Huafa ʻo e ʻOtuá ʻi he Hiva Faka-Lūsiá
ʻI HE 1877, ko e tokotaha faʻu hiva Lūsia ʻiloa ko Modest Mussorgsky naʻá ne pulusi ha foʻi hiva fakatokolahi makatuʻunga ʻi ha foʻi talanoa naʻe hoko ʻi he ngaahi fonua ʻo e Tohi Tapú. “Kuó u hiki ha konga talanoa Fakatohitapu ko e Jesus Navinus [Siosiua],” ko ʻene tohi ia ki hano kaungāmeʻa, “ʻo fakatatau ʻataʻatā pē ki he Tohi Tapú pea aʻu ki hono muimuiʻi ʻa e halanga ʻo e ngaahi laka ikuna ʻa Navinasi ʻo fou atu ʻi Kēnaní.” ʻI he ngaahi faʻu kehe, ʻo kau ai ʻa e “Fakaʻauha ʻo Senakalipé,” naʻe toe ngāueʻaki ai ʻe Mussorgsky ʻa e ngaahi kaveinga mo e kakai ʻi he Tohi Tapú.
Ko hono mahuʻingá, ʻi he “Sīsū Navinasí,” pea pehē ki heʻene pulusinga ʻi he 1874 ʻo e “Fakaʻauha ʻo Senakalipé,” ʻoku lave ai ʻa Mussorgsky ki he ʻOtuá, ʻo ngāueʻaki ʻa e puʻaki faka-Lūsia ʻo e huafa fakaʻotuá, ʻa ia ʻoku fakafofongaʻi ʻi he Ngaahi Konga Tohi Tapu Faka-Hepeluú ʻe he konisinānite ʻe fā—יהוה (YHWH)—pea ʻoku hā ʻo meimei tuʻo 7,000.
Ko ia ai, ko e ngaahi faʻu ko eni ʻa Mussorgsky ʻoku fakahāhaaʻi ai ko e huafa Fakatohitapu ʻo e ʻOtuá—ʻa e Sihová—naʻe ʻiloa ia ʻi he sōsaieti Lūsiá ki muʻa ʻi he kamataʻanga ʻo e senituli hono 20. ʻOku feʻungamālie ia, koeʻuhi naʻe tala tonu ʻe Sihova kia Mōsese: “Ko hoku hingoa ia ʻo taʻengata, pea ko hoku fakamanatu ia ki he toʻutangata mo e toʻutangata.”—Ekisoto 3:15.
[Fakatātā ʻi he peesi 32]
Akoʻanga Mūsika ko St. Petersburg ʻi he 1913, ʻa ia ʻoku tauhi ai ʻa e pepa tuʻunga fasi ʻosi pulusi ʻo e hiva ʻa Mussorgsky
[Maʻuʻanga ʻo e Tā ʻi he peesi 32]
Pepa tuʻunga fasi: The Scientific Music Library of the Saint-Petersburg State Conservatory named after N.A. Rimsky-Korsakov; ʻotu fale he halá: National Library of Russia, St. Petersburg