A Kagiso e ka Nna Teng?

GO TLA nna go ntse go lowa golo gongwe. Ka maswabi seo ke selo se se leng teng mo bathong.” Kgopolo eno e e hutsafatsang e ne e kwadilwe ke mmadi mongwe mo makasineng wa Newsweek bosheng jaana. A o dumalana le yone? A ntwa ke sengwe se se ka se kang sa tilwa fa kagiso yone e le sengwe se se ka se kang sa nna teng? Fa re leba kgang eno go ya ka dilo tse di diragetseng, re tlhotlheletsega go dumalana le dipotso tseno tse pedi. Batho ba ntse ba lwa fa e sa le go nna le rekoto ya dintwa tseo, mme dintwa di ne tsa simolola go nna tse di ganyaolang tota fa batho ba ntse ba dira ditsela tse dintsi tse di setlhogo tsa go bolaana.

Lekgolo la bo20 la dingwaga le lone le ntse le amiwa ke seno. Eleruri, go lolwe dintwa tse di setlhogo thata mo go lone go feta lefa e le leng pele, mme go diragetse sengwe gape se sesha mo lekgolong leno la dingwaga. Dingwaga tse 50 tse di fetileng United States e ne ya simolola motlha wa nuklea ka go latlhela dibomo tse pedi tsa atomo kwa Japane. Mo dingwageng tse di masomeamatlhano tse di fetileng fa e sa le ka nako eo, ditšhaba di ile tsa aga mabolokelo a magolo a dibetsa tsa nuklea tse di ka senyang batho go menagane gantsintsi. A go nna teng ga dibetsa tsa nuklea kgabagare go tla thibela batho go tswelela pele ba lwa? Ditiragalo di araba potso eo. Fa e sa le ka 1945 dimilione di le dintsi tsa batho di sule mo dintweng—le mororo go ise go latlhelwe dibomo tse dingwe gape tsa nuklea go fitlha gone jaanong.

Ke ka ntlha yang fa batho ba rata ntwa jaana? Encyclopedia Americana e umaka maemo mangwe a batho a a neng a dira gore go nne le ntwa mo nakong e e fetileng. A akaretsa go sa itshokele batho ba ditumelo tse dingwe, go ilana ka ntlha ya lotso, dikgotlhang tsa semorafe, go nna le megopolo e e sa tshwaneng ya dipolotiki (e e jaaka ya Bokomonisi le bokapitalisi), bosetšhaba le thuto ya puso ya setšhaba, maemo a ikonomi le go amogelwa ga puso ya sesole mo go anameng thata. Fa o bala lenaane leo, a o bona go na le sengwe se se ka nnang sa fetoga mo isagweng e e gaufi? A ditšhaba di ka se tlhole di ititaya sehuba thata jaaka pele go sireletsa dipuso tsa tsone? A batho ba tla fokotsa go ilana ka ntlha ya lotso? A baeteledipele ba dikereke ba tla fokotsa go nna ba feteletsa dilo? Ga go lebege go ka nna jalo tota.

A gone he, ga go na tsholofelo gotlhelele ya gore ka letsatsi lengwe dilo di tla tokafala e bile go tla nna le kagiso ya go ya go ile? Ee, go na le tsholofelo. Go sa kgathalesege dikhuduego tsa lefatshe leno, tota le gompieno go a kgonega gore batho ba nne le kagiso. Dimilione tsa batho di ile tsa nna le yone. E re re go bolelele ka ba sekae ba batho bano mme o bone gore maitemogelo a bone a ka raya eng mo go wena.

[Motswedi wa Setshwantsho mo go tsebe 2]

Background cover and page 32: Reuters/Bettmann

[Motswedi wa Setshwantsho mo go tsebe 3]

Reuters/Bettmann