Mei Hotau Kuohilí
‘Naʻe ʻAi ʻe he Meʻa ko Iá ke Kiʻi Siofi Mai Au’
ʻI he taimi naʻe aʻu atu ai ʻa e tokotaha malanga taimi-kakato ko Charlotte White ki Louisville, Kentucky, ʻAmelika, ʻokú ne teketeke ha kato fakavaʻé, naʻe mātuʻaki fakatokangaʻi ai ia.
KO E taʻu 1908 ia, pea naʻe maʻu moʻoni ʻe Tuofefine White ʻa e tokanga ʻa e kakai ʻo e koló koeʻuhí ko ha meʻa foʻou naʻe faʻu—ko e Kato Fakavaʻe ʻAveʻanga Tohi. “Naʻe fakatupunga ai ha tālanga,” ko ʻene fakamatalá ia, “pea naʻe ʻai ʻe he meʻa ko iá ke kiʻi siofi mai au.”
Ko e Kau Ako Tohi Tapú, hangē ko ia naʻe uiʻaki ʻa e Kau Fakamoʻoni ʻa Sihová he taimi ko iá, naʻa nau sio ki he fiemaʻu ke vahevahe atu ʻa e ngaahi moʻoni mahuʻinga kuo nau ako mei hano ako tōtōivi ʻa e Tohi Tapú. Naʻe maʻu ʻe he tokolahi ʻa e ʻilo Fakatohitapú fakafou ʻi ha ngaahi tohi hokohoko fakakongokonga naʻe fakakaveinga ko e Millennial Dawn (naʻe toe ui ki mui ko e Studies in the Scriptures). Ko e kau Kalisitiane ko ia naʻa nau loto-lelei mo malavá naʻa nau fononga mamaʻo—ʻo fou ʻi he ngaahi kolo lalahi, fanga kiʻi kolo, mo e ngaahi feituʻu ʻutá—ʻi hono ʻoatu ko eni ki he kau lautohi vēkeveke kehe ʻa e ngaahi tohi ko ení ʻa ē naʻe fakamatalaʻi ko e “Ngaahi Nima Fietokoni Maʻá e Kau Ako Tohi Tapú.”
ʻI he 1908, ko Tuofefine White mo e kau fanongonongo faivelenga kehe ʻo e Puleʻangá naʻa nau tuʻuaki ʻa e seti naʻe ʻi ai ʻa e voliume ʻe ono takafi tupenu ki he $1.65 ʻAmelika. ʻI he ʻikai tufaki he taimi pē ko iá ʻa e Dawn, naʻa nau ʻai ha ngaahi ʻota pea toki foki ʻi ha taimi ki mui—ʻo angamaheniʻaki ʻi he ʻaho vahé—ke ʻave ia mo maʻu mai ai ʻa e kiʻi totongi ki hono pulusí. Naʻe lāunga ha tokotaha fakafepaki ʻe taha fekauʻaki mo e kiʻi paʻanga siʻisiʻi naʻe tokoniʻaki ʻe he kakaí ʻi he taimi ʻoku nau maʻu ai ʻa e ʻū tohí!
Ko Malinda Keefer naʻá ne manatuʻi ʻa e fiemaʻu mai ha ngaahi ʻota ki he tohi ʻe uangeau ki he tolungeau ʻi he uike. Ka ko e mahuʻingaʻia lahi naʻe fakahaaʻi ki he Dawn ne toe ʻomai ai ha palopalema. He ko ē, ko e voliume hono onó ʻataʻatā pē naʻe ʻi ai ha peesi ʻe 740! “Ko e tohi ʻe nimangofulú ko hono mamafá ko e pāuni ʻe fāngofulu,” (kilokalami ʻe 18) ko e lau ia ʻa e Watch Tower, ʻo ʻai ai hono ʻavé ke “fuʻu mamafa,” tautefito ki he fanga tuofāfiné.
Ke solova e palopalema hono ʻave ʻa e Dawn, naʻe faʻu ai ʻe Tokoua James Cole ha faʻunga ʻo ha meʻa veʻe ua naʻe ala pelu ʻa ia naʻe lava ke fakapipiki ki ai ha katoleta ʻaki ha ngaahi foʻi sikalu. ʻI he ʻikai kei fiemaʻu ke toʻo ha ngaahi puha mamafa fonu he ʻū tohí, naʻe fakamatala ʻa e tokotaha tonu naʻá ne faʻú: “Heʻikai kei fasi ai hoku nimá.” Naʻá ne fakahaaʻi ʻa e meʻangāue foʻoú ki ha kau mamata fiefia ʻi he fakataha-lahi ʻa e Kau Ako Tohi Tapú he 1908 ʻi Cincinnati, Ohio. Naʻe tongi ʻi he meʻa fakamaʻu he mui taki taha ʻo e ukameá ʻa e hingoa Kato Fakavaʻe ʻAveʻanga Tohi, koeʻuhi ko e meʻa tefito naʻe faʻo aí naʻe kau ki ai e ngaahi voliume ʻo e Millennial Dawn. ʻI hano kiʻi ʻahiʻahiʻi, ko hono ʻave ha katoleta naʻe fakafonu ai ʻa e ngaahi tohi lahi naʻe hoko ia ko e ngāue faingofua, naʻe fai nima-tahaʻi. Ko hono māʻolungá naʻe lava pē ke feʻunuʻaki, pea ko e ongo foʻi vaʻé naʻe lava ke toho ia ʻi he ngaahi hala ʻaluʻanga salioté. Hili ha ʻaho ʻi he ngāue fakafaifekaú, ko e ongo vaʻe ulapá naʻe lava ke pelu ia ki he tafaʻaki ʻo e katoletá ʻi he foki ki ʻapí ʻo lue lalo pe heka ʻi he meʻalele uta pāsesé.
Ko e fanga tuofāfine ʻi he ngāue taimi-kakató naʻe lava ke nau maʻu taʻetotongi ha Kato Fakavaʻe ʻAveʻanga Tohi. Tuku kehe kinautolu, ko hono totongí naʻe $2.50 ʻAmelika. Ko Tuofefine Keefer, ʻoku ʻasi hení, naʻá ne pōtoʻi ʻaupito ʻi he founga ʻo hono ngāueʻaki ʻa e Kato Fakavaʻe ʻAveʻanga Tohí he naʻe lava ke ne teke nima-taha ha katoleta fonu pea toʻo ha faʻoʻanga tohi ʻi he nima ʻe tahá. ʻI hono maʻu ha faʻahinga mahuʻingaʻia tokolahi ʻi he taha ʻo e kolo keliʻanga malala ʻi Pennsylvania, ʻAmeliká, naʻá ne faʻa fai ha fononga tuʻo tolu pe fā ʻo kolosi he halafakakavakavá ʻi he ʻaho naʻe ʻave aí.
ʻI he konga ki mui ʻo e 1980 tupú, naʻe faʻu ai ʻe ha pailate vakapuna ʻa e kato fakavaʻe ko ia ʻoku angamaheniʻaki ʻa e sio ki ai he taimí ni ʻi he ngaahi malaʻe vakapuná pea ʻi he ngaahi hala femoʻuekina he kolo lahí. Ka ʻi he taʻu nai ʻe teau kuohilí, ʻoku ngalingali naʻe fiefia ai ʻa e Kau Ako Tohi Tapu faivelengá ʻi he siofi ʻe he kau mamata fieʻiló ʻi hono fakatokangaʻi kinautolu heʻenau teke takai holo ʻa e ngaahi Kato Fakavaʻe ʻAveʻanga Tohí lolotonga ʻenau fakamafola ʻa e ngaahi tenga mahuʻinga ʻo e moʻoni Fakatohitapú.
[Fakamatala ʻi he peesi 32]
Ko Tuofefine Keefer naʻá ne faʻa fai ha fononga tuʻo tolu pe fā ʻo kolosi he halafakakavakavá ʻi he ʻaho naʻe ʻave aí
[Fakamatala ʻi he peesi 32]
Naʻe solova ai e palopalema hono ʻave ʻa e Dawn