BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w13 2/15 lk. 31-32
  • Dui “diahohamamɛki” diakasalema l’etena kadiɔ

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Dui “diahohamamɛki” diakasalema l’etena kadiɔ
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2013
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—2013
w13 2/15 lk. 31-32

Awui wambetaka

Dui “diahohamamɛki” diakasalema l’etena kadiɔ

“HATOHƐKI PONDJO.” Ngasɔ mbakate anto efula l’ɔkɔngɔ wa vɔ menda vidɛo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Drame de la Création.” Vidɛo shɔ yakendama l’etena kahombama ndo yɔ yaki la shɛngiya ya wolo lo timba t’anto. Woho wakawende “Drame de la Création” akonge tshondo y’esambishelo dia lotombo la Jehowa yema tshitshɛ la ntondo ka Hitler nde l’anto ande mpɛnyahɛnya ekambi waki Nzambi wa l’Erɔpɛ. Ko “Drame de la création” kɛdikɛdi na?

Oma lo dibuku Schöpfung (Création) mbakawɔshi lokombo la dramɛ di’oyoyo

Lo 1914, mbalasa kalɔmbɔla olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo kele la Brooklyn, New York, États-Unis kakatondja vidɛo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Photo-Drame de la Création.” Vidɛo shɔ yakaviyaka l’edja ka wenya a tango enanɛi ndo yɔ yaki la foto, esato w’amɛna ndo la awui wokɛma. Miliyɔ y’anto wa l’andja w’otondo wakende vidɛo shɔ. Lo 1914, wakayotondjaka etenyi ka mondo kakelamɛka ɔnɛ: “Eurêka-Drame.” Koko, lo ɛnɔnyi wa 1920, vɔ kondjotetemala mɛnya vidɛo shɔ nɛ dia dihomɔ efula diakayolanaka. Koko anto wakalɔmbaka dia mbaɛnya vidɛo “Photo-Drame.” Ɛnyɛlɔ, anto wakadjasɛka la Ludwigsburg lo wodja wa Allemagne wakambolaka ɔnɛ: “Etena kakɔna kayowɛnya vidɛo shɔ nto?” Kakɔna kakahombe salema?

Etena kakawɛnyi di’anto waki l’ohomba wa nyomenda dramɛ sɔ, l’ɛnɔnyi wa 1920, enyimpala wa Bɛtɛlɛ ka la Magdeburg lo wodja wa Allemagne wakatosomba filmɛ lo kɔpanyi kɛmɔtshi ka la Paris, la France ndo dihomɔ dikina oma la Leipzig ndo la Dresden. Wakayosanganyaka la dihomɔ di’edjedja diaki dieke yema amɛna.

Ɔnangɛso Erich Frost laki opomi wa mishiki wa manamana mbakakongɛ mishiki wa lo vidɛo shɔ. Awui wa lo filmɛ kɛsɔ wakɔsama oma lo dibuku la Création. Diakɔ diakawayɔlɛka vidɛo shɔ ɔnɛ: “Drame de la Création.”

Dramɛ di’oyoyo sɔ diaki la yɛdikɔ ya wenya yamɛ yaki la Dramɛ dia ntondo “Photo-Drame,” mbuta ate wenya a tango enanɛi ndo wakadiɛnyaka dikɔlɔ tshɛ. Dramɛ sɔ diakɛnyaka awui efula wa nshi y’etongelo, ɛkɔndɔ wa lo Bible, w’anto wa l’andja ɔnɛ ndo diakatondjaka kashi k’ɛtɛmwɛlɔ sɛkɛ. Wakɛnya dramɛ sɔ la Allemagne, Australie, Luxembourg, Suisse ndo lo tshumanelo dikina diasala nsanganya l’ɔtɛkɛta w’Allemand.

Erich Frost ekɔ lo nkongɛ mishiki wa mbidja lo vidɛo “Drame de la Création”

Erich Frost mbutaka ate: “Etena kakatɛnyaka Dramɛ sɔ, lakalɔmbaka asekami, djekoleko wanɛ waki lo tɔndjɔ di’aha ntshɔ lowangolowango, mbuta ate mpembola yema ko tokokahɛ anto abuku la tobukubuku taso.” Yoho y’esambishelo shɔ yakatokimanyiyaka dia nkaha abuku efula oleki etena kakatasambishaka lo luudu la luudu. Johannes Rauthe lakakongɛ dia vɔ tɛnya vidɛo shɔ lo wodja wa Pologne ndo wa République Tchèque mbutaka ɔnɛ anto efula wakayaka dia ndjenda vidɛo shɔ wakatotshikɛka adrɛsɛ awɔ dia sho towaembola la wakawɔ. Etena kakatatshɔka towaenda, takakɛtshanyaka kaamɛ awui w’oma lo Bible dimɛna efula.

Oya l’ɛnɔnyi wa 1930, mbalasa yakawɛnyaka “Drame de la Création” yakalolaka l’anto ndo anto efula wa l’esomba ɛsɔ wakatatɛ ntɛkɛta dimɛna di’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lo 1933, suke la miliyɔ ɔtɔi k’anto wakaye ndjenda dramɛ diakakongɛ Bɛtɛlɛ ka la Allemagne. Käthe Krauss mbutaka ate: “Lomingu tshɛ, takakɛndakɛndaka kilɔmɛtɛlɛ 10 l’atei w’okonda, lo akona ndo lo eholola paka dia tenda dramɛ sɔ.” Else Billharz mbutaka ate: “‘Drame de la Création’ mbakakimanyiya dia monga la ngandji k’akambo wa mɛtɛ.”

Alfred Almendinger mbutaka ate: Etena kakaye mama dia ndjenda dramɛ sɔ, nde “akonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ndo akasombe Bible dia nyanga dihole diofundjiwɔ ɔnɛ ‘onto lambovɔ tasoyamaki l’ifɛrnɔ la ntondo ka nde ndjodɛ l’olongo.’” Lam’ele nde kotana wetshelo ɔsɔ lo Bible, nde kookalola nto l’ɔtɛmwɛlɔ ande ndo nde akayobatizamaka. Erich Frost mbutaka ate: “Anto efula wakeye akambo wa mɛtɛ l’ekimanyiyelo ka vidɛo ‘Drame de la Création.’”​—3 Jni. 1-3.

Etena kakawɛnyi di’anto wamboleka ndjasha dia menda vidɛo shɔ, ase Nazi wakayodjaka lofunge efula l’Erɔpɛ. Ntatɛ lo 1933, olimu w’esambishelo wakayoshimbamaka lo wodja w’Allemagne. Oma k’etena kɛsɔ polo l’ekomelo ka Ta dia hende di’andja w’otondo, mbuta ate lo 1945 ekambi waki Jehowa efula wa l’Erɔpɛ wakadiɛnɛ l’ɔhɛnyɔhɛnyɔ. Erich Frost akadjama lo lokanu l’edja k’ɛnɔnyi enanɛi. Diɛsɛ ko nde akayotombaka ndo akayokambaka lo Bɛtɛlɛ ka la Wiesbaden, lo wodja w’Allemagne. Aki mɛtɛ dui dia dimɛna ndo diahohamamɛki lo woho wakawende vidɛo “Drame de la Création” l’etena kahombama, nɛ dia yɔ yakasha Akristo efula dihonga etena kakadjama mbetawɔ kawɔ l’ohemba lo nshi yakalɔmaka Ta dia hende di’andja w’otondo.—Sawo nɛ mbɔsama lo awui wambetaka w’oma lo wodja w’Allemagne.

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto