Thuso ya Mmatota ya Lelapa

“Ga re senye Amerika leina fa re re malapa a teng a mo mathateng. Se se dirang gore motho a swetse jalo ke tsela e go tlhalanwang ka yone, bana ba bantsi ba ba tsholwang ke batsadi ba ba sa nyalwang, [le] bontsintsi jwa basha le balekane ba ba sotlwang.”

MAFOKO ano a a neng a buiwa ke mogasi wa thelebishene wa kwa United States e bong Tom Brokaw, a ka tshwanela bontsi jwa dinaga. Seno se kaya eng?

Lelapa ke motheo wa setšhaba ka ditsela tse dintsi. Fa malapa a le mo mathateng, setšhaba le sone se nna mo mathateng. Mo godimo ga moo, lelapa ke lefelo le mo go lone bana ba tlhokomelwang mo maikutlong le ka tsa madi. Ke mo ba ithutang dithuto tsa ntlhantlha le tse di botlhokwa thata tsa botshelo. Fa lelapa le le mo mathateng, bana ba ithuta eng? Ba ka sireletsega jang? Fa ba gola, ba tla nna bagolo ba ba ntseng jang?

A go na le se se ka thusang malapa mo mathateng ano? Ee. Lelapa ke setheo se se tlhomilweng ke Modimo ka boene. (Genesise 1:27, 28) Mme e bile, o neile malapa kaelo e e botlhokwa thata mo Lefokong la gagwe, Baebele. (Bakolosa 3:18-21) Ke boammaaruri gore, re ka se kgone go fetola setšhaba sotlhe, le fa go ntse jalo, re ka dirisa kgakololo ya Baebele mo malapeng a rona. Re rata go go lotlegela ka bangwe ba batho ba ba dirileng jalo le ka matswela a a molemo a ba nnileng le one.

Go Thibela Tlhalo

Mo dinageng dingwe diperesente di ka nna 50 tsa manyalo otlhe di felela ka tlhalo. Seo ke go palelwa go gogolo mo go tshedisaneng mmogo ga batho! Ke boammaaruri gore, bontsi jwa batho ba ka ntlha ya seno ba felelang e le batsadi ba ba nosi, ba dira tiro e e molemo tota mo go godiseng bana ba bone. Le fa go ntse jalo, bontsi jwa batho ba tla dumalana gore go botoka fa banyalani ba rarabolola mathata a bone mme ba bo ba nna mmogo.

Banyalani bangwe kwa Solomon Islands ba ne ba le gaufi le go tlhalana. Monna wa teng yo e neng e le morwa wa kgosi, o ne a rata dikgoka e bile a na le mekgwa e mentsi e e sa siamang. O ne a ngomola mosadi wa gagwe tlhogo thata mo a ileng a ba a leka go ipolaya. Mme monna yono o ne a dumela go ithuta Baebele le Basupi ba ga Jehofa. O ile a ithuta gore motho ope fela yo o batlang go itumedisa Modimo o tshwanetse go ‘ila bosula’ e seng fela go itse gore se se sa siamang ke eng. (Pesalema 97:10) Seo se akaretsa go ila dilo tse di jaaka go bua maaka, go utswa, dikgoka le botagwa. O ile a sekegela seno tsebe mme go ise go ye kae a fenya mekgwa eno e e maswe le go rata dikgoka. Mosadi wa gagwe o ile a gakgamadiwa ke tsela e a neng a fetogile ka yone, mme ka thuso ya Lefoko la Modimo, lenyalo la bone le ile la tokafala thata.

Mono Afrika Borwa mosadi mongwe yo e leng mongwe wa Basupi ba ga Jehofa o ne a utlwalela gore mongwagwe le monna wa gagwe ba akanyetsa go tlhalana. Mosupi yono o ne a bua le mongwagwe ka pono ya Modimo malebana le lenyalo a ba a mmontsha buka ya setlhogo se se reng Sephiri sa Boitumelo mo Lelapeng. Buka eno e e gatisitsweng ke Basupi ba ga Jehofa, e gatelela melaometheo ya Baebele e e amanang le lenyalo, e gatelela segolobogolo kafa Baebele e thusang banyalani go rarabolola mathata ka teng. Mongwagwe le monna wa gagwe ba ne ba bala buka eno boobabedi ba ba ba leka thata go dirisa kgakololo ya yone e e tswang mo Baebeleng. Ka ntlha ya seo, ba ne ba dira tshwetso ya gore ba se ka ba tlhalana—go dirisa melaometheo ya Baebele ga namola le lone lenyalo leno.

Go Farologana ka Bodumedi

Go tweng ka manyalo a banyalani ba one ba farologanang ka bodumedi? Baebele e laela Bakeresete go nyala “fela e le mo Moreneng.” (1 Bakorintha 7:39) Le fa go ntse jalo, ka dinako tse dingwe molekane yo mongwe a ka fetola bodumedi. A ba tshwanetse go tlhalana? Nnyaa.

Kwa Botswana mosadi mongwe yo o sa tswang go nna mongwe wa Basupi ba ga Jehofa o ne a bodiwa gore bodumedi jono jwa gagwe jo bosha bo mo fetotse go le kana kang. O ile a kopa gore monna wa gagwe a mo arabele, mme monna o ne a re: “Fa e sa le mosadi wa me e nna mongwe wa Basupi ba ga Jehofa ke bone diphetogo tse dintsi tse di molemo mo go ene. Gone jaanong o botlhale e bile o bori go feta pele. O kgonne go tlogela go goga e leng selo se nna se sa ntseng se mpalela. Gone jaanong mosadi wa me o lorato mo baneng le mo go nna le mo bathong ba bangwe. O na le kakanyetso go feta pele, segolobogolo mo baneng. Ke tle ke mmone a ipha nako ya go ya bodireding, a leka go thusa batho ba bangwe go tokafatsa matshelo a bone. Ke lemogile diphetogo dingwe tse di molemo le mo go nna. Ke akanya gore seno sotlhe ke ka ntlha ya sekao sa gagwe.” A bo melaometheo ya Baebele e nnile le matswela a a molemo jang ne mo lenyalong leno! Bontsi jwa batho ba e seng Basupi ba ile ba akgela ka tsela e e ntseng jalo ka balekane ba bone ba Basupi.

Fa Rre a Tlhokomologa Maikarabelo a Gagwe

Kamano ya rre le bana ba gagwe e botlhokwa thata mo go nonotsheng lelapa. Moaposetoloi Paulo o ile a gakolola jaana: “Lona, borrabana, lo se ka lwa bo lo sera bana ba lona, mme tswelelang lo ba godisetsa mo tshugong le mo taolong ya mogopolo ya ga Jehofa.” (Baefeso 6:4) Ga go gakgamatse go bo setlhogo sengwe mo The Wilson Quarterly se bolela gore bontsi jwa mathata a setšhaba se nang le one a bakwa ke go bo borre ba sa sikare maikarabelo a bone. Setlhogo seno se ne sa re: “Palo ya bana ba ba ileng ba gola ba sa nne le borre ba bone e ile ya oketsega go menagane gabedi mo magareng a 1960 le 1990 . . . Go oketsega ga palo ya borre ba ba sa tlhokomeleng bana ba bone ke gone go go bakang bontsi jwa mathata a magolo a a aparetseng setšhaba sa Amerika.”

A seno se bolela gore bana ba borre ba bone ba sa ba tlhokomeleng ga ba ne ba atlega? Nnyaa. Mopesalema wa bogologolo o ile a re: “Rre le mme ba ntatlhile, mme Jehofa o tlaa ntshola.” (Pesalema 27:10) Mosimane wa dingwaga tse robongwe wa kwa Thailand o ile a bona fa seno se le boammaaruri. O ile a swelwa ke mmaagwe a sa le lesea mme rraagwe a mo tlogela le nkokoagwe ka go bo a sa mmatle. Ka go bo mosimane yono a ne a ikutlwa a sa batlwe e bile a sa ratwe, o ne a nna seganana a ba a itsege ka go nna modipa. O ile a ba a tshosetsa le nkokoagwe. Letsatsi lengwe, bareri ba babedi ba nako e tletseng ba Basupi ba ga Jehofa ba ne ba mo laletsa go tla kwa legaeng la bone ka go bo ba ne ba aga ba mmona a emeeme kwa ntle ga Holo ya bone ya Bogosi.

Ba ne ba mmolelela ka Modimo—gore jaaka rre, O rata bana ba gagwe. Gape ba ne ba mmolelela ka lefatshe la Paradaise le Modimo a le solofeditseng batho ba ba ikanyegang. (Tshenolo 21:3, 4) Mosimane yono o ne a kgatlhegela dilo tseno tsotlhe mme letsatsi le letsatsi o ne a tla go tla go utlwa go le gontsi. Basupi ba ne ba mmolelela gore o tshwanetse go tlogela go nna modipa fa e le gore ruri o batla Modimo e nna Rraagwe. Seno se ne se dumalana le mafoko a ga Paulo go Baroma: “Kafa go ka kgonegang ka gone mo go lona, agisanang le batho botlhe.” (Baroma 12:18) Gape o ne a tla tshwanelwa ke gore a nne molemo mo go nkokoagwe. (1 Timotheo 5:1, 2) Go ise go ye kae, o ne a tshela go ya ka melaometheo ya Baebele—ga go pelaelo gore ka go dira jalo a tokafatsa botshelo jwa gagwe le nkokoagwe mo lelapeng. (Bagalatia 5:22, 23) Baagelani ba ne ba kgatlhega thata jaana fa ba bona diphetogo tseno mo ba ileng ba batla gore le bana ba bone ba ithute Baebele le Basupi ba ga Jehofa!

Moya wa Kagiso

Moaposetoloi Paulo o ile a kwalela Bakolosa jaana: “Ikapeseng lorato, gonne ke sebofo se se itekanetseng sa boseoposengwe. Gape, a kagiso ya ga Keresete e laole mo dipelong tsa lona.” (Bakolosa 3:14, 15) Fa lelapa le na le moya wa kagiso e bile le ratana thata le ka se ka la palelwa ke go tshedisana ka kutlwano. E bile seo se ka fedisa le dilo tse di sa bolong go nna di kgaoganya lelapa. Rukia yo o nnang kwa Albania o ne a fetsa dingwaga di le 17 a sa buisane le kgaitsadie ka ntlha ya go sa utlwane mo lelapeng. E ne ya re fa a ithuta Baebele le Basupi ba ga Jehofa a ithuta gore motlhanka mongwe le mongwe wa Modimo o kgothadiwa go leka go tshedisana le batho ba bangwe ka kagiso. “A a senke kagiso mme a e latelele.”—1 Petere 3:11.

Rukia o ile a lemoga gore o tshwanetse go senka tsela ya go dira kagiso le kgaitsadie. O ne a fetsa bosigo jotlhe a rapela, mme mo mosong o o latelang a ya kwa ntlong ya ga kgaitsadie, a tshogile. Motlogoloe Rukia o ne a bula kgoro mme a botsa jaana a gakgametse: “O batlang fa?” Rukia o ne a mo kopa gore o batla go bona kgaitsadie, a ritibitse, a bolela gore o batla go tla go dira kagiso le ene. Ka ntlha yang? Ka gonne jaanong o ne a lemoga gore ke se Modimo a se batlang. Kgaitsadie o ne a dumela mme ba supa go itshwarelana ka go tlamparelana le go lela selelo sa boitumelo—lelapa le boa le utlwana gape ka ntlha ya go bo go dirisitswe melaometheo ya Baebele.

