BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • ijwia sawo 1
  • Nde akakikɛ polo l’ekomelo

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Nde akakikɛ polo l’ekomelo
  • Tokoya mbetawɔ kawɔ
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Kilombo k’Ahaziya
  • Elidja ambosha Elisha dihɔndɔ di’omvutshi
  • Ɔkɛndɛ w’ekomelo
  • Nde akasambema oma le Nzambi kande
    Tokoya mbetawɔ kawɔ
  • Onde Wɛ Ayonga La Kɔlamelo Oko Elidja?
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Onde wɛ atayaokaka opoko ndo monga la wɔma?
    Nyetsha ananyu
  • Nde akambalɛka ndo akakongɛka
    Tokoya mbetawɔ kawɔ
Enda awui akina
Tokoya mbetawɔ kawɔ
ijwia sawo 1
Elidja

TOKOYA MBETAWƆ KAWƆ | ELIDJA

Nde akakikɛ polo l’ekomelo

Elidja akoke losango l’ɔnɛ: nkumekanga Ahaba akavu. Sho koka nkanyiya omvutshi w’osombe ɔsɔ akimɛ lɔlɛdu lande, ele la tokanyi efula lo yimba, etena kakanyiyande efula k’ɛnɔnyi wakandakambe lo nshi ya nkumekanga ka kɔlɔ kɛsɔ. Elidja akakikɛ efula! Wakawaanɛ, wakawotshanya, aki suke la nyɔi oma le Ahaba nde la wadɛnde Jezabɛlɛ. Nkumekanga koosala ndooko dikambo dia nshimba Jezabɛlɛ diaha nde ntshika mbisha lotshungɔ l’anto ndjaka amvutshi wa Jehowa. Atshukanyi asɔ wakɔtɔ sheke dia ndjaka Nabɔta onto ɔlɔlɔ laki kosala ndooko dikambo nde l’anande l’ɔtɛ wa lokaki la nkumekanga la wadɛnde. Etombelo waki la dui sɔ ele, Elidja akewoya losango la kilombo l’oma le Jehowa lendana l’Ahaba nde la tokanula tande. Ɛtɛkɛta wakate Jehowa wakakotshama. Ahaba akavu lo ndjela woho wakate Jehowa.​—1 Nkumi ya dikanga 18:4; 21:​1-​26; 22:37, 38; 2 Nkumi ya dikanga 9:​26.

Aha la taamu, Elidja akeye dia nde akahombe ntetemala mbikikɛ. Laasɔ ko Jezabɛlɛ eke la lɔsɛnɔ ndo akatetemala tshutshuya nkumbo kande ndo wodja w’otondo l’awui wa kɔlɔ. Elidja akahombe pomana l’ekakatanu ekina ndo nde aki l’awui efula wa mbetsha Elisha laaki ɔngɛnyi ndo ɔhɛna ande. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛkɛndɛ esato w’ekomelo waki la Elidja. Tayɛna woho wakookimanyiya mbetawɔ dia mbikikɛ, ndo tayoleka nshihodia woho wakokaso nkeketsha mbetawɔ kaso l’etena kamboleka akambo fukutana kasɛnaso kɛnɛ.

Kilombo k’Ahaziya

Ahaziya y’ɔnaki Ahaba nde la Jezabɛlɛ, akakome nkumekanga l’Isariyɛlɛ. Lo dihole dia nde nkondja wetshelo oma lo munga y’ambutshi ande, nde akayele lokolo lawɔ. (1 Nkumi ya dikanga 22:52) Oko vɔ, Ahaziya akatɛmɔlaka Baala. Ɔtɛmwɛlɔ wa Baala aki ɔtɛmwɛlɔ wakakonyaka anto dia nsala awui wa kɔlɔ, ɛnyɛlɔ monanyi ka lo tɛmpɛlɔ ndo kaanga ndjaka anawɔ dia mbalambola Baala. Onde dui dimɔtshi diakakoke nkimanyiya Ahaziya dia ntshikitanya lɔkɛwɔ lande ndo tshika konya anto dia nsala awui wa kɔlɔ efula asɔ lo washo wa Jehowa?

Mpokoso kakakomɛ nkumekanga k’ɔlɔngɔlɔngɔ kɛsɔ. Nde akakɔ oma lo shambrɛ yande ya la diko ndo kahomɔ wolo. Kaanga l’etena kaki lɔsɛnɔ lande lo waale, nde konyanga ekimanyielo oma le Jehowa. Koko, nde akatome anto l’osomba w’atunyi awɔ w’ase Filistinɛ w’Ɛkɛrɔna dia tombola jambizambi Baala-Zɛbubɛ dia kana elongamelo ka nde nkɔnɔ kekɔ. Jehowa akanyange efula. Nde akatome ondjelo le Elidja lo mbotɛ dia nde ntshɔ tohomana l’anto asɔ. Omvutshi akaakaloya otsha le nkumekanga la losango la kɔlɔ efula. Ahaziya akasale pɛkato ka woke lo nsala akambo oko ndooko Nzambi l’Isariyɛlɛ. Jehowa akɔshi yɛdikɔ dia Ahaziya honɛki pondjo oma lo mbeto kande k’ɔkɔnyi.​—2 Nkumi ya dikanga 1:​2-4.

Aha la ndjatshumoya, Ahaziya akambola ate: “Ngande waki pami kakɔ kakaye ndjohomana la nyu ndo kakanyote awui asɔ?” Akɛndji wakoolembetshiya ahɔndɔ wakalɔtɛ omvutshi akɔ ko nde akate mbala kakɔ ɔtɔi ate: “Ɔsɔ ekɔ Elidja.” (2 Nkumi ya dikanga 1:​7, 8) Dui dia diambo ele, Elidja aki la lɔsɛnɔ la aha kawotake ndo nde akayashaka tshɛ, l’ɔtɛmwɛlɔ wa Nzambi diakɔ diele nde akakoke mbeyama lo mbuta tsho ahɔndɔ wakandalɔtɛ. Lo mɛtɛ, dui dia ngasɔ kokoka mbutama lo dikambo dia Ahaziya l’ambutshi ande, l’ɔtɛ wakawayangaka diangɔ dia l’emunyi la lokaki tshɛ. Ɛnyɛlɔ k’Elidja toholaka ɛtɛkɛta wa Yeso wakandatokeketsha dia nsɛna lɔsɛnɔ l’ɔsɛlɛngɛ ndo ntetemala mbika washo lo kɛnɛ kele mɛtɛ ohomba.​​—Mateo 6:​22-​24.

Lo nyanga dia sɔmbɔya, Ahaziya akatome olui w’asɔlayi 50 kaamɛ l’owandji awɔ dia tonda Elidja. Etena kakawatane Elidja “odjashi lo shɔdi ya dikona,”a owandji w’asɔlayi akadjangɛ Elidja lo lokombo la nkumekanga dia nde ‘polɔ oma lo dikona,’ ondo dia vɔ ntshɔ lande toodiaka. Ohokanyiya! Kaanga mbakaweyaka di’Elidja aki “okambi wa Nzambi,” asɔlayi asɔ wakawotsha wɔma ndo wakawanɛ. Vɔ mɛtɛ waki anto wa kɔlɔ! Elidja akatɛ owandji ate: “Kawɔ. Naka dimi lekɔ okambi wa Nzambi, dja yaholɔ oma l’olongo, yakotshumbe wɛ l’anto ayɛ 50.” Nzambi akasale dui dimɔtshi! “Dja yakaholɔ oma l’olongo, yakootshumbe nde l’anto ande 50.” (2 Nkumi ya dikanga 1:​9, 10) Kɛnɛ kakakomɛ asɔlayi asɔ mɛnyaka dia ekɔ kɔlɔ lo washo wa Jehowa dia mɔnyɔla kana salɛ ekambi ande awui wa kɔlɔ.​—1 Ɛkɔndɔ 16:21, 22.

