BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w99 9/1 lk. 13
  • Wembola w’oma le ambadi

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Wembola w’oma le ambadi
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1999
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Ngande wahomba Akristo mbɔsa daka dia tshukana na?
  • Diwala diekɔ woshasha w’oma le Nzambi ka ngandji
    ‘Nyotshikale lo ngandji ka Nzambi’
  • Yâlɔngɔsɔla dia monga la diwala di’oshika
    Sheke y’ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo nkumbo
  • Diwala diekɔ woshasha w’oma le Nzambi
    Woho wa ntshikala lo ngandji ka Nzambi
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1999
w99 9/1 lk. 13

Wembola w’oma le ambadi

Ngande wahomba Akristo mbɔsa daka dia tshukana na?

Mambɛ womoto kana pami dia tshukana la nde ekɔ kiɔkɔ y’ɔngɛnɔngɛnɔ, koko ɔsɔ kema yana ya dikambo. Okristo tshɛ wambotshunda wɔɔngɔ hahombe mbɔsa daka dia tshuki lo sawosawo, lo fɔnya ɔnɛ nde kokaka ndjohembola diokanelo diakɔ wonya tshɛ walangande oyadi kânga l’ɔtɛ wa kiambokambo y’anyanya. Etena keke pami la womoto emandju ekɔ nto etena kahombawɔ vɔ akɔ ahende mbekesanɛ dimɛna la ntondo ka vɔ ndjotshukana.

Lam’atɛkɛtaso dikambo nɛ, teye dia mbekelo yendana la diwala, ndo akambo watsha anto dia vɔ ndjotshukana tshikitana efula lo dihole la dihole ndo lo tena. Bible ekɔ la bɛnyɛlɔ dimɔtshi lo dikambo sɔ.

Ana ahende wa wamato waki Lɔta, wanɛ waki ‘wateyanaka la pami ndoko lushi,’ wakambemɛ lo yoho mɔtshi oma le apami ahende wa lo ngelo kawɔ. Akilo waki Lɔta ‘wakahombe mbɔsa anande wa wamato,’ koko Bible hatotɛ lande na ndo ngande wakawambanɛ. Onde anakɔ wa wamato waki waya epalanga? Onde lasɔ ko vɔ wambokoka sɔna omi lalangawɔ? Onde vɔ wakambanɛ lo ntsha tshelo mɔtshi lo washo w’anto? Hateye kana ngasɔ mbakete akambo. (Etatelu 29:​18-21) Sho mbeyaka dia Jakɔba akokana la she Rashɛlɛ dia nde tshuka Rashɛlɛ l’ɔkɔngɔ wa nde mbokambɛ ɛnɔnyi esambele. Kânga mbakatɛkɛtaka Jakɔba dia Rashɛlɛ oko ‘wadiɛnde,’ vɔ kombeyana l’edja k’ɛnɔnyi ɛsɔ tshɛ. (Etatelu 19:​8-14) Ɛnyɛlɔ kekina tɔ kɛnɛ: la ntondo ka Davidi ndjotshuka ɔnaki Saulo, nde akahombe tokotɔlɛndja Ase Filistiya. Paka l’ɔkɔngɔ wa nde kotsha kɛnɛ kakɔ̂lɔmbɛ Saulo mbakahombe Davidi ndjotshuka Mikalɛ. (1 Samuele 18:​20-28) “Wambanelo” ɛsɔ tshikitana lam’asawɔ ndo hafɔnɛ lo woho wambanɛwɔ ɛlɔ kɛnɛ lo wedja efula.

Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ waki la adjango amɔtshi wakendanaka la diwala ndo la wambanelo. Oko ɛnyɛlɔ, pami akakokaka monga la wadi efula. Nde akakokaka sɛkana la wadɛnde lo awui efula, koko dikambo sɔ komonga ngasɔ le wadi. (Etumbelu 22:​16, 17; Euhwelu k’Elembe 24:​1-4) Pami keyana la womoto l’emuma lahatambemɛ akahombaka mbotshuka naka she ambetawɔ, aha la vɔ sɛkana pondjo. (Euhwelu k’Elembe 22:​28, 29) Ɛlɛmbɛ ekina wakendanaka la diwala, oko ɛnyɛlɔ, etena kakahombaka wadi l’omi tokotshika awui wa dieyanelo. (Akambu w’Asi Lewi 12:​2, 5; 15:24; 18:19) Ɛlɛmbɛ akɔna wakendanaka la diambanelo na?

L’Isariyɛlɛ, womoto tshɛ lamambemɛ akatshikitanaka l’ɔnɛ lahatambemɛ. Lo weho ɛmɔtshi, nde akɔsamaka oko womoto lambotshukama. (Euhwelu k’Elembe 22:​23-29; Mateu 1:​18, 19) Ase Isariyɛlɛ komambɛka kana tshuka wanɛ wotɔ la wɔ. Dui sɔ diakendanaka esangɔ efula la owotɔ wa lo dikila. Koko, wambanelo kana awala amɔtshi kombetawɔmaka dia nama diahɔnelo dia lo nkumbo. (Akambu w’Asi Lewi 18:​6-20; enda lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Samalo 15, 1978, lɛkɛ 25-28, [lo Falase].) Mɛnamaka hwe dia mambanɛ komonga dikambo dia shɛkɛsɛkɛ le ekambi waki Nzambi.

Ase Isariyɛlɛ waki la tshina dia wadjango asɔ tshɛ wa l’Ɛlɛmbɛ, koko Akristo kema l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ, oyadi ɛlɛmbɛ wendana la wambanelo kana diwala. (Romo 7:​4, 6; Efeso 2:15; Heberu 8:​6, 13) Yeso aketsha di’awui walɔmbawɔ Akristo lo kɛnɛ kendana la diwala tshikitana la wa l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. (Mateu 19:​3-9) Koko nde kɔmbɔsaka diwala kana wambanelo oko vuyiwuyi y’anyanya. Ko lâsɔ, Akristo ngande wahombawɔ mbɔsa wambanelo kana daka dia tshukana na?

Lo wedja efula, onto ndamɛ mbasɔna pami kana womoto lahomba tshukana la nde. Naka pami la womoto wamboshana daka dia tshukana, lâsɔ kete vɔ waya amambedi. Mbala efula, ndoko kɛnɛ kalɔmbama lâdiko dia shikikɛ ɔnɛ vɔ waya amambedi. L’ahole amɔtshi, apami efula mbishaka omamedi ande pɛtɛ dia mɛnya ɔnɛ wamambanɛ. Amɔtshi mongaka la mbekelo ka mbewoya ewotɔ kana angɛnyi lo wonya w’olelo kana wa dambo dimɔtshi dia tshitshɛ ɔnɛ lamambɛ onto kapanda. Aha Afundelo mbalɔmba di’onto ntsha ngasɔ, ɔsɔ ekɔ dikambo di’onto ndamɛ. Diambanelo ekɔ diokanelo di’anto ahende ko pe.a

Okristo hahombe saka lokomba dia tatɛ membɔna l’onto la kanyi ya tshuki, sasɛ dia mambanɛ kana tshukana. Tambotondja ekanda wele l’awui w’oma lo Bible wakoka kimanyiya enyemba dia vɔ mbɔsa yɛdikɔ dia kana ekɔ ɔlɔlɔ tatɛ membola onto la kanyi ya mbotshuka, mambɛ kana tshuka.b Dikambo diakawɔ epole ɔsɛkɛ lanɛ ele diwala di’Okristo diekɔ dikambo diahomba tshikala pondjo.​—⁠Etatelu 2:24; Mako 10:​6-9.

Akristo ahende pombaka mbeyana dimɛna dimɛna lam’asawɔ la ntondo ka vɔ mimɛ nkana dia mambanɛ. Ɔm’ɔmɔ l’atei awɔ pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi mbeyaka lonyuma lande la woho wayakimɔnde le Nzambi dimɛna dimɛna? Onde dimi kokaka kanyiya dia kambɛ Nzambi kâmɛ la nde lɔsɛnɔ laso l’otondo? Onde tambolembetanɛka waonga kana lonto laso? Onde dimi layɔtɔnganɛka la nde nshi tshɛ l’awui? Onde dimi mbeyaka lɔkɛwɔ laki la nde ntondo ndo lele lande ɛlɔ kɛnɛ, ndo nde lawɔ nto mbeyaka lakimi?’

Etena kambanɛ Akristo ahende, ekɔ ɔlɔlɔ le wɔ ndo le anto akina dia vɔ nongamɛ ɔnɛ wayokoma polo lo tshuki. Yeso akasha dako nɛ ɔnɛ: ‘Eelo kayɛ kayale Eelo, ndo Kema kayɛ kayale Kema.’ (Mateu 5:37) Akristo wamambanɛ pombaka nɛnya dɔkɔlɔkɔ diawɔ. Koko, mbala mɔtshi tsho, ɔm’ɔtshi l’atei awɔ mbeyaka ndjeya di’omɛnde kana wadɛnde akawoshɛ dikambo dimɔtshi dia woke la ntondo ka vɔ mambanɛ. Dikambo diakɔ mbeyaka mendana la lɔkɛwɔ lande la ntondo, oko ɛnyɛlɔ kana nde aki ondjakanyi kana omonanyi. Okristo wamboyoshola dikambo sɔ mbahomba mbɔsa yɛdikɔ lo kɛnɛ kendana la kɛnɛ kahombande ntsha. Ondo vɔ ahende mbeyaka kɛtshanya dikambo diakɔ dimɛna ko menda kana vɔ kokaka tetemala la ndjala amambedi kana bu. Kânga mbele ɔsɔ ekɔ dikambo diawɔ vamɛ naka vɔ disala, anto akina hawohombe ndjodja esaku kana mbakanɛ kɔlɔ​—⁠ɔsɔ ekɔ yɛdikɔ ya woke efula. Lo wedi okina, ɔnɛ lamboyeya kɔlɔ kakatshe onyande mbeyaka mɛna ohomba wa komiya diembwanelo diawɔ kânga etena kɛnɛ kalanga onyande dia vɔ tetemalala.​—⁠Enda lo “Wembola w’oma le Ambadi” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Divwa 15, 1975 (lo Falase).

Ekɔ ohomba efula tadjisha awui asɔ l’ɔnɔngɔ la ntondo ka tshukana. Yeso akate ɔnɛ lo ndjela Afundelo, ɔtɔi a dikambo wakoka wadi l’omi ndjaka diwala ko monga la lotshungɔ la tshukana nto ele porneia, mbut’ate naka ɔmɔtshi ambotsha monanyi. (Mateu 5:32; 19:⁠9) Nde kombuta ɔnɛ diwala diakatombe ndo lo washo wa lɛɛta pombaka mvɔ naka ɔmɔtshi amboyeya dikambo dimɔtshi dia woke kana kɔlɔ kɛmɔtshi kakatshe olonganyi ande la ntondo ka vɔ tshukana.

Oko ɛnyɛlɔ, lo nshi ya Yeso, onto akakokaka mbɔsa hemɔ ka sudi aha l’okakatanu. Ko naka omi l’Ose Juda amboyeya dia wadiɛnde aki la sudi lam’akawatshukana, onde nde ayɔsɛkana la wadɛnde oyadi wadiɛnde (akeye ɔnɛ nde ekɔ la suki kana kombeya)? Ose Juda lele l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ akakokaka sɛkana la wadiɛnde, koko Yeso kombuta ɔnɛ ambeki ande kokaka ntsha dikambo sɔ. Tende akambo amɔtshi wakoka tomba nshi nyɛ. Pami kele la kasende, herpès génital, SIDA, kana hemɔ kɛmɔtshi ka wolo kasambemɛ mbeyaka tshukana la womoto aha la nde mbotɛ ɔnɛ nde ekɔ la tɔ. Mbala mɔtshi ko nde akɔshi hemɔ kakɔ lo loseka la ntondo ka vɔ monga amambedi kana lo nshi yakiwɔ waya amambedi. Lâsɔ oyadi wadiɛnde ayoyeya l’ɔkɔngɔ dikambo dia hemɔ kande kana monanyi kakandasale la ntondo ka vɔ tshukana (kanga ɔnɛ nde ekɔ lotenge kana hote) nde pombaka mbeya dia wonya ɔnɛ vɔ waya wadi l’omi. Afundelo hate ɔnɛ naka akambo asɔ wamboyeyama kete diwala pombaka mvɔ oyadi kanga wadi ekɔ la hemɔ mɔtshi kana akashɛ diemi diakandatshu la pami kekina lam’akanyatshukana. Wonya ɔnɛ vɔ wambotshukana ndo wambokakatana kâmɛ lam’asawɔ.

Lo mɛtɛ, awui wa kɔlɔ ngasɔ hawoleke tomba, koko bɛnyɛlɔ sɔ diekɔ lo mbika epole ɔsɛkɛ lo dikambo di’ohomba efula di’ɔnɛ: Wambanelo kema dikambio dia mbɔsa lo shɛkɛsɛkɛ. La ntondo kana lo nshi yambowambanɛ dia tshukana, Akristo pombaka ntsha tshɛ dia mbeyana dimɛna lam’asawɔ. Vɔ pombaka mbitanɛ mɛtɛ lo kɛnɛ kendana l’akambo walanga okina mbeya kana wende la lotshungɔ la mbeya. (Lo wedja ɛmɔtshi, lɛɛta nɔmbaka di’anto tatshwe laka enganga la ntondo ka vɔ tshukana. Amɔtshi mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ vɔ ntshɔ le enganga dia toyasɛdingola paka dia vɔ mbeya tsho woho wewɔ.) Ɔnkɔnɛ, ɔngɛnɔngɛnɔ wa diambanelo la woho ɔnɛ wɔsamadiɔ oko dikambo di’ohomba ayokimanyiya amambedi dia vɔ ntsha dikambo di’ɔlɔlɔ lam’atawatshu otsha lo diwala, eongelo koleki ɔngɛnɔngɛnɔ ndo koleki mbɔsama la nɛmɔ efula.​—⁠Tukedi 5:​18, 19; Efeso 5:⁠33.

[Footnotes]

a Lo ahole kana atshunda amɔtshi ambutshi mbasɔnɛ anawɔ wadi kana omi lahomba ndjotshukana la wɔ. Dikambo sɔ salemaka yema la ntondo ka vɔ ahende ndjoyala l’akoka wa tshukana. L’etena kɛsɔ vɔ mbɔsamaka oko amambedi, kana wanɛ wambolakana dia tshukana, koko vɔ kema atshukanyi.

b Enda lo Les jeunes s’interrogent ​—⁠ Réponses pratiques, tshapita 28-32, la Sheke y’Ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo Nkumbo, tshapita 2, abuku wakatondja la Société Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.

[Caption]

[Footnotes]

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto