Ambola w’oma le ambadi aso
Kânga mbele lo ndjela Nehemiya 8:10, wakatɛ ase Juda ɔnɛ “nyutuli unatshi weli la wata,” Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ wakawadjangɛ lo Akambu w’asi Lewi 3:17 “diaha nde wata.” Ngande wakokaso mbɔtɔnganyiya avɛsa ahende asɔ?
Lo ɔtɛkɛta wakafundama Bible ntondo, tɔtɛkɛta tokadimɔmi ɔnɛ “wata” lo Nehemiya 8:10 ndo “wata” lo Akambu w’asi Lewi 3:17 tshikitana. Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru cheʹlev yokadimɔmi ɔnɛ “wata” lo Akambu w’asi Lewi 3:17 nembetshiyaka wata wa nyama kana w’anto. (Lew. 3:3; Emb. 3:22) Avɛsa wosukanyi la divɛsa 17 mɛnyaka dia ase Isariyɛlɛ takawahombaka ndɛ wata wakadingami lo ɛsɔhi ndo lo washo w’ɔkɔngɔ wa nyama yakawahombaka nambola kana wata wa lo olongo wa nyama nɛ dia “wata tshe weli wa [Jehowa].” (Lew. 3:14-16) Ɔnkɔnɛ, wata wa nyama kakawahombaka nambola Jehowa kopombamaka ndɛma.
Lo wedi okina, tshɛkɛta yokadimɔmi ɔnɛ “wata” lo Nehemiya 8:10 ele mash·man·nimʹ ndo yɔ tanemaka paka dihole nɛ to l’Afundelo wa lo Hɛbɛru. Yɔ ndja oma lo vɛrbɛ sha·menʹ, yalembetshiya “nuna, monga woke.” Kanyi yâmɛ yele la tɔtɛkɛta tafɔna la vɛrbɛ shɔ nembetshiyaka ɔngɔnyi kana demba dia dimɛna. (Ɛdika la Isaya 25:6.) Tshɛkɛta mɔtshi yaleka mbɔsama oma lo vɛrbɛ shɔ ele sheʹmen ndo yɔ kadimɔmaka mbala efula ɔnɛ “esɔ,” mbidja ndo “iso ka mbeli.” (Euh. 8:8; Lew. 24:2) Lo ndjela woho wokambiwɔ la yɔ lo Nehemiya 8:10, mash·man·nimʹ, mɛnamaka dia tshɛkɛta shɔ nembetshiyaka mbo ya ndɛ yakawakatɛ la esɔ k’efula ndo ondo yɔ mbeyaka nembetshiya ndo mbo ya ndɛ yele la yema ya wata koko aha wata wa nyama.
Kânga mbakawasekɛ ase Isariyɛlɛ dia ndɛ wata wa nyama, vɔ wakalɛka mbo ya ndɛ y’amɛna ndo ya diɛndjɛ. Diangɔ dimɔtshi, ɛnyɛlɔ oko mapa wakawakatɛka la ntɔngɔ wakakangemaka aha la esɔ ka nyama koko la esɔ k’oma l’esongo, djekoleko esɔ ka mbele. (Lew. 2:7) Ɔnkɔnɛ, dibuku Étude perspicace des Écritures nembetshiyaka dia “wata” watɛkɛtama lanɛ “nembetshiyaka emunyi woleki amɛna, wele kema la lokoho, koko wele amɛna, mbidja ndo emunyi wa diɛndjɛ wakakangema la esɔ k’oma l’esongo.”
Ekɔ mɛtɛ dia Akristo mbeyaka dia ɔlɛmbɛ wakashimbaka dia ndɛ wata wakikɔ l’atei w’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Akristo kema l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ kâmɛ la adjango w’Ɛlɛmbɛ wendana la olambwelo wa nyama.—Romo 3:20; 7:4, 6; 10:4; Kol. 2:16, 17.