatonga l’akoka wa nkɛnya lokombe kana nkɛndakɛnda, lakonge la paaefula ndo lakɛnyi dia nshi yami yayaye yayonga kɔlɔ keto.
Enondo ami la womoto akakimanyiya efula. Nde akakimanyiya diaha dimi ndeka mbidja yimba lo kɛnɛ kendana la nshi yayaye. Nde akambitɛ diaha dimi mboka wɔma, nɛ dia dimi mbeyaka ndjoyasalɛ kɔlɔ. Nde akakeketsha dia dimi ndjasha efula lo dɔmbɛlɔ, nɛ dia onto ɔtɔi lashihodia woho wayaokami ele paka Jehowa.—1 Petero 5:7.
Divɛsa dimɔtshi diakeketsha mɛtɛ efula ele Osambo 18:6, wata ɔnɛ: “Lam’akimi la lɔkɔnyɔ, dimi lakelɛ Jehowa, Nzambi kami kakamatetemalaka ndelɛ dia nyanga ekimanyielo. Nde akoke dui diami oma lo tɛmpɛlɔ kande, ndo ndelo diami dia nyanga ekimanyielo diakakome lo atoyi ande.” Divɛsa nɛ diakakimanyiya dia nshikikɛ ɔnɛ etena kalɔmbami Jehowa dia kimanyiyami dia ntondoya okakatanu ɔmɔtshi, nde ayoka dɔmbɛlɔ diami ndo nde ayokimanyiya. Nde mongaka mbala tshɛ suke la mi.
Lakakondja wetshelo dia keema kɔlɔ nkiyana ndo tshimba wɔɔngɔ, etena kahomanayɛ l’okakatanu ɔmɔtshi, etena tshɛ kele hatetawɔ dia nsaki kɛsɔ monga la shɛngiya lo lɔsɛnɔ la so ndo lo diɔtɔnganelo diasaso la Nzambi. Nzambi bu lo kiɔkɔ y’asui aso ndo nde hatokalɛki pondjo naka sho mbodjaka mbala tshɛ lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ laso.—Jakɔba 4:8.
Dimbola dia nkana la diɔ yimba: Onde Nzambi mbele lo kiɔkɔ y’asui aso?—Jakɔba 1:13.