Botsala Jo bo Sa Siamang

“Gompieno mo e ka nnang ngwana mongwe le mongwe o fetsa diura tse supa ka letsatsi a lebile thelebishene. Fa a aloga kwa sekolong se se potlana o a bo a setse a bone dipolao di feta dikete tse robedi le ditiro tsa tirisodikgoka di le dikete di le lekgolo.” Go rialo buka ya The 7 Habits of Highly Effective Families. Seno se ama bana go le kana kang? “Baitse” ba bua dilo tse di farologaneng ka kgang eno, le fa go ntse jalo, Baebele e re tlhagisa thata kgatlhanong le botsala jo bo sa siamang. Ka sekai, ya re: “Monkana wa dieleele o tlaa utlwisiwa botlhoko ke gone.” (Diane 13:20) Gape ya re: “Go itlwaelanya le ba ba bosula go senya mekgwa e e nang le mosola.” (1 Bakorintha 15:33) Botshelo jwa lelapa bo ka tokafala thata fa re tsaya melaometheo eno tsia e ka ne botsala joo jo bo sa siamang bo amana le batho ka namana kana le thulaganyo ya thelebishene.

Mmè mongwe wa kwa Luxembourg o ne a ithuta Baebele le mongwe wa Basupi ba ga Jehofa. Letsatsi lengwe o ne a bolelela Mosupi gore maitseboa barwadie ba babedi ba dingwaga tse supa le robedi ba ile ba nna manganga thata. Mosupi o ne a mmotsa gore basetsana bano ba ne ba dira eng maitseboa ao. Mmè yono o ne a bolela gore ba ne ba lebile thelebishene ka nako ya fa ene a ne a le mo boapeelong. Ba ne ba lebile dithulaganyo dife? Mmè yono o ne a araba a re, “Ba ne ba lebile dipopae.” Fa moeng yono wa gagwe a sena go tlhalosa gore gantsi dithulaganyo tseo di tletse ka tirisodikgoka mmaagwe basetsana bano o ne a solofetsa gore o tla ba ela tlhoko.

Mo letsatsing le le latelang mmè yono o ne a bega gore o garotswe pelo ke go bona dithulaganyo tsa dipopae tse bomorwadie ba neng ba di lebelela. Di tlhagisa ditshedi dingwe tse di boitshegang tse di tswang lefaufaung tse di tlhaselang sengwe le sengwe fela se di kopanang le sone. O ile a tlhalosetsa bomorwadie gore Jehofa o ila tirisodikgoka le gore ga a rate go bona re lebeletse bosetlhogo jo bo ntseng jalo. (Pesalema 11:5) E re ka basetsana bano ba ne ba batla go itumedisa Jehofa, ba ne ba dumalana gore ba tla aga ba taka ditshwantsho go na le go lebelela thelebishene. Ka bonako fela ke fa ba sa tlhole ba le manganga, mme maemo a lelapa a tokafala thata.

Tseno ke dikai di sekae fela tse di bontshang gore go dirisa melaometheo ya Baebele go tokafatsa botshelo jwa lelapa. Kgakololo ya Baebele e akaretsa maemo a mefuta yotlhe. E a ikanyega e bile e na le maatla a go tlhotlheletsa motho go dira molemo. (Bahebera 4:12) Fa batho ba ithuta Baebele e bile ba tlhoafalela go dira se e se bolelang, malapa a bone a a nonofa, botho jwa bone bo a tokafala e bile ba tila le go dira diphoso. Tota le fa e le motho a le mongwe fela mo lelapeng yo o latelang kgakololo ya Modimo, dilo di nna botoka. Ruri mo botshelong re tshwanetse go leba Lefoko la Modimo jaaka mopesalema, yo o ileng a kwala jaana: “Lefoko la gago ke lobone lwa dinao tsa me, le lesedi la tsela ya me.”— Pesalema 119:105.

[Setshwantsho mo go tsebe 5]

Mathata a lelapa a ile a rarabololwa ka go dirisa melaometheo ya Baebele