BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w08 10/15 lk. 12-16
  • Woho wayokadimola Jehowa dɔmbɛlɔ di’oma k’ɛse otema

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Woho wayokadimola Jehowa dɔmbɛlɔ di’oma k’ɛse otema
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Wambɔtwɛ wodja waki Jehowa sheke
  • Dui diakandaleke ndjakiyanya
  • “Edjaselu kaye k’ekila”
  • Kɛnɛ kɛnya dia Jehowa ayodja otshumba
  • Tɔlɔmbake dia oyindjamelo wa lowandji laki Jehowa
  • Onto akɔna loleki ohomba lo lɔsɛnɔ layɛ?
    Lɔsɛnɔ ndo olimu aso w’Okristo—Dikatshi dia losanganya—2016
  • Etenyi 2
    Hokamɛ Nzambi
  • Aramangɛdɔna, ayonga etatelo k’ɔngɛnɔngɛnɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2005
  • Aramangɛdɔna ekɔ lokumu l’ɔlɔlɔ!
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa (wekelo)—2019
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2008
w08 10/15 lk. 12-16

Woho wayokadimola Jehowa dɔmbɛlɔ di’oma k’ɛse otema

“Anto weye vate: lokombo layɛ Jehowa, wɛmɛ oto Kaheme lâdiko dia tshɛ lo nkɛtɛ k’otondo.”​—OSAM. 83:18, NW.

1, 2. Dui diakɔna diakambiya anto efula, ndo ambola akɔna wakoka monyiyama?

AMBETA ɛnɔnyi ɛmɔtshi, womoto ɔmɔtshi akayakiyanya efula l’ɔtɛ wa mpokoso kɛmɔtshi kakasalema suke la ngelo kande. Oko wakandotɔ lo nkumbo k’aseka Mupɛ wa lo Ɔrɔma, nde akalɔmbɛ osasɛrdɔsɛ wa lo ngelo kawɔ dia mbokimanyiya, koko osasɛrdɔsɛ ɔsɔ konanga kânga tɛkɛta la nde. Ɔnkɔnɛ, nde akalɔmbɛ Nzambi ate: “Hakeye . . . , koko dimi mbeyaka dia wɛ ekɔ. Lam’alangayɛ, okimanyiya dia dimi keya!” Kombeta edja, Ɛmɛnyi wa Jehowa wakaye ndjowenda, wakokeketsha ndo wakawosha ewo kakinde l’ohomba. L’atei w’akambo wakawawetsha, vɔ wakawetsha dia Nzambi ekɔ la lokombo lande hita Jehowa. Lam’akandeye dui sɔ, nde akambe efula. Nde akate ate: “Ɔsɔ kele Nzambi kakamakombolaka dia dimi mbeya oma ko dikɛnda diami!”

2 Anto efula wakambe yoho yakɔ yâmɛ etena kakaweye lokombo laki Nzambi. Mbala efula, mbala ka ntondo kakawɛnyi lokombo laki Jehowa ele lo etena kakawadia Osambu 83:18. Lo Traduction du monde nouveau, divɛsa diakɔ mbutaka ɔnɛ: “Anto weye vate: lokombo layɛ Jehowa, wɛmɛ oto Kaheme lâdiko dia tshɛ lo nkɛtɛ k’otondo.” Onde wɛ atayambolaka lande na kakafundama Osambu 83? Awui akɔna wahomba tshutshuya onto tshɛ dia mbeya dia Jehowa mbele Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ? Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo osambo ɔsɔ ɛlɔ kɛnɛ? Tayanga sɛdingola ambola asɔ lo sawo nɛ.a

Wambɔtwɛ wodja waki Jehowa sheke

3, 4. Onto akɔna akafunde Osambu 83, ndo kakɔna katɛkɛtande?

3 Lo Hɛbɛru, ɛtɛkɛta wele la diko dia Osambu 83 mɛnyaka dia wekɔ “lembo laki Asafu.” Ondo ɔnɛ lakafunde osambo ɔsɔ aki kanula yaki Asafu ose Lɛwi, opomi wa mishiki wa lokumu waki lo nshi yakolɛka nkumekanga Davidi. L’osambo akɔ, omembi w’esambo akasɛngasɛnga Jehowa dia nde ndanya atunyi ande dia sukɛ lowandji lande ndo mbeyanya lokombo Lande. Osambo ɔsɔ wakafundama yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Sɔlɔmɔna. Lande na? Nɛ dia lo nshi yakolɛka Davidi ndo Sɔlɔmɔna, nkumekanga ka Tura akokanaka la Isariyɛlɛ. L’etena kakafundama Osambu 83, ase Tura wakayohetshanyaka la ase Isariyɛlɛ ndo wakayɔtɔka sheke la atunyi awɔ.

4 Omembi w’esambo shilaka nkombo ya wedja dikumi yakɔtwɛ wodja waki Nzambi sheke dia mbadiaka. Atunyi wakadinge ase Isariyɛlɛ asɔ vɔ anɛ: “Asi Edome, asi Ishamele, asi Moaba, asi Hangara, asi Ngebala, asi Amona, asi Amaleka, asi Filistiya, kame la asi Tura. Ndu asi Asuriya wambuyala kame la wo.” (Osam. 83:6-8) Dui diakɔna diakete diatɛkɛta osambo ɔsɔ? Anto amɔtshi mbutaka di’osambo ɔsɔ tɛkɛtaka woho wakalɔshama ase Isariyɛlɛ oma le atunyi wakasangana w’ase Amɔna, Mɔaba ndo ase Okongo wa Sɛirɛ lo nshi ya Jɛhɔshafata. (2 Ek. 20:1-26) Anto akina mbutaka dia vɔ tɛkɛtaka dikambo dia woho wakahetshamaka ase Isariyɛlɛ oma le asukanyi awɔ.

5. Wahɔ akɔna wakondja Akristo oma lo Osambu 83 ɛlɔ kɛnɛ?

5 Oyadi kakɔna tshɛ, mɛnamaka dia Jehowa Nzambi akasambiya ofundji wa lembo lɔsɔ dia nde lifunda lo etena kaki wodja ande lo wâle. Osambo ɔsɔ keketshaka nto ekambi waki Nzambi ɛlɔ kɛnɛ, wele l’edja k’ɔkɔndɔ awɔ w’otondo vɔ wekɔ lo ndɔshama mbala la mbala oma le atunyi awɔ wakayashikikɛ dia mbashila oshiki. Ndo vɔ mɛtɛ wayotokeketsha lo nshi yayaye etena kayosanganya Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ asɔlayi ande dia ndɔsha anto tshɛ watɛmɔla Nzambi lo nyuma ndo lo mɛtɛ mbala k’ekomelo.​—Adia Ezekiyele 38:2, 8, 9, 16.

Dui diakandaleke ndjakiyanya

6, 7. a) Dui diakɔna diakalɔmbɛ omembi w’esambo l’ɛtɛkɛta wa mbɔtwɛlɔ ka Osambu 83? b) Kakɔna kakalekaka ndjakiyanya omembi w’esambo?

6 Tohokame woho wakasholɛ omembi w’esambo Nzambi tokanyi tande lo dɔmbɛlɔ ate: “[Nzambi] li, tutshikalaki ki, tolembohalaki, tumuyaki, we [Nzambi]. Enda atunyi aye wambuhasahasa, wane watukuhetshaka, wambunyiya ete. Vo wambudja sheki ya wulu dia ntshela wudja aye kolo . . . Antu ane wambusanga lulimi la utema otoi, wambukudjela sheki ya nkutshela kolo.”​—Osam. 83:1-3, 5.

7 Dui diakɔna diakaleke omembi w’esambo ndjakiyanya? Ekɔ mɛtɛ dia nde akahombe ndjakiyanya dia ekokelo kande ndo ka nkumbo kande. Koko, lokanyi loleki ohomba lo dɔmbɛlɔ diande akendanaka la sɔnyi kakahombe mbotshama lokombo laki Jehowa ndo wâle wakahombe komɛ wodja ande. Nyɛsɔ sho tshɛ, tonge la kanyi ya woho akɔ wâmɛ yele la wɛdimo etena kakikɛso ekakatanu wa lo nshi y’ekomelo k’andja ɔnɛ.​—Adia Mateu 6:9, 10.

8. Oyango akɔna waki la wedja wakɔtwɛ Isariyɛlɛ sheke?

8 Omembi w’esambo akashile ɛtɛkɛta wakate atunyi w’Isariyɛlɛ w’ɔnɛ: “Nyeso, tutushili wudja awo ushiki, dia lukumbu la Isariyele mbuhamela pundju.” (Osam. 83:4) Wedja ɛsɔ wakahetshaka mɛtɛ wodja wakasɔnwama waki Nzambi! Koko vɔ waki l’oyango okina wakawɔtwɛ Isariyɛlɛ sheke. Vɔ wakakɔmiyaka nkɛtɛ ya Isariyɛlɛ lo funa ɔnɛ: “Nyeso tâhotole kete ya [Nzambi] yo yayali yasu hita.” (Osam. 83:12) Onde dui dimɔtshi dia ngasɔ salemaka lo nshi yaso nyɛ? Eelo!

“Edjaselu kaye k’ekila”

9, 10. a) Lo nshi y’edjedja, kakɔna kaki edjaselo k’ekila kaki Nzambi? b) Ɛtshɔkɔ akɔna wele la atshikadi w’akitami ndo “ekoko ekina” ɛlɔ kɛnɛ?

9 Lo nshi y’edjedja, Nkɛtɛ ya daka yakelamɛka ɔnɛ edjaselo k’ekila kaki Nzambi. Tohɔ osambo wa edjelo k’otshumba wakembe ase Isariyɛlɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ tshungɔ oma lo Edjibito ɔnɛ: “We akalombola wudja one, wakayatshungula, la ngandji ka shikaa. We akâlombola la wulu aye utsha l’edjaselu kaye k’ekila.” (Etum. 15:13) L’ɔkɔngɔ diko, “edjaselu” kɛsɔ aki tɛmpɛlɔ la dioho di’ɛlɔmbɛdi, osomba wa Jerusalɛma, kâmɛ ndo ɔlɔndji wa nkumi ya dikanga ya lo dioho dia Davidi yakolɛka lo kiti ka diolelo kaki Jehowa. (1 Ek. 29:23) Diakɔ diakelɛ Yeso Jerusalɛma ɔnɛ “usumba wa khum’ekanga ka wuki.”​—Mat. 5:35.

10 Ko kayotota dikambo dia nshi yaso nyɛ? Lo 33 T.D., wodja w’oyoyo, mbuta ate “Isariyele wa [Nzambi]” wakotɔ. (Ngal. 6:16) Wodja ɔsɔ wokengami la anango Yeso Kristo w’akitami wakakotsha ɔkɛndɛ waki kokotsha Isariyɛlɛ wa l’emunyi wa monga ɛmɛnyi wa Nzambi. (Is. 43:10; 1 Pet. 2:9) Vɔ lawɔ, Jehowa akalake kɛnɛ kakandalake Isariyɛlɛ w’edjedja ate: “Dimi layuyala [Nzambi k]awo, ndu vo wayuyala antu ami.” (2 Kor. 6:16; Lew. 26:12) Lo 1919, Jehowa akakitsha atshikadi wa “Isariyele wa [Nzambi]” lo dihole dia lâdiko ndo l’etena kɛsɔ vɔ wakɔshi “kete,” mbuta ate eongelo ka lo nyuma, lɛnɛ ewɔ lo paradiso ka lo nyuma. (Is. 66:8) Tatɛ oma l’ɛnɔnyi 1930, miliyɔ ya “ekoko ekina” wakɔtɔ l’ɔnɔngɔ awɔ. (Joa. 10:16) Ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ɔngɔnyi wa lo nyuma wele la Akristo wa nshi nyɛ ekɔ djembetelo ya woke yɛnya dia Jehowa ekɔ lo nɔmbɔla lo yoho ya dimɛna. (Adia Osambu 91:1, 2.) Dui sɔ diekɔ lo mbisha Satana kɛlɛ k’efula!

11. Naa oyango woleki woke watetemala monga la atunyi waki Nzambi?

11 Lo edja ka nshi y’ekomelo, Satana okotshutshuyaka wanɛ wasala lolango lande la nkɛtɛ dia ndɔshana la atshikadi w’akitami ndo asekawɔ ɛkɔkɔ ekina. Dui sɔ diakasalema lo Erɔpɛ wa lo Owɛstɛ lo nshi yakolɛka wa Nazi ndo lo Erɔpɛ wa lo Ɛstɛ lo nshi yakolɛka lowandji la waa Communistes lo Union soviétique. Dui sɔ diakasalema nto lo wedja ekina efula ndo diayosalema nto djekoleko lo mbala k’ekomelo kayotɔlɔsha Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ. Lo ɔlɔshɛlɔ ɔsɔ, atunyi mbeyaka kɔsɔla ekambi waki Jehowa diangɔ diawɔ la lokaki tshɛ oko wakasale atunyi lo nshi y’edjedja. Koko, oyango woleki woke wokongaka la Satana ele wa shila ekambi waki Nzambi oshiki diaha lokombo laki Nzambi mbohɔma nto. Ngande wasala Jehowa la ntondo ka ɔlɔshɛlɔ wa lowandji lakinde lɔsɔ? Tonyomɔsɛdingola ɛtɛkɛta waki omembi w’esambo.

Kɛnɛ kɛnya dia Jehowa ayodja otshumba

12-14. Etshumba akɔna ehende wakadjama suke la osomba wa Mengido wakafunde omembi w’esambo?

12 Tolembete mbetawɔ ka wolo kaki la omembi w’esambo lo dikoka diele la Jehowa dia ndanya dikongelo tshɛ dia wedja w’atunyi. Nde akashile ndo etshumba ehende wakadje Isariyɛlɛ atunyi awɔ suke la osomba wa Mengido w’edjedja waki lo okidi waki la lokombo lɔsɔ. Lo nshi y’ɔwɔ, Ɔkɛdi wa Kishɔna wakomaka ndo wakakokaka mɛnama woho wakawakɛlaka lo okidi ɔsɔ. L’ɔkɔngɔ wa avula ndɔ, ashi wakadɛka polo lo dikona. Ondo l’ɔkɔkɔ ɔsɔ mbakelamɛka ɔkɛdi nto ɔnɛ “ashi wa Mengido.”​—Emb. 4:13; 5:19.

13 Kilɔmɛtɛlɛ oko 15 oma lo okidi wa Mengido mbaki dikona dia Mɔra lɛnɛ akasangana alembe w’ase Midiyana, Amalɛka ndo w’oma lo lɛkɛ l’ehotwelo ka wonya dia tɔlɔsha Isariyɛlɛ ta lo nshi y’Ombadi Ngidiyɔna. (Emb. 7:1, 12) Djui ya tshitshɛ y’alembe yaki Ngidiyɔna yaki paka apami 300 tsho, koko l’ekimanyielo kaki Jehowa, vɔ wakalɛndja atunyi awɔ waki efula. Lo ngande? Lo ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi, vɔ wakadinge pango k’atunyi awɔ l’otsho ndo wakadje ewa awɔ lo eteka diaha atunyi awɔ mɛna osase. Etena kakade Ngidiyɔna dimama, anto ande wakole eteka ndo atunyi awɔ wakɛnyi osase w’oma lo ewa awɔ la shashimoya. Lo etena kakɔ kâmɛ, vɔ wakade amama awɔ ndo wakahangɔhangɔ vate: “Yombo ya [Jehowa] ndu ya Ngidiyona!” Atunyi awɔ wakɔtɔ lo lofunge ndo wakatatɛ ndjakana lam’asawɔ; wanɛ wakahande wakalawɔ la wedi w’Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana. Lo etena kakɔ, ase Isariyɛlɛ akina wakasangana la apami asɔ dia ndjelana la atunyi awɔ. Tshɛtshɛ asɔlayi 120 000 w’atunyi wakadiakema.​—Emb. 7:19-25; 8:10.

14 Dikona dia Tabɔra diaki lo kilɔmɛtɛlɛ oko 6 mangana la dikona dia Mɔra, otsha lo okidi wa Mengido. Lɛkɔ, Ombadi Baraka akatshumanya ase Isariyɛlɛ 10 000 dia ndɔsha alembe waki Jabina nkumekanga k’osomba wa Hazɔra wa la Kanana. Sisɛra mbakalɔmbɔlaka alembe asɔ. Alembe w’ase Kanana waki la pusupusu ya ta 900 yaki la etshimbi wakawadje mbolo y’etale ya mpɛmɔ efula. Etena kakatshumana alembe w’ase Isariyɛlɛ waki komonga ndo la dihomɔ dia ta di’ɛlɔlɔ lo dikona dia Tabɔra, alembe waki Sisɛra waki l’okidi. Oma lâsɔ, “[Jehowa] akahenyahenya Sisera la alimbi andi, la pusupusu yandi ya ta tshe.” Ondo mvula kakalɔ la shashimoya kakasale dia pusupusu kundama lo lɔtɛkɛ nɛ dia Ɔkɛdi wa Kishɔna waki l’elola. Ase Isariyɛlɛ wakadiake alembe tshɛ waki Sisɛra.​—Emb. 4:13-16; 5:19-21.

15. a) Dui diakɔna diakalɔmbɛ omembi w’esambo diayosala Jehowa? b) Lokombo la ta dia komelo diaki Nzambi toholaka dui diakɔna?

15 Omembi w’esambo akasɛngasɛnga Jehowa dia nde salɛ wedja wakanɛka Isariyɛlɛ lo nshi yande dui dimɔtshi dia ngasɔ. Nde akalɔmbɛ ate: “Uwatsheli uku akayatshela Midiyana, Sisera, la Jabina lu okedi wa Kishona. Vo wakalanyema la Ene-Dora, wakayala eteto ka ntemia kete.” (Osam. 83:9, 10) Mbokɛmaka hwe lande na kelamɛ ta di’ekomelo dialɔsha Nzambi andja ɔnɛ waki Satana ɔnɛ Aramangɛdɔna (kitshimudi ɔnɛ, “dikona dia Mengido”). Lokombo lɔsɔ toholaka ata wa welo wakalɔma suke la Mengido. Woho wakadje Jehowa otshumba lo ata wa lo nshi y’edjedja asɔ toshikikɛka dia nde ayodja otshumba lo ta dia Aramangɛdɔna.​—Eny. 16:13-16.

Tɔlɔmbake dia oyindjamelo wa lowandji laki Jehowa

16. Ngande ‘wamboshama atunyi sɔnyi’ ɛlɔ kɛnɛ?

16 Lo “nshi y’ekumelu” nyɛ, Jehowa salaka dia welo tshɛ wadjama dia shila ekambi ande oshiki mbɔtɔ l’ashi. (2 Tim. 3:1) Lo dikambo sɔ, atunyi tshɛ wekɔ la sɔnyi. Osambu 83:16 wakatatshi dikambo sɔ etena katawɔ ɔnɛ: “Ukumbi dundji diawo la sonyi, edja ndu vo wambetawo nyanga lukumbu laye, we [Jehowa]!” Lo wedja efula, atunyi wakakite tatala lo welo wadjawɔ dia ndiha Ɛmɛnyi wa Jehowa enyɔ. Lo wedja ɛsɔ, woho watshikala atɛmɔdi waki Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ nge ndo wakikɛwɔ ekɔ tshondo y’esambishelo le anto wele l’etema w’ɛlɔlɔ ndo efula l’atei awɔ wekɔ ‘lo nyanga lokombo laki Jehowa.’ Lo wedja efula wakahɛnyahɛnyama Ɛmɛnyi wa Jehowa wolo, nshi nyɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa wôtombola la ɔngɛnɔngɛnɔ waya nunu akumi kana nunu nkama lɛkɔ. Jehowa mɛtɛ ambodja otshumba! Ndo atunyi ande mɛtɛ wamboshama sɔnyi!​—Adia Jeremiya 1:19.

17. Wâle akɔna wele la ntondo k’anto, ndo ɛtɛkɛta akɔna wayotohɔ kem’edja?

17 Lo mɛtɛ, sho mbeyaka dia ta diatashile. Ndo sho tetemalaka sambisha kânga atunyi aso lokumu l’ɔlɔlɔ. (Mat. 24:14, 21) Koko, diaaso diele la atunyi asɔ dia ndjatshumoya ndo shimbamɛ diayanga komɛ. Okidiamelo wa lokombo laki Jehowa ndeka panda k’anto ohomba. (Adia Ezekiyele 38:23.) Etena kasangana wedja tshɛ wa la nkɛtɛ dia pemba dia ndanya ekambi waki Nzambi, sho tayohɔ ɛtɛkɛta ɛnɛ wakalɔmbɛ omembi w’esambo w’ɔnɛ: “Wutshami sonyi, wasakaki kumba pundju, wakanani, washili la sonyi.”​—Osam. 83:17.

18, 19. a) Kakɔna kakongɛ wanɛ watshininala dia ndɔshana la lowandji laki Jehowa? b) Shɛngiya yakɔna yayonga la woho wayanga nyindjama lowandji laki Jehowa mbala k’ekomelo le yɛ?

18 Elanyelo ka kɔlɔ efula kekɔ lo kongɛ wanɛ watshininala dia ndɔshana la lowandji laki Jehowa. Ɔtɛkɛta waki Nzambi mɛnyaka dia wanɛ ‘wahakitanyiya lokumu l’ɔlɔlɔ wayolanyema lo pondjo’ l’Aramangɛdɔna. (2 Tes. 1:7-9) Elanyelo kawɔ ndo panda ka wanɛ watɛmɔla Jehowa lo mɛtɛ ayɛnya dia Jehowa mbele Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ. L’andja w’oyoyo, hatotohɛ otshumba wa woke ɔsɔ. Wanɛ wayolɔ lo “eulwelu k’antu w’ololo la antu wa kolo” wayoyeka akambo wa weke waki Jehowa. (Etsha 24:15) L’andja w’oyoyo, vɔ wayɛna tolembetelo t’eshika tɛnya ohomba wa kitanyiya lowandji laki Jehowa. Ndo akanga wa memakana wele l’atei awɔ wayetawɔ esadi eto dia Jehowa mbele Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ.

19 Ande nshi yayaye yakalɔngɔsɔlɛ Shɛso ka ngandji kele l’olongo atɛmɔdi ande wa kɔlamelo lee! Onde wɛ hatshutshuyama dia nɔmba dia Jehowa mbisha okadimwelo wa komelo lo dɔmbɛlɔ diakalɔmbɛ omembi w’esambo Jehowa ɔnɛ: “[Atunyi ayɛ] wakanane, washile oshiki kele anto weye vate: lokombo layɛ Jehowa, wɛmɛ oto Kaheme lâdiko dia tshɛ lo nkɛtɛ k’otondo”?​—Osam. 83:17, 18, NW.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

a La ntondo ka sɛdingola sawo nɛ, wɛ ayokondja wahɔ naka wɛ mbadia Osambu 83 dia wɛ mbeya awui wele lɔkɔ dimɛna.

Onde wɛ kokaka nembetshiya?

• Dui diakɔna diakakomɛ ase Isariyɛlɛ etena kakafundama Osambu 83?

• Dui diakɔna diakaleke ndjakiyanya ofundji wa Osambu 83?

• Satana, waa na wasɔmande ɛlɔ kɛnɛ?

• Ngande wayokadimola Jehowa dɔmbɛlɔ diele l’Osambu 83:18 l’ekomelo?

[Kartɛ ka lo lɛkɛ 15]

(Dia mbeya awui tshɛ enda l’okanda)

Ngande wɔtɔnɛ ata wakalɔma suke la Mengido k’edjedja la kɛnɛ kayosalema nshi yayaye?

Ɔkɛdi wa Kishɔna

Harɔshɛta

Dik. dia Karamɛlɛ

Okidi wa Jezirɛlɛ

Mengido

Tanaka

Dik. dia Ngiliboa

Ɛtɛkɔ ka Haroda

Mɔra

Ɛnɛ-Dɔra

Dik. dia Tabɔra

Ndjale ka Ngalileya

Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana

[Osato wa lo lɛkɛ 12]

Kakɔna kakatshutshuya omembi w’esambo ɔmɔ dia nde funda dɔmbɛlɔ dimɔ di’oma k’ɛse otema?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto