A se Ne se Tlhamilwe?

Seolo sa Motlhwa se se Tsenang Mowa

◼ Diolo tsa metlhwa di ntse di bidiwa dilo tse di gakgamatsang tsa boenjeniri, mme go a tshwanela gore di bidiwe jalo. Diolo tseno tse di gakgamatsang tse di dirilweng ka mmu le mathe, di ka kgona go nna bogodimo jwa dimetara di le thataro. Mabota a tsone a disentimetara di le 45 a besiwa ke letsatsi go fitlhela a nna thata jaaka konkereite. Tota e bile, diolo dingwe di agiwa ka bosigo bo le bongwe fela.

Kgosigadi ya motlhwa, e e beelang mae a a ka nnang dikete tse mmalwa letsatsi lengwe le lengwe e nna mo bogareng jwa seolo. “Metlhwa ya badiri” e e se nang diphuka e bile e sa bone e tla bo e tsaya mae e ya isa kwa diphaposaneng tse di agilweng ka tsela e e kgethegileng. Ke gone moo di tla bong di tlhokomela mae ano go fitlha a thuthuga. Gongwe e bile selo se se gakgamatsang thata ka seolo, ke tsela e mowa o tsenang ka yone.

Ela tlhoko: Diphaposana le diphatlha tse dintsi tse di leng mo seolong di dira gore se nne se na le themperetšha e e sa fetogeng—le fa themperetšha e ka fetoga ka kwantle. Ka sekai, kwa Zimbabwe, mo Afrika, themperetšha e ka fetoga go tswa go didikirii di le pedi tsa Celsius bosigo go ya go didikirii di le 38 tsa Celsius motshegare. Le fa go ntse jalo, mo teng ga seolo themperetšha e nna fela e ntse e le didikirii di le 31 tsa Celsius. Ka ntlha yang?

Diphatlha tse di beilweng ka botlhale kwa tlase ga seolo di dira gore mowa o o phepa o tsene, fa mowa o o bolelo one o tshwanelwa ke go tswa kwa godimo. Mowa o o tsiditsana o tsena mo seolong ka phaposi e e kwa tlase o bo o feta mo diphashiting le mo diphaposaneng. Motlhwa o tswala le go bula diphatlha gore themperetšha e tle e nne e e tshwanetseng. Themperetšha e e sa fetofetogeng e botlhokwa gore mouta o e leng one dijo tsa konokono tsa motlhwa o gole.

Tsela e seolo sa motlhwa se tlhamilweng ka yone e gakgamatsa jaana mo e leng gore batlhami ba dipolane ba ne ba dirisa one mokgwa oo fa ba ne ba aga ofisi kwa Zimbabwe. Kago eno e dirisa diperesente di le lesome fela tsa motlakase o o tlhokegang mo dikagong tse di tlwaelegileng tsa bogolo jo bo lekanang le jwa yone.

O akanya eng? A go kgona go laola themperetšha ga motlhwa mo teng ga seolo go itiragaletse fela? Kgotsa a seno se bontsha gore go na le motlhami?

[Motswedi wa Ditshwantsho mo go tsebe 25]

Top: Stockbyte/Getty Images; bottom: Scott Bauer/Agricultural Research Service, USDA