Ahaziya akatome apami akina 50 l’owandji okina. Owandji wa hende ɔsɔ aki awui wolo ndeka ndo wa ntondo. Lo wedi ɔmɔtshi, nde kokondja wetshelo oma lo nyɔi k’apami 51 wakatomama ntondo kaanga mbakandɛnaka edo awɔ l’okidi. Lo wedi okina, nde hakambi tsho la etelo k’owandji wa ntondo w’osekande ka mbitɛ omvutshi ɔnɛ: ‘holɔ oma lo dikona’ koko nde akakotsha ɔnɛ “Holɔ esadi”! Nde mɛtɛ aki enginya! Nde l’asɔlayi ande wakadiakema woho wakavu wanɛ wa ntondo. Koko nkumekanga kakaleke tshɛ nsala akambo w’enginya. L’ɔtɛ wolo tshɛ, nde akatome olui wa sato w’asɔlayi. Dui dia dimɛna ele, owandji w’olui w’asɔlayi wa mbala kɛnɛ aki la lomba. L’okitshakitsha tshɛ, nde akalɔmbɛ Elidja dia nde l’anto ande shimbamɛ. Elidja, okambi wa Nzambi ka mɛtɛ akakɛnɛmɔla kɛtshi ka Jehowa lo kɛnɛ kakandasale l’owandji w’ɔsɔlayi wa sato ɔsɔ. Ondjelo wa Jehowa akatɛ Elidja dia ntshɔ l’asɔlayi asɔ. Elidja akakitanyiya ndo akatɛ nto nkumekanga ka kɔlɔ kɛsɔ ɛtɛkɛta wa Jehowa. Oko wakate Nzambi, Ahaziya akavu. Lowandji lande lakaviya ɛnɔnyi ehende eto.​—2 Nkumi ya dikanga 1:​11-​17.

Owandji wele l’okitshakitsha alɔmba Elidja dia mbowoka kɛtshi

Elidja akakɛnɛmɔla kɛtshi ka Jehowa otsha le owandji waki la ndjakitshakitsha

Ko kakɔna kakakimanyiya Elidja dia mbikikɛ l’atei w’anto w’ɛtɛ wolo, ndo w’atɔmbɔki wakoodinge? Dimbola sɔ di’ekɔ ohomba efula ɛlɔ kɛnɛ, shi mɛtɛ? Onde wɛ akomala l’ɔtɛ wele onto ɔmɔtshi layakiyanyayɛ dikambo diande akatone nsala akambo w’ɛlɔlɔ ndo akakɔkɔmala lo kɔlɔ? Ngande wakokayɛ mbikikɛ lonyangu la ngasɔ? Sho kondjaka lokanyi oma lo dihole diakatane asɔlayi Elidja, mbutate “lo shɔdi ya dikona.” Hateye l’eshikelo lande na kaki Elidja lɛkɔ, koko sho koka mbuta dia ɔsɔ aki dihole dia dimɛna le pami kakayashaka lo dɔmbɛlɔ kɛsɔ dia nde ndjasukanya la Jehowa Nzambi kakandokaka ngandji efula. (Jakɔba 5:​16-​18) Woho akɔ waamɛ mbele, toongake l’etena ka sho mongaka shoamɛ ato kaamɛ la Nzambi, tɔɔlɔmbake lo mbelɛ lo lokombo lande ndo lo mbotɛ ekiyanu ndo ekakatanu aso. Lo nsala ngasɔ, tayonga l’akoka wa mbikikɛ etena kasala anto wotodingi awui lo toho ta kɔlɔ efula.

Elidja ambosha Elisha dihɔndɔ di’omvutshi

Etena kakakoke k’Elidja ntshika ɔkɛnde ande. Ohenda kɛnɛ kakandasale. Etena kakandayatombaka nde la Elisha oma la Ngilingalɛ, Elidja akatɛ Elisha dia nde ntshikala lo dihole sɔ, ko Elidja ntetemala ndamɛ otsha la Bɛtɛlɛ lo kilɔmɛtrɛ suke la 11. Elisha akakadimola l’eshikikelo tshɛ ate: “Lo mɛtɛ oko wele Jehowa la lɔsɛnɔ ndo oko weyɛ la lɔsɛnɔ, dimi hantokotshika.” L’ɔkɔngɔ wa vɔ nkoma la Bɛtɛlɛ, Elidja akatɛ Elisha dia nde ayanga ntehɔ ndamɛ otsha la Jeriko lo kilɔmɛtrɛ oko 22. Elisha akakadimola woho wakandakadimola mbala ka ntondo. Etena kakawakome la Jeriko, Elisha akawotɛ nto mbala ka sato dia nde tshikala ko ndamɛ ntshɔ otsha lo ɔkɛdi wa Jɔrdana lo kilɔmɛtrɛ oko 8. Ɔlɔngɔlɔngɔ a pami ɔsɔ kombetawɔ. Nde konanga ntshika Elidja!​—2 Nkumi ya dikanga 2:​1-6.

Elisha akakɛnɛmɔla dionga dia dimɛna efula, mbuta ate ngandji ka kɔlamelo. Woho wa ngandji ka ngasɔ mbakɛnya Ruta otsha le Naɔmi, ngandji kakootshutshuya dia mbetawɔ kakitɔna la Naɔmi. (Ruta 1:​15, 16) Ɛlɔ kamboleka tshɛ ohomba di’ekambi wa Jehowa kɛnɛmɔla dionga sɔ. L’ɛnyɛlɔ ka Elisha, sho mɛnaka ohomba adiɔ?

Elidja akanandema efula oma lo ngandji ka kɔlamelo kakakɛnɛmɔla ɔngɛnyi ande wa dikɛnda ɔsɔ. L’ɔtɛ wa dui sɔ, Elisha akayokondja diɛsɛ dia mɛna dihindo di’ekomelo di’Elidja. Lo ɔkɛdi wa Jɔrɔdana, waki dingunda ndo pedu l’ahole amɔtshi, Elidja ambɔkɔmɔla dihɔndɔ diande di’omvutshi l’ashi. Ashi wambatɔna. ‘Ana w’amvutshi 50,’ wakɛnyi nto dihindo sɔ. Vɔ waki ondo ana wakawetshaka lo weho ɛmɔtshi wa kalasa dia vɔ ndjɔlɔmbɔla ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi lo wodja. (2 Nkumi ya dikanga 2:​7, 8) Ondo Elidja mbakalɔmbɔlaka ekongelo k’olowanyelo kɛsɔ. Laasɔ ko ambeta ɛnɔnyi ɛmɔtshi, wele Elidja akayaoke dia ndamɛ oto mbambotshikala onto la kɔlamelo lo wodja. Oma k’etena kɛsɔ, Jehowa akafute Elidja l’ɔtɛ w’ekikelo kande lo mbetawɔ dia nde mɛna woho wakahame atɛmɔdi wa Jehowa lo wodja.​—1 Nkumi ya dikanga 19:10.

L’ɔkɔngɔ wa vɔ ntehɔ Jɔrɔdana, Elidja akatɛ Elisha ate: “Ɔnɔmbɛ kɛnɛ kalangayɛ dimi kosalɛ ntondo ka dimi mbɔsama oma laleyɛ.” Elidja akeye di’etena ka nde ntshɔ kambokoka. Nde komonga la kandjema l’ɛkɛndɛ ndo lokumu layanga ndjokondja ɔngɛnyi ande wa dikɛnda. Nde aki suke dia mbokimanyiya. Elisha akɔɔlɔmbɛ ate: “Lam’alangayɛ, onde dimi koka nongola tenyi 2 dia nyuma kayɛ?” (2 Nkumi ya dikanga 2:9) Ɛtɛkɛta ɛsɔ hɛnya dia nde akalange nongola yɛdikɔ ya nyuma k’ekila kaki l’Elidja ndodia l’ahende. Koko nde akalɔmbaka etenyi k’okitɔ kele oko ka ɔna enondo, lele lo ndjela ɛlɛmbɛ akahombaka nongola kɛnɛ koleki, kana ndodia l’ahende dia nkotsha ɛkɛndɛ ande w’owandji wa nkumbo. (Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 21:17) Oko wakinde okitɔ wa lo nyuma w’Elidja, Elisha akeyaka dia nde akahombe monga la woho wa dihonga diaki l’Elidja dia ntetemala l’olimu.

L’okitshakitsha tshɛ, Elisha ambotshika dia Jehowa mbisha okadimwelo. Naka Jehowa mbetawɔ dia Elisha mɛna woho wakɔshi Nzambi omvutshi w’osombe, kete okadimwelo wa diambola di’Elisha ekɔ eelo. Ndo oshimu kele edja, lam’akatakɛndakɛndaka angɛnyi ahende asɔ “watasawola etena kakawatakɛndakɛndaka,” dui dia diambo diakatombe!​—2 Nkumi ya dikanga 2:​10, 11.

Lɔngɛnyi laki lam’asa Elidja l’Elisha lakaakimanyiya vɔ akɔ ahende dia mbikikɛ tena dia paa

Osase wa laande wakɛnama l’olongo ndo wakayasukanaka. Sho koka nkanyiya dikungola diaki oko wondjo wa lɔpɛpɛ la wolo layaye kaamɛ l’osase wa wolo ɔsɔ oya le apami ahende asɔ ndo woho wakawakakitɔna la wɔma ɔnɛ otsha lɛnɛ ɔnɛ otsha lɛnɛ. Vɔ wakɛnyi mutuka, pusupusu ka diambo kele oko dja. Elidja akeye di’etena ka nde ntshɔ kambokoka. Onde nde akadɛ lo pusupusu? Ɔkɔndɔ hawote. Oyadi woho akɔna, nde akayaoke dia ambɛmbama la lɔpɛpɛ otsha lo loowa!

Elisha akendaka la wɔma. L’ɔtɛ wakandɛnyi dihindo dia diambo sɔ, Elisha akeye dia Jehowa ayowosha “tenyi pende” dia nyuma ka dihonga ka Elidja. Koko Elisha akahandjɔ wɔɔngɔ. Nde kombeyaka lɛnɛ atatshu ɔngɛnyi ande w’osombe wakandalangaka efula ndo konongamɛ dia Elidja ayokalola nto. Nde akate la dui dia wolo ate: “Papa lɛ, papa lɛ! Pusupusu k’Isariyɛlɛ ndo ambahemi ande wa mfalasa!” Nde akendaka woho wakatadimɔka ombetsha ande lo loowa, ko akaatshatsha ahɔndɔ la lɔkɔnyɔ.​—2 Nkumi ya dikanga 2:​12.

Lam’akatadɛka Elidja otsha l’olongo, onde nde akoke delo di’ɔngɛnyi ande wa dikɛnda ndo ondo ndamɛ akakɛdia asɔyi la lɔkɔnyɔ? Oyadi woho akɔna tshɛ, nde akashikikɛ ɔnɛ monga l’ɔngɛnyi wa ngasɔ akookimanyiya dia mbikikɛ tena dia paa. Sho pombaka kondja wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ k’Elidja ndo mbɔtɔ lɔngɛnyi woka Nzambi ngandji ndo walanga nsala lolango lande!

Elisha ekɔ lo menda woho watadɛ Elidja lo lɔpɛpɛ

Jehowa akasɛkɔla Elidja otsha l’ɔkɛndɛ okina

Ɔkɛndɛ w’ekomelo

Lende akatshu Elidja oma laasɔ? Ɛtɛmwɛlɔ ɛmɔtshi mbetshaka dia nde akatshu l’olongo dia ntonga kaamɛ la Nzambi. Koko kɛsɔ bu mɛtɛ. Ɛnɔnyi nkama l’ɔkɔngɔ, Yeso Kristo akayota dia ndooko onto lakadɛ l’olongo la ntondo ka Yeso ndamɛ. (Joani 3:​13) Laasɔ, etena kata Bible ɔnɛ: “Elidja akadɛ otsha l’olongo lo lɔpɛpɛ la wolo,” sho pombaka ndjambola ɔnɛ, olongo akɔna ɔsɔ? (2 Nkumi ya dikanga 2:​11) Bible kambaka la “olongo” aha tsho dia tɛkɛta dia lɛnɛ odjashi Jehowa, koko ndo dia loowa lele la diko dia nkɛtɛ lɛnɛ ele wange ndo wafumbɔ fofudu. (Osambo 147:8) L’olongo ɔsɔ mbakatshu Elidja, ko oma laasɔ nde ndjotshɔ lende?

Jehowa akasɛkɔla tsho omvutshi ande wa ngandji ɔsɔ otsha lo dihole dikina, mbuta ate suke la diolelo dia Juda. Bible mɛnyaka dia Elidja akatotetemala nkamba lɛkɔ l’edja k’ondo ndekana ɛnɔnyi esambele. Jɛhɔrama nkumekanga ka kɔlɔ mbakolɛka Juda l’etena kɛsɔ. Nde akatshuke ɔna Ahaba la Jezabɛlɛ, ndo nde akatetemala nsala akambo wa kɔlɔ oko vɔ. Jehowa akasha Elidja ɔkɛndɛ wa fundɛ Jɛhɔrama mukanda wa kilombo. Oko wakadiatatami, Jɛrɔhama akavu nyɔi ka kɔlɔ efula. Kɛnɛ koleki tshɛ kɔlɔ ele ɔkɔndɔ komɛka ɔnɛ: “Ndooko onto lakanyange lam’akandavu.”​—2 Ɛkɔndɔ 21:12-​20.

Otshikitanu wa woke waki lam’asa pami ka kɔlɔ kɛsɔ l’Elidja! Hateye woho wakayovɔ Elidja ndo l’etena kakɔna. Koko sho mbeyaka dia nde kovɔ woho wakavu Jɛhɔrama, lele ndooko onto lakanyange lam’akandavu. Angɛnyi w’Elisha wakoolele efula. Kaamɛ ndo amvutshi akina wa kɔlamelo wakoolele. Polo ɛnɔnyi oko 100 l’ɔkɔngɔ, Jehowa akɛnya dia nde akɔɔshi Elidja la nɛmɔ lo nkamba la didjidji di’omvutshi wa kɔlamelo ɔsɔ lam’akahilɔ Yeso. (Mateo 17:​1-9) Onde wɛ nangaka nkondja wetshelo oma le Elidja ndo monga la mbetawɔ kayokokimanyiya dia mbikikɛ kaanga lo tena dia paa? Tohɛke pondjo dia mbɔtɔ lɔngɛnyi l’anto woka Nzambi ngandji, dia wɛ ndjasha tshɛ l’awui wa lo nyuma ndo lɔmbaka mbala la mbala oma k’ɛse otema. Tekɔ lo nɔmba dia ndo wɛ lawɔ ntana dihole dia pondjo l’otema wa ngandji wa Jehowa!

a Waa nomb’ewo mɔtshi mbutaka dia dikona diɔtɛkɛtami lanɛ ekɔ Dikona dia Karamɛlɛ, lɛnɛ akasha Nzambi Elidja wolo wa nɛndja amvutshi wa Baala ɛnɔnyi ɛmɔtshi la ntondo ka laasɔ. Koko, Bible hashikikɛ dikona diatɛkɛtama lanɛ.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto