Onde wɛ akeyaka?
Rɛsasɛma akɔna wakakonya dia Yeso totɔ la Bɛtɛlɛhɛma?
Lo ndjela Evanjiliɔ wa Luka, etena kakadjanga Kayisa Angusta dia rɛsasɛma ɔmɔtshi nsalema lo Diolelo dia Rɔma di’otondo, “antu tshe wakatshu dia ntufundama, untu lakawo, untu lakawo.” (Luka 2:1-3) Bɛtɛlɛhɛma mbaki osomba wakotɔ Yɔsɛfu, she ka lodia kaki Yeso ndo lɔkɛndɔ lakande Yɔsɛfu nde la Mariya dia nkitanyiya didjango sɔ mbakakonya dia Yeso totɔ la Bɛtɛlɛhɛma. Rɛsasɛma ɔsɔ akakimanyiya dia mbeya lofulo l’anto lakahombaka mfuta elambo ndo mbɔsama l’olimu w’ɔsɔlayi.
Etena kakalɛndja ase Rɔma wodja wa Edjibito lo 30 N.T.D., ko ase Edjibito wamboshilaka nkoma tomanyi l’osalelo wa rɛsasɛma. Waa nomb’ewo mbutaka dia ase Rɔma wakatatɛ nsala rɛsasɛma lo ndjela woho wakawasalaka lo Edjibito ndo vɔ wakakambaka la toho takɔ tâmɛ lo Diolelo diawɔ.
Djembetelo mɔtshi ya rɛsasɛma wa woho ɔsɔ mɛnamaka lo didjango diakadjanga nguvɛrnɛrɛ ka Edjibito k’ose Rɔma lo 104 T.D. Kɔpi kɛmɔtshi ka didjango diakɔ kele lo British Library, mbutaka ɔnɛ: “Gaius Vibius Maximus, nguvɛrnɛrɛ ka Edjibito (mbata ate): Lam’ele etena kambokoka ka sho nsala rɛsasɛma lo luudu la luudu, ekɔ ohomba dia sho nɔmba wanɛ wahadjashi lo ngelo yawɔ ya lotɔ l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ ɔmɔtshi kana okina dia vɔ nkalola lɛkɔ dia tosala rɛsasɛma ɔsɔ ndo dia vɔ tokamba bɛtshi diawɔ dia nkɛtɛ.”
Lande na kakɔshi Yɔsɛfu yɛdikɔ ya mbisha Mariya mukanda w’odiakelo wa diwala lam’ele vɔ ahende wakikɔ weke amambedi?
Lo ndjela Evanjiliɔ wa Mateu, wakatotɛ Yɔsɛfu dia Mariya ambotshɔ diemi etena ‘kakawambɛ Yɔsɛfu,’ koko la ntondo ka vɔ ntshukana. Lam’ele nde kombeyaka ɔnɛ Mariya ambotshɔ diemi ‘lo wolo wa nyuma k’ekila,’ lo weho akɔ tshɛ Yɔsɛfu akɔshi dia nde akatonana, ɔnkɔnɛ nde akɔshi yɛdikɔ ya mbɔsɛka.—Mateu 1:18-20.
Ase Juda wakɔsaka wanɛ wambambanɛ oko wanɛ wamboshila la ntshukana. Koko, amambedi akɔ ahende kokoka mbidjasɛ kâmɛ oko wadi l’omi edja ndo wamboshidiya akambo tshɛ wendana la tshuki. Diembwanelo di’otsha lo diwala diakɔsamaka la nɛmɔ di’efula woho ɔnɛ wele naka pami hayolanga womoto kana vɔ hawotshukanyi l’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ okina, womoto komongaka la dikimɔ dia ntshukama naka watawosha mukanda wa odiakelo wa diwala. Naka pami kakambɛ womoto ambovɔ la ntondo ka vɔ ntshukana, womoto akɔsamaka oko wadi aki odo. Lo wedi okina, naka womoto ambonana lo nshi ya diembwanelo, kete nde ayɔsama oko kanga loseka ndo ayodiakema.—Euhwelu k’Elembe 22:23, 24.
Mɛnamaka dia Yɔsɛfu akakane yimba lo pâ kotonga la Mariya lo woho wotowowosha sɔnyi l’ɔtɛ wa diemi diakandatshu. Kânga mbakandahombe nkonya dikambo sɔ le emboledi, nde akalange mbokokɛ ndo mbewɔ diaha nde mbishama sɔnyi. Ɔnkɔnɛ, nde akɔshi yɛdikɔ ya mbɔsɛka lo woshɛshɛ. Le womoto lahatatshukama, monga la mukanda w’odiakelo wa diwala aki djembetelo yɛnya dia nde aki lo diwala.
[Osato wa lo lɛkɛ 32]
Didjango dia nsala rɛsasɛma di’oma le nguvɛrnɛrɛ ka Edjibito k’ose Rɔma, 104 T.D.
[Efundelo wɛnya kanga]
© The British Library Board, aha nsangola paka afundji (P.904)