Basha ba Botsa Jaana . . .

Go Tweng fa Batsadi Ba me Ba le Kgatlhanong le Lenyalo la Me?

Lakesha le lekau la gagwe ba akanya ka tsa go nyalana, le fa go ntse jalo, mmè wa gagwe ga a dumalane le gone. Lakesha o bolela seno: “Ke tlile go tshwara dingwaga di le 19 monongwaga, mme mmè o gatelela gore re eme go fitlha ke na le dingwaga di le 21.”

FA O ipaakanyetsa go nyalana le mongwe, go tlwaelegile gore o batle gore batsadi ba gago ba itumele le wena. Go ka utlwisa botlhoko thata fa batsadi ba gago ba sa dumalane le molekane yo o mo tlhophileng. Ke eng se o tshwanetseng go se dira? A o itlhokomolose dikeletso tsa bone mme o tswelele pele ka dithulaganyo tsa lenyalo la gago?a

O ka nna wa raelesega go dira jalo fa e le gore o setse o godile le fa e le gore go ya ka molao ga go molato go nyala kwantle ga tumelelo ya batsadi. Le fa go ntse jalo, Baebele ga e bolele gore o tshwanetse go ikobela batsadi ba gago le go ba tlotla go fitlha fa o na le dingwaga di le kae. (Diane 1:8) E bile fa o itlhokomolosa maikutlo a bone, o ka nna wa senya kamano ya gago le bone ka lobaka lo loleele. Mo godimo ga moo, go ka direga—gongwe e bile tota go ntse jalo—gore batsadi ba gago ba na le mabaka a a utlwalang a gore ba nne kgatlhanong le lenyalo la gago.

Motho o Monnye Fa a Le Kana Kang?

Ka sekai, a batsadi ba gago ba go bolelela gore o sa ntse o le monnye go ka nyala? Gone, Baebele ga e bolele gore o tshwanetse go nyala fa o na le dingwaga di le kae. Le fa go ntse jalo, e buelela gore motho o tshwanetse go ‘feta go thunya ga bosha’ pele ga a nyala—dingwaga tse di tlang morago ga bokau fa keletso ya tlhakanelodikobo e sa ntse e gaketse. (1 Bakorinthe 7:36) Ka ntlha yang? Ka gonne basha ba ba ntseng jalo ba mo dingwageng tsa bone tsa go gola mo maikutlong, boikgapo le dinonofo tsa semoya tse di tlhokegang gore ba lepalepane le botshelo jwa lenyalo ka katlego.—Bapisa 1 Bakorinthe 13:11; Bagalatia 5:22, 23.

Fa Dale wa dingwaga di le 20 a ne a swetsa go nyala, o ne a gakgamadiwa ke go nna kgatlhanong ga batsadi ba gagwe. O bolela jaana: “Ba ne ba re ke monnye thata e bile ga ke na maitemogelo. Ke ne ke ikutlwa gore re lekane go nyalana le gore re ka nna ra ithuta fa re se na re nyalana, le fa go ntse jalo, batsadi ba me ba ne ba batla go tlhomamisega gore ke ne ke sa tlhotlhelediwe ke maikutlo fela. Ba ne ba mpotsa dipotso di gana go fela. A ke ne ke siametse go dira ditshwetso tsa letsatsi le letsatsi, tsa madi, go tlamela lelapa la me ka dilo tsa senama, tsa maikutlo le tsa semoya? A ke ne ke siametse go nna motsadi? A ke setse ke ithutile go buisana le batho sentle? A ke tlhaloganya sentle dilo tse molekane a di tlhokang? Ba ne ba ikutlwa gore ke tshwanetse go ikitse botoka jaaka motho yo o godileng pele ga nka simolola go tlhokomela motho yo mongwe yo mogolo.

“Le fa re ne re sa batle go leta, re ne ra busetsa lenyalo la rona kwa morago e le gore re gole sentle. Fa kgabagare re nyalana, re ne ra tsena mo lenyalong re na le motheo o o botoka e bile re na le go le gontsi go ka thusana ka gone.”

Fa Kgang E le Go Farologana ka Bodumedi

Fa Terri a nna le maikutlo a lorato le monna yo o neng a se mo bodumeding jwa gagwe, o ne a ratana le ene mo sephiring. Morago ga go itsise dithulaganyo tsa bone tsa go nyalana, Terri o ne a tshosiwa ke go fitlhela gore mmè wa gagwe o ne a le kgatlhanong le lenyalo leo. Terri o ne a bua jaana a hutsafetse: “Ga ke batle gore mmè a ikutlwe jaana ka nna. Ke batla gore re tswelele re ntse re na le kamano ya mmè le morwadie.”

