Tsela ya go Ruta Basha go Dirisa Internet ka Pabalesego

KGWETLHO

Se o se utlwang mo dipegong tsa dikgang se dira gore o akanye gore Internet e tletse ka batho ba ba kgerisang ba bangwe, ba ba sotlang batho ka tsa tlhakanelodikobo le ba ba utswang tshedimosetso ka ba bangwe. Go a utlwala go bo o tshwenyegile: Ngwana wa gago wa mosha o dirisa Internet ka metlha mme go lebega a sa lemoge dikotsi tsa gone.

O ka kgona go ruta ngwana wa gago gore a dirise Internet ka pabalesego. Le fa go ntse jalo, sa ntlha sekaseka dilo dingwe tse o tshwanetseng go di itse ka Internet.

SE O TSHWANETSENG GO SE ITSE

Basha ba ka tsena mo Internet ka didirisiwa tse dinnye tsa ileketeroniki. Molao wa gore khomputara e tshwanetse go bewa mo lefelong le botlhe ba ka e bonang mo go lone o sa ntse o le mosola. Mme fa ngwana wa gago a na le tablet kgotsa smartphone e e kgonang go golagana le Internet, a ka dirisa Internet go feta le fa e le leng pele—ntle le tlhokomelo ya gago.

Basha bangwe ba fetsa nako e ntsi thata mo Internet. Mosetsana mongwe wa dingwaga tse 19 a re: “Ke bula khomputara ke re ke leba melaetsa ya e-mail ka metsotso e le metlhano mme ke feleletsa ke lebelela dibidio ka diura di le mmalwa. Ke tlhoka boikgapo fela thata.”

Basha ba ka senola tshedimosetso e ntsi thata ka ga bone mo Internet. Batho ba ba boferefere ba ka golaganya tshedimosetso e mosha a e kwalang le ditshwantsho tse a di tsenyang gore ba nne le tshedimosetso e e jaaka gore o nna kae le gore o tsena sekolo kae le gore ke leng go a bong go se na ope mo gae.

Basha bangwe ga ba lemoge ditlamorago tsa se ba se tsenyang mo Internet. Se o se tsenyang mo Internet se tla nna moo. Ka dinako tse dingwe dikakgelo le dinepe tse di tlhabisang ditlhong di bonwa moragonyana—ka sekai, di bonwa ke motho yo o tlileng go go hira a batla go bona gore o motho yo o ntseng jang.

Le fa dikotsi tseo di le teng, gopola seno: Internet ga se mmaba wa gago. Go na le moo, se se ka go tsenyang mo mathateng ke go se e dirise ka botlhale.

SE O KA SE DIRANG

Ruta mosha wa gago go baya dilo tsa botlhokwa kwa pele le go dirisa nako sentle. Go nna mogolo yo o nang le maikarabelo go akaretsa go ithuta go dira gore dilo tsa botlhokwa di tle pele. Puisano mo lelapeng, tiro ya sekolo e e direlwang kwa gae le ditiro tsa mo gae di botlhokwa go feta go itlosa bodutu ka Internet. Fa lobaka lo ngwana wa gago a lo fetsang a dirisa Internet lo sa go jese diwelang, mmeele ditekanyetso—gongwe o mmeela nako fa go tlhokega.—Molaomotheo wa Baebele: Bafilipi 1:10.

Ruta mosha wa gago go akanya pele a kwala sengwe mo Internet. Thusa mosha wa gago go ipotsa dipotso tse di jaaka tseno: A mafoko a ke tlogang ke a kwala a ka utlwisa mongwe botlhoko? Senepe seno se tla ama tsela e ke itsiweng ka yone jang? A ke ne ke tla tlhabiwa ke ditlhong fa batsadi ba me kgotsa bagolo ba bangwe ba ne ba ka bona senepe seno kgotsa mafoko ano? Ba ka akanya eng ka nna fa ba a bona? Nna nka akanya eng ka motho yo o tsentseng kakgelo kgotsa senepe se se ntseng jalo mo Internet?—Molaomotheo wa Baebele: Diane 10:23.

Ruta mosha wa gago go tshela go ya ka melao ya boitsholo—e seng go latela ditaelo fela. O ka se kgone go nna o beile mosha wa gago leitlho motsotso le motsotso, letsatsi lotlhe. Mo godimo ga moo, mokgele wa gago fa o le motsadi ga se go laola bana ba gago mme ke go ba thusa go dira gore “bokgoni jwa bone jwa go lemoga bo [thapisiwe] ka go dirisiwa gore bo farologanye se se siameng le se se sa siamang.” (Bahebera 5:14) Ka jalo, mo boemong jwa go gatelela gore melao le kotlhao ke tsone tsa botlhokwa, ruta ngwana wa gago boitsholo jo bo siameng. Ene o batla go itsewe e le motho yo o ntseng jang? O batla go itsewe ka mekgwa efe? Mokgele wa gago ke go thusa mosha wa gago go dira ditshwetso tse di botlhale, e ka tswa o na le ene kgotsa o se na le ene.—Molaomotheo wa Baebele: Diane 3:21.

Fela jaaka go kgweetsa koloi, go dirisa Internet go tlhoka gore o akanyetse dilo sentle—e seng fela go kgona go dirisa dilo tsa thekenoloji. Ka jalo, wena motsadi, go botlhokwa thata gore o kaele ngwana wa gago. Aitsane, go ntse jaaka moitse wa pabalesego ya Internet e bong Parry Aftab a lemogile: “Bana ba itse thata ka thekenoloji. Batsadi bone ba itse thata ka botshelo.”