Le fa go ntse jalo, ke mang yo o neng a kgoreletsa kamano eo? A mmaagwe Terri o ne a le letshwenyo kgotsa a sa akanyetse? Nnyaa, o ne a dira fela tumalanong le kgakololo ya Baebele go Bakeresete ya go nyala “fela mo Moreneng.” (1 Bakorinthe 7:39) Tota e bile, Baebele e laela jaana: “Lo se ka lwa pataganela jokwe le ba ba sa dumeleng e le mo go sa lekalekaneng.” (2 Bakorinthe 6:14, 15) Ke ka ntlha yang go le jalo?

Lebaka le lengwe ke gore, kutlwano ya bodumedi ke lebaka la botlhokwa thata le le dirang gore lenyalo le itumele le go atlega. Bomankge ba bolela gore go ngomoga pelo le go tshwenyega thata mo maikutlong mo go tlwaelegileng mo manyalong a batho ba ditumelo tse di sa tshwaneng gantsi go felela ka tlhalo. Le fa go ntse jalo, selo se sengwe se se tshwenyang ke gore motho a ka nna a gatelelwa gore a itlhokomolose ditumelo tsa bodumedi jwa gagwe—kgotsa go di tlogela gotlhelele. Le fa molekane yo o sa dumeleng a sa kgoreletse kobamelo ya gago, o ntse o tla tshela ka mahutsana a go sa kgone go tlotla le ene ka ditumelo tsa gago tsa motheo. A dilo tseno di utlwala e le dilo tse di ka dirang gore lenyalo e nne le le itumetseng?

Ka jalo Terri o ne a tshwanetse go dira tshwetso e e bokete. Terri o boletse jaana: “Ke rata Jehofa Modimo, le fa go ntse jalo, ga ke batle go latlhegelwa ke lekau la me.” Gone mme o ka se kgone go di bona tsoopedi. O ka se tlole melaometheo ya Modimo mme a bo a tswelela a go rata le go go segofatsa.

Le fa go ntse jalo, gongwe batsadi ba gago ba kgatlhanong le wena fa o nyalana le Mokeresetekawena mongwe. A go a kgonega go pataganela jokwe mo go sa lekalekaneng le modumedi? Ee, fa motho yoo a se na mekgele e e tshwanang le ya gago ya semoya kgotsa a sa ineela mo Modimong jaaka wena. Fa e le gore go ntse jalo kgotsa bakaulengwe mo phuthegong ya gagwe ba sa mo ‘bolele ka molemo’ batsadi ba gago ba ka tswa ba amegile ka tshwanelo ka go bo o nyalana le motho yoo.—Ditiro 16:2.

Go Tweng ka go Farologana ka Lotso Kgotsa Ngwao?

Batsadi ba ga Lynn bone ba ne ba mo kganela ba ntsha lebaka le le farologaneng: O ne a batla go nyalana le monna wa lotso lo lo farologaneng le lwa gagwe. Ke eng se Baebele e se rutang mo kgannyeng eno? E re bolelela gore “Modimo ga o tlhaole” e bile “o dirile morafe mongwe le mongwe wa batho go tswa mo mothong a le mongwe.” (Ditiro 10:34, 35; 17:26) Batho ba tswa mo mothong a le mongwe e bile ba a lekana mo matlhong a Modimo.

Le fa go ntse jalo, le fa banyalani botlhe ba “nna le pitlagano mo nameng ya bone,” banyalani ba ditso tse di farologaneng bone ba ka nna le dikgwetlho tse di oketsegileng. (1 Bakorinthe 7:28) Ka ntlha yang? Ka gonne batho ba le bantsi mo lefatsheng leno le le tletseng letlhoo ga ba amogele pono ya Modimo ka lotso. Le fa manyalo a batho ba ditso tse di farologaneng a ntse a oketsega kwa dinageng dingwe tsa Bophirima, go sa ntse go na le mafelo a mangwe a mo go one banyalani ba lotso lo lo farologaneng ba tlhaolwang thata. Batsadi ba gago ba ka tswa ba boifa gore ga o a gola mo go lekaneng go emelana le dikgatelelo tse di ntseng jalo.

Lynn o dumela jaana: “Batsadi ba me ba ne ba akanya gore go tla re thatafalela.” Ka botlhale, Lynn o ne a tlotla maikutlo a bone mme ga a ka a itlhaganelela lenyalo. Fa batsadi ba gagwe ba ntse ba lemoga kafa Lynn a godileng sentle ka teng mme ba tlwaelana botoka le monna yo a neng a mo rata, ba ile ba simolola go nna le tshepo ya gore o tla kgona go emelana le dikgatelelo tsa lenyalo leo. Lynn a re: “Fa ba sena go ikutlwa gore re tla nna mmogo re itumetse, ba ne ba re itumelela.”

Le fa go ntse jalo, ka dinako dingwe bothata ga e nne lotso go na le moo e nna ngwao. Batsadi ba gago ba ka nna ba tshwenyega gore fa nako e ntse e tsamaya, ga o ne o kgona go itshokela go tshela le motho yo botshelo jwa gagwe, ditsholofelo le yoo dijo, mmino le boitlosobodutu tsa gagwe di farologaneng le tsa gago. Le fa maemo e ka tswa e le afe, go nyala mongwe wa lotso kana ngwao e e farologaneng le ya gago go ka baka dikgwetlho tse dikgolo. A o ipaakanyeditse go lebana le tsone?

Fa go Nna Kgatlhanong ga Batsadi go Lebega Go Feteletse

Mme go tweng fa e le gore o ikutlwa gore batsadi ba gago ba nna kgatlhanong ka lebaka le le sa utlwaleng? Mosadi mongwe yo mosha yo o bidiwang Faith o buile seno ka mmaagwe: “Mmè o tlhadilwe ka makgetlho a le mmalwa. A re ga o ka ke wa itse motho yo o tlileng go nyalana le ene sentle go fitlha go setse go le thari. O tlhomamisegile gore ga nkitla ke itumela mo lenyalong.” Ka dinako tse dingwe, batsadi ba ba sa atlegang mo manyalong ga ba kgone go leba lenyalo la ngwana wa bone ka tsela e e siameng. Mo makgetlhong a mangwe, batsadi ba nna kgatlhanong le lenyalo la ngwana wa bone ka mabaka a a sa siamang, a a jaaka go tswelela ba laola botshelo jwa ngwana.

Fa batsadi ba gago ba sa batle go reetsa maikutlo a gago, ke eng se o ka se dirang? Mo Basuping ba ga Jehofa, bagolwane ba phuthego ba ka bidiwa gore ba thuse go rarabolola mathata a lelapa. Ba ka thusa ba lelapa gore ba rarabolole dikgang tsa bone ka tsela e e bori, e e kagiso le e e atlegang ba sa tseye letlhakore lepe.—Jakobe 3:18.

Go Senka Kagiso

Gone mme, go na le mabaka a mantsi a a ka tlhotlheletsang batsadi ba gago gore ba nne kgatlhanong le lenyalo la gago, a a jaaka go tshwenyega ka tsa madi kgotsa ka botho jwa motho yo o tla nyalanang nae. Ka ntlha ya motlha ono o AIDS le malwetse a mangwe a a tshwaetsang a anameng mo go one, batsadi ba gago ba ka tswa ba se phoso go tshwenyega ka wena le ka boitekanelo jwa gago fa e le gore motho yo o tlileng go nyalana le ene o kile a tshela botshelo jo bo botlhaswa pele ga a nna Mokeresete.b

Fa fela o sa ntse o nna mo legaeng la batsadi ba gago, o patelesega go ikobela taolo ya bone. (Bakolosa 3:20) Le fa o nna o le nosi e bile o godile mo go lekaneng go ka itirela ditshwetso, o se ka wa itlhaganelela go itlhokomolosa dilo tse batsadi ba gago ba amegileng ka tsone. Iketleeletse go reetsa. (Diane 23:22) Sekaseka ditlamorago tse di ka nnang tsa lerwe ke lenyalo ka kelotlhoko.—Bapisa Luke 14:28.

Morago ga go dira jalo, o ka nna wa sala o ntse o dira tshwetso ya gore o batla go nyala. Ke boammaaruri gore o tla rwala maikarabelo otlhe a tshwetso e e ntseng jalo. (Bagalatia 6:5) Fa o tsere matsapa otlhe a a tlhokegang go tsaya tsia pono ya batsadi ba gago, gongwe ba tla tlhotlheletsega go ema tshwetso ya gago nokeng, le fa gone ba ka dira jalo ka meno a matelele. Mme fa e le gore ba sa ntse ba tswelela pele ka go ngongorega, leka gore o se ka wa dirisa manganga kgotsa wa galefa. Gakologelwa: Batsadi ba gago ba a go rata e bile ba amegile ka boitumelo jwa gago jwa isagwe. Lwela go dira kagiso le bone. Fa o ntse o atlega ka lenyalo la gago, gongwe boikutlo jwa bone bo tla tokafala.

Mo letlhakoreng le lengwe, fa tota o tsaya tsia sengwe le sengwe se batsadi ba gago ba se buang le go itshekatsheka ka kelotlhoko le motho yo o tlhagafaletseng go nyalana le ene, o se ke wa gakgamala fa kgabagare o lemoga gore tota batsadi ba gago ba ka tswa ba ne ba nepile.

[Dintlha tse di kwa tlase]

[Setshwantsho mo go tsebe 31]

Batsadi ba gago ba ka tswa ba ikutlwa gore o sa ntse o le monnye go ka